Przewodnik dla nauczyciela
Spis treści
Cele i efekty kształceniaCele i efekty kształcenia
Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału
Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik handlowiecWskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik handlowiec
Wymagania techniczneWymagania techniczne
Cele i efekty kształcenia
E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik handlowiec 522305. Celem e‑materiału jest przekazanie wiedzy na temat kolejnych etapów zakładania mikroprzedsiębiorstwa handlowego, a w szczególności: podstawowej analizy rynku, umiejętności doboru właściwego modelu handlowego i asortymentu, podstaw rachunkowości zarządczej i kontrolingu, podstaw marketingu, obowiązków administracyjnych, obowiązków podatkowych i ubezpieczeń społecznych, praw konsumenckich. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.
E‑materiał przeznaczony jest dla kwalifikacji:
HAN.02 Prowadzenie działań handlowych.
Wspiera osiąganie następujących celów kształcenia określonych dla kwalifikacji: HAN.02 Prowadzenie działań handlowych
a) planowanie działań sprzedażowych i monitorowanie ich efektów,
b) organizowanie i prowadzenie działań handlowych.
Wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostki efektów kształcenia: HAN.02.3. Planowanie działań sprzedażowych i monitorowanie realizacji budżetu.
Uczeń:
wykorzystuje informacje o rynku pochodzące z różnych źródeł,
dokonuje wstępnej analizy rynku dotyczącej oczekiwań i potrzeb klientów oraz ich zachowań rynkowych,
podejmuje decyzje handlowe na podstawie analizy rynku,
stosuje narzędzia promocji odpowiednie do oferty handlowej,
monitoruje realizację budżetu,
planuje działania sprzedażowe na podstawie przeprowadzonej analizy ekonomicznej.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Struktura e‑materiału
Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.
1. Opis e‑materiału
Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.
2. Materiały multimedialne
Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. E‑materiał „Podejmowanie działalności handlowej” składa się z dwóch materiałów multimedialnych:
Dokumentacji interaktywnejDokumentacji interaktywnej - przedstawiającej źródła informacji o rynku, m.in.: analizę pięciu sił rynkowych Portera, analizę SWOT, metody określania potrzeb klientów w odniesieniu do planowanej działalności gospodarczej, metody prognozowania sprzedaży, sposoby dobierania asortymentu na podstawie prognozy zapotrzebowania rynkowego, plan działań sprzedażowych i promocyjnych, budżet i narzędzia kontrolingu, zasady zarządzania małym przedsiębiorstwem, zasady określania założeń identyfikacji wizualnej firmy (również w przestrzeni wirtualnej), zasady marketingu „in’’ (działania w miejscu sprzedaży) oraz „out’’ (działania w obszarach zewnętrznych zarówno rzeczywistych, jak i wirtualnych), obowiązki legislacyjne, sprawozdawczość.
Gry „wcielanie się w rolę”Gry „wcielanie się w rolę” - na podstawie wzorcowego procesu zakładania mikroprzedsiębiorstwa z wykorzystaniem e‑materiału ,,Dokumentacja interaktywna’’ zakładamy małe przedsiębiorstwo, z uwzględnieniem kanału e‑commerce.
3. Obudowa dydaktyczna
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności na temat podstawowych pojęć z zakresu handlu.
Słownik pojęć dla e‑materiałuSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.
Przewodnik dla nauczycielaPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.
Przewodnik dla uczącego sięPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
Netografia i bibliografiaNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.
Instrukcja użytkowaniaInstrukcja użytkowania objaśniają działanie zasobu oraz poszczególnych jego elementów.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik handlowiec
E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną, wspomagającą proces uczenia się. Ułatwi uczniom zapamiętanie pojęć związanych z prowadzeniem działalności handlowej i przeprowadzaniem różnego typu analiz (model pięciu sił rynkowych Portera, analiza SWOT, badania rynku, metody określania potrzeby klientów, metody prognozowania sprzedaży) oraz umożliwi poznanie zasad zarządzania małym przedsiębiorstwem, określania założeń identyfikacji wizualnej firmy, również w przestrzeni wirtualnej oraz wszelkich zasad związanych z procesem handlu. Oto propozycje wykorzystania poszczególnych elementów zasobu w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i całego zespołu klasowego.
Praca ucznia w ramach lekcji
Dokumentacja interaktywna - „Mikroprzedsiębiorstwo”
Uczniowie zapoznają się z treścią dokumentacji interaktywnej - Mikroprzedsiębiorstwo. Nauczyciel dzieli ich na grupy, któryh zadaniem jest wymienienie i opisanie narzędzi wykorzystywanych przez przedsiębiorców podczas podejmowania decyzji dotyczących przedmiotu działania, rynku docelowego, koncepcji marketingowej lub strategii konkurencyjnej. Grupa I - analiza SWOT, grupa II - model pięciu sił Portera, grupa III - metoda identyfikacji potrzeb klientów. Nauczyciel może przydzielić, w zależności od liczebności klasy, po jednym zadaniu dla dwóch grup. Jako podsumowanie każda grupa tworzy plakat, w którym umieszcza najważniejsze pojęcia związane z analizowanych zagadnieniem. Plakaty zostają umieszczone w centralnych miejscach w klasie. Będą uzupełniane kolejnymi informacjami w ramach realizacji następnych lekcji.
Metodę analizy SWOT stosują przedsiębiorstwa w trakcie podejmowania decyzji strategicznych. Jednakże można ją również wykorzystać do określenia swoich mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń przy okazji podejmowanych działań lub realizacji zamierzeń. Po wcześniejszym przedstawieniu metody SWOT nauczyciel prosi uczniów o określenie ich słabych i mocnych stron, która to analiza przyda im się zanim ukończą szkołę oraz zaczną szukać pracy. Warto, aby uczniowie opisali też szanse i zagrożenia, które mogą ich oddalić lub przybliżyć do wyznaczonego celu. Należy uświadomić uczniom, że wiele metod jest pierwotnie wykorzystywanych do zarządzania firmą, następnie są one przenoszone są na inny grunt. Można zaproponować metodę SWOT do określenia słabych i mocnych stron uczniów w kontekście innych przedsięwzięć w bliższej i dalszej perspektywie, np. podniesienie oceny z konkretnego przedmiotu itd.
Nauczyciel zadaje uczniom pytanie, jak się nazywa i czego dotyczy najważniejszy akt prawny w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Następnie dzieli uczniów na cztery grupy. Każda z nich otrzymuje zadanie, aby wymienić i zdefiniować modelowe warianty strategii rozwoju wynikające z analizy SWOT. Poszczególne grupy opracowują wariant: SO, WO, ST, WT.
Uczniowie pracujący szybciej opracowują ankietę identyfikacji potrzeb klientów. Uczniowie pracujący wolniej wypełniają przygotowaną ankietę. Następnie nauczyciel tworzy grupy w ten sposób, by w jednej było po dwóch przedstawicieli każdej grupy przygotowujących i wypełniających ankietę. Uczniowie formułują wnioski dotyczące cech, które powinna zawierać ankieta. Zadanie kolejne - uczniowie opracowują ankietę na wymyślony przez siebie temat. Ćwiczenie zakłada, że są przedsiębiorcami, a ich zadanie jest wprowadzenie na rynek nowego napoju. Mają dużą swobodę w określeniu adresata. Muszą przygotować pytania do ankiety oraz określić, gdzie i w jaki sposób ją przeprowadzą.
Praca w grupach i praca indywidualna
Nauczyciel pyta uczniów, jakie cechy wyróżniają handlowca jako wykonawcę zawodu. Uczniowie zastanawiają się nad cechami, które powinien posiadać handlowiec. Zapisują na plakacie swoje propozycje. Następnie konfrontują je z cechami, które sami reprezentują. Tworzą hierarchię umieszczając na szczycie najważniejszą. Samodzielnie albo w małych grupach przygotowują propozycje cech, które wyróżniają handlowca. Następnie albo głosują na te cechy, które pojawiły się na tablicy, albo zgłaszają własne. Podsumowaniem może być stworzenie modelu doskonałego handlowca. Nauczyciel może spytać uczniów, czy potrafiliby wymienić ludzi biznesu, którzy osiągnęli sukces w jakiejś branży. W nawiązaniu do cech charakteru i kompetencji, które wymieniali, mogą odnieść je do wymienionych postaci ze świata biznesu, które osiągnęły sukces.
Kolejne zadanie do realizacji w klasie to przygotowanie pytań do wywiadu ze znanym handlowcem, który osiągnął sukces. Każdy uczeń przygotowuje po trzy pytania. Najlepsze są nagrodzone przez nauczyciela ocenami za aktywność.
Nauczyciel może w formie podsumowania przekazać informacje na temat pracy technika handlowca. Powinien wyeksponować cechy, które są najistotniejsze z punktu widzenia sukcesu tym zawodzie.
Na początku powinien przekazać uczniom, które miejsca pracy i jaki zakres obowiązków zawodowych będą odpowiednie dla technika handlowca oraz jakimi kompetencjami powinna wyróżniać się osoba na wybranym stanowisku pracy. Przykładowymi obszarami zatrudnienia handlowców są:
- punkty sprzedaży detalicznej, hurtowej czy też sklepy internetowe – podając ten przykład nauczyciel prosi uczniów o wskazanie różnic w pożądanych kompetencjach handlowców, w zależności od skali działalności punktów sprzedaży.
- działania reklamowe i marketingowe; organizowanie i prowadzenie działań handlowych, a także zarządzanie działalnością handlową przedsiębiorstwa – tutaj zadaniem uczniów jest stworzenie nowej reklamy produktów już funkcjonujących na rynku. Przy okazji nauczyciel może zapytać o cechy, którymi powinna wyróżniać się skuteczna reklama.
- przyjmowanie reklamacji i przeprowadzenie postępowania reklamacyjnego – analizując ten obszar zatrudnienia uczniowie mogą pracować metodą dramy w odgrywając kilka scenek w parach. Zadaniem jednego z uczniów będzie wskazanie w ramach reklamacji wad zakupionego towaru, zaś drugi uczeń powinien przyjąć reklamację, pamiętając o zasadach obowiązujących w ramach tej czynności zawodowej. Uczniowie mogą również w formie pisemnej odpowiedzieć na reklamację, którą przygotuje nauczyciel.
Nauczyciel zwraca też uwagę uczniów na fakt, że – niezależnie od miejsca pracy – kompetencje społeczne oraz interpersonalne handlowców powinny być bardzo wysokie – powinni cechować się między innymi umiejętnością kulturalnego komunikowania się z klientami w celu budowania pozytywnych relacji z nimi. Ponadto powinni poprawnie komunikować się w języku ojczystym oraz wybranym języku obcym. Muszą też dobrze radzić sobie w sytuacjach stresowych.
Aby przybliżyć uczniom skalę tych wyzwań, nauczyciel może zainscenizować sytuację, w której uczniowie będą musieli w odpowiedni sposób obsłużyć klienta, który zachowuje się bardzo niegrzecznie lub też klienta, który kupił towar i jest z niego bardzo niezadowolony. W rolę niezadowolonego klienta może wejść nauczyciel, a wybrani uczniowie powinni go we właściwy sposób obsłużyć.
Podstawowe pojęcia, którymi posługuje się handlowiec
Po zapoznaniu się uczniów z materiałami multimedialnymi nauczyciel daje im kolejne zadanie do wykonania. Przekazuje grupom na kartkach kilka definicji pojęć bez podania ich nazwy. Uczniowie szukają odpowiedzi w materiałach multimedialnych, ewentualnie w notatkach, które wcześniej sporządzili. Muszą dopasować definicje do konkretnych pojęć. Uczniowie mogą wykonywać prace samodzielnie lub w zespołach 2‑4 osobowych.
Po pewnym czasie uczniowie na forum wspólnie konfrontują wskazane odpowiedzi (praca całego zespołu klasowego). W razie potrzeby nauczyciel poprawia odpowiedzi i wskazuje prawidłowe dopasowanie definicji.
Dzięki temu ćwiczeniu uczniowie poznają podstawowe sformułowania i fachowe pojęcia pojawiające się w pracy handlowca.
Akty prawne regulujące prowadzenie działalności w Polsce
Nauczyciel przekazuje uczniom podstawowe informacje dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej, podkreślając, że przedsiębiorca musi być na bieżąco ze wszystkimi wprowadzanymi zmianami, gdyż nieznajomość przepisów nie może być argumentem usprawiedliwiającym zaniechanie określonego działania (przykładem może być nieopłacenie zobowiązań podatkowych w wyznaczonym prawnie okresie). Nauczyciel prezentuje i omawia aktualnie obowiązujące przepisy prawne, które regulują działalność firm w Polsce.
Uczniowie zostają podzieleni na grupy. Zadaniem każdej z nich jest zapoznanie się ze wskazaną przez nauczyciela częścią wybranej ustawy dotyczącej prowadzenia działalności handlowej:
Pierwsza grupa zapoznaje się z ustawą o prawie przedsiębiorców.
Druga grupa zapoznaje się z kodeksem spółek handlowych.
Trzecia grupa zapoznaje się z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Zebrane informacje i zadania handlowca uczniowie mogą przedstawić na formu w formie notatki, tabelki lub w formie graficznej – schematu lub mapy myśli.
Nauczyciel w razie potrzeby komentuje i podkreśla istotne informacje.
Dokumentacja interaktywna
Prowadzenie analiz rynkowych
Nauczyciel omawia z uczniami metody i zasady prowadzenia analiz rynkowych:
analizę SWOT;
badanie rynku i jego segmentację;
analizę pięciu sił Portera;
metody prognozowania sprzedaży.
Następnie uczniowie samodzielnie przeprowadzają wybraną analizę w odniesieniu do ulubionego punktu handlowego. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na wskazówki do prowadzenia każdej z nich. Wybrane osoby prezentują na forum klasy swoje analizy. Uczniowie dzielą się swoimi pytaniami i wątpliwościami dotyczącymi prowadzenia różnych analiz i wniosków z nich wynikających.
Wzory formularzy i druków
Nauczyciel omawia wraz z klasą przykłady wypełnionych formularzy i druków niezbędnych w pracy handlowca. Następnie uczniowie samodzielnie wypełniają interaktywne wzory dokumentów. Nauczyciel podkreśla, aby zwracać uwagę na wskazówki dotyczące wypełnienia każdego dokumentu.
Wybrani uczniowie prezentują na forum prawidłowe wypełnienie każdego z dokumentów. Cały zespół dzieli się pytaniami i wątpliwościami dotyczącymi ich tworzenia. Uczniowie otrzymują następjące wzory dokumentów do wypełnienia:
ankieta identyfikacji potrzeby klientów w odniesieniu do planowanej działalności gospodarczej;
arkusz kalkulacyjny dla prognozowania sprzedaży;
arkusz doboru asortymentu na podstawie prognozy zapotrzebowania rynkowego;
arkusz budżetowania przychodów i kosztów;
arkusz kontrolingu,
arkusz inwentaryzacji,
wzór księgi standardów wizualizacji i komunikacji,
wzorcowy plan działań marketingowych ,,in” i ,,out”,
wzory dokumentów administracyjnych,
wzory dokumentów podatkowych (FV, rachunek uproszczony, paragon fiskalny etc.)
wzory dokumentów ubezpieczeń społecznych.
Jeżeli wybrany dokument nie jest dostępny na papierze, można omówić jego wzór z sieci - poprosić uczniów o zapisanie najważniejszych informacji oraz słów kluczowych.
Gra „wcielanie się w rolę”
Na podstawie wzorcowego procesu zakładania mikroprzedsiębiorstwa z wykorzystaniem e‑materiału będcego dokumentacją interaktywną uczniowie „zakładają” własne małe przedsiębiorstwo - tworzą jego dokumentację, opisują je, tworzą biznesplany. Mogą robić to albo posiłkując się aplikacją elektroniczną, albo też w formie tradycyjnej, czyli na papierze. Decyzje o profilu działalności własnej firmy poprzedzają przeprowadzeniem analiz rynku (robią symulacje analizy rynkowej – zgodnie z założeniami gry), na podstawie których dokonują uzasadnienia profilu działalności firmy.
Uczeń tworzy ofertę asortymentową i strategię produktu na podstawie analizy zapotrzebowania konsumentów i ich zainteresowania konkretnym asortymentem (wykorzystuje symulację przeprowadzania rozmów z klientami), prezentuje ją zespołowi klasowemu. Oferta może być zrobiona w formie plakatu lub w formie prezentacji;
Uczeń wybiera strategię dystrybucji, czyli odpowiednie dla swoich produktów kanały sprzedaży oraz opisuje je kolegom i koleżankom z klasy;
Uczeń przygotowuje plan finansowy działalności, opracowuje budżet;
Uczeń opracowuje plan marketingowy, dokonuje wyboru form promocji i reklamy;
Na koniec uczeń potrafi zaprezentować swój pomysł na biznes/firmę.
Interaktywne materiały sprawdzające
Uczniowie wspólnie rozwiązują testy, używając do tego na przykład klasowej tablicy interaktywnej. Na bieżąco konsultują swoje odpowiedzi (praca zespołu klasowego).
Praca uczniów poza lekcją
E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych metodą lekcji odwróconej (flipped classroom). Ze względu na konieczność przyswojenia teoretycznych zagadnień w tym materiale, m.in. pojęć związanych z prowadzeniem działalności handlowej oraz aktów prawnych ją regulujących, czy kolejnych czynności i analiz wykonywanych przez handlowca w celu prowadzenia swojej działalności, ważne jest, by uczniowie mieli możliwość wcześniejszego zapoznania się z tym obszernym materiałem. Uczniowie, analizując treści dostępne w materiałach multimedialnych wypisują pojęcia, zagadnienia i terminy, które wymagają objaśnienia i wytłumaczenia w czasie lekcji lub na podstawie innych dostępnych źródeł.
Indywidualizacja pracy z uczniem
E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Dokumentacja interaktywna oraz ćwiczenia interaktywne dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. E‑materiał ułatwia zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. E‑materiał może ułatwić dostęp do informacji oraz zlikwidować niektóre bariery społeczne lub komunikacyjne. Uczniowie zdolni oraz ci, którzy pracują szybciej, mogą wspierać pozostałe osoby - np. podczas wcielania się w rolę przedsiębiorcy lub w odgrywaniu scenek, w których jedna osoba składa reklamację (uczeń pracujący w wolniejszym tempie), a druga ją rozpatruje (uczeń pracujący w szybszym tempie). Taki tutorial koleżeński pozytywnie wpłynie na uczniów. Poza tym, uczniowie szybciej pracujący mogą opracować dodatkowe notatki‑przypominajki, które wręczą pozostałym uczniom. Uczniowie, którzy pracują wolniej powinni skupić się na tej lekcji na korzystaniu ze słów kluczowych, a nie na zapisywaniu długich informacji.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wymagania techniczne
Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.
System operacyjny:
Windows 7 lub nowszy
OS X 10.11.6 lub nowszy
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM
Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:
Chrome w wersji 69.0.3497.100
Firefox w wersji 62.0.2
Safari w wersji 11.1
Opera w wersji 55.0.2994.44
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124
Urządzenia mobilne:
2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym
Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści