Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Wyszukiwanie informacji w sieci na zadany temat

Tradycyjne metody przeszukiwania zasobów internetu w poszukiwaniu interesującej informacji opierają się na przeglądaniu stron WWW. Trzeba pamiętać, że internet to nie tylko strony. W internecie jest pełno wyszukiwarek, katalogów, baz danychBazy danychbaz danych i innych serwisów, które pozwalają wyszukiwać różnego rodzaju informacje.

Przed przystąpieniem do tego materiału, warto posiadać podstawową wiedzę o sieci i  przeglądarkach internetowychDDIVDBkEfsieci i  przeglądarkach internetowych. O różnych metodach przeszukiwania zasobów internetu dowiesz się więcej w materiałach:

Przydatną częścią internetu są również mapy internetoweDiTCoaUvJmapy internetowe.

RHTEipfkcnaOi
Ilustracja przedstawiająca monitor z uproszczoną przeglądarką.
Źródło: Sławomir Szaruga, licencja: CC BY 3.0.

Pragnąc znaleźć informacje na konkretny temat, możesz za pomocą wyszukiwarki posłużyć się różnymi metodami wyszukiwania, np. wpisując do pola wyszukiwarki:

  • pojedyncze słowa - ze względu na dużą ilość zwracanych wyników jest to metoda mało przydatna;

  • wyrazy mające wystąpić na poszukiwanych stronach - w ten sposób otrzymasz wyniki zawierające podane słowa w dowolnej kolejności;

    R1JRbjEeVKKIg
    Zrzut okna z wynikami wyszukiwania na podstawie hasła "I Wojna Światowa" w wyszukiwarce Google.
    Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  • grupy wyrazów ujętych w cudzysłów - uzyskasz strony, zawierające wpisane wyrazy dokładnie w podanej kolejności, np. wpisując „I Wojna Światowa” w wyniku otrzymasz tylko strony, na których dokładnie występuje taki zapis, a więc znacznie mniej wyników niż poprzednio;

RVaW4cTpKsiHn
Zrzut okna z wynikami wyszukiwania na podstawie hasła "I Wojna Światowa" w cudzysłowach w wyszukiwarce Google.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  • znak „+” (plus) przed wyrazem wymaganym lub „–” (minus) przed wyrazem do pominięcia. W każdej wyszukiwarce działa to identycznie. Zwróć uwagę, że znaki „+” i „–” są poprzedzone spacją, np. Hobbit – film.

W tym przypadku otrzymasz wyniki na temat Hobbita, niezwiązane z filmem.

R1dZ3OXnW4Kyz
Zrzut okna wyszukiwarki Google z wpisanym wyrazami "Hobbit" -"film".
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Ważne!

Wyszukiwarki, takie jak na przykład Bing czy Google nie uwzględniają wielkości liter. Wszystkie litery, niezależnie od tego jak je wprowadzisz, będą uznawane za litery małe, a wyszukiwanie zwróci takie same wyniki.

W internecie możesz korzystać z wielu różnych źródeł danych dotyczących nie tylko tekstu, ale również grafiki. Aby przeszukać internet pod tym kątem, po wybraniu odsyłacza znajdującego się na górze wyszukiwarki Google, wpisz charakterystyczną frazę. Pojawią się miniatury zdjęć oraz ilustracji związanych z wyszukiwanym hasłem. Dzięki zgromadzeniu ich w jednym miejscu, możesz je porównać i wybrać te, które ci odpowiadają. Po kliknięciu w jedną z nich ukaże się jej powiększenie.

R16O3LZT4JMBd
Zrzut okna wyszukiwarki Google z wyszukaną grafiką na podstawie hasła "reksio".
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Aby zapisać wybrany obrazek na naszym komputerze, należy kliknąć go prawym przyciskiem myszy, następnie z menu kontekstowego wybrać polecenie Zapisz grafikę jako oraz wskazać lokalizację, gdzie chcesz zapisać obraz.

Ze zgromadzonych informacji tekstowych oraz zapisanych obrazów możesz wybrać te najważniejsze i utworzyć na ich podstawie jedną notatkę zawierającą zarówno tekst, jak i zdjęcia.

Potrzebne informacje innego rodzaju możesz także odnaleźć z pomocą wyszukiwarki Google, która obok przedstawionej wcześniej głównej usługi ogólnego przeglądania sieci, umożliwia przeszukiwanie zasobów pod kątem wyszukiwania filmów w różnych serwisach: wideo (menu Filmy), wiadomości  (menu Wiadomości) itp.

RyRZzaW5liCRD
Zrzut okna wyszukiwarki Google z wyszukanymi filmami na podstawie hasła "reksio".
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ciekawostka

Zapoznając się z menu wyszukiwarki Bing zauważysz zapewne, że możesz skorzystać z dostępu do swojej skrzynki pocztowejDJv5b8Ogdskrzynki pocztowej (https://outlook.com/) założonej u dostawcy tej usługi, którym w tym przypadku jest firma Microsoft.

R1PTJFclRlyBG
Zrzut okna startowego wyszukiwarki Bing w Microsoft Edge z rozwiniętymi zakładkami.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Wyszukiwanie informacji w sieci z wykorzystaniem słowników i encyklopedii

W sieci istnieje również możliwość znalezienia książek znajdujących się w postaci elektronicznej na stronie https://wolnelektury.pl/.

RnI9J0nMr00o8
Zrzut okna strony https://wolnelektury.pl//
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

lub w zasobach wirtualnych bibliotekBiblioteka internetowabibliotek, np.:

  • Biblioteka internetowa PWN (https://www.ibuk.pl/).

Przeszukując zasoby sieciowe, możesz korzystać również z archiwówArchiwumarchiwów (uporządkowany zbiór dokumentów), baz danych (zorganizowany zbiór informacji) oraz katalogów (spis obiektów tego samego rodzaju, np. książek). Niektóre z nich odnajdziesz w sieci pod następującymi adresami:

  • https://teleadreson.com/ (baza danych adresowych);

  • https://archiwum.rp.pl/ (czasopismo Rzeczpospolita online).

Bardzo znaczną grupą narzędzi internetowych przydatnych w szkole są słowniki. Masz do dyspozycji:

  • słowniki językowe, np. słownik internetowy w siedmiu językach (https://www.ling.pl/);

  • słowniki ortograficzne i języka polskiego (https://sjp.pwn.pl/);

  • słownik terminów literackich (http://literat.ug.edu.pl);

  • słownik wyrazów obcych (https://slownik-wyrazowobcych.eu/).

R1bMnPbl8C1iR
Zrzut okna strony https://sjp.pwn.pl/.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Aby znaleźć odpowiedzi na nurtujące pytania, potrzebny ci będzie także zbiór informacji zawarty w encyklopediachEncyklopediaencyklopediach, księgach zawierających alfabetycznie ułożoną listę haseł wraz z wyjaśnieniami ich znaczenia.
Encyklopedie internetowe to między innymi:

  • Encyklopedia PWN (http://encyklopedia.pwn.pl);

  • Encyklopedia anglojęzyczna (https://www.britannica.com/);

  • Wikimedia Polska (https://wikimedia.pl/);

  • Jedną z najpopularniejszych encyklopedii jest Wikipedia (https://pl.wikipedia.org/), dostępna w wielu językach, w tym również po polsku. W jej tworzeniu może uczestniczyć każdy użytkownik sieci, dlatego należy pamiętać, aby zawsze weryfikować znalezione tam informacje z innymi źródłami.

    R1Kqe9Vi4P7rf
    Zrzut okna strony https://pl.wikipedia.org/.
    Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
2
Ćwiczenie 1

Korzystając z zaawansowanego sposobu wyszukiwania informacji w internecie, znajdź strony WWW z zasobami dotyczącymi zamków królewskich w naszym kraju.
Przedstaw jeden z nich, wykorzystując zdjęcia i tekst ze strony internetowej zamku do utworzenia notatki zawierającej zarówno tekst jak i zdjęcie. Utworzony dokument zapisz w folderze ze zdjęciem.

Wejdź na stronę https://pl.wikipedia.org/. Przejrzyj zasoby encyklopedii dotyczące wybranego przez ciebie zamku. Porównaj zasoby Wikipedii z informacjami które znalazłeś na stronie zamku.

Wykorzystaj poniższy dzienniczek do zapisania notatek lub tekstów znalezionych w internecie.

RUoQpePyTFQTv
Wersja alternatywna: (Uzupełnij).
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Wyszukiwanie filmów i spotów

Poszczególne stacje telewizyjne umożliwiają przeglądanie swoich archiwów w poszukiwaniu filmu z określonego gatunku, np. klasyka kina. Zajrzyj na stronę Telewizji Polskiej http://www.tvp.pl/ i przekonaj się, że na jednej z podstron znajdują się tytuły i opisy wszystkich filmów, które stacja ta dotychczas wyemitowała.

Rz4WXSZdsAv8x
Zrzut okna strony http://www.tvp.pl/ z banerem dla popularnych i nowych programów.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Możesz również skorzystać z zasobów Filmoteki Narodowej prezentowanych na stronie TVP.

Zasoby archiwum Filmoteki Narodowej udostępniane są również w należącym do Google serwisie YouTube (serwis internetowy umożliwiający bezpłatne umieszczanie i oglądanie filmów). Jest to jedna z pięciu najczęściej odwiedzanych stron internetowych na świecie.

Selekcjonowanie wyszukiwanych informacji

W obecnych czasach każdy może opublikować swoje prace na stronach WWW. Oznacza to jednak, że twórcami treści umieszczonych w sieci mogą być osoby, które nie zawsze posiadają odpowiednią wiedzę na dany temat. Dlatego, wyszukując informacje, powinieneś nie tylko znać sposoby ich wyszukiwania, ale mieć również krytyczne podejście do znalezionych treści i porównywać je z innymi źródłami wiedzy np.: w encyklopedią, książką, słownikiem. Wiarygodność informacji potwierdza czasem fragment adresu strony występujący po nazwie firmy (instytucji) będący symbolem typu organizacji (na przykład: .gov – strona rządowa, .com – komercyjna, .edu – edukacyjna, .mil – wojskowa) oraz pojawiający się na końcu symbol kraju, np. .pl, .ru.fr, .uk.

Ciekawostka

Adresy stron amerykańskich nie mają oznaczenia kraju.

RKhcKkXEMwe18
Ilustracja przedstawiająca siedzącego chłopca, który trzyma na kolanach laptop, a wokół niego znajdują się różne ikony, między innymi ikona Facebooka, Wifi, Twittera, Youtube, Ipla, Bluetooth, Skype.
Źródło: Sławomir Szaruga, licencja: CC BY 3.0.

Podczas selekcji informacji powinieneś brać pod uwagę:

  • aktualność informacji (data umieszczenia w sieci);

  • obiektywizm treści (odnośniki do innych, konkurencyjnych stron);

  • informacje o autorze (adres e‑mail);

  • wiarygodność (jaki był powód utworzenia strony);

  • dokładność zasobów (odnośniki prowadzące do istniejących stron);

  • wygląd i strukturę stron (równowaga między treścią, a elementami graficznymi);

  • dostępność (czy sposób użytkowania dostosowany jest do wieku użytkownika);

  • typ organizacji, do której należy strona WWW (informacja zawarta w przedostatnim członie pełnego adresu strony WWW).

Uwaga!

Spotkasz zapewne jeszcze inny sposób adresowania. Zamiast członów określających rodzaj organizacji, może występować symbol miejscowości np. lodz, waw itp., np. https://p.lodz.pl/ lub https://www.kuratorium.lodz.pl/.

R14qpzPB1c8mW
Ilustracja przedstawiająca różne symbole związane z komunikacją i internetem, na przykład: poczta elektroniczna, sklep internetowy, informacja, odtwarzanie, sieć, społeczność, SMS, blokada oraz komputer.
Źródło: Sławomir Szaruga, licencja: CC BY 3.0.

Po zakończeniu przeszukiwania internetu za pomocą wyszukiwarki, efekt pojawi się w postaci wykazu stron internetowych (wyświetlone adresy stron i krótkie informacje o nich) zawierających wpisany tekst. Strony, które zostaną wyświetlone mogą mieć różny charakter. Aby móc porównywać zawartość kilku stron, musisz prawym przyciskiem myszy wybrać interesujący cię odsyłacz i wybrać opcję Otwórz w nowej karcie. W ten sposób możesz przechodzić pomiędzy stronami oraz przeglądać i porównywać ich zawartość.

Możesz również interesujące cię strony WWW (ich adresy) zapisywać w folderze, po wybraniu opcji Dodaj kartę do zakładek.

R1cHFKPdbEuol
Zrzut fragmentu okna przeglądarki Google Chrome ze stroną www.gov.pl i wyświetlonym menu dodawania ulubionej zakładki.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Możesz utworzyć Nowy folder o nazwie odpowiadającej tematyce przechowywanych w nim adresów stron internetowych.

REu51rNAWzrFq
Zrzut fragmentu okna przeglądarki Google Chrome ze stroną www.gov.pl i wyświetlonym menu dodawania ulubionej zakładki oraz dodawania w nich nowego folderu.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Wybrane strony WWW możesz zapisać na dysku w wybranym lub specjalnie utworzonym do tego celu folderze, po uprzednim otworzeniu strony i wybraniu opcji Zapisz jako z menu wyświetlonego po kliknięciu prawym przyciskiem myszy w dowolne puste miejsce strony.

R1Zf3hZeWiCxZ
Zrzut fragmentu okna przeglądarki Google Chrome z wyświetlonym menu kontekstowym pod prawym przyciskiem myszy i wybraną opcją "Zapisz jako".
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zwróć uwagę na fakt, iż w ukazanym oknie możesz wybrać folder oraz typ zapisywanego pliku. Najlepiej będzie, jak zapiszesz stronę jako Stronę sieci Web kompletną. Od tej chwili będziesz mógł zapoznawać się z jej treścią, nie mając nawet połączenia z internetem.

R2BRPV2WJ9MNj
Zrzut okna pokazujący zapisywanie strony sieci Web w pliku "Ministerstwo Edukacji i Nauki - Portal Gov.pl.html".
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
2
Ćwiczenie 2

Przeszukaj zasoby sieci internetowej i znajdź strony WWW, na których jest mowa o konkursach informatycznych organizowanych dla uczniów szkół podstawowych. Adresy kilku z nich zapisz w folderze Ulubione.

Zapamiętaj!

Gromadzenie informacji jest procesem polegającym na zbieraniu informacji, określaniu miejsca ich przechowywania, zapewnieniu dostępu do nich osobom uprawnionym oraz wprowadzaniu zmian zapewniających ich aktualność. Znalezione informacje możesz przechowywać na dyskach twardych i przenośnych komputerów, na serwerach internetowych, w komputerowych bazach danych, archiwach i katalogach.

Uruchamianie i wykorzystywanie portali internetowych oferujących treści edukacyjne

Na stronach portali edukacyjnych prezentowane są różnorodne materiały przydatne w uczeniu się, mające postać multimediów, aplikacji sieciowych (programy komputerowe wykorzystywane poprzez internet i przeglądarkę internetową) oraz narzędzi internetowych (komunikatory, blogiBlogblogi, kursy).
Do najczęściej odwiedzanych portali edukacyjnych należą:

  • Medianauka (https://www.medianauka.pl/) – portal ogólnoedukacyjny zawierający materiały ilustrowane przykładami i zadaniami, wzbogacone o multimedia;

  • Edukator (https://www.edukator.pl/) – zawiera artykuły, zdjęcia, animacje z różnych dziedzin nauki;

RBQa5u3mc8utk
Zrzut okna strony https://www.edukator.pl/ z nagłówkiem "Mądra Cyfrowa Szkoła".
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  • portal Centrum Edukacji Obywatelskiej (https://ceo.org.pl/) – zawierający materiały do uczenia się z zakresu edukacji obywatelskiej, kulturalnej i edukacji matematyczno‑przyrodniczej;

  • Profesor (https://profesor.pl/) – znajdziesz w nim testy, zadania, ćwiczenia i przykładowe wypracowania.

Popularną stroną, na której znajdziesz podręczniki zawierające treści z wielu przedmiotów oraz aktualności z wielu dziedzin nauki, jest strona o adresie: http://pl.wikibooks.org/ projektu Wikibooks.

RJ7DCmkljYWTh
Zrzut okna strony https://pl.wikibooks.org/
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Aby przejść do podstrony zawierającej wszystkie dostępne kategorie, kliknij w link Księgozbiór. Po wybraniu tego odnośnika zostanie wyświetlona strona zawierająca dostępne podręczniki z wybranej dziedziny. Wybierz podręcznik oraz możliwość jego przeglądania w wersji PDF. Jeżeli chcesz obejrzeć jego zawartość, kliknij w link z nazwą interesującego cię rozdziału.

Wykorzystywanie interaktywnych aplikacji umieszczonych na wybranych portalach edukacyjnych

Portale edukacyjne, aplikacje interaktywne dostępne w internecie, gry, quizy umiejętnie wykorzystywane mogą pomóc ci w przyswajaniu wiedzy. Możesz wykorzystywać zasoby edukacyjne dostępne na takich portalach jak np.: Centrum Nauki Kopernik (https://www.kopernik.org.pl/), Narodowy Instytut Audiowizualny (https://fina.gov.pl/), Medianauka (https://www.medianauka.pl/). Znajdziesz tam, między innymi, aplikacje pozwalające na przykład na wprowadzanie zmian w widocznej na ekranie zawartości, poprzez przeciąganie tekstu lub grafiki w wybrane miejsce.

RlPRjN84qdxXf
Zrzut okna strony https://zpe.gov.pl/scholaris/ z zasobami Scholaris na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Na portalu Medianauka przekazywane treści są często uatrakcyjniane poprzez umożliwianie korzystania z gier edukacyjnych, kształtujących umiejętności matematyczne, sprawdzające umiejętność kojarzenia słów oraz testujących znajomość pisowni dzięki, na przykład krzyżówkom.

R1adeI1EsPQEL
Zrzut okna strony https://www.medianauka.pl./.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
2
Ćwiczenie 3

Do przyswajania wiedzy możesz skorzystać z zasobów edukacyjnych dostępnych na portalach edukacyjnych oraz na stronach www różnych instytucji. Zapoznaj się z nimi i wykorzystaj do utworzenia galerii zdjęć o tematyce, która cię interesuje, np. temat twojej pracy to „Polscy laureaci literackiej nagrody Nobla”.

  • Odwiedź znane ci portale edukacyjne.

  • Korzystając z wyszukiwarki, możesz decydować o rozmiarze obrazu, jego kolorze, układzie, wielkości, a w przypadku osób o sposobie ich przedstawienia. Tworząc galerię, pamiętaj o tych możliwościach.

Utworzoną galerię znakomitych pisarzy możesz przedstawić na lekcji języka polskiego.

Bazy danych1
Bazy danych

Zorganizowany zbiór informacji z pewnej dziedziny, gdzie każdy element ma podobne cechy, ale różne wartości.

Biblioteka internetowa1
Biblioteka internetowa

Cyfrowa kolekcja zbiorów książek elektronicznych, czasopism, grafik.

Archiwum1
Archiwum

Uporządkowany zbiór dokumentów różnego rodzaju nie wykorzystywanych w bieżącej działalności instytucji

Encyklopedia1
Encyklopedia

Książka zawierająca alfabetycznie ułożoną listę haseł wraz z ich objaśnieniami.

Blog1
Blog

Strona internetowa stwarzająca możliwość publikowania cyklicznie artykułów i wpisów na dowolne tematy w zależności od zainteresowań wydawcy bloga. Np. pamiętnik, blog modowy, blog kulinarny.