Słownik pojęć dla e‑materiału
Ogół warunków i działań podejmowanych na wszystkich etapach produkcji żywności i obrotu żywnością w celu zagwarantowania bezpieczeństwa życia i zdrowia konsumentów.
Plansza interaktywna – Łańcuch chłodniczyPlansza interaktywna – Łańcuch chłodniczy
Krytyczny punkt kontroli w systemie HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Points System), czyli Systemie Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli. CCP to miejsce szczególnie niebezpieczne dla żywności, które podlega ciągłej kontroli, aby usunąć lub ograniczyć do minimum zagrożenia.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
To cechy produktu spożywczego, takie jak: ogólny wygląd, barwa, zapach, smak i tekstura. Oceny produktu spożywczego można dokonywać za pomocą zmysłów wzroku, węchu, smaku czy dotyku.
Interaktywne narzędzie typu Scenario‑based learning – Ocena jakościowa żywności i asortymenty gastronomicznegoInteraktywne narzędzie typu Scenario‑based learning – Ocena jakościowa żywności i asortymenty gastronomicznego
System „gotuj‑schładzaj” to technologia, która opiera się na przygotowaniu potrawy poprzez obróbkę cieplną, jej szybkim schłodzeniu, przechowywaniu jej w odpowiednich warunkach i czasie, a następnie podaniu konsumentowi. Po obróbce cieplnej dania są schładzane do temperatury +3℃ w czasie 90 minut, które przechowuje się nie dłużej niż 5 dni w kontrolowanej temperaturze chłodniczej. Przed spożyciem danie należy podgrzać do temperatury 70℃ (w środku potrawy) i w ciągu 5 minut wydać do konsumpcji.
Interaktywne narzędzie typu Scenario‑based learning – Ocena jakościowa żywności i asortymenty gastronomicznegoInteraktywne narzędzie typu Scenario‑based learning – Ocena jakościowa żywności i asortymenty gastronomicznego
System „gotuj‑mroź” to metoda polegająca na przyrządzeniu potrawy z zastosowaniem skróconej obróbki cieplnej. Niedogotowaną lub niedopieczoną potrawę poddaje się szybkiem, czyli tzw. głębokiemu, zamrożeniu, podczas którego potrawa w bardzo krótkim czasie osiąga temperaturę -18℃ . Tak zamrożone produkty mogą być przechowywane w temperaturze co najmniej -18℃, do 3 miesięcy. Po podgrzaniu wydaje się je do konsumpcji w ciągu 5 minut.
Interaktywne narzędzie typu Scenario‑based learning – Ocena jakościowa żywności i asortymenty gastronomicznegoInteraktywne narzędzie typu Scenario‑based learning – Ocena jakościowa żywności i asortymenty gastronomicznego
Tradycyjny system „gotuj‑podawaj” to metoda polegająca na przyrządzeniu potrawy i jej bezpośrednim serwowaniu lub serwowaniu po krótkim przechowywaniu w termoportach czy bemarach, aby utrzymać temperaturę produktu na poziomie co najmniej 65℃, a w przypadku zup co najmniej 75℃.
Plansza interaktywna – Łańcuch chłodniczyPlansza interaktywna – Łańcuch chłodniczy
Jest to dokument magazynowy dokumentujący przyjęcie towarów/materiałów z zewnątrz. Przygotowuje się go na podstawie otrzymanej faktury zakupu lub dokumentu WZ (wydanie na zewnątrz), który dostarczany jest przez dostawcę, albo zamówienia zakupu. W magazynie służy do analizy stanów magazynowych przyjętych towarów i zawiera następujące informacje: numer porządkowy, data wystawienia, data przyjęcia, oznaczenie towaru/materiału, cena jednostkowa, liczba/ilość przyjętego towaru/materiału, dane wystawiającego PZ oraz dostawcy, podpisy: osoby upoważnionej do wystawiania PZ, dostawcy i odbierającego.
Galeria zdjęć – Elementy wymagań transportu żywności w obrazachGaleria zdjęć – Elementy wymagań transportu żywności w obrazach
To pojemnik termoizolacyjny do transportu żywności lub skrzynia termoizolowana służąca do transportu żywności, mająca zamontowane kółka ułatwiające transport lub jest przewożona z wykorzystaniem specjalnych wózków. Charakteryzuje się następującymi cechami: jest wykonany z laminatu; ma warstwę stworzoną z czynnika izolującego; umożliwia zamontowanie elementów grzewczych lub wkładów chłodzących.
Plansza interaktywna – Łańcuch chłodniczyPlansza interaktywna – Łańcuch chłodniczy
Państwowa jednostka zajmująca się ochroną zdrowia publicznego, która realizuje zadania związane z kontrolą bezpieczeństwa żywności pochodzenia zwierzęcego oraz zwalczaniem chorób zwierząt, które mogą być przenoszone na ludzi.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
Przyrząd pomiarowy wykorzystywany do monitorowania wilgotności powietrza. Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje higrometrów: włosowy, bimetaliczny i elektroniczny. Sposób odczytywania wilgotności na higrometrze zależy od rodzaju urządzenia oraz od liczby jego funkcji pomiarowych i czujników.
Plansza interaktywna – Łańcuch chłodniczyPlansza interaktywna – Łańcuch chłodniczy
Utrzymujący stałą temperaturę.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
Inaczej klient lub nabywca. To osoba, która kupuje towary, produkty lub usługi na użytek własny.
Plansza interaktywna – Łańcuch chłodniczyPlansza interaktywna – Łańcuch chłodniczy
Termin stosowany m.in. w branży żywnościowej, którego zadaniem jest zagwarantowanie niezmiennych warunków środowiskowych (temperatury, wilgotności, czasu transportu, czasu przechowywania) dla żywności od etapu jej produkcji aż po dostarczenie do klienta i konsumpcję. W ramach łańcucha chłodniczego wykonuje się chłodzenie wstępne, a następnie schładzanie lub zamrażanie, przechowywanie w niskich temperaturach oraz dystrybucję w warunkach bezwzględnie chłodniczych.
Plansza interaktywna – Łańcuch chłodniczyPlansza interaktywna – Łańcuch chłodniczy
Termin z zakresu logistyki transportu, określający kolejność procesów transportowych odbywających się ze źródła zewnętrznego do np. magazynu i odwrotnie.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
Urządzenie chłodnicze, chłodnia, służące do przechowywania produktów spożywczych w stanie zamrożonym.
Interaktywne narzędzie typu Scenario‑based learning – Ocena jakościowa żywności i asortymenty gastronomicznegoInteraktywne narzędzie typu Scenario‑based learning – Ocena jakościowa żywności i asortymenty gastronomicznego
Państwowa jednostka odpowiadająca m.in. za inicjowanie, organizowanie, koordynowanie, prowadzenie i sprawowanie nadzoru nad działalnością na rzecz oświaty zdrowotnej, promocji zdrowia oraz szkoleń; dbająca o zachowanie higienicznych warunków pracy w zakładach pracy oraz zapewniająca nadzór nad warunkami higieny środowiska, obiektów użyteczności publicznej oraz miejsc zbiorowego wypoczynku i rekreacji, nad warunkami higieniczno‑sanitarnymi w środkach transportu itp.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
Przyrząd pomiarowy służący do pomiaru pH (kwasowości) żywności. Jednostką pomiaru pH jest pehametr i są to wartości w zakresie od 0 do 14 pH. Przy pH w zakresie od 0 do 7 pH, odczyn produktu jest kwaśny, zaś pH między 7 a 14 świadczy o zasadowym odczynie produktu. Skala pH jest oparta na aktywności jonów wodorowych.
Plansza interaktywna – Łańcuch chłodniczyPlansza interaktywna – Łańcuch chłodniczy
Przyrząd pomiarowy analizujący promieniowanie cieplne wytwarzane przez ciało, używany do bezdotykowego pomiaru temperatury na powierzchni.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
To zasobnik zimna wielokrotnego użytku, który pozwala na przedłużenie czasu utrzymania właściwej temperatury posiłków.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
Są to profesjonalne pojemniki wykonane z metalu nierdzewnego i używane w gastronomii do przygotowania potraw oraz ich przechowywania.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
Pojemniki utrzymujące stałą temperaturę w transporcie świeżych, schłodzonych lub zamrożonych artykułów spożywczych oraz zapewniające utrzymanie łańcucha chłodniczego.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
To pojemnik izolacyjny, który wykonany jest z pianki polipropylenowej i służy do transportu żywności pakowanej.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
Przegląd okresowy urządzeń transportowych do przewozu żywności w trakcie ich eksploatacji. Kontroli okresowej poddawane są np. urządzenia chłodnicze (np. chłodnia, lodownia) w środku transportu (czy są sprawne i skuteczne w działaniu), własności izotermiczne środka transportu. Określa się także różne parametry, np. w przypadku cystern do przewozu płynnych środków spożywczych jest to przenikanie ciepła, itp. Przeglądu i kontroli pod kątem zaleceń BHP wykonuje Urząd Dozoru Technicznego.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
Precyzyjny miernik temperatury umożliwiający pomiar na powierzchni oraz wewnątrz pojemników, zbiorników, samochodów transportowych itp. Jednostką pomiaru jest stopień Celsjusza.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli, który ukierunkowany jest na zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności oraz identyfikuje, ocenia i kontroluje (opanowuje) zagrożenia istotne dla bezpieczeństwa żywności.
Interaktywne narzędzie typu Scenario‑based learning – Ocena jakościowa żywności i asortymenty gastronomicznegoInteraktywne narzędzie typu Scenario‑based learning – Ocena jakościowa żywności i asortymenty gastronomicznego
Jest to tabliczka identyfikacyjna, która montowana jest na stałe na samochodach do przewożenia żywności, i która informuje o tym, że dany środek transportu spełnia wymagania umowy ATP.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
Ustawienie temperatury w zależności od przeznaczenia konkretnej chłodni. W przypadku chłodni do przechowywania niezamrożonych warzyw i owoców oraz innych produktów spożywczych temperatura chłodnicza powinna wynosić między 0 a 4°C, natomiast w chłodniach do długotrwałego przechowywania żywności zamrożonej ok. -25°C.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
To pojemnik cateringowy do transportu żywności, który utrzymuje stałą temperaturę przewożonych potraw.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
To system dystrybucji potraw w szpitalu przy pomocy wózków samojezdnych.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
System dystrybucji żywności z użyciem gastronomicznych wózków bemarowych. Jest to wewnętrzny transport ekspedycyjny.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
Transport, dzięki któremu wytworzone produkty trafiają do konsumenta. Transport ekspedycyjny dzielimy na wewnętrzny i zewnętrzny. Ten wewnętrzny odbywa się np. w lokalach gastronomicznych, kiedy surowce czy potrawy, ale także naczynia i odpady są ekspediowane na terenie zakładu. Do zewnętrznego wykorzystywane są specjalne samochody przeznaczone do transportu żywności, które muszą być odpowiednio przystosowane do tego celu, gdyż w zależności od rodzaju przewożonej żywności są wymagane różne temperatury jej przewozu.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
System dystrybucji z wykorzystaniem tac termoizolacyjnych do transportu posiłków, np. w placówkach żywienia zbiorowego (m.in. szkołach, szpitalach). Użycie tac termoizolacyjnych zapewnia dostarczenie ciepłego posiłku do konsumenta.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
Rodzaj transportu wewnątrzzakładowego w lokalach gastronomicznych, kiedy surowce czy potrawy, ale także naczynia i odpady są ekspediowane na terenie zakładu. W ramach transportu wewnętrznego dostarcza się surowce do magazynów oraz na stanowiska robocze, przekazuje się półwyroby pomiędzy poszczególnymi punktami produkcji, ekspediuje gotowe potrawy do bufetu i na sale konsumpcyjne, zwraca brudne naczynia do zmywalni, odprowadza odpady. Do transportu poziomego stosuje się urządzenia poruszające się góra‑dół (np. windy).
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
Rodzaj transportu wewnątrzzakładowego w lokalach gastronomicznych, kiedy surowce czy potrawy, ale także naczynia i odpady są ekspediowane na terenie zakładu. W ramach transportu wewnętrznego dostarcza się surowce do magazynów oraz na stanowiska robocze, przekazuje się półwyroby pomiędzy poszczególnymi punktami produkcji, ekspediuje gotowe potrawy do bufetu i na sale konsumpcyjne, zwraca brudne naczynia do zmywalni, odprowadza odpady. Do transportu poziomego stosuje się różnego rodzaju urządzenia i pojazdy (np. wózki, tace kelnerskie itp.) poruszające się po drogach wewnątrzzakładowych.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
Ang. Agreement‑Transport‑Perishable = Approved for Transport of Perishable Foodstuff. To międzynarodowa umowa (akt prawny) dotycząca przewozu towarów, artykułów spożywczych szybko psujących się, a także środków transportu dopasowanych do przewozu żywności. Zawiera m.in. definicje, normy, warunki badań technicznych środków transportu żywności, określa jaka dokumentacja powinna być przygotowana, sposób oznakowania specjalnych pojazdów oraz temperatury wymagane podczas przewozu żywności mrożonej i chłodzonej (np. koncentraty soków owocowych, lody należy przewozić w temperaturze -20°C, a mleko w cysternie, przeznaczone do bezpośredniego spożycia w +4°C). Umowa ATP została sporządzona w Genewie we wrześniu 1970 roku. Znajdują się w niej formularze dokumentów (np. określenie skuteczności urządzenia chłodniczego środków transportu z mechanicznym urządzeniem chłodniczym), które podpisywane są przez upoważnioną stację badań, na podstawie kontroli przeprowadzanej przez osoby upoważnione (rzeczoznawców). Posiadanie umowy ATP jest obowiązkowym wymogiem dla przewoźników transportujących żywność.
Audiobook – Wymagania transportu żywnościAudiobook – Wymagania transportu żywności
W skrócie UDT. To instytucja państwowa czuwająca nad bezpieczeństwem urządzeń i instalacji technicznych, które podlegają dozorowi technicznemu. UDT prowadzi działalność certyfikacyjną oraz szkoleniową. W przypadku transportu żywności UDT czuwa, aby środek transportu produktów żywnościowych odpowiednio działał i miał wymagane pozwolenia. Kontroli okresowej są poddawane np. urządzenia chłodnicze lub grzewcze, które znajdują się w danym środku transportu.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
Określona procentowo zawartość pary wodnej w powietrzu. Odpowiednie zakresy wilgotności powietrza są ustalane dla poszczególnych produktów spożywczych oraz miejsc, w których są przechowywane, magazynowe czy w pojazdach, którymi są przewożone. Przykładowo w magazynie produktów suchych wilgotność powietrza musi być niska, w granicach 60% nasycenia parą wodną w powietrzu. Natomiast w magazynie warzyw i owoców nietrwałych wilgotność powietrza powinna być wysoka i wynosić 90%.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
Wózek jodełkowy jest wykonany ze stali nierdzewnej i wyposażony w kółka obrotowe. Wózek jest przeznaczony do transportu i przechowywania wielu talerzy w bardzo małej przestrzeni.
Film edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznychFilm edukacyjny – Transport w zakładach gastronomicznych
Produkty spożywcze, które zostały poddane procesowi głębokiego zamrażania polegającemu na maksymalnym i szybkim obniżeniu temperatury w celu zamrożenia produktu, a następnie na utrzymywaniu temperatury na poziomie -18°C lub niższej. Jako czynnik chłodzący w procesie głębokiego mrożenia używa się powietrza, azotu i/lub dwutlenku węgla.
Galeria zdjęć – Elementy wymagań transportu żywności w obrazachGaleria zdjęć – Elementy wymagań transportu żywności w obrazach
Produkty spożywcze, które zostały poddane procesowi mrożenia polegającego na obniżeniu ich temperatury do poziomu od -7°C do -12°C, a w przypadku mięsa i ryb do -18°C, a następnie przechowywaniu ich w temperaturze od -18°C do -30°C.
Galeria zdjęć – Elementy wymagań transportu żywności w obrazachGaleria zdjęć – Elementy wymagań transportu żywności w obrazach