agentami handlingowymi są firmy, które funkcjonują na terenie portu lotniczego i zajmują się obsługą pasażerów w terminalu pasażerskim (odprawa bagażu, obsługa biletowa) oraz na płycie lotniska (dowóz pasażerów do samolotu, załadunek i rozładunek bagażu i towarów)

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej

miara wykorzystywana w lotnictwie i oznaczająca położenie powyżej średniego poziomu morza. Funkcjonuje głównie w krajach anglojęzycznych, w Polsce znana pod terminem „wysokość bezwzględna”.

Przykład:

samolot wykonuje lot na wysokości $10000$ stóp $\text{AMSL}$ =
samolot wykonuje lot na wysokości $10000$ stóp powyżej średniego poziomu morza

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

stan, w którym ryzyka powiązane bezpośrednio lub pośrednio z działaniami lotniczymi, jakie występują podczas eksploatacji statków powietrznych, zostały obniżone do akceptowalnego poziomu i znajdują się pod kontrolą

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

kontroler, który wydaje zezwolenie na lot

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

strefy, w których kontrolę zapewniają kontrolerzy służb $\text{APP}$ (kontroli zbliżania) i $\text{TWR}$ (kontroli lotniska).

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

członek załogi posiadający licencję, któremu powierzono pełnienie obowiązków istotnych dla prowadzenia statku powietrznego w czasie trwania lotu

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

jest osobą zarządzającą na lotnisku. Jego praca polega na koordynowaniu pracy wszystkich służb lotniskowych, na rutynowych kontrolach pola manewrowego lotniska oraz sprawdzaniu stanu technicznego poszczególnych urządzeń

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej

ściśle określona trasa na lotnisku lądowym łącząca różne części lotniska - przeznaczona do kołowania statków powietrznych, która obejmuje:

1. drogę kołowania na stanowisko postojowe — część płyty postojowej, wyznaczoną jako droga kołowania, która zapewnia dostęp do miejsc postoju statków powietrznych

2. płytową drogę kołowania — wyznaczoną na płycie postojowej, która stanowi część ogólnego systemu dróg kołowania i przeznaczona jest do przemieszczania (kołowania) statków powietrznych przez płytę

3. drogę kołowania szybkiego zjazdu — droga kołowania połączona pod kątem ostrym z drogą startową, umożliwiająca samolotom opuszczenie drogi startowej po wylądowaniu z prędkością większą niż prędkość dopuszczona na innych drogach kołowania, pozwala na skrócenie do minimum czasu zajmowania drogi startowej

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

obszar kontrolowany lub jego część, ustanowiona w postaci korytarza

• Przestrzeń powietrzna — struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmePrzestrzeń powietrzna — struktura i podstawowe elementy

ściśle określona prostokątna powierzchnia na lotnisku lądowym przygotowana do startu i lądowania statków powietrznych.

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

jeden z niżej wymienionych rodzajów dróg startowych, przeznaczona do operacji statków powietrznych stosujących procedury podejścia do lądowania wg wskazań przyrządów:

1. droga startowa z podejściem nieprecyzyjnym — droga startowa obsługiwana przez pomoce wzrokowe i niewzrokowe, przeznaczona do operacji lądowania następującej po operacji podejścia według wskazań przyrządów typu A, przy widzialności nie mniejszej niż $1000 \mathrm{m}$

2. droga startowa z podejściem precyzyjnym, kategorii $\text{I}$ — droga startowa obsługiwana przez pomoce wzrokowe i niewzrokowe, przeznaczona do operacji lądowania po operacji podejścia według wskazań przyrządów typu B, z wysokością decyzji ($\text{DH}$) nie niższą niż $60 \mathrm{m}$ ($200$ stóp) oraz albo z widzialnością nie mniejszą niż $800 \mathrm{m}$, albo przy zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej ($\text{RVR}$) nie mniejszym niż $550 \mathrm{m}$

3. droga startowa z podejściem precyzyjnym, kategorii $\text{II}$ — droga startowa obsługiwana przez pomoce wzrokowe i niewzrokowe, przeznaczona do operacji lądowania po operacji podejścia według wskazań przyrządów typu B, z wysokością decyzji ($\text{DH}$) niższą niż $60 \mathrm{m}$ ($200$ stóp), ale nie niższą niż $30 \mathrm{m}$ ($100$ stóp) oraz przy zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej ($\text{RVR}$) nie mniejszym niż $300 \mathrm{m}$

4. droga startowa z podejściem precyzyjnym, kategorii $\text{III}$ — droga startowa obsługiwana przez pomoce wzrokowe oraz pomoce niewzrokowe, przeznaczona do operacji lądowania po operacji podejścia według wskazań przyrządów typu B do powierzchni drogi startowej i wzdłuż tej powierzchni, oraz: A — przeznaczona do operacji z wysokością decyzji ($\text{DH}$) niższą niż $30 \mathrm{m}$ ($100$ stóp), lub bez wysokości decyzji i przy zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej ($\text{RVR}$) nie mniejszy niż $175 \mathrm{m}$. B — przeznaczona do operacji z wysokością decyzji ($\text{DH}$) niższą niż $15 \mathrm{m}$ ($50$ stóp) lub bez wysokości decyzji i przy zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej ($\text{RVR}$) mniejszym niż $175 \mathrm{m}$ lecz nie mniejszy niż $50 \mathrm{m}$. C — przeznaczona do operacji lądowania bez wysokości decyzji ($\text{DH}$) i ograniczenia zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej $\text{RVR}$).

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

kontroler zarządzający naziemnym ruchem statków powietrznych i pojazdów w określonych częściach lotniska

• Praca kontrolera ruchu lotniczegoD14VaJnnEPraca kontrolera ruchu lotniczego

Indicated Air Speed - wskazywana przez prędkościomierz prędkość względem otaczającego nas powietrza (tzw. prędkość przyrządowa)

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

światowa organizacja handlowa z siedzibą w Montrealu i Genewie skupiająca $260$ przewoźników wykorzystujących linie lotnicze. Głównym zadaniem organizacji jest wsparcie dla przemysłu lotniczego w sprawach uczciwej konkurencji oraz jednorodności cen biletów

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej

organizacja zajmująca się opracowywaniem i wdrażaniem międzynarodowych przepisów regulujących bezpieczeństwo międzynarodowej żeglugi powietrznej oraz wspieraniem rozwoju transportu lotniczego w celu zapewnienia bezpiecznego i uporządkowanego rozwoju; została powołana w 1944 r. na mocy konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej

lot wykonywany zgodnie z przepisami dla lotów według wskazań przyrządów (np. żyrobusola, wysokościomierz)

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

pasy startowe, drogi kołowania, płyty postoju samolotów, hangary, wieża kontroli lotów, urządzenia naprowadzające, terminale lotnicze.
air side - obszar, poczekalnie odlotowe oraz obszar obejmujący stanowiska postojowe, drogi kołowania, drogi i pasy startowe
land side -strefa ogólnodostępna, czyli miejsce, w którym mogą przebywać zarówno pasażerowie, jak i osoby im towarzyszące. W tym miejscu pasażer nadaje bagaż, odbiera kartę pokładową, żegna lub wita swoich bliskich. W strefie najczęściej znajdują się biura firm świadczących wynajem samochodów, a także sklepy z pamiątkami, kawiarnie oraz restauracje

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

kompleksowy i restrykcyjny program certyfikacyjny dla agentów obsługi naziemnej. Program został wprowadzony przez stowarzyszenie $\text{IATA}$ w 2008 roku, z inicjatywy największych linii lotniczych, w celu wypracowania jednorodnego systemu oceny usług handlingowych, a w efekcie poprawy poziomu bezpieczeństwa i zmniejszenia ryzyka szkód operacji naziemnych

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej

stosowanie technicznych lub innych środków w celu identyfikacji i/lub wykrywania broni, materiałów wybuchowych lub innych niebezpiecznych urządzeń, przedmiotów lub substancji, które mogą być użyte w celu popełnienia aktu bezprawnej ingerencji

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

osoba, która nadzoruje czynności związane z rozładunkiem i załadunkiem bagażu, towaru i poczty do samolotu, wyjścia i wejścia na pokład pasażerów, współpracuje z załogą i dostawcą cateringu, przygotowuje dokumenty związane z obsługą samolotu

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

powierzchnia na ziemi lub wodzie (włącznie z budynkami, urządzeniami i innym wyposażeniem) przeznaczona w całości lub w części do wykorzystania dla potrzeb przylotów, odlotów i naziemnego ruchu statków powietrznych

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

lotnisko, którego zarządzający posiada certyfikat lotniska

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

wyrażenie ogólne, oznaczające zarówno ośrodek kontroli obszaru, organ kontroli zbliżania, jak i organ kontroli lotniska

• Praca kontrolera ruchu lotniczegoD14VaJnnEPraca kontrolera ruchu lotniczego

organ ustanowiony do zapewnienia służby kontroli ruchu lotniczego w odniesieniu do lotów kontrolowanych statków powietrznych, przylatujących lub odlatujących z jednego lub więcej lotnisk

• Praca kontrolera ruchu lotniczegoD14VaJnnEPraca kontrolera ruchu lotniczego

wyrażenie ogólne, oznaczające zarówno organ kontroli ruchu lotniczego, organ informacji powietrznej, jak i biuro odpraw załóg

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

organ ustanowiony do zapewnienia służby kontroli ruchu lotniczego dla ruchu lotniskowego

• Praca kontrolera ruchu lotniczegoD14VaJnnEPraca kontrolera ruchu lotniczego

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

organ ustanowiony do zapewnienia służby kontroli ruchu lotniczego — w odniesieniu do lotów kontrolowanych w podległych mu obszarach kontrolowanych

• Praca kontrolera ruchu lotniczegoD14VaJnnEPraca kontrolera ruchu lotniczego

wyznaczona powierzchnia obejmująca drogę startową oraz zabezpieczenie przerwanego startu ($\text{SWY}$) (jeśli istnieje), przeznaczona do: a) zmniejszenia ryzyka uszkodzenia statku powietrznego w przypadku zjechania z drogi startowej, b) zapewnienia bezpieczeństwa statku powietrznego przelatującego nad tą powierzchnią w czasie operacji startu lub lądowania

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

agencja jest państwową osobą prawną, jednostką sektora finansów publicznych, która swoją podstawową działalność finansuje z opłat nawigacyjnych wpłacanych przez użytkowników przestrzeni powietrznej. Agencja podlega nadzorowi Prezesa $\text{ULC}$ oraz Ministra właściwego ds. transportu

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej

wyznaczona powierzchnia na lotnisku lądowym, która przeznaczona jest do zatrzymywania i postoju statków powietrznych w celu przyjmowania pasażerów na pokład, załadunku i wyładunku towarów i poczty oraz tankowania paliwa, przeprowadzania czynności obsługowych i parkowania statków powietrznych

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

część lotniska przeznaczona do startu, lądowania i kołowania statków powietrznych z wyłączeniem płyt postojowych

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

część lotniska przeznaczona do startu, lądowania i kołowania statków powietrznych składająca się z pola manewrowego i płyt postojowych

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

część pola ruchu naziemnego przeznaczona do startu i lądowania statków powietrznych

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

lotnisko użytku publicznego wykorzystywane do lotów handlowych

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

początek tej części drogi startowej, która wykorzystywana jest do lądowania

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej

statek powietrzny o własnym napędzie silnikowym cięższy od powietrza, uzyskujący swoją siłę nośną w locie głównie na skutek reakcji aerodynamicznych na powierzchnie, które pozostają nieruchome w danych warunkach lotu

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

mapa zapewnia załogom statków powietrznych informacje umożliwiające wykonanie lotu po wyznaczonej standardowej trasie odlotu według wskazań przyrządów, począwszy od fazy startu do fazy lotu po trasie. Zasięg mapy jest wystarczający do pokazania punktu, w którym rozpoczyna się trasa odlotu oraz określonego znaczącego punktu, w którym może rozpocząć się faza lotu po trasie w ramach wyznaczonej trasy ATS. Trasa odlotu ma swój początek na końcu drogi startowej.

• Gra edukacyjna Procedury SID i STARDBSnbkab3Gra edukacyjna Procedury SID i STAR

służba ustanowiona w celu udzielania wskazówek i informacji, użytecznych dla bezpiecznego i sprawnego wykonywania lotów

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

służba powołana do zarządzania działaniami na płycie postojowej oraz kierowania ruchem statków powietrznych i pojazdów na płycie

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

powierzchnia obejmująca stanowisko wewnętrzne przeznaczone do postoju samolotów w celu usunięcia oblodzenia i zapobiegania jego oblodzeniu oraz powierzchnię zewnętrzną, wyposażoną w dwa lub więcej przenośne zestawy sprzętu do usuwania oblodzenia i zapobiegania oblodzeniu

• Sekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznejD13zc9R5PSekwencje filmowe Służby żeglugi powietrznej

mapa zapewnia załogom statków powietrznych informacje umożliwiające wykonanie lotu po wyznaczonej standardowej trasie dolotu według wskazań przyrządów, począwszy od fazy lotu po trasie do fazy podejścia do lądowania. Zasięg mapy jest wystarczający do wskazania punktu, gdzie kończy się faza lotu po trasie, oraz punktu w którym rozpoczyna się faza podejścia do lądowania.

• Gra edukacyjna Procedury SID i STARDBSnbkab3Gra edukacyjna Procedury SID i STAR

jednostka miary równa $30,48 \mathrm{cm}$

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

rejon kontrolowany lotniska

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

państwowa jednostka budżetowa będącego organem centralnej administracji rządowej właściwym w sprawach lotnictwa cywilnego

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej

Visual Flight Rules - przepisy wykonywania lotów z widoczności

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

jednostka miary, równa jednej mili morskiej na godzinę

• Atlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementyDyh2LaNmeAtlas interaktywny Przestrzeń powietrzna – struktura i podstawowe elementy

zakres odległości, w której pilot statku powietrznego znajdującego się na linii środkowej drogi startowej, może zobaczyć oznakowanie nawierzchni drogi startowej, światła krawędziowe lub światła linii środkowej drogi startowej

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej

wyznaczona powierzchnia, na której statek powietrzny może być zatrzymany lub można go wyminąć, która ułatwia efektywny ruch naziemny statków powietrznych

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej

publikacja wydawana przez Państwo, zawierająca informacje lotnicze o charakterze trwałym, istotne dla żeglugi powietrznej

• Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznejD16RaNQY9Interaktywne narzędzia typu scenario‑based Współpraca $\text{DOP}$ ze służbami żeglugi powietrznej