drukowanie przestrzenne - proces wytwarzania trójwymiarowych, fizycznych obiektów na podstawie komputerowego modelumodel odlewniczymodelu. Jedna z metod szybkiego prototypowania używana zarówno do tworzenia modeli, rdzennicrdzennicardzennic oraz gotowych form i rdzenirdzeń odlewniczyrdzeni

R19dD7x9Vuzf9

Zdjęcie przedstawia drukarkę 3D. Maszyna ma kształt prostopadłościanu, z przedniej strony ograniczona jest szybą. Za szybą drukowany jest model w kolorze białym.

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

to zespół elementów (forma właściwa i rdzenierdzeń odlewniczyrdzenie), które tworzą wnękę odtwarzającą kształt przedmiotu odlewanego wraz z układem wlewowymukład wlewowyukładem wlewowym (system kanałów umożliwiający zalanie formy ciekłym materiałem). Jest ona wykonana przeważnie z masy formierskiej, a rzadziej z metalu (tzw. kokilakokilakokila). Najczęściej forma odlewnicza złożona jest z dwóch części, tj. górnej i dolnej

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

jeden z działów odlewni, w którym wykonywane są formy odlewniczeforma odlewniczaformy odlewnicze – w zależności od zakładu może być formowanie ręczne, zmechanizowane lub automatyczne. Do tego działu należą także magazyny materiałów formierskich

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

Przygotowanie formy odlewniczejDcQUd3ZCiPrzygotowanie formy odlewniczej

jest odmianą odlewania w formach piaskowych jednorazowego użycia. Formy skorupowe wykonuje się z masy formierskiej składającej się z piasku kwarcowego i żywic sztucznych (syntetycznych) ($6-7\%$) lub piasku otaczanego. Poprzez nanoszenie masy na ogrzaną do temp. $230-260°\mathrm{C}$ płytę modelową, którą pokryto uprzednio oddzielaczem otrzymamy skorupę, którą poddajemy dodatkowemu wygrzaniu w temp. $350°\mathrm{C}$ w celu nieodwracalnego utwardzenia, w ten sposób otrzymamy formę skorupową

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

wnęka w formie odtworzona przez znak rdzeniowy przeznaczona do usadowienia rdzenia

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Przygotowanie formy odlewniczejDcQUd3ZCiPrzygotowanie formy odlewniczej

polega na nagrzewaniu stalistalstali do odpowiedniej temperatury, zależnej od rodzaju materiału, zwykle o około $30°\text{C}$ od temperatury przemiany, wygrzaniu jej w tej temperaturze, w celu uzyskania jednakowej temperatury w całej masie materiału, i szybkim chłodzeniu. Celem hartowania jest uzyskanie struktury materiału o większej twardości. Zależnie od sposobu nagrzewania rozróżnia się hartowanie z ogrzewaniem na wskroś i hartowanie powierzchniowe. Hartowanie powierzchniowe - polega na szybkim ogrzaniu warstwy powierzchniowej przedmiotu do temperatury wyższej od temperatury krytycznej i oziębieniu. Celem tego hartowania jest uzyskanie twardej powierzchni odpornej na ścieranie z zachowaniem plastycznego rdzenia, który przy zmiennych obciążeniach nie ulega pęknięciu. W zależności od sposobu nagrzewania rozróżnia się hartowanie powierzchniowe:

• płomieniowe – nagrzewanie przedmiotu palnikiem gazowym,

• indukcyjne – nagrzewanie przedmiotu prądami wirowymi wzbudzonymi w warstwie powierzchniowej przedmiotu oraz prądami szybkozmiennymi w induktorze (wzbudniku),

• kąpielowe – nagrzewanie przez krótkie zanurzenie przedmiotu w kąpieli solnej lub ołowiowej, o temperaturze dużo większej od temperatury hartowania stali

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

agregat metalurgiczny do przewozu ciekłej surówki

RHrvLkWWMJYhW

Na ilustracji widoczna jest kadź odlewnicza. Jest to duży obiekt w kolorze szarym, przypominający pojemnik. Stoi ona na podłożu, zwrócona szyjką w prawą stronę. Kadź posiada uchwyt w kształcie ramienia, doczepionego do jej boków. Jest on oświetlony od spodu rozgrzanym stopem, który znajduje się wewnątrz kadzi.

Przygotowanie ciekłego metaluDsdrC2bQGPrzygotowanie ciekłego metalu

trwała, metalowa forma odlewnicza przeznaczona do wypełniania ciekłym metalem metodą grawitacyjną pod niskim lub wysokim ciśnieniem

RBrB3y7pWluXJ

Zdjęcie przedstawia fragment zbiornika wlewowego kokili odlewniczej. Widoczna jest kostka z owalnym otworem, którym jest zbiornik wlewowy. Kostka ta przykręcona jest ośmioma śrubami do powierzchni kokili.

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

to technologia polegająca na umieszczeniu modelumodel odlewniczymodelu z polistyrenu spienionego (styropianu), na którego powierzchnię naniesiona jest powłoka ognioodporna - w skrzynce formierskiej oraz zasypaniu modelu odlewuodlewodlewu i układu wlewowegoukład wlewowyukładu wlewowego suchym piaskiem kwarcowym. Podczas zalewania model zostaje zgazowany, a jego miejsce wypełnia ciekły metal

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

znana od czasów starożytnych metoda odlewnicza polegająca na wykonaniu woskowego modelumodel odlewniczymodelu. Model ten okleja się następnie specjalną masą ogniotrwałą lub gipsem. Następnie usuwa się wosk (np. gorącym powietrzem lub w gotującej się wodzie). Odzyskany wosk może zostać użyty kolejny raz. Do pustej formy wlewa się płynny metal. Po rozbiciu formy odlewodlewodlew zazwyczaj poddaje się obróbce cyzylerskiej

RSof3YwzUgNmu

Ilustracja przedstawia cztery formy po wytopieniu z nich woskowych modeli. Formy są podłużne i ustawione otworem wlewowym do góry. Całość umieszczona jest na podstawce z popiołem.

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

maszyny do mieszania okresowego piasków formierskich lub mas rdzeniowych z materiałem wiążącym, wodą i odpowiednimi dodatkami formierskimi lub maszyny do mieszania ciągłego, w których zawartość jest mieszana i przenoszona do otworu wylotowego w sposób ciągły

RFEpDb2sTUE8f

Mieszarka 

Na ilustracji przedstawiona jest mieszarka turbinowa. Misa obrotowa ma kształt walca, u góry którego znajduję się prostokątny otwór wsypowy. Do misy od góry oraz z obu stron przyczepione są elementy napędu, które pozwalają na jej obrót. Z zewnątrz, wzdłuż misy poprowadzony jest wąż, który doprowadza wodę do wnętrza mieszarki. Na ilustracji misa obrotowa ma otwór, dzięki któremu można zobaczyć elementy wewnątrz. W środku znajdują się dwie turbiny, które zakończone są wąskimi patyczkami pod kątem prostym. Na środku w spodzie misy widoczny jest okrągły otwór, przez który wysypuję się gotową masę. Całą konstrukcje mieszarki trzyma po bokach stelaż wykonany z metalu.

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

Przygotowanie formy odlewniczejDcQUd3ZCiPrzygotowanie formy odlewniczej

czyli element zrobiony na podstawie rysunku odlewu surowegoodlew surowyodlewu surowego, który wykorzystywany jest przy wykonywaniu form odlewniczychforma odlewniczaform odlewniczych. Model odtwarza w masie formierskiej przeważnie kształt zewnętrzny odlewu, przy czym jego wymiary są powiększone w stosunku do odlewu surowego o wartość skurczu odlewniczego materiału. W przypadku, gdy wykonanie odlewu wymaga zastosowania rdzenirdzeń odlewniczyrdzeni model powiększa się o tzw. znaki rdzenioweznak rdzeniowyznaki rdzeniowe, które odtwarzają w formie wnęki (tzw. gniazda rdzeniowegniazdo rdzeniagniazda rdzeniowe), niezbędne do ustawienia rdzeni

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Przygotowanie formy odlewniczejDcQUd3ZCiPrzygotowanie formy odlewniczej

substancja metaliczna lub niemetaliczna oddziaływująca na proces krystalizacji metali i stopów w kierunku rozdrobnienia ich struktury i uzyskania odpowiednich właściwości wlewków i odlewówodlewodlewów

Przygotowanie ciekłego metaluDsdrC2bQGPrzygotowanie ciekłego metalu

zasobnik ciekłego metalu (stopu), połączony z odlewem i przeznaczony do zasilania krzepnącego odlewu ciekłym metalem. Głównym jego zadaniem jest zapobieganie tworzenia się jam skurczowych i rzadzizn w odlewie. Nadlewy mogą być górne, boczne, zakryte lub odkryte

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

elementy wyposażenia odlewniczego, których zadaniem jest przyśpieszyć krzepnięcie materiału w tych miejscach odlewuodlewodlewu, w których prawdopodobne jest powstanie jamy skurczowej i gdzie niemożliwe jest zastosowanie nadlewunadlewnadlewu. Stanowią je elementy wykonane z materiałów o zdecydowanie większym przewodnictwie cieplnym niż ma masa formierska, które szybko odprowadzają ciepło od ciekłego materiału, powodując jego przyśpieszone krzepnięcie. Ochładzalniki możemy podzielić na wewnętrzne i zewnętrzne

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

jest to element konstrukcyjny opracowany w biurze konstrukcyjnym (projektowym), którego kształt, wymiary, a czasem i inne cechy podane są na rysunku technicznym gotowego odlewu

RFzp8vd0Sik2i

Ilustracja przedstawia odlew metaliczny, ustawiony na palecie w zakładzie przemysłowym. Odlew składa się z odwzorowanego układu wlewowego oraz przelewu.

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

Przygotowanie ciekłego metaluDsdrC2bQGPrzygotowanie ciekłego metalu

Wybijanie odlewówDDqkmnF3hWybijanie odlewów

Oczyszczanie odlewówDnzrY35wQOczyszczanie odlewów

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

opisany jest rysunkiem technicznym, który powstaje w biurze technologicznym (na podstawie rysunku technicznego odlewuodlewodlewu gotowego) i zawiera informacje dotyczące: naddatków na obróbkę, naddatków technologicznych, pochyleń, zbieżności, płaszczyzny podziału formy odlewniczejforma odlewniczaformy odlewniczej itd.

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

jest to proces, który umożliwia usunięcie naprężeń wewnętrznych powstałych w przedmiotach podczas hartowaniahartowaniehartowania i polepsza ich własności plastyczne. Odpuszczanie polega na nagrzaniu uprzednio zahartowanego przedmiotu poniżej temperatury Ac1, wygrzaniu w tej temperaturze, a następnie chłodzeniu. Zależnie od temperatury nagrzewania rozróżnia się odpuszczanie niskie, średnie i wysokie.

• odpuszczanie niskie (w temperaturze $\text{150-250°C}$) usuwa naprężenia własne materiału z zachowaniem dużej twardości. Odpuszczanie niskie stosuje się do narzędzi, sprawdzianówsprawdziansprawdzianów oraz części maszyn ze stali węglowych i niskostopowych.

• odpuszczanie średnie (w temperaturze $\text{250-500°C}$) zwiększa wytrzymałość i sprężystość materiału przy dostatecznie dużej ciągliwości. Stosuje się je do przedmiotów narażonych w czasie pracy na uderzenia, jak np. matryce.

• odpuszczanie wysokie (w temperaturze $\text{500-650°C}$) zwiększa wytrzymałość i sprężystość materiału z jednoczesnym zachowaniem dużej twardości i odporności na uderzenia (uzyskanie możliwie dużej plastyczności). Stosuje się je do materiałów przeznaczonych na części maszyn pracujących pod znacznym obciążeniem i narażonych na uderzenia, jak np. wały, korbowody

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

sypki materiał formierski o ziarnach większych niż $0,02\mathrm{mm}$, stosowany jako podstawowy składnik masy formierskiej

R1eqh2sPBiNvd

Ilustracja przedstawia schemat wiązania mas formierskich o osnowie piaskowej z bentonitem. Składa się ona z dwóch części - osnowy piaskowej z lepiszczem przed i po dodaniu wody. Po lewej stronie ilustracji elementy masy formierskiej mają postać nieregularnych białych ziaren z  obwódką. Przestrzeń pomiędzy ziarnami, a obwódką jest zakreskowana. Po prawej stronie grafiki przedstawiono masę związaną. Osnowa masy formierskiej ma postać nieregularnych białych ziaren, w tym przypadku zakreskowana część znajduje się tylko na ich części. Dodatkowo pomiędzy ziarnami występują czarne nieregularne fragmenty, przedstawiające pęczniejący bentonit pod wpływem wody. Na schemacie opisano słownie dwa elementy. Białe części ziaren to osnowa piaskowa ${\text{Si}}_{}{\text{O}}_2$. Natomiast zakreskowana część ziaren znajdujących się po lewej stronie oraz czarne miejsca na rysunku po prawej stronie to lepiszcze - bentonit

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

Przygotowanie formy odlewniczejDcQUd3ZCiPrzygotowanie formy odlewniczej

piec służący do topienia i ewentualnie uszlachetnienia ciekłych metali i stopów. Mogą być ogrzewane paliwem stałym, ciekłym, gazowym lub zasilane energią elektryczną

Przygotowanie ciekłego metaluDsdrC2bQGPrzygotowanie ciekłego metalu

zadaniem przyrządu pomiarowego jest zebranie danych z elementu, oraz ich przetworzenie na informację. Zgodnie z dziennikiem ustaw art.4 pkt.5, jest to: „urządzenie, układ pomiarowy lub jego elementy, przeznaczone do wykonania pomiarów samodzielnie lub w połączeniu z jednym lub wieloma urządzeniami dodatkowymi”. Przyrządy pomiarowe można rozróżnić ze względu na kontrolę metrologiczną (kontrolne i użytkowe), oraz ze względu na sposób prezentacji wskazań (z odczytem analogowym lub cyfrowym). Urządzenia kontrolne i użytkowe, różni dokładność pomiarowa.

RyEdWbpq7VMmq

Na zdjęciu widoczna jest suwmiarka. Suwmiarka składa się z prowadnicy na dole której widoczna jest skala główna. Na prowadnicy osadzona jest suwak. Na górze niej umieszczona jest śruba. Na dolnej części suwaka widoczna jest skala pomocnicza. Suwak oraz prowadnica zakończona jest elementami przypominającymi głowę młotka. Górna cześć jest to szczęki pomiarów wewnętrznych. Dolna szczęki pomiarów zewnętrznych.

Opis obrazka:
Ilustracja przedstawia suwmiarkę dwustronną z głębokościomierzem, która pozwala na wykonanie pomiaru wymiarów zewnętrznych, wewnętrznych oraz głębokości. Jest to podłużny przedmiot kształtem przypominający linijkę z dodatkowymi elementami. Koniec lewej strony linijki zakończony jest dwoma nieruchomymi szczękami. Znajdują się one na górnej i dolnej krawędzi linijki i są do niej prostopadłe. Szczęka dolna zwęża się ku końcowi, tworząc kształtem trójkąt prostokątny. Szczęka górna kształtem przypomina odbicie lustrzane litery L i jest mniejsza od szczęki dolnej. Suwmiarka posiada dwie ruchome szczęki, będące lustrzanym odbiciem szczęk nieruchomych, znajdują się ona na części przesuwającej się po prowadnicy. Na dolnej części suwaka znajduje się noniusz z podziałką od 1 do 10 z krokiem co 0,1 zwiększający dokładność pomiaru. Z prawej strony suwaka wychodzi niewielki podłużny element, pozwalający na pomiar głębokości. W górnej części suwaka znajduje się pokrętło służące zablokowaniu suwmiarki. Na części przypominającej linijkę, znajduje się noniusz z podziałką od 0 do 250 milimetrów z krokiem co 1 milimetr.

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

obróbka cieplna, której poddawana jest m.in. stal w celu stabilizacji austenitu. Uzyskanie stabilnego austenitu zwiększa odporność stali na korozję. Polega na nagrzaniu stali do temperatury, w której nastąpi przemiana austenityczna, a następnie, tak jak w hartowaniu, szybkie schładzanie

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

element formy odlewniczejforma odlewniczaformy odlewniczej odtwarzający wewnętrzne wymiary, kształty odlewu. Może być wykonany ręcznie lub maszynowo. Może być wzmacniany szkieletem lub żebrami. Odpowietrzenie rdzenirdzeń odlewniczyrdzeni odbywa się przez kanały odpowietrzające, które wykonuje się ręcznie lub stosuje się specjalne wkładki np. elastyczne rurki perforowane

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

Przygotowanie formy odlewniczejDcQUd3ZCiPrzygotowanie formy odlewniczej

część rdzeniardzeń odlewniczyrdzenia, która nie odtwarza kształtu odlewuodlewodlewu lecz służy do umocowania rdzenia w gniazdach rdzeniagniazdo rdzeniagniazdach rdzenia w formie odlewniczejforma odlewniczaformie odlewniczej

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

Przygotowanie formy odlewniczejDcQUd3ZCiPrzygotowanie formy odlewniczej

to przyrząd wykonany na podstawie rysunku odlewu surowegoodlew surowyodlewu surowego, który jest wykorzystywany do wyrabiania rdzenirdzeń odlewniczyrdzeni. Najczęściej ma kształt skrzynki i wyposażona jest w tzw. znaki rdzennikardzennikrdzennika, służące do odtworzenia kształtów rdzenników

R1MX3hU6a3Ryp

Na zdjęciu widoczny jest animowany model rdzennicy z gotowym rdzeniem. Na stole położone są cztery drewniane klocki o kształcie prostopadłościanu z wyciętym otworem o przekroju półwalca w górnej jego cześci. W dwóch rdzenniach umieszczone są rdzenie. W rdzennnicy pierwszej od prawej umieszczony jest jeden rdzeń. W drugiej rdzennicy od lewej umieszczone są trzy następujące po sobie krótkie rdzenie. Wszystkie rdzenie są o kształcie walca.

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

Przygotowanie formy odlewniczejDcQUd3ZCiPrzygotowanie formy odlewniczej

proces polegający na odzyskaniu z zużytej masy formierskiej lub rdzeniowej nieuszkodzonych ziarn piasku formierskiego, o właściwościach kwalifikujących je do ponownego stosowania przy produkcji form lub rdzenirdzeń odlewniczyrdzeni w miejsce piasku świeżego. Regeneracja może być sucha, mokra, chemiczna lub termiczna

Charakterystyka i przygotowanie mas formierskichD11Mg20BACharakterystyka i przygotowanie mas formierskich

Wybijanie odlewówDDqkmnF3hWybijanie odlewów

stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, w którym zawartość węgla wynosi poniżej $\text{2,11\%}$

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

przyrząd pomiarowyprzyrząd pomiarowyprzyrząd pomiarowy przy pomocy którego stwierdzamy, czy dany wymiar przedmiotu jest prawidłowy i nie przekracza wartości granicznej (dolnej i górnej). Sprawdzian zazwyczaj wykonany jest z nierdzewnej, hartowanejhartowaniehartowanej stalistalstali narzędziowej i nie pozwala na stwierdzenie rzeczywistego wymiaru.
W zależności od rodzaju zadania sprawdziany dzielą się na sprawdziany wymiaru i kształtu. Do najczęściej stosowanych sprawdzianów wymiaru zalicza się sprawdziany:

• do otworów: tłoczkowy walcowy, tłoczkowy kulisty, łopatkowy walcowy, łopatkowy walcowy o zmiennej powierzchni pomiarowej, łopatkowy kulisty, średnicówkowy,

• do wałków: pierścieniowy, szczękowy, szczękowy składany, szczękowy ze szczękami wstawianymi, szczękowy nastawny,

• do stożków,

• do gwintów

RmBBi7XaKnbcv

Na zdjęciu widoczny jest sprawdzian. Sprawdzian jest w kształcie prostokąta z wyżłobionymi zębami. Każde z górnych wcięć jest opisane kolejną cyfrą od dwóch do dwunastu. Lewy krótki bok ma trzy żeby. Obok nich znajduje się liczba pięćdziesiąt pięć stopni. Na dole znajdują się liczby od osiemdziesięciu do trzydziestu pięciu stopni. N prawym boku widoczne są trzy wcięcia opisane liczbą sześćdziesiąt stopni.

Opis obrazka:
Ilustracja przedstawia sprawdzian. Przyrząd ma kształt prostokątnej blaszki, gdzie wzdłuż każdej krawędzi wycięto różne kształty będące nacięciami. Na jednej z krawędzi nacięcia mają kształt trójkątów prostokątnych, przy czym dłuższa przyprostokątna pokrywa się z krawędzią blaszki. Pomiar możliwy jest dla wartości od 35 do 80 stopni co 5 jednostek. Na dwóch krótszych krawędziach nacięcia mają kształt trójkątów równoramiennych, których podstawa pokrywa się z krawędzią blaszki. Pozwalają one na pomiar kąta o wielkości pięćdziesięciu pięciu i sześćdziesięciu stopni. Możliwy jest także pomiar grubości. Na drugiej dłuższej krawędzi znajdują się nacięcia mające kształt trapezów równoramiennych, przy czym dłuższa podstawa pokrywa się z krawędzią blaszki. Umożliwia to wykonanie pomiaru grubości od 2 milimetrów do 12 milimetrów, co 2 milimetry.

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

zmiana wymiarów elementu w czasie krzepnięcia i krystalizacji ciekłego stopu, wywołana zmianą objętości zachodzącą w trakcie tych procesów. Skurcz odlewniczy w stopach może być wywołany także przemianami alotropowymi. Skurcz odlewniczy może być swobodnyskurcz swobodnyswobodny lub hamowanyskurcz hamowanyhamowany

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

skurcz swobodny występuje w odlewach o prostych kształtach, na przykład w wałkach, płytach czy prostych belkach. Skurcz nie jest ograniczany przez formę ani przez różną prędkość skurczu elementów.

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

skurcz hamowany jest kontrolowany poprzez opór formy lub rdzeni (czynniki mechaniczne). Nierówny skurcz poszczególnych części odlewu, spowodowany różnicą w grubości ścianek odlewu, również powoduje hamowanie skurczy (cczynnik cieplny)

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

zabieg metalurgiczny polegający na wprowadzeniu do ciekłego metalu niewielkiej ilości określonych substancji tzw. sferoidyzatorów np. $\mathrm{Mg}$, $\mathrm{Ce}$, prowadzących do wydzielenia się grafitu w postaci kulkowej

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Przygotowanie ciekłego metaluDsdrC2bQGPrzygotowanie ciekłego metalu

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

zespół kanałów, wnęk i innych elementów formy przeznaczony do doprowadzenia ciekłego metalu do wnęki formy oraz zatrzymania zanieczyszczeń niemetalowych

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Usunięcie elementów układu wlewowegoDLTfNqlTyUsunięcie elementów układu wlewowego

proces obróbki cieplnej łączący operację hartowania z wysokim odpuszczaniem, mająca na celu nadanie odpowiednio wysokich właściwości wytrzymałościowo - plastyczne

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

wlew usytuowany w formie, najczęściej pionowo, łączący zbiornik wlewowyzbiornik wlewowyzbiornik wlewowy z wlewem rozprowadzającymwlew rozprowadzającywlewem rozprowadzającym lub wlewem doprowadzającymwlew doprowadzającywlewem doprowadzającym

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Usunięcie elementów układu wlewowegoDLTfNqlTyUsunięcie elementów układu wlewowego

element układu wlewowegoukład wlewowyukładu wlewowego w postaci kanału znajdujący się najbliżej wnęki formy, przez który przepływa ciekły metal podczas zalewania formy

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Usunięcie elementów układu wlewowegoDLTfNqlTyUsunięcie elementów układu wlewowego

wlew łączący wlew głównywlew głównywlew główny z wlewami doprowadzającymiwlew doprowadzającywlewami doprowadzającymi, który może jednocześnie hamować szybkość przepływu metalu i zatrzymać zanieczyszczenia niemetalowe

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Usunięcie elementów układu wlewowegoDLTfNqlTyUsunięcie elementów układu wlewowego

jest to operacja cieplna polegającą na nagrzaniu materiału do żądanej temperatury, wygrzaniu w tej temperaturze i następnie powolnym chłodzeniu do temperatury otoczenia. Zależnie od temperatury wyżarzania, sposobu studzenia oraz celu zabiegu rozróżnia się: wyżarzanie ujednorodniające, normalizujące, zupełne, niezupełne, zmiękczające, rekrystalizujące, odprężające.

• odprężające, które polega na nagrzaniu odlewu do temperatury poniżej 727$°\mathrm{C}$, wygrzaniu w tej temperaturze i powolnym chłodzeniu. Celem tej operacji jest usunięcie naprężeń wywołanych skurczem hamowanym odlewu i przemianami fazowymi,

• zmiękczające (sferoidyzujące), które polega na nagrzaniu staliwa do temperatury zbliżonej do 727 $°\mathrm{C}$, w wyniku czego następuje zmiana kształtu cementytu wchodzącego w skład perlitu z płytkowego na kulkowy,

• normalizujące Temperatura tego rodzaju wyżarzania wynosi od 30 do 50$°\mathrm{C}$ powyżej AcIndeks dolny 3₃ (temperatura, w której ferryt całkowicie przemienia się w austenit), następnie odlew studzony jest w spokojnym powietrzu,

• homogenizujące (ujednorodniające) polega na nagrzaniu materiału do temperatury od 1000 do 1200$°\mathrm{C}$, długotrwałym wygrzaniu w tej temperaturze, aż do wyrównania składu chemicznego oraz powolnym chłodzeniu. Celem zabiegu jest zmniejszenie niejednorodności składu chemicznego,

• rekrystalizujące polega na nagrzaniu metalu po odkształceniu plastycznym na zimno do temperatury wyższej od temperatury rekrystalizacji, wygrzaniu w tej temperaturze i chłodzeniu z dowolną szybkością. Jest to proces stosowany międzyoperacyjne podczas walcowaniawalcowaniewalcowania lub ciągnienia metali na zimno, ponieważ usuwa umocnienie powstałe przez odkształcenie na zimno, powodując zmniejszenie twardości i wytrzymałości oraz zwiększenie ciągliwości metalu, co umożliwia dalszą obróbkę plastyczną na zimno,

• zupełne jest stosowane do stalistalstali stopowych. Polega na nagrzaniu stali do temperatury o od 30 do 50$°\mathrm{C}$ wyższej od AcIndeks dolny 3₃ (temperatura, w której ferryt całkowicie przemienia się w austenit), Accm (temperatura, w której cementyt całkowicie rozpuszcza się w austenicie), wygrzaniu w tej temperaturze i następnym bardzo wolnym chłodzeniu, np. z piecem, w zakresie temperatury między AcIndeks dolny 3₃ i AcIndeks dolny cm_cm, a 727$°\mathrm{C}$. Dalsze studzenie może odbywać się w powietrzu,

• niezupełne przeprowadza się podobnie jak wyżarzanie zupełne, z tym że temperatura wyżarzania jest pośrednia pomiędzy AcIndeks dolny 1₁-AcIndeks dolny 3₃ dla stali podeutektoidalnych (stal o zawartości węgla ponizej 0,77%) oraz między AcIndeks dolny 1₁-AIndeks dolny cm_cm dla stali nadeutektoidalnych (stal o zawartości węgla powyżej 0,77%)

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

proces przeróbki plastycznej metali w którym odkształcenie powodowane jest przez obracające się walce. Proces może odbywać się na zimno lub w podwyższonych temperaturach

Obróbka wykańczająca odlewyD5shTY62RObróbka wykańczająca odlewy

w metodzie wytapianych modelimetoda wytapianych modeli (traconego wosku)metodzie wytapianych modeli jest to połączenie pojedynczych modelimodel odlewniczymodeli w zestaw. Do głównego układu wlewowegoukład wlewowyukładu wlewowego dołącza się pojedyncze modele za pomocą lutowania

część modelumodel odlewniczymodelu przeznaczona do odtworzenia w formie gniazda rdzeniagniazdo rdzenianiazda rdzenia

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

otwarta wnęka w górnej części formy odlewniczejforma odlewniczaformy odlewniczej do której wlewa się ciekły metal z kadzikadźkadzi odlewniczej

Projekt modelu odlewniczegoD1fZg9804Projekt modelu odlewniczego

Usunięcie elementów układu wlewowegoDLTfNqlTyUsunięcie elementów układu wlewowego