E-materiały do kształcenia zawodowego

Ocena zdrowia konia i pierwsza pomoc

ROL.01. Jeździectwo i trening koni – jeździec 516408 i technik hodowca koni 314203

Przewodnik dla nauczyciela

6

Spis treści

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształceniaCele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału

Powiązania między elementami e‑materiałuPowiązania między elementami e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznejWskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Wymagania techniczneWymagania techniczne

1

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

  • Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celu kształcenia w zawodzie jeździec (kod cyfrowy zawodu 516400) i technik hodowca koni (kod cyfrowy zawodu 314203): wykonywanie czynności związanych z chowem i użytkowaniem koni. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

  • Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – najważniejszych informacji dotyczących oceny stanu zdrowia konia i postępowania w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyglądzie i zachowaniu.

  • Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

  • Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

  • Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia i i kryteria ich weryfikacji dla kwalifikacji ROL.01 Jeździectwo i trening koni

E‑materiał wspiera osiąganie następujących efektów kształcenia i kryteriów ich weryfikacji:

ROL.01.3. Chów i użytkowanie koni

Osoba ucząca się:

ROL.01.3.5) charakteryzuje zasady ochrony zdrowia koni:

  1. wymienia szczepienia stosowane w ramach profilaktyki zdrowotnej koni

  2. weryfikuje aktualność szczepień profilaktycznych koni

  3. opisuje zasady odrobaczania koni

  4. ocenia warunki utrzymania koni, uwzględniając wymagania minimalne określone w przepisach prawa oraz dobrostan koni

  5. wymienia zabiegi profilaktyczne wykonywane w pomieszczeniach i na wybiegach

  6. wymienia choroby koni zwalczane z urzędu

  7. wymienia etapy postępowania w przypadku wykrycia lub podejrzenia wystąpienia w gospodarstwie choroby zakaźnej

ROL.01.3.6) ocenia stan zdrowia koni:

  • ROL.01.3.6) 1) dokonuje pomiaru podstawowych parametrów fizjologicznych (temperatura, tętno, oddechy, stan nawodnienia);

  • ROL.01.3.6) 2) opisuje prawidłowe zakresy podstawowych parametrów fizjologicznych (temperatura, tętno, oddechy);

  • ROL.01.3.6) 3) opisuje nieprawidłowości w wyglądzie i zachowaniu koni świadczące o problemach zdrowotnych;

  • ROL.01.3.6) 4) rozpoznaje nieprawidłowości w wyglądzie i zachowaniu koni świadczące o problemach zdrowotnych;

  • ROL.01.3.6) 5) opisuje przyczyny i objawy następujących schorzeń: morzysko, ochwat, mięśniochwat, grzybica, gruda, gnicie strzałki, nawracająca choroba obturacyjna (recurrent airway obstruction,RAO);

  • ROL.01.3.6) 6) opisuje postępowanie przed przybyciem lekarza w następujących chorobach: morzysko, ochwat, mięśniochwat;

  • ROL.01.3.6) 7) rozpoznaje kulawiznę konia.

ROL.01.3.7) udziela pierwszej pomocy w przypadku zranień i wypadków koni:

  1. opisuje wyposażenie apteczki stajennej

  2. wskazuje najczęstsze obszary zranienia i urazów u koni, np. zagwożdżenie, nagwożdżenie, obtarcie, odbicie kłębu, odparzenie, zatrat

  3. wymienia sposoby postępowania przy najczęstszych zranieniach i urazach koni, np. Dziennik Ustaw – 3260 – Poz. 991 110 zagwożdżenie, nagwożdżenie, obtarcie, odbicie kłębu, odparzenie, zatrat

  4. wymienia metody poskramiania koni

  5. dobiera metodę poskramiania konia do określonej sytuacji

Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje, które ułatwiają użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością e‑materiału.

Materiały multimedialne

Film instruktażowy Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizjologicznych koniaDaYt7o8huFilm instruktażowy Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizjologicznych konia

Praca z filmem instruktażowym wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

  • przedstawienie zadań zawodowych dotyczących oceny zdrowia konia,

  • znajomość sposobów dokonywania pomiaru podstawowych parametrów fizjologicznych, takich jak: temperatura, tętno, oddechy, stan nawodnienia,

  • znajomość obsługi i zastosowania sprzętu wykorzystywanego do realizacji zadań zawodowych,

  • znajomość metod poprawnego pomiaru podstawowych parametrów fizjologicznych, takich jak: temperatura, tętno, oddechy, stan nawodnienia,

  • rozpoznawanie nieprawidłowości w wyglądzie i zachowaniu koni.

Sekwencje filmowe Objawy chorób koniD2LcwHWbVSekwencje filmowe Objawy chorób koni

Praca z sekwencjami filmowymi wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

  • rozpoznawanie objawów chorobowych morzyska, ochwatu, mięśniochwatu, grzybicy, grudy, gnicia strzałki, nawracającej choroby obturacyjnej (RAO), kulawizny spowodowanej np. urazem, nagwożdżeniem i zagwożdżeniem, zarobaczenia, grypy, wścieklizny, tężca,

  • znajomość obsługi i zastosowania sprzętu wykorzystywanego do realizacji zadań zawodowych,

  • rozpoznawanie nieprawidłowości w wyglądzie i zachowaniu koni,

  • znajomość nazw, przyczyn i objawów wyszczególnionych chorób,

  • znajomość sposobów postępowania z koniem do momentu przybycia lekarza weterynarii w przypadku stwierdzenia wyszczególnionych chorób,

  • znajomość metod zapobiegania wyszczególnionym chorobom.

Galeria zdjęć Choroby i urazy koniDEAAKxRy0Galeria zdjęć Choroby i urazy koni

Praca z galerią zdjęć wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

  • znajomość objawów wyszczególnionych chorób i urazów,

  • znajomość sposobów postępowania w przypadku stwierdzenia wyszczególnionych chorób i urazów,

  • rozpoznawanie nieprawidłowości w wyglądzie i zachowaniu koni,

  • posługiwanie się w mowie i piśmie nazwami wyszczególnionych chorób.

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning Ocena stanu zdrowia konia i dalsze postępowanie w przypadku chorobyD15VVjNPkInteraktywne narzędzie typu scenario‑based learning Ocena stanu zdrowia konia i dalsze postępowanie w przypadku choroby

Praca z interaktywnym narzędziem typu scenario‑based learning wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

  • podejmowanie decyzji mających wpływ na dalsze etapy zadania,

  • wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizjologicznych, takich jak: temperatura, tętno, oddechy, stan nawodnienia,

  • rozpoznawanie nieprawidłowości w wyglądzie i zachowaniu koni,

  • rozpoznawanie objawów wyszczególnionych chorób oraz wyciąganie wniosków dotyczących oceny stanu zdrowia,

  • znajomość sposobów postępowania w przypadku stwierdzenia omawianej w e‑materiale choroby oraz metod zapobiegania jej i leczenia.

Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzająceD4fLRfo4Interaktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu oceny zdrowia konia.

Słownik pojęć dla e‑materiałuD1E8yxbJTSłownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

Przewodnik dla nauczycielaDGwhdKoiPrzewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

Przewodnik dla uczącego sięDlouzBptLPrzewodnik dla uczącego się – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki uczącego się.

Netografia i bibliografiaDNkSmsByXNetografia i bibliografia – stanowi listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑zasób, oraz listę materiałów polecanych do przeczytania w celu pogłębienia wiedzy dotyczącej oceny zdrowia konia.

Instrukcja użytkowaniaDDBfM1WYOInstrukcja użytkowania – objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Powiązania między elementami e‑materiału

Materiały multimedialne są powiązane ze sobą i z poszczególnymi elementami obudowy dydaktycznej.

Każdy materiał multimedialny jest także powiązany z konkretnymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:

  • film instruktażowy Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizjologicznych konia z ćwiczeniami 4, 11, 12,

  • sekwencje filmowe Objawy chorób koni z ćwiczeniami 1, 5, 7, 14, 15, 19, 21, 23, 27,

  • galeria zdjęć Choroby i urazy koni z ćwiczeniami 2, 3, 6, 10, 16, 22, 24, 25, 26,

  • interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning Ocena stanu zdrowia konia i dalsze postępowanie w przypadku choroby z ćwiczeniami 8, 9, 13, 17, 18, 20.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Zawarte w e‑materiale zasoby multimedialne są nowoczesnymi środkami dydaktycznymi, które znacząco wspomagają kształcenie zawodowe. Dzięki nim uczniowie zdobywają wiedzę teoretyczną i praktyczną dotyczącą oceny zdrowia koni, zasad badania klinicznego, parametrów fizjologicznych, najczęstszych chorób oraz postępowania w przypadku zaobserwowania problemów zdrowotnych u konia. Poniżej przedstawiono propozycje wykorzystania każdego multimedium podczas zajęć, a także podczas samodzielnej pracy uczniów poza zajęciami.

Praca uczniów przed zajęciami – praca indywidualna

Film instruktażowy (tutorial) Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizjologicznych konia

Przed planowanymi zajęciami uczniowie zapoznają się z filmem instruktażowym Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizjologicznych konia. Ich zadaniem jest opracowanie schematu badania w formie tabeli, która ułatwi w przyszłości wykonywanie badania klinicznego konia w celu oceny jego stanu zdrowia. Uczniowie przynoszą opracowane przez siebie schematy na zajęcia.

Wybrany lub chętny uczeń może przygotować prezentację dotyczącą anatomii konia (przypomnienie). Wiedza ta przyda się podczas zajęć.

Praca uczniów podczas zajęć – praca całego zespołu klasowego i praca w grupach

Film instruktażowy (tutorial) Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizjologicznych konia

Zajęcia rozpoczynają się od rozmowy kierowanej, której celem jest weryfikacja, czy uczniowie obejrzeli materiał filmowy, oraz usystematyzowanie zdobytej wiedzy. Nauczyciel podczas rozmowy może zadawać uczniom pytania pomocnicze, np.:

  • W jakim celu wykonuje się badanie kliniczne konia?

  • Czy badamy tylko chore zwięrzęta? Dlaczego?

  • W jakich przypadkach badamy konie zdrowe?

  • O czym nie należy zapominać podczas badania?

  • Od jakich czynności powinno rozpocząć się badanie?

  • Jakie są właściwe parametry fizjologiczne konia: temperatura ciała, liczba uderzeń serca na minutę, liczba oddechów?

  • Jak ocenić stan nawodnienia konia?

  • W jaki sposób badamy tętno konia?

  • Jakie są dwa sposoby oceny liczby oddechów konia?

Następnie uczniowie prezentują przygotowane przez siebie schematy badania klinicznego, omawiają je na forum klasy. Po prezentacji klasa może opracować wspólnie jeden najbardziej przydatny schemat. Jest to również moment na zaprezentowanie ewentualnego referatu dotyczącego anatomii konia.

Sekwencje filmowe Objawy chorób koni/galeria zdjęć Choroby i urazy koni

Nauczyciel dzieli klasę na 12 grup, mogą to być pary lub grupy 3‑osobowe i zapowiada, że uczniowie będą pracować metodą stolików eksperckich. Każda grupa ogląda jedną przydzieloną przez nauczyciela sekwencję filmową poświęconą chorobom koni:

  • grupa I – gnicie strzałki,

  • grupa II – gruda,

  • grupa III – grypa,

  • grupa IV – grzybica,

  • grupa V – kulawizny,

  • grupa VI – mięśniochwat,

  • grupa VII – morzysko,

  • grupa VIII – ochwat,

  • grupa IX – nawracająca choroba obturacyjna,

  • grupa X – tężec,

  • grupa XI – wścieklizna,

  • grupa XII – zarobaczenie.

Zespoły analizują również materiał graficzny zgromadzony w galerii zdjęć.

Grupy przygotowują opis choroby według następującego schematu, który najlepiej przygotować przed zajęciami na wydruku w formie tabeli:

  1. objawy choroby,

  2. przebieg badania,

  3. postawienie diagnozy,

  4. zapobieganie chorobie,

  5. leczenie.

Następnie uczniowie zaczynają uczyć się od innych grup, przekazując sobie wiedzę w następujący sposób:

  1. Jedna osoba z grupy zostaje przy swoim stoliku, żeby odgrywać rolę eksperta. Będzie ona przekazywała wiedzę odwiedzającym ją osobom. Pozostałe dwie osoby z grupy odwiedzają inne grupy (stoliki eksperckie) w celu zebrania informacji.

  2. Uczniowie w ramach jednej grupy mogą po jakimś czasie wymienić się rolami i tak osoba, która do tej pory zbierała informacje, wraca do swojego stolika i zostaje ekspertem, a osoba będąca do tej pory ekspertem zaczyna odwiedzać inne grupy i zbierać informacje.

  3. Po zebraniu informacji ze wszystkich grup uczniowie wracają do swoich pierwotnych stolików i przekazują innym członkom grupy wiedzę, którą zdobyli. W ten sposób uczniowie tworzą leksykon chorób koni.

  4. Nauczyciel lub liderzy grup podsumowują pracę metodą stolików eksperckich.

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning Ocena stanu zdrowia konia i dalsze postępowanie w przypadku choroby

Nauczyciel ponownie dzieli klasę na grupy, tym razem 4‑osobowe. Każda grupa powinna mieć dostęp do komputera lub tabletu. Zespoły przystępują do udziału w grze dotyczącej oceny zdrowia konia. Po ukończeniu pracy każda grupa prezentuje swoje wyniki na forum klasy, a nauczyciel omawia przebieg gry.

Grę można również wykorzystać w fazie podsumowującej lekcji w celu usystematyzowania wiedzy uczniów.

Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie mogą wykonać ćwiczenia interaktywne w ramach pracy domowej.

Indywidualizacja pracy z uczniami, w tym z uczniami ze SPE

W czasie zajęć należy zindywidualizować przebieg pracy przede wszystkim ze względu na rozmaity poziom i typ czynności poznawczych uczących się (np. uczeń zdolny oraz uczeń z trudnościami w nauce, umysł analityczny i umysł syntetyczny). Indywidualizacja procesu dydaktycznego może polegać m.in. na przydzielaniu innych zadań/prac uczniom, którzy mają trudności z opanowaniem materiału, a innych uczniom, którzy szybko przyswoili materiał i mogą go poszerzać, wykorzystywać w praktyce lub rozwiązywać problemy. W indywidualizacji pracy można wprowadzić również metodę tutoringu rówieśniczego. Indywidualizacja pracy z uczącymi się podczas zajęć powinna być tak zorganizowana przez nauczyciela, aby każdemu uczniowi zapewnić warunki sprzyjające maksymalnemu rozwojowi osobowości.

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotne nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest też możliwe w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania–uczenia się.

Sposoby indywidualizacji pracy uczących się z poszczególnymi materiałami multimedialnymi

Film instruktażowy (tutorial) Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizjologicznych konia

Uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do filmu. Uczniowie z deficytem uwagi mogą podzielić emisję filmu na części i powtarzać odtwarzanie wybranych sekwencji.

Sekwencje filmowe Objawy chorób koni

Podczas pracy metodą stolików eksperckich i przy podziale klasy na grupy należy wziąć pod uwagę, aby zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się; w takiej sytuacji uczniowie zdolni mogą służyć pomocą osobom z trudnościami w nauce (tutoring rówieśniczy).

Uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z filmami stopniowo w celu zminimalizowania ryzyka dekoncentracji i demotywacji. Jeśli mamy takich uczniów w klasie, warto również zwrócić uwagę na układ stolików w sali klasowej i ruch uczniów w sali. Kolejność przechodzenia od jednego stolika do drugiego powinna być jasno określona, aby zminimalizować ryzyko przypadkowości, chaosu.

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning Ocena stanu zdrowia konia i dalsze postępowanie w przypadku choroby

Uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (np. uczeń z dysleksją, uczeń słabosłyszący) należy wyznaczyć większy limit czasu na wykonanie misji.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z przewodnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

  • Windows 7 lub nowszy

  • OS X 10.11.6 lub nowszy

  • GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3 GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

  • Chrome w wersji 69.0.3497.100

  • Firefox w wersji 62.0.2

  • Safari w wersji 11.1

  • Opera w wersji 55.0.2994.44

  • Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

  • Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

  • 2 GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

  • tablet/smartfon z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym), np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Słownik pojęć dla e‑materiału
Przewodnik dla uczącego się