Ilustracja przedstawia trzy wielkie litery alfabetu: A,B i C. Litery są przestrzenne, wyglądają jak duże klocki, każda jest w innym kolorze podstawowym: A - jest czerwona, gorąca, B - żółta, ciepła,, C - niebieska, zimna. Litery stoją na płaszczyźnie lekko zwrócone w boki, dotykają się krawędziami.
ABC - wielkie litery rozpoczynające alfabet
Źródło: printerest.com, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
R454T79RGK5MT
Sprawdź swoją wiedzę. Przeczytaj nazwy pojęć/określeń i zdecyduj, które są Ci znane, a które nieznane. Dopasuj je do odpowiednich miejsc. Uwaga! Podczas pracy z materiałem, zwróć szczególną uwagę na te pojęcia, które znalazły się w rubryce NIE WIEM.
Sprawdź swoją wiedzę. Przeczytaj nazwy pojęć/określeń i zdecyduj, które są Ci znane, a które nieznane. Dopasuj je do odpowiednich miejsc. Uwaga! Podczas pracy z materiałem, zwróć szczególną uwagę na te pojęcia, które znalazły się w rubryce NIE WIEM.
Do tradycyjnych dziedzin sztuk plastycznych zaliczamy: malarstwo, rysunek, grafikę, rzeźbę i architekturę.
W XIX i XX w., wyodrębniając dziedziny w ramach sztuk pięknych, część z nich nazwano sztukami plastycznymi. Ponieważ ich odbiór uzależniony jest od zmysłu wzroku, pojawiło się również określenie sztuki wizualnesztuki wizualnesztuki wizualne. Pozwoliło to na poszerzenie granic dziedzin o dodatkowe, do których między innymi należą: komiks, fotografia, film, wzornictwo przemysłowe, architektura wnętrz i wystawiennictwo, street art.
Nowe dziedziny związane są z rozwojem technologii i wyodrębnieniem tzw. nowych mediównowe medianowych mediów, co bezpośrednio wpłynęło na środki przekazu artystycznego.
Budynek Fundacji Louisa Vuitton (czyt. luisa vitą), sławnego projektanta mody w Paryżu jest wyjątkowym przykładem odważnej, nowoczesnej formy w architekturze. Składa się z kilku nieregularnych, jakby pogiętych brył. Zbudowany jest ze szkła, betonu oraz metalu, które raz odbijają, to znów przepuszczają i zatrzymują światło. Nieregularne bryły budowli ułożone są jedna obok drugiej. Przed budynkiem stoją ludzie, zaparkowano kilka samochodów. Po bokach rosną drzewa.
Frank Gehry[czytaj: frank gełri], Budynek Fundacji Louisa Vuittona [czytaj: lui witona] , 2004, Paryż, Francja
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
Architektura to sztuka projektowania i wykonywania budowli.
Dziełaarchitektury to formy przestrzenne o charakterze użytkowym. Jeśli są przy tym nośnikami wartości estetycznych, a czasem również i symbolicznych – wówczas uznaje się je za dzieła sztuki architektonicznej. Gdy ten warunek nie jest spełniony, pozostają jedynie obiektami budowlanymi.
Na poniższych zdjęciach znajdują się dwa wieżowce. Który z nich wydaje Ci się bardziej atrakcyjny i czy wiesz, dlaczego?
R1DP9F111UR2M
Ilustracja interaktywna przedstawia dwie fotografie budynków. Po lewej stronie znajduje się zdjęcie wieżowca mieszkalnego w Słubicach. Prosta, składająca się z dwóch podłużnych sześcianów bryła bloku pomalowana jest na żółto-szaro. Po prawej znajduje się nowoczesny budynek „InterContinental” w Warszawie. Wysmukła, nowoczesna bryła ma nietypową konstrukcję: pomiędzy piątym, a dwudziestym piętrem znajduje się wcięcie. Górna część wieżowca podparta jest na długiej podporze. Oszklona elewacja utrzymana jest w groszkowej tonacji kolorów. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.
Zadaniem architektury jest połączenie trzech czynników: funkcji, konstrukcji i formy tak, aby żaden z czynników nie pomniejszał wartości pozostałych. Jeżeli dzieło architektury sprosta tym zadaniom, to może być uznane za dzieło sztuki.
Ilustracja interaktywna przedstawia dwie fotografie budynków. Po lewej stronie znajduje się zdjęcie wieżowca mieszkalnego w Słubicach. Prosta, składająca się z dwóch podłużnych sześcianów bryła bloku pomalowana jest na żółto-szaro. Po prawej znajduje się nowoczesny budynek „InterContinental” w Warszawie. Wysmukła, nowoczesna bryła ma nietypową konstrukcję: pomiędzy piątym, a dwudziestym piętrem znajduje się wcięcie. Górna część wieżowca podparta jest na długiej podporze. Oszklona elewacja utrzymana jest w groszkowej tonacji kolorów. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.
Zadaniem architektury jest połączenie trzech czynników: funkcji, konstrukcji i formy tak, aby żaden z czynników nie pomniejszał wartości pozostałych. Jeżeli dzieło architektury sprosta tym zadaniom, to może być uznane za dzieło sztuki.
Dwa wieżowce
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
R1CTLHbGkwQR9
Poszukaj w swojej miejscowości lub okolicy ciekawych przykładów budowli architektonicznych. Zrób im zdjęcia, a następnie stwórz mini album (od 2 do 3 zdjęć). Ponumeruj zdjęcia. Do zdjęć dołącz opisy – postaraj się dowiedzieć, kto był projektantem budowli, kiedy została wybudowana i w jakim stylu, jaki typ architektury prezentuje (czy to jest np.: budynek mieszkalny czy innego rodzaju). Ponumeruj opisy i wpisz je również w polu poniżej. Zaprezentuj album na lekcji plastyki i porównaj z albumami koleżanek i kolegów w klasie. Zastanówcie się wspólnie, które z obiektów architektury można uznać za dzieła sztuki architektonicznej.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
R3rMGqMO1PaqS
Poszukaj w swojej miejscowości lub okolicy ciekawych przykładów budowli architektonicznych. Stwórz mini album tych budowli (2 -3 obiekty) i opisz je: postaraj się dowiedzieć, kto był projektantem, kiedy została wybudowana i jaki typ architektury prezentuje. Zaprezentuj album z opisami na lekcji plastyki i porównaj z wyborami koleżanek i kolegów w klasie. Zastanówcie się wspólnie, które z obiektów architektury można uznać za dzieła sztuki architektonicznej.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Sztukę kształtowania wnętrz, obejmującą wystrój i wyposażenie, z uwzględnieniem ich estetyki i funkcji użytkowych nazywamy architekturą wnętrz. Dotyczy ona zarówno przestrzeni prywatnych, mieszkalnych, jak i przestrzeni użyteczności publicznej, czy miejsc pracy. Architektura wystaw, nazywana także wystawiennictwem, to sztuka eksponowania dzieł sztuki, przedmiotów, towarów. w przestrzeni wystawowej. Aranżacja wystawy powinna być zaprojektowana w taki sposób, aby była atrakcyjna, jak również zrozumiała dla odbiorców.
Rn7hYWqn7jSmh
Zdjęcie przedstawia nowoczesną aranżację wystawy dawnego malarstwa. Obrazy niewielkich rozmiarów, w grubych, złoconych ramach, umieszczone są pojedynczo na prostokątnych, szklanych ekranach, rozstawionych regularnie wzdłuż sali wystawowej, ukosem do ścian pomieszczenia. Na każdym z nich znajduje się opis dzieła. Ekrany są dużych rozmiarów i sięgają od podłogi do sufitu. Przezroczystość ekranów daje wrażenie większej przestrzeni i możliwość patrzenia na wszystkie dzieła równocześnie.
Współczesna aranżacja dawnego malarstwa w muzeum
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1
R1AG236R4EKUZ
Wyjaśnij termin „architektura wnętrz”.
Wyjaśnij termin „architektura wnętrz”.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę na wielkość pomieszczenia.
architektura wystaw
Ćwiczenie 1
R6Z8KZJTMCMPK
Zapoznaj się z opisem zdjęcia i zaznacz prawidłową odpowiedź: Zdjęcie przedstawia nowoczesną aranżację wystawy dawnego malarstwa. Obrazy niewielkich rozmiarów, w grubych, złoconych ramach, umieszczone są pojedynczo na prostokątnych, szklanych ekranach, rozstawionych regularnie wzdłuż sali wystawowej, ukosem do ścian pomieszczenia. Na każdym z nich znajduje się opis dzieła. Ekrany są dużych rozmiarów i sięgają od podłogi do sufitu. Przezroczystość ekranów daje wrażenie większej przestrzeni i możliwość patrzenia na wszystkie dzieła równocześnie.
Zdjęcie przedstawia moment pokrywania matrycy farbą drukarską. Na stole leży matryca, a za nią 2 pary rąk, jedne, w gumowych rękawiczkach przytrzymują matrycę , druga osoba nanosi farbę za pomocą szerokiej szpachli. Obok stoi słoik z farbą, na którym leży gąbka. Przed matrycą leży używany, trochę przybrudzony farbą papier, z brzegu niewyraźnie widoczne pojemniki i butelki.
Pokrywanie matrycy farbą drukarską
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
Słowo grafika pochodzi od greckiego grafis, które oznacza rylec do pisania na woskowych tablicach lub dłuto rzeźbiarskie.
Grafika warsztatowa
RJUVZN2VMH4QK1
Ilustracja przedstawia grafikę „fullsizerender” z cyklu „Podążając twoim śladem”, autorstwa Krystyny Garstkiej‑Sarany. Na pierwszym planie, po prawej stronie statycznej kompozycji ukazany jest wizerunek starszej, ubranej w niebieski podkoszulek kobiety. Ta sama, bardziej wtapiająca się w tło postać znajduje się na dalszym planie. Pomiędzy nimi stoi tyłem nagi chłopiec. Podwójna postać kobiety zwrócona jest czujnie w stronę dziecka. Cała grupa ukazana jest na tle draperii. Praca utrzymana jest w błękitno‑różowej tonacji z dominacją różu. Dzieło wykonane jest w technice serigrafii.
Krystyn Garstka‑Sarana, „Fullsizerender” z cyklu „Podążając twoim śladem”, 2008 r., serigrafia
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Współcześnie grafika to dziedzina sztuki umożliwiająca powielanie z formy dzieła artystycznego na dowolnym podłożu (np. papierze, skórze, tkaninie) w wielu egzemplarzach. Formę taką nazywamy matrycąmatrycamatrycą (kliszą) graficzną. Proces opracowania grafiki uzależniony jest od techniki, w jakiej powstają odbitki. Każda technika graficzna posiada typowe dla siebie elementy: matrycę graficzną, narzędzia graficzne, podłoże i farbę, prasę graficzną, odbitkę. Funkcją grafiki artystycznej, zwanej też grafiką warsztatową, jest oddziaływanie estetyczne.
Poniżej zamieszczono przykład grafiki artystycznej wykonanej przez hiszpańskiego artystę Francisca GoyęFrancisca GoyęFrancisca Goyę w XIX wieku, oraz współczesną grafikę barwną Krystyny Garstki‑Saran.
Francisca Goyę
czytaj: fransiska goję
R1eYX6uA4czO61
lustracja przedstawia czarno‑biały portret mężczyzny w średnim wieku, ubranego w ciemny płaszcz, kamizelkę oraz białą koszulę. Pod brodą zawiązany ma biały halsztuk (rodzaj chusty). Delikatnie uśmiechnięta postać o krótkich, kręconych włosach, spogląda w lewą stronę. Grafika wykonana jest na szarym papierze za pomocą drobnych, ciemnych kresek. Jasne partie ubioru oraz światło, układające się na twarzy modela zostały podkreślone za pomocą białej farby drukarskiej. Dzieło skomponowane jest statycznie, postać znajduje się w jego centrum.
Źródło: online-skills, domena publiczna.
Grafika użytkowa
RytA8lbjFdq3Y1
Ilustracja przedstawia plakat reklamowy „Drink Coca‑Cola 5¢”. Grafika ukazuje młodą kobietę pijącą ze szklaneczki napój. Cała praca stylizowana jest na barokowy obraz. Dziewczyna ma na sobie zieloną, bogato zdobioną suknię z dużym dekoltem, na ramiona zarzucony biały, falbaniasty szal, na głowie biały kapelusz z dwoma puszystymi piórami, spod którego wystają krótkie, falowane włosy. Prawą ręką w białej rękawiczce unosi do góry szklankę w metalowym, ozdobnym koszyczku. Na szyi zapięty ma naszyjnik z pereł. Młoda kobieta ma delikatną, zaróżowioną twarz o dużych, brązowych oczach. Przed nią znajduje się biały stolik ze złotymi zdobieniami, na którym stoi flakon z żółtymi różami oraz obrazek z napisem „DRINK Coca‑Cola 5¢” w ozdobnej, okrągłej ramce. Przed obrazkiem leży karteczka z wykaligrafowanym napisem. Postać ustawiona jest na ciemno‑różowym tle.
Plakat reklamowy pięciocentowej coli [czytaj: koli] z XIX wieku „Drink Coca‑cola [czytaj: koka‑kola] 5¢”
Źródło: commons.wikimedia.org, domena publiczna.
Obok grafiki warsztatowej wyodrębniamy także grafikę użytkową. Ma ona praktyczny charakter i towarzyszy nam w życiu codziennym, m.in. w postaci plakatów, nadruków, reklam, banknotów, znaczków pocztowych itp. Produktem grafiki użytkowej jest obiekt będący wynikiem współpracy grafika ze zleceniodawcą, związany głównie z reklamą i rynkiem wydawniczym. Dzięki grafice użytkowej potencjalni klienci szybciej rozumieją informację, która podana jest w atrakcyjny, przejrzysty, a jednocześnie estetyczny sposób.
Grafika komputerowa
Tworząc grafikę użytkową, projektanci posługują się nowoczesnymi technologiami. Grafika komputerowa może być tworzona przy pomocy wielu aplikacji i programów komputerowych o różnym stopniu zaawansowania.
RSu6MOViclcZr
Grafika komputerowa może być ciekawą ilustracją książkową. Na tej ilustracji autor połączył kilka zdjęć: nieba z obłokami, rozległej łąki aż po horyzont, wielkiej, otwartej księgi stojącej pośrodku łąki i otwartych drzwi, z których wydobywa się światło i kładzie się smugą na trawie. Otwarte strony księgi ukazują gwieździste niebo, błyskawice, nieokreśloną dużą planetę i żaglowiec ze zwiniętymi żaglami płynący po morzu.
Grafika komputerowa
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
Fotografia to sztuka rejestracji obrazów za pomocą światła na powierzchniach pokrytych substancją światłoczułą.
RrmR8jdaAROQe
Zdjęcie przedstawia fotografa z aparatem w ręku, patrzącego na wysokie, skaliste góry. Fotograf ma plecak, stoi tyłem, kadr obejmuje tylko część jego ciała bez głowy, w opuszczonej ręce trzyma aparat z teleobiektywem. Przed nim roztacza się górski krajobraz z wysokimi szczytami, za którymi jest już tylko niebo.
Fotografik w plenerze
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
RKSWa6h0G9ona1
Zdjęcie ukazuje fotografa sprawdzającego na aparacie cyfrowym zrobione wcześniej zdjęcia. Fotograf siedzi przed biurkiem trzymając w ręku aparat, uśmiecha się. Przed nim stoi monitor, na ekranie są zrzucone zdjęcia.
Fotografia cyfrowa
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
Ze względu na sposób robienia fotografii możemy wyróżnić fotografię analogową i cyfrową. Współcześnie fotografia cyfrowa wyparła tradycyjną, głównie z powodu dostępności i niskich kosztów: fotografia cyfrowa nie potrzebuje chemicznych odczynników i materiału światłoczułego. Umożliwia również komputerową obróbkę zdjęć i dodanie wielu efektów specjalnych.
Boris von Brauchitsch
czytaj: boris won brauchicz
Dla zainteresowanych
Boris von BrauchitschBoris von BrauchitschBoris von Brauchitsch w książce „Mała historia fotografii” pisze:
Od czasów pierwszych eksperymentów ze światłoczułymi substancjami chemicznymi do pojawienia się zdjęć cyfrowych upłynęło niemal dwieście lat. W tym czasie fotografia podniesiona została do rangi odrębnej dziedziny sztuki, a w sensie użytkowym na wszystkie strefy życia. Nauka, informacja, sztuka i rozrywka nie istniałyby w obecnej formie, gdyby nie wynaleziono fotografii”.
R17H9Tqe0VPxM
To fotografia aranżowana. Pokazuje rękę, która dotykając jednym palcem toczy płytkę CD po wzorzystym stole. Stół jest pokryty wzorem w kropki, który odbija się w lustrzanej powierzchni płytki. Dodatkowo wyciągnięta ręka ubrana jest w pasiasty sweter, w kolorach ciepłych, gorących i zimnych. Jest to z pewnością fotografia artystyczna.
Fotografia artystyczna
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
Ciekawostka
W języku polskim wyodrębniono pojęcie fotografika. Termin został utworzony przez Jana Bułhaka w 1927r. i odnosi się do autora zdjęć o wysokich walorach artystycznych.
Zdjęcie przedstawia nowoczesną rzeźbę Skate'a ustawioną na nadrzecznej promenadzie w wielkim mieście. Rzeźba wykonana jest ze sztucznego tworzywa i pokryta jednakowym ciepłym kolorem, pomarańczowym. Przedstawia chłopaka na deskorolce, który ma na sobie czapkę z daszkiem, okulary, luźną kurtkę i szerokie spodnie. Rzeźba stara się upodobnić do autentycznej postaci, wyróżnia się z daleka, wprowadza element zabawy.
Skate, rzeźba w przestrzeni publicznej, fot.: Sarah O'shea [czytaj: sara oszi]
Źródło: pexels.com, licencja: CC BY 3.0.
To dziedzina twórczości plastycznej, a zarazem efekt pracy artysty rzeźbiarza. Przestrzenne formy rzeźb powstają z różnorodnych materiałów, takich jak np. glina, drewno, kamień, metal, sztuczne tworzywa, a nawet materiały z recyklingu[czytaj: risajklingu].
Nie wszystkie formy przestrzenne są rzeźbami. Są nimi tylko te, które nie pełnią funkcji użytkowej.
Rzeźba współczesna dawno już opuściła galerie sztuki i muzea - zaistniała w przestrzeni publicznej, stając się trwałym elementem krajobrazu miejskiego; ulic, placów i otwartych przestrzeni w naturze.
R1QRx7FwXzXCx
Zdjęcie przedstawia rzeźbiarski portret mężczyzny wykonywany w glinie. Portretowana osoba ukazana jest z profilu. Rzeźbiarz nakłada glinę małymi grudkami, w które uderza drewnianym pobijakiem, widać jego rękę, trzymającą długi, płaski przyrząd.
Rzeźba w glinie, fot.: Tima Mirosznichenko
Źródło: pexels.com, licencja: CC BY 3.0.
R48g02l0kk3Ay
Zdjęcie przedstawia rzeźbę kobiety wykonaną w stylu Land Art. Kobieta sprawia wrażenie zanurzonej w ziemi; z której wystaje tylko głowa z długimi włosami i wyciągnięta w górę ręka. Spływa z niej do niewielkiego stawu kaskada wody, a na otwartej dłoni siedzi ptak z rozłożonymi skrzydłami. Wszystkie elementy rzeźby wykonane są z zielonych roślin zamocowanych na konstrukcji, jedynie włosy spływają różnymi gatunkami. Rzeźba wspaniale komponuje się w naturalnym otoczeniu ogrodu botanicznego w Montrealu.
Rzeźba w stylu Land Artu, Ogród botaniczny w Montrealu, Kanada
Źródło: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY 3.0.
Zazwyczaj w przestrzeniach miejskich, choć nie tylko, można zauważyć dużych rozmiarów abstrakcyjneabstrakcjaabstrakcyjne formy przestrzenne. Wpisują się one w krajobraz współczesnego miasta, ale inspirują również w strefach wypoczynku, w parkach i promenadach.
RATCsxHwFxve2
Zdjęcie przedstawia rzeźbę nowoczesną w naturalnej przestrzeni nad rzeką Ren, w Niemczech. Rzeźba w całości wykonana jest z polerowanego metalu, w formie ażurowej kuli. Kula - dużych rozmiarów jest ponacinana w równoległe plastry, z których tylko część tworzy formę, a wycięte fragmenty pozostawiły wolne przestrzenie.
Rzeźba plenerowa nad Renem, Niemcy, fot.: Samuel Man
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
R1DNC3LLSP2MN
Dokończ zdanie wybierając jedną z dwóch propozycji.
Istnieje wiele form przestrzennych, które nie są rzeźbami. Dom czy łóżko posiadają wysokość, szerokość i głębokość, ale nie nazwiemy ich rzeźbami – dom jest naszym schronieniem, łóżko przeznaczone jest do leżenia. Codziennie myjemy zęby przestrzennym przedmiotem i choćby był pięknie zdobiony i miał wymyślny kształt oraz bogatą kolorystykę, to nie powiemy, że myjemy zęby rzeźbą, tylko szczoteczką do zębów. Dzieje się tak gdyż przestrzenne przedmioty, których nie nazywamy rzeźbami Możliwe dokończenie zdania: 1. nie zostały wykonane przez artystę rzeźbiarza – absolwenta studiów w zakresie sztuk pięknych. 2. pełnią funkcje użytkowe, natomiast rzeźby są ich pozbawione.
Dokończ zdanie wybierając jedną z dwóch propozycji.
Istnieje wiele form przestrzennych, które nie są rzeźbami. Dom czy łóżko posiadają wysokość, szerokość i głębokość, ale nie nazwiemy ich rzeźbami – dom jest naszym schronieniem, łóżko przeznaczone jest do leżenia. Codziennie myjemy zęby przestrzennym przedmiotem i choćby był pięknie zdobiony i miał wymyślny kształt oraz bogatą kolorystykę, to nie powiemy, że myjemy zęby rzeźbą, tylko szczoteczką do zębów. Dzieje się tak gdyż przestrzenne przedmioty, których nie nazywamy rzeźbami Możliwe dokończenie zdania: 1. nie zostały wykonane przez artystę rzeźbiarza – absolwenta studiów w zakresie sztuk pięknych. 2. pełnią funkcje użytkowe, natomiast rzeźby są ich pozbawione.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę, że w treści są opisane przedmioty, które są przeznaczone do pełnienia określonych funkcji.
pełnią funkcje użytkowe, natomiast rzeźby są ich pozbawione.
Ćwiczenie 2
RFKENCHSCNTQ8
Zaznacz, które z wymienionych obiektów są rzeźbami.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę, że rzeźby nie pełnią funkcji użytkowej.
Statua Wolności; pomnik Adama Mickiewicza
Podstawowe rodzaje rzeźb
Rzeźby klasyfikowane są na wiele sposobów. Podstawowy podział polega na wyróżnieniu rzeźby pełnoplastycznej oraz płaskorzeźby, czyli rzeźby reliefowej.
R1U0vj8ebQ1Pt
Ilustracja interaktywna przedstawia przykłady rodzajów rzeźby. Na pierwszym zdjęciu znajduje się posąg autorstwa Gianalorenza Berniniego „Apollo i Dafne” z XVII wieku. Jest to przykład rzeźby pełnoplastycznej – przeznaczonej do oglądania ze wszystkich stron. Druga fotografia prezentuje rzeźbę pochodzącą z kościoła San Cristoforo, znajdującego się w szwajcarskim miasteczku Caslano. Nie jest to rzeźba przeznaczona do oglądania ze wszystkich stron, nie możemy więc jej nazwać rzeźbą pełnoplastyczną. To rzeźba przyścienna. Trzeci przykład ukazuje rzeźbę reliefową, gdyż jest przeznaczona do oglądania z jednej strony. Jest to relief wklęsły, gdyż kompozycja jest poniżej poziomu, otaczającej ją powierzchni. Prezentowany relief pochodzi z VI w. p.n.e. i przedstawia Hathor – egipską boginię nieba. Czwarte zdjęcie przedstawia fragment rzymskiego sarkofagu z II w. n.e. Jest to przykład rzeźby reliefowej – przeznaczonej do oglądania z jednej strony, gdyż z drugiej przylega do płaszczyzny. Taki relief jak ten, gdy wyrzeźbiona kompozycja wystaje ponad powierzchnię tła, nazywamy reliefem wypukłym. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. To rzeźba Gianalorenza Berniniego Apollo i Dafne z XVII wieku. Jest przykładem rzeźby pełnoplastycznej – przeznaczonej do oglądania ze wszystkich stron. 2. Ta rzeźba pochodzi z kościoła San Cristoforo, znajdującego się w szwajcarskim miasteczku Caslano. Nie jest to rzeźba przeznaczona do oglądania ze wszystkich stron, nie możemy więc jej nazwać rzeźbą pełnoplastyczną. To rzeźba przyścienna. 3. Taką rzeźbę nazwiemy rzeźbą reliefową, gdyż jest przeznaczona do oglądania z jednej strony. Jest to relief wklęsły, gdyż kompozycja jest poniżej poziomu otaczającej ją powierzchni. Prezentowany relief pochodzi z VI w. p.n.e. i przedstawia Hathor – egipską boginię nieba. 4. Zdjęcie przedstawia fragment rzymskiego sarkofagu z II w. n.e. Jest to przykład rzeźby reliefowej – przeznaczonej do oglądania z jednej strony, gdyż z drugiej przylega do płaszczyzny. Taki relief jak ten, gdy wyrzeźbiona kompozycja wystaje ponad powierzchnię tła, nazywamy reliefem wypukłym.
Ilustracja interaktywna przedstawia przykłady rodzajów rzeźby. Na pierwszym zdjęciu znajduje się posąg autorstwa Gianalorenza Berniniego „Apollo i Dafne” z XVII wieku. Jest to przykład rzeźby pełnoplastycznej – przeznaczonej do oglądania ze wszystkich stron. Druga fotografia prezentuje rzeźbę pochodzącą z kościoła San Cristoforo, znajdującego się w szwajcarskim miasteczku Caslano. Nie jest to rzeźba przeznaczona do oglądania ze wszystkich stron, nie możemy więc jej nazwać rzeźbą pełnoplastyczną. To rzeźba przyścienna. Trzeci przykład ukazuje rzeźbę reliefową, gdyż jest przeznaczona do oglądania z jednej strony. Jest to relief wklęsły, gdyż kompozycja jest poniżej poziomu, otaczającej ją powierzchni. Prezentowany relief pochodzi z VI w. p.n.e. i przedstawia Hathor – egipską boginię nieba. Czwarte zdjęcie przedstawia fragment rzymskiego sarkofagu z II w. n.e. Jest to przykład rzeźby reliefowej – przeznaczonej do oglądania z jednej strony, gdyż z drugiej przylega do płaszczyzny. Taki relief jak ten, gdy wyrzeźbiona kompozycja wystaje ponad powierzchnię tła, nazywamy reliefem wypukłym. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. To rzeźba Gianalorenza Berniniego Apollo i Dafne z XVII wieku. Jest przykładem rzeźby pełnoplastycznej – przeznaczonej do oglądania ze wszystkich stron. 2. Ta rzeźba pochodzi z kościoła San Cristoforo, znajdującego się w szwajcarskim miasteczku Caslano. Nie jest to rzeźba przeznaczona do oglądania ze wszystkich stron, nie możemy więc jej nazwać rzeźbą pełnoplastyczną. To rzeźba przyścienna. 3. Taką rzeźbę nazwiemy rzeźbą reliefową, gdyż jest przeznaczona do oglądania z jednej strony. Jest to relief wklęsły, gdyż kompozycja jest poniżej poziomu otaczającej ją powierzchni. Prezentowany relief pochodzi z VI w. p.n.e. i przedstawia Hathor – egipską boginię nieba. 4. Zdjęcie przedstawia fragment rzymskiego sarkofagu z II w. n.e. Jest to przykład rzeźby reliefowej – przeznaczonej do oglądania z jednej strony, gdyż z drugiej przylega do płaszczyzny. Taki relief jak ten, gdy wyrzeźbiona kompozycja wystaje ponad powierzchnię tła, nazywamy reliefem wypukłym.
Źródło: online skills sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
ROS5ENNAB336Z
Ilustracja do zadania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1XXONHV54QQV
Poniżej znajduje się inna wersja zadania.
Poniżej znajduje się inna wersja zadania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę na położenie rzeźb oraz ich formę: czy jest możliwa do obejrzenia ze wszystkich stron, czy tylko z przodu i z boku, czy tylko z przodu.
Zwróć uwagę, na sposób opracowania formy każdego z opisanych przykładów: czy rzeźba jest możliwa do obejrzenia ze wszystkich stron, czy tylko z przodu i z boku, czy tylko z przodu.
Rzeźba pełnoplastyczna - Rzeźba, którą można oglądać z każdej strony. Relief wklęsły - Rzeźba przeznaczona do oglądania z jednej strony utworzona poprzez wykucie postaci w głąb płaskiej powierzchni. Relief wypukły - Rzeźba przeznaczona do oglądania z jednej strony, w której postaci przylegają do płaskiej powierzchni.
Na zdjęciu przedstawiona jest pracownia i postać malarza przed płótnem obrazu odwrócona tyłem. Mężczyzna maluje palcami, zamaszystymi ruchami, na obrazie powstaje ekspresyjna abstrakcja.
Eksperymentalne malowanie palcami
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
Istotą malarstwa jest posługiwanie się plamą barwnąplama barwnaplamą barwną, najczęściej na powierzchni płótna, papieru, ściany. Plamy barwne można uzyskać wieloma sposobami – poprzez nałożenie farby pędzlem, szpachlą, sprayemsprayemsprayem, a także rozlewanie lub malowanie rękami. Wyróżnia się wiele rodzajów malarstwa ze względu na tematykę przedstawień, m.in.: malarstwo historyczne, portretportretportret, malarstwo rodzajowe, pejzażpejzażpejzaż, aktaktakt, martwa naturamartwa naturamartwa natura. Zobacz przykłady w galerii poniżej.
sprayem
[czytaj: sprejem]
RTlBIWHylkTwH
Obraz przedstawia młodą dziewczynę sportretowaną do pasa, która trzyma talerz z owocami, na których ułożono również liście. Lewą ręką trzyma od dołu talerz, drugą ręką wybiera owoc. Ma długie, rude, kręcone włosy. Na głowie ma wianek z motywami kwiatowymi, na szyi łańcuszek. Dziewczyna nosi suknię z dekoltem. Na białe, bufiaste rękawy sukni są nałożone czerwone nakładki, sznurowane czarną wstążką. Na jasnoczerwoną suknię założyła złoto‑brązowy serdak wiązany na piersiach granatowymi tasiemkami. Dziewczyna patrzy w prawą stronę, ma jasną cerę, ciemnobrązowe oczy, cienkie brwi i długi nos. Jest lekko uśmiechnięta. Tło obrazu jest czarne.
Ambrogio de Preis [czytaj: ambrodżio do pre] "Dziewczyna z wiśniami" 1491 - 95
Źródło: "Dziewczyna z wiśniami”, olej na desce, 1491–1495 r., Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork, Stany Zjednoczone Ameryki, Metropolitan Museum of Art [czytaj: metropolitan mjuze of art], dostępny w internecie: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1J6KM67H5SRK
Ilustracja przedstawia obraz „Stańczyk”, autorstwa Jana Matejki. W centrum dzieła znajduje się ubrany na czerwono błazen zasiadający na dużym, drewnianym krześle z rzeźbionymi zdobieniami. Postać siedzi luźno z wyciągniętymi nogami i opartymi na podłokietnikach rękami. Dłonie ma splecione przed sobą. Na głowę Stańczyka zaciągnięty jest kaptur z trzema rogami i dzwoneczkami. Cała sylwetka ukazuje zwątpienie. Spuszczona głowa, zamyślona, spoglądająca przed siebie w ciemność twarz wyraża smutek. Dobrze oświetlona postać znajduje się w ciemnej komnacie, której ściany pokrywają ciemno‑zielone, ciężkie kotary. Po lewej stronie, przy oknie stoi stół pokryty kolorową draperią. Na stole leżą rozłożone dokumenty. W głębi kadru, po prawej stronie ukazane jest na czerwono oświetlone wnętrze, pełne bawiących się ludzi. Dzieło utrzymane jest w wąskiej gamie barwnej ciemnych brązów i zieleni z akcentami gorących czerwieni.
Jan Matejko, "Stańczyk", 1862 r., Muzeum Narodowe, Warszawa
Ilustracja przedstawia obraz „Pejzaż z kamiennym mostem” autorstwa Rembrandta van Rijnna. Dzieło ukazuje krajobraz z rzeką i mostem. Nad pejzażem góruje ciężkie, mroczne niebo z ciemną chmurą po prawej stronie obrazu. Na pierwszym planie znajduje się łódka z dwoma postaciami, unosząca się na wodzie. Dalej, namalowany jest mostek, za którym wyłaniają się z mrocznego pejzażu, ciepło oświetlone zabudowania małych domków pośród drzew. Artysta przy pomocy światła buduje nastrój obrazu. Pejzaż utrzymany jest w wąskie, ciemnej tonacji kolorów. Dominują tutaj beże, ugry, zielenie i zbrudzone błękity. Dzieło wykonane jest w technice olejnej na dębowej desce.
Rembrandt van Rijn [czytaj: rembront won rejn] ;„Pejzaż z kamiennym mostem” 1638 r
Ilustracja przedstawia obraz „Adam i Ewa”, autorstwa Albrechta Dürera. Dzieło składa się z dwóch części, na których ukazane są nagie postacie Adama i Ewy. W lewej części dyptyku znajduje się młody mężczyzna, trzymający w lewej ręce gałązkę z jabłkiem. Postać ma długie, jasne, kręcone włosy opadające na plecy. Usta Adama są otworzone – jakby coś mówił, natomiast jego twarz skierowana jest w lewą stronę, w kierunku namalowanej po prawej stronie dyptyku Ewie. Młoda kobieta o jasnych falowanych włosach stoi przy drzewie. W lewej ręce trzyma soczyste, czerwone jabłko, które zwisa z pyska zawiniętego na gałęzi węża. Prawą rękę opiera o drugi konar, z którego zwisa tabliczka z wykaligrafowanym tekstem i inicjałami Albrechta Dürera. Obie postacie stoją na kamienistej, gołej ziemi. Za nimi znajduje się ciemne, czarne tło. Obraz namalowany jest z dużym realizmem i charakterystyczną dla malarza dbałością o detal. Utrzymany jest w tonacji beżowej z akcentami zieleni i czerwieni. Dzieło wykonane jest w technice olejnej na desce.
Albrecht Dürer [czytaj: albrecht djurer] "Adam i Ewa" 1507 r.
Źródło: Wikimedia Commons, Galería online del Museo del Prado de Madrid [czytaj: galeria onlajn del muzeo del prado de madrit], domena publiczna.
R4LNyE72YDy8T
Ilustracja przedstawia obraz „Wazon z kwiatami”, autorstwa Jeana‑Baptistea Chardina. W centrum statycznej kompozycji ukazany jest bukiet w ceramicznym, białym flakonie z niebieskim ornamentem. Delikatne, biało‑niebiesko‑różowe kwiaty, wystające znad wąskiej szyjki wazonu, namalowane są widocznymi, lekkimi pociągnięciami pędzla. Flakon z bukietem stoi na brązowym blacie stołu, na którym leżą drobne fragmenty kwiatów. Tło stanowi szaro‑brązowa ściana. Całość obrazu namalowana jest luźno, bez zbędnej dbałości o szczegół, mimo to artyście udało się wiernie oddać różny rodzaj materii przedmiotów: gładkość wazonu, delikatność kwiatów, czy chropowatość ściany. Dzieło wykonane jest w technice olejnej.
Jean Baptiste Chardin [czytaj: żą baptist szardę]"Wazon z kwiatami" 1760 r.
Ilustracja przedstawia obraz „Kobieta czytająca list”, autorstwa Gabriela Metsu. Dzieło ukazuje scenę rodzajową z dwoma kobietami we wnętrzu pokoju. Siedząca po lewej stronie, na drewnianym podeście, czytająca postać ubrana jest w suknię z żółtym, wykończonym futerkiem kaftanem i pomarańczową spódnicą. Na głowie ma zawinięty aż podszyję, biały czepek. Kobieta pochyla się nad trzymanym w rękach listem, który kieruje w stronę światła. Nad czytającą wisi niewielkich rozmiarów lustro, w którym odbija się fragment okna, natomiast przed nią, na podłodze znajduje się czerwony trzewik. Po prawej stronie znajduje się postać stojącej tyłem służącej. Kobieta ubrana jest w brązową spódnicę z niebieskim fartuchem i brązowy, bufiasty kaftan z białym kołnierzykiem. Na głowie ma mały, biały czepek. Postać, pod lewą ręką trzyma blaszane wiadro. Prawą ręką odsłania zieloną kotarę, pod którą znajduje się wiszący na białej ścianie obraz w grubej, ciemnej ramie z namalowanym okrętem na wzburzonym morzu. Obok kobiety stoi drewniane, ozdobne krzesło. Pomiędzy postaciami, oparty o podest stoi mały, biały piesek w brązowe łaty, spoglądający z ciekawością w kierunku służącej. Dzieło wykonane jest w technice olejnej.
Wymień trzy znane typy malarstwa i krótko je omów.
Wymień trzy znane typy malarstwa i krótko je omów.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Przyjrzyj się ilustracjom i zacznij od tych, dla których określenie tematyki jest dla Ciebie najłatwiejsze. Zwróć uwagę na to, co lub kto jest przedstawiony (ludzie, kwiaty, natura), w jaki sposób (postaci nagie czy ubrane i w jaki sposób), gdzie się znajduje (we wnętrzu, czy w plenerze).
Opisy ilustracji przedstawionych w ćwiczeniu pozwalające rozpoznać każdą z ilustracji i przyporządkować do tematyki: Ilustracja, na której przedstawiony jest widok na drzewa - malarstwo pejzażowe. Ilustracja, na której przedstawione są dwie nagie postaci - akt malarski. Ilustracja, na której przedstawione są dwie kobiety w długich sukniach, we wnętrzu - malarstwo rodzajowe. Ilustracja, na której przedstawiony jest wazon z kwiatami - martwa natura. Ilustracja, na której przedstawiona jest postać siedząca w fotelu - malarstwo historyczne. Ilustracja, na której przedstawiona jest kobieta na czarnym tle - malarstwo portretowe.
Ćwiczenie 4
R1NXQDE6KN8UP
Wymień dwa rodzaje tematyki malarstwa i krótko je omów.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Przypomnij sobie, jaka może być tematyka dzieł malarskich, między innymi: portret, pejzaż, martwa natura, akt, malarstwo historyczne, malarstwo rodzajowe.
Przykład odpowiedzi: 1. Tematyka: akt - to przedstawienie postaci nagiej. 2. Tematyka: pejzaż - przedstawienie widoku krajobrazu w sposób realistyczny lub przetworzony przez wyobraźnię artysty.
Współczesne malarstwo często nie nawiązuje bezpośrednio do rzeczywistości, czyli jest abstrakcyjneabstrakcjaabstrakcyjne. Na ilustracji poniżej znajduje się przykład abstrakcji niegeometrycznej.
RLawlnLmlEqwl
Obraz olejny na zdjęciu jest abstrakcją, namalowaną zamaszystymi pociągnięciami pędzla, z użyciem szpachli. W górnej części obrazu przeważają barwy zimne, natomiast w dolnej barwy ciepłe i gorące. Pośrodku nieregularne akcenty fakturowe w postaci poziomych krawędzi. Całość jest bardzo ekspresyjna.
Zdjęcie przedstawia artystę podczas malowania graffiti na ścianie budynku. Powierzchnia ściany przypomina budynek fabryki lub magazynu; jest ceglana, z metalowymi drzwiami i łukowatymi oknami w dalszej części. Artysta stoi na wysokiej drabinie, aby sięgnąć do najwyższych partii malowanej powierzchni. Posługuje się farbą w sprayu.
Artysta podczas malowania graffiti na ścianie budynku
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
Street art to angielskie określenie na sztukę ulicy. Są to działania artystyczne realizowane w przestrzeni publicznej. Do street artu należą między innymi: graffiti, murale, wlepki.
RDSSv75Ev7xLU1
Ilustracja przedstawia czarno‑biały mural z kobietą w stroju pokojówki, która sprząta.
Banksy, "Pokojówka w Londynie"
Źródło: wikipedia.pl, licencja: CC BY 3.0.
R99M66RFXMX2K
Zdjęcie przedstawia mural na szarej ścianie. Jest to mała dziewczynka, która puszcza w powietrze czerwony balonik w kształcie serca. Po prawej jest napis: There is always hope. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Banksy. Zdjęcie przedstawia mural na ścianie. Jest to chłopiec, który klęczy i szyje na maszynie do szycia. Chłopiec ma odwróconą czapkę z daszkiem, jest bosy. Do maszyny do szycia jest przymocowany sznurek z flagami Wielkiej Brytanii, których część leży na chodniku. Indeks dolny Banksy, Londyn
Tworzy rozpoznawalne dzieła, choć nie wiadomo, jak wygląda on sam i jaka jest jego tożsamość. Dla Banksy'ego płótnem jest ulica. Jego streetartowe prace po raz pierwszy pojawiły się w Bristolu na początku lat 90. Zazwyczaj są one odpowiedzią na ważne wydarzenia mające miejsce w Wielkiej Brytanii oraz na świecie, jest ważnym głosem społecznym. Artysta krytykuje traktowanie sztuki jako towaru. Maluje graffiti i murale, ponieważ chce, aby jego prace były dostępne dla każdego. W 2018 roku wystawiono na aukcję jego słynne dzieło Dziewczynka z balonikiem (w wersji galeryjnej). Natychmiast po zakupieniu obraz wart około miliona funtów został pocięty na paski przez ukrytą w ramie niszczarkę, zamontowaną przez Banksy'ego, by udaremnić komercyjne wykorzystanie dzieła. Komentując swój performance na Instagramie, artysta napisał: „Pęd do zniszczenia to także pęd twórczy” – to cytat autorstwa rosyjskiego anarchisty Michaiła Bakunina.
Zdjęcie przedstawia mural na szarej ścianie. Jest to mała dziewczynka, która puszcza w powietrze czerwony balonik w kształcie serca. Po prawej jest napis: There is always hope. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Banksy. Zdjęcie przedstawia mural na ścianie. Jest to chłopiec, który klęczy i szyje na maszynie do szycia. Chłopiec ma odwróconą czapkę z daszkiem, jest bosy. Do maszyny do szycia jest przymocowany sznurek z flagami Wielkiej Brytanii, których część leży na chodniku. Indeks dolny Banksy, Londyn
Tworzy rozpoznawalne dzieła, choć nie wiadomo, jak wygląda on sam i jaka jest jego tożsamość. Dla Banksy'ego płótnem jest ulica. Jego streetartowe prace po raz pierwszy pojawiły się w Bristolu na początku lat 90. Zazwyczaj są one odpowiedzią na ważne wydarzenia mające miejsce w Wielkiej Brytanii oraz na świecie, jest ważnym głosem społecznym. Artysta krytykuje traktowanie sztuki jako towaru. Maluje graffiti i murale, ponieważ chce, aby jego prace były dostępne dla każdego. W 2018 roku wystawiono na aukcję jego słynne dzieło Dziewczynka z balonikiem (w wersji galeryjnej). Natychmiast po zakupieniu obraz wart około miliona funtów został pocięty na paski przez ukrytą w ramie niszczarkę, zamontowaną przez Banksy'ego, by udaremnić komercyjne wykorzystanie dzieła. Komentując swój performance na Instagramie, artysta napisał: „Pęd do zniszczenia to także pęd twórczy” – to cytat autorstwa rosyjskiego anarchisty Michaiła Bakunina.
Banksy, "Dziewczynka z balonikiem", fot.: Dominic Robinson
Źródło: flickr [czytaj: flike], Flickr, licencja: CC BY-NC 2.0.
R1LYVQ3baN30u
Ilustracja przedstawia mural, na którym namalowane jest dwoje dzieci w taki sposób, aby ich sylwetki pasowały do roweru, który stoi oparty o ścianę. Scena jest realistyczna, w skali 1:1
Ernest Zacharevic, Małe dzieci na rowerze, 2012, George Town [czytaj: dżordż tałn], Malezja
Źródło: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY 3.0.
R1IiRI2cTYxMI1
Zdjęcie przedstawia ściany tunelu/przejścia podziemnego, pokryte napisami i rysunkami. Napisy są różnych wielkości i mają różne kroje liter. Malowane są sprayami [czytaj: sprejami]. Mienią się kolorami od zimnych, chłodnych, poprzez gorące do ciepłych. Jak tapeta pokrywają całą płaszczyznę ścian i sklepienia.
Graffiti [czytaj: grafiti] w przejściu podziemnym
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark] fot. spark, licencja: CC BY 3.0.
Street‑artStreet artStreet‑art (z ang. sztuka uliczna) to bardzo popularna forma sztuki współczesnej, która zapoczątkowana została pod koniec lat 60. i rozwijała się głównie 70. i 80. XX w. w przestrzeni publicznej (mury, ulice, budynki publiczne). Miała na celu wzbudzenie emocji i refleksji u widzów oraz zwrócenie uwagi na ważne tematy społeczne, nie tylko poprzez obraz, ich prace zawierają też komunikaty w formie krótkich haseł lub dłuższych tekstów.
Street‑artStreet artStreet‑art szybko rozprzestrzenił się na całym świecie stając się częścią kultury globalnej, a prace artystów ulicznych znalazły się także w zbiorach muzeów i galerii sztuki.
Street art
czytaj: strit art
Street artsztuka ulicznaStreet art może wzbudzać wiele emocji poprzez obrazy anamorficzneobraz anamorficznyobrazy anamorficzne malowane na ulicach i chodnikach, np.: przedstawiające rozpadliny z odkrytym tajemniczym światem, iluzję kataklizmu czy świat w zmienionych proporcjach:
R1TFvnAATKLD2
Julian Beever, Malarstwo anamorficzne na chodniku, fot.: Bernard Wee
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
R3bvGv68qQe3F
Graffiti 3D malowane na ulicy
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
Tematyka obrazów anamorficznych może być bardzo różnorodna i kojarzyć się np.: z dzieciństwem przywołując baśniowy świat.
RSYxYG1iTGmUj
Graffiti 3D wprowadza magię w codzienne życie
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
RZvK9hgrRKR7m1
Leon Keer, graffiti 3D z innej perspektywy, Ecto Cooler
Źródło: licencja: CC BY 3.0.
Zapoznaj się ze zdjęciami dokumentującymi dzieła graffiti 3D wykonanymi przez Leona Keera na Festiwalu Graffiti na Malcie w 2015 roku. Zwróć uwagę, że dzieło wymaga odszukania odpowiedniej perspektywy, aby można było je zobaczyć: tylko z góry wyraźnie widać kształty kolorowych żelek.
RfjsVXh8RWi9P
Ilustracja przedstawia graffiti 3D Leona Keer'a. Ukazuje ujęcie z góry na cztery misie dużych rozmiarów namalowane na chodniku. Dwa z nich są żółte, jeden czerwony i jeden zielony. Są niejako kopią żelkowych słodyczy. Trzy misie siedzą i są skierowane ku leżącemu zielonemu. Po lewej stronie stoi kobieta ubrana w spódnicę oraz czarne buty na obcasie.
Leon Keer, graffiti 3D z innej perspektywy, fot.: Ecto Cooler
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
Graffiti
Pierwszymi przejawami zbuntowanej sztuki było graffiti na murach i w pociągach. Dużą rolę w kształtowaniu się tego rodzaju sztuki odegrał Jean‑Michel Basquiat, który w swoich dziełach łączył prymitywną sztukęsztuka prymitywnaprymitywną sztukę afrykańską ze współczesnymi napisami‑sloganami w stylu graffiti.
Jean‑Michel Basquiat
żą miszel baskia
R1Rqlj8ehNvfx
Obraz przedstawia zbiór prostych i kolorowych rysunków oraz napisów umieszczonych na czarnym tle. Obraz wypełniają proste napisy wykonane drukowanymi literami, część z nich jest przekreślona i zamazana. Na obrazie znajdują się też proste rysunki czaszek. Użyto koloru żółtego, niebieskiego, czerwonego, różowego czy zielonego. Na dwóch trzecich wysokości obrazu, mniej więcej na jednym poziomie, umieszczono cztery pionowe, grubsze, brązowe smugi. Dodatkowo na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. 1. Jean-Michel Basquiat [czytaj: żą miszel baskia] był królem nowojorskiej sceny graffiti. Korona w dziele wieńczy dwie czaszki. Obraz wypełniają barwne napisy i hieroglificzne znaki., 2. Jednym z powtarzających się uBasquiata [czytaj: baskiata] motywów jest czaszka z koroną i symbolem praw autorskich. Symbolizuje jego szybką sławę, która okazała się śmiertelna - artysta zmarł z powodu przedawkowania heroiny w wieku dwudziestu siedmiu lat.
Obraz przedstawia zbiór prostych i kolorowych rysunków oraz napisów umieszczonych na czarnym tle. Obraz wypełniają proste napisy wykonane drukowanymi literami, część z nich jest przekreślona i zamazana. Na obrazie znajdują się też proste rysunki czaszek. Użyto koloru żółtego, niebieskiego, czerwonego, różowego czy zielonego. Na dwóch trzecich wysokości obrazu, mniej więcej na jednym poziomie, umieszczono cztery pionowe, grubsze, brązowe smugi. Dodatkowo na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. 1. Jean-Michel Basquiat [czytaj: żą miszel baskia] był królem nowojorskiej sceny graffiti. Korona w dziele wieńczy dwie czaszki. Obraz wypełniają barwne napisy i hieroglificzne znaki., 2. Jednym z powtarzających się uBasquiata [czytaj: baskiata] motywów jest czaszka z koroną i symbolem praw autorskich. Symbolizuje jego szybką sławę, która okazała się śmiertelna - artysta zmarł z powodu przedawkowania heroiny w wieku dwudziestu siedmiu lat.
Źródło: Olej na płótnie, Muzeum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam, dostępny w internecie: https://www.boijmans.nl/en/collection/artists/2178/jean-michel-basquiat [dostęp 7.10.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Street art
czytaj: strit art
sprayu
czytaj: spreju
R1Wlbm8iDmsCt
Fotografia przedstawia dzieło Banksy’ego pod tytułem, „Kobieta z wózkiem na zakupy spadającym z budynku”. Praca wykonana jest techniką graffiti i przedstawia spadającą głową w dół kobietę, ubraną w krótką spódnicę i buty na obcasach. Poniżej kobiety znajduje się wózek z marketu, w którym jest kilka produktów. Kobieta trzyma rączkę wózka swoją lewą ręką. Całość wykonano ciemną farbą, Dodatkowo na ilustracji znajduje się interaktywny punkt. 1. Szablon to malowidło albo napis wykonane sprayem na podstawie wzoru wyciętego w kartonie lub plastiku. Można je zrealizować jako czarno-białe lub wielobarwne, jednak wtedy do każdego koloru należy przygotować inny szablon, a wszystkie po nałożeniu tworzą jeden obraz. Szablon jest techniką wielokrotnego użytku.
Fotografia przedstawia dzieło Banksy’ego pod tytułem, „Kobieta z wózkiem na zakupy spadającym z budynku”. Praca wykonana jest techniką graffiti i przedstawia spadającą głową w dół kobietę, ubraną w krótką spódnicę i buty na obcasach. Poniżej kobiety znajduje się wózek z marketu, w którym jest kilka produktów. Kobieta trzyma rączkę wózka swoją lewą ręką. Całość wykonano ciemną farbą, Dodatkowo na ilustracji znajduje się interaktywny punkt. 1. Szablon to malowidło albo napis wykonane sprayem na podstawie wzoru wyciętego w kartonie lub plastiku. Można je zrealizować jako czarno-białe lub wielobarwne, jednak wtedy do każdego koloru należy przygotować inny szablon, a wszystkie po nałożeniu tworzą jeden obraz. Szablon jest techniką wielokrotnego użytku.
Banksy [czytaj: benksi] "Kobieta z wózkiem na zakupy spadającym z budynku"
Źródło: commons.wikimedia.org, Graffiti, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Shop_Until_You_Drop_by_Banksy.JPG [dostęp 7.10.2021], licencja: CC BY-SA 3.0.
R1awvlcfYXUVO1
Fotografia przedstawia pracę Banksy'ego [czytaj: benksiego] znajdującą się na ścianie w Nicholas Everitt Park [czytaj: nikolas ewrit park]. Na zielonej ścianie techniką szablonu namalowano trzech młodych chłopców, ubranych o marynarsku, znajdujących się na łodzi. Dzieci mają na głowach szpiczaste kapelusze. Najwyższy chłopiec stoi po prawej stronie. W lewej ręce trzyma lunetę, przez którą patrzy w dal. Prawą rękę trzyma za plecami. Tuż za nim stoi niższy chłopiec, który głowę odwróconą ma za siebie i patrzy na trzeciego chłopca, który wiaderkiem wybiera wodę z łodzi. Nad chłopcami umieszczono napis „We’re all in the same boat” [czytaj: łer ol in de sam bołt], czyli „Wszyscy jesteśmy na tej samej łodzi”. Przy ścianie umieszczono fragment brązowej, falistej blachy, przypominającej burtę łodzi.
Banksy [czytaj: benksi], ściana w Nicholas Everitt Park [czytaj: nikolas ewrit park]
Źródło: Szablon, dostępny w internecie: https://www.theguardian.com/artanddesign/2021/aug/07/possible-banksy-street-art-appears-in-english-coastal-towns [dostęp 7.10.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Na początku XXI wieku popularność zyskał brytyjski artysta, występujący pod pseudonimem Banksy [czytaj: benksi]. Jego zasługą są ważne, często upolitycznione tematy, problemy współczesnego świata.
Działalność BanksyBanksyBanksy'ego sprawiła, że street artStreet artstreet art zyskał masową popularność o globalnym zasięgu. Stało się to m.in. za sprawą jego krytycznej postawy wobec funkcjonowania obiegu sztuki. Artyście od początku działalności nie zależało na zdobywaniu przychylności krytyków sztuki. Nie zależało również na zdobywaniu popularności jego osoby, ale na zwróceniu naszej uwagi na wydarzenia i zjawiska, które dzieją się obok nas.
Banksy
czytaj: benksi
R635cdv2hwkCU1
Fotografia przedstawia dzieło Banksy [czytaj: benksi] pod tytułem „Szczur z miotłą”. Praca wykonana jest techniką szablonu. Czarną farbą namalowano szczura, który stoi na tylnych łapach. Szczur jest pochylony do przodu, w przednich łapach trzyma miotłę uniesioną ku górze. Głowa szczura również skierowana jest ku górze, a ogon uniesiony. Na wysokości brzucha zwierzęcia biegnie skośna, jasna smuga – przerwa w farbie.
Banksy [czytaj: benksi] "Szczur z miotłą"
Źródło: Szablon, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Banksy_Broom_Rat_New_Orleans.jpg [dostęp 7.10.2021], licencja: CC BY-SA 2.0.
Sztuka uliczna często prowokuje do myślenia, zmusza do refleksji nad problemami świata współczesnego.
Graffiti jest najwcześniejszą formą street artuStreet artstreet artu. To obrazy, napisy, rysunki umieszczane najczęściej w przestrzeni publicznej (np. na murach, płotach, ścianach, pociągach) za pomocą sprayusprayusprayu – farby w aerozolu lub markerów.
Mogą być malowane z tzw. wolnej ręki lub przy użyciu szablonów.
Film umożliwi Ci zapoznanie się z techniką wykonania szablonu - krok po kroku.
RZph0XxK3burK
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Szablon”.
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Szablon”.
Szablon, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Szablon, licencja: CC BY 3.0.
Źródło: online-skills, Szablon, licencja: CC BY 3.0.
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Szablon”.
Mural
R4gz1qzySs7Ks
Fotografia przedstawia mural Tomasza Sętkowskiego pod tytułem „Strażnik Czasu”. Zdjęcie zrobione jest z wysokości, na pierwszym planie widać dużą kamienicę. Na dachu kamienicy z muralem znajdują się kominy oraz maszt antenowy. Pod budynkiem stoi kilka białych parasoli, ustawionych wzdłuż zielonego żywopłotu. Mural jest ogromny, pokrywa całą ścianę kamienicy. Wykonany został jak kolaż, składa się z wielu różnych elementów. Z lewej strony znajduje się ogromna postać znanego częstochowskiego zegarmistrza, Stefana Rybickiego jako Strażnika Czasu, namalowana na całej wysokości budynku. Na muralu znajduje się również autoportret samego artysty, postacie, które znane są już z innych jego dzieł, unoszący się w powietrzu balon – symbol Mariana Michalika – częstochowskiego artysty czy lokomotywę. Malowidło utrzymane jest w ciemnych barwach – zielonym, niebieskim i brązowym. Dodatkowo na ilustracji znajduje się interaktywny punkt. 1. Mural to ogromne malowidło na ścianie budynku, należy do legalnej działalności street artu. Wykonuje się je przy użyciu odpowiednich farb odpornych na warunki atmosferyczne. Często tworzone są z użyciem projektora i przerysowania wcześniej przygotowanego wzoru lub na podstawie sporządzonej na wzorze siatki, pomagającej zachować proporcje.
Fotografia przedstawia mural Tomasza Sętkowskiego pod tytułem „Strażnik Czasu”. Zdjęcie zrobione jest z wysokości, na pierwszym planie widać dużą kamienicę. Na dachu kamienicy z muralem znajdują się kominy oraz maszt antenowy. Pod budynkiem stoi kilka białych parasoli, ustawionych wzdłuż zielonego żywopłotu. Mural jest ogromny, pokrywa całą ścianę kamienicy. Wykonany został jak kolaż, składa się z wielu różnych elementów. Z lewej strony znajduje się ogromna postać znanego częstochowskiego zegarmistrza, Stefana Rybickiego jako Strażnika Czasu, namalowana na całej wysokości budynku. Na muralu znajduje się również autoportret samego artysty, postacie, które znane są już z innych jego dzieł, unoszący się w powietrzu balon – symbol Mariana Michalika – częstochowskiego artysty czy lokomotywę. Malowidło utrzymane jest w ciemnych barwach – zielonym, niebieskim i brązowym. Dodatkowo na ilustracji znajduje się interaktywny punkt. 1. Mural to ogromne malowidło na ścianie budynku, należy do legalnej działalności street artu. Wykonuje się je przy użyciu odpowiednich farb odpornych na warunki atmosferyczne. Często tworzone są z użyciem projektora i przerysowania wcześniej przygotowanego wzoru lub na podstawie sporządzonej na wzorze siatki, pomagającej zachować proporcje.
Tomasz Sętkowski "Strażnik Czasu"
Źródło: Mural, dostępny w internecie: http://www.panorama42200.pl/szukaj,strona,1,desc,2,stra%C5%BCnik#&gid=1&pid=3 [dostęp 7.10.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1Fi8oWFHLuLY1
Ilustracja przedstawia mural na bocznej ścianie wielopiętrowego budynku. Na białym tle jest postać dziewczynki z warkoczami, w kolorowym stroju ludowym, która przechylając konewkę podlewa z góry drzewo. Drzewo nie jest namalowane - rośnie przy ścianie budynku.
Natalia Rak, Dziewczynka z konewką - mural w Białymstoku
Źródło: wikipedia.pl, licencja: CC BY 3.0.
REfvtYjmIy6HE1
Mural na ścianie kamienicy we Włocławku przedstawia spokojne życie w miasteczku. Górną część obrazu zajmują budowle wśród drzew, gdzie odpoczywają mieszkańcy. Jedni siedzą na ławeczce, inni jadą rowerami, spacerują albo płyną kajakiem rzeką, przedstawioną w dole kompozycji. Mural jest wyobrażeniem idealnego miasta, pełnego ludzi i przyjaznego.
Mural na ścianie kamienicy, Włocławek, fot.: camomila
Źródło: zbiory prywatne, licencja: CC BY 3.0.
Bezpośrednio na ścianach budynku wykonywane są także murale.
To rodzaj wielkoformatowego malowidła ściennego, którego treść może mieć charakter edukacyjny, patriotyczny, upamiętniający, dekoracyjny czy reklamowy.
Murale są pracochłonne – wykonywane kilka dni lub tygodni. Autor muralu nie jest anonimowy i działa legalnie.
RmoJTnNpm1ut8
Zdjęcie przedstawia kryte przejście między blokami, którego ścianę pokryto muralem. Malowidło nie jest dobrze wyeksponowane, bo zdjęcie zostało zrobione z boku. Początek ściany został pomalowany w ułożone regularnie kamienne ciosy, za nimi dekoracyjne ornamenty ujęte w płytki, dalej obraz, składający się z różnych płaszczyzn, wśród których można wyróżnić coś na kształt starożytnej łodzi.
Mural
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark] fot. spark, licencja: CC BY 3.0.
Wlepka
Z kolei wlepka (lub vlepka) to mała, samoprzylepna forma plastyczna w postaci karteczki z rysunkiem, grafiką, tekstem, służąca ingerencji w przestrzeń publiczną. Przylepiana na ogół bez zezwolenia – np. w środkach komunikacji miejskiej, w podziemnych przejściach, na znakach drogowych.
RLQETf32fr8gw
Fotografia przedstawia tylną część drogowego sygnalizatora dla pieszych, na którym znajdują się dwa światła, czerwone i zielone. Na tylnej części świateł drogowych przyklejono kolorowe i czarno-białe naklejki. Niektóre z nich są częściowo lub całkowicie zdarte. Jedna z naklejek przedstawia biały krzyż na niebieskim tle, inna twarz kobiety. Dodatkowo na ilustracji znajduje się interaktywny punkt. 1. Wlepka to niewielkich rozmiarów naklejka umieszczana w miejscach publicznych, najczęściej w środkach komunikacji.
Fotografia przedstawia tylną część drogowego sygnalizatora dla pieszych, na którym znajdują się dwa światła, czerwone i zielone. Na tylnej części świateł drogowych przyklejono kolorowe i czarno-białe naklejki. Niektóre z nich są częściowo lub całkowicie zdarte. Jedna z naklejek przedstawia biały krzyż na niebieskim tle, inna twarz kobiety. Dodatkowo na ilustracji znajduje się interaktywny punkt. 1. Wlepka to niewielkich rozmiarów naklejka umieszczana w miejscach publicznych, najczęściej w środkach komunikacji.
Sygnalizator świetlny oklejony wlepkami
Źródło: online-skills, Fotografia, licencja: CC BY 3.0.
Film umożliwi Ci zapoznanie się z techniką wykonania wlepki -krok po kroku.
R1VSDQ72VUARZ
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Wlepka”.
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Wlepka”.
Wlepka
Źródło: online-skills, Wlepka, licencja: CC BY 3.0.
Źródło: online-skills, Wlepka, licencja: CC BY 3.0.
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Wlepka”.
RG7zo9yEkGDT11
Zdjęcie przedstawia otwartą wnętrzem dłoń, z przyklejoną na wskazującym palcu wlepką. Wlepka jest niewielka, znajduje się na niej flaga amerykańska i napis: "I voted", co oznacza udział w wyborach, czyli:"głosowałem". Można ją nakleić na ubranie lub w dowolnym innym miejscu.
Wlepka amerykańska "I voted" (głosowałem)
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
RxirgAVEca6Ve
Ćwiczenie 5
Przyjrzyj się zdjęciom przedstawiającym dzieła sztuki ulicy. Do każdego z nich dopasuj odpowiednie hasło: graffiti [czytaj: grafiti] mural, wlepka.
Przyjrzyj się zdjęciom przedstawiającym dzieła sztuki ulicy. Do każdego z nich dopasuj odpowiednie hasło: graffiti [czytaj: grafiti] mural, wlepka.
Źródło: online skills sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6
Zwróć uwagę na rozmiary każdego z dzieł na ilustracji.
Ilustracja, na której znajduje się kobieta z dzieckiem - mural Ilustracja, na której znajduje się ogrodzenie z literami w jego dolnej części - graffiti Ilustracja, na której znajduje się słup ogłoszeniowy na ulicy - wlepka
Ćwiczenie 6
RXAO8MJPEM9NX
Dopasuj określenie do jego opisu.
Dopasuj określenie do jego opisu.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę na rozmiary opisywanych działań artystycznych.
Wlepka - Mała, samoprzylepna forma plastyczna w postaci karteczki z rysunkiem, grafiką, tekstem, służąca ingerencji w przestrzeń publiczną. Przylepiana na ogół bez zezwolenia. Mural - Rodzaj wielkoformatowego malowidła ściennego, którego treść może mieć charakter edukacyjny, patriotyczny, upamiętniający, dekoracyjny, reklamowy. Graffiti - Obrazy, napisy, rysunki umieszczane najczęściej w przestrzeni publicznej (np. na murach, płotach, ścianach, pociągach) za pomocą sprayu – farby w aerozolu lub markerów.
Zdjęcie przedstawia zbliżenie na rysunek wykonywany węglem. Dużych rozmiarów karton pokryty jest w różnych kierunkach prostymi kreskami, częściowo roztartymi oraz kolistymi przecierkami wykonanymi na rysunku gumką. Ręka autora, z ubrudzonymi węglem palcami opiera się o kartkę, obok dłoni leży pałeczka węgla rysunkowego.
Rysowanie węglem
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
Rysunek to przedstawienie dowolnego obiektu za pomocą kreski, która określa jego kształt, najczęściej za pomocą konturukonturkonturu. Nie zawsze jednak rysunek musi być konturowy. Kreska jest podstawowym środkiem wyrazu, przedłużeniem gestu ręki, dlatego to ona buduje walor i światłocień, a przez to wrażenie przestrzennej formy na płaszczyźnie.
Szkic jest również początkiem rysunku studyjnegostudium rysunkowerysunku studyjnego, który jest pracochłonny i wymaga więcej czasu. Artysta, rysując z natury uważnie obserwuje modela lub np. przedmioty, pejzaż, architekturę.
Można mówić też o rysunku technicznym, pomocnym w planach, zwłaszcza architektonicznych. Niewiele jednak ma on wspólnego z rysowaniem, raczej jest to kreślenie, wymiarowanie, oparte na precyzji i wiedzy technicznej.
Albrecht Dürer
[czytaj: albrecht djurer]
Polecenie 3
RFUZZLJER4QRG
Zapoznaj się ze studium rysunkowym stóp, które wykonał Albrecht Dürer [czytaj: djurer] i dowiedz się, w jakich etapach powstaje tego rodzaju dzieło rysunkowe. W polu poniżej wpisz pierwszy etap studium rysunkowego.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
R1E6XDMM82NKG
Ilustracja interaktywna przedstawia rysunek „Studium dwóch stóp”, autorstwa Albrechta Dürera. Dzieło ukazuje podeszwy dwóch stup narysowane na szarym papierze. Artysta posługując się drobnymi ciemnymi kreskami, wydobył cienie oraz kontury, natomiast subtelnymi pociągnięciami białej kredki zaznaczył światło, układające się na lewej stopie. Rysunek skomponowany jest statycznie. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Studium rysunkowe powstaje w następujących po sobie czterech fazach: 1) obiekt zostaje zakomponowany w stosunku do płaszczyzny, na której jest rysowany (pomocą służy szkic); 2) artysta sprawdza, czy proporcje wszystkich elementów rysowanego obiektu oraz stosunki przestrzenne pomiędzy nimi są prawidłowe (także tu szkic spełnia pomocniczą funkcję); 3) artysta ostatecznie określa rodzaje linii konturowych, jakimi wyodrębnia obiekt; zawsze najpierw rysowane są kontury ogólne, a następnie szczegóły; 4) puste powierzchnie, ograniczone linią konturu, wypełniane są kreskami, tworzącymi efekt modelowania światłocieniowego, co nadaje rysunkowi wrażenie przestrzenności; cieniowanie rozpoczyna się w kolejności od obszarów najjaśniejszych do najciemniejszych.
Ilustracja interaktywna przedstawia rysunek „Studium dwóch stóp”, autorstwa Albrechta Dürera. Dzieło ukazuje podeszwy dwóch stup narysowane na szarym papierze. Artysta posługując się drobnymi ciemnymi kreskami, wydobył cienie oraz kontury, natomiast subtelnymi pociągnięciami białej kredki zaznaczył światło, układające się na lewej stopie. Rysunek skomponowany jest statycznie. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Studium rysunkowe powstaje w następujących po sobie czterech fazach: 1) obiekt zostaje zakomponowany w stosunku do płaszczyzny, na której jest rysowany (pomocą służy szkic); 2) artysta sprawdza, czy proporcje wszystkich elementów rysowanego obiektu oraz stosunki przestrzenne pomiędzy nimi są prawidłowe (także tu szkic spełnia pomocniczą funkcję); 3) artysta ostatecznie określa rodzaje linii konturowych, jakimi wyodrębnia obiekt; zawsze najpierw rysowane są kontury ogólne, a następnie szczegóły; 4) puste powierzchnie, ograniczone linią konturu, wypełniane są kreskami, tworzącymi efekt modelowania światłocieniowego, co nadaje rysunkowi wrażenie przestrzenności; cieniowanie rozpoczyna się w kolejności od obszarów najjaśniejszych do najciemniejszych.
„Studium dwóch stóp” Albrecht Dürer [czytaj: albrecht djurer] 1508 r.
Źródło: Muzeum Boijmansa Van Beuningena w Holandii, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3
R4S355R96Q8GB
Jak sądzisz, czy to jest właściwa kolejność działania, aby w efekcie powstał rysunek studyjny? 1) wybrany obiekt zostaje zakomponowany w stosunku do płaszczyzny, na której jest rysowany (pomocą służy szkic); 2) artysta sprawdza czy proporcje wszystkich elementów rysowanego obiektu oraz stosunki przestrzenne pomiędzy nimi są prawidłowe; 3) artysta ostatecznie określa rodzaje linii konturowych jakimi wyodrębnia obiekt: zawsze najpierw rysowane są kontury ogólne, a następnie szczegóły; 4) puste powierzchnie, ograniczone linią konturu, wypełniane są kreskami, tworzącymi efekt modelowania światłocieniowego: cieniowanie rozpoczyna się w kolejności od obszarów najjaśniejszych do najciemniejszych.
Odpowiedź zapisz w polu znajdującym się poniżej.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Rysunek a inne dziedziny sztuki
RllLMy0800SGW
Ilustracja przedstawia grafikę komputerową łączącą rysunek z fotografią. Fotografia młodego człowieka z brodą w garniturze została połączona z jego portretami rysunkowymi. Mężczyzna trzyma przed sobą kartkę papieru, z której wychyla się rysunek jego krzyczącej głowy. On sam odchyla się skrzywiony, a jeszcze mocniej w tył odchyla się jego rysunkowa postać, która oddziela się od fotografii na wysokości ramienia.
Rysunek połączony z fotografią - grafika komputerowa
Źródło: pexels.com, licencja: CC BY 3.0.
Rysunek istnieje jako samodzielna dziedzina sztuki, ale pełni ważną rolę we wszystkich dziedzinach sztuk plastycznych, bo jest początkiem niemal każdej koncepcji artystycznej. Kiedy artysta ma pomysł na grafikę, projekt wystawy, rzeźbę - najpierw szkicuje - to jego notatnik.
Przedstawiony poniżej szkic dał początek namalowanemu potem portretowi kobiety.
R2o4dbIThStHi
Ilustracja przedstawia szkic do portretu kobiety, jest to rysunek ołówkiem na pożółkłym papierze. Artysta luźną kreską narysował damę w sukni z zarzuconym na ramionach szalem. W górnym‑lewym rogu znajduje się niebieska pieczęć z z inicjałami Ingresa. Rysunek skomponowany jest statycznie, postać kobiety znajduje się w jego centrum.
Jean‑Auguste‑Dominique Ingres [czytaj: żą ogust dominik ęgre] " Szkic do portretu Madame Moitessier [czytaj: madam młatesie]" rysunek na papierze tkanym
Źródło: Narodowa Galeria Sztuki w Waszyngtonie, domena publiczna.
R1c02v1nV6afv
Ilustracja przedstawia obraz olejny, ukazujący damę w czarnej, koronkowej sukni z czerwoną broszką i odkrytymi ramionami. Spoglądająca z obrazu kobieta, ma ciemne, gładkie włosy z przedziałkiem pośrodku czoła, spięte do tyłu. Zdobią je różowe kwiaty. Z szyi zwisa sznur pereł. Ręce zdobią złote bransolety. W lewej, opuszczonej wzdłuż tułowia dłoni, trzyma wachlarz. Prawa spoczywa na talii sukni. Postać ustawiona jest w pokoju, na tle ściany obitej ciemno‑różową tkaniną ozdobioną kwiatowymi ornamentami. W głębi obrazu artysta namalował również wystające zza kadru fragmenty mebli. Obraz skomponowany jest statycznie, postać kobiety znajduje się w jego centrum.
Jean‑Auguste‑Dominique Ingres [czytaj: żą ogust dominik ęgre] Portret Madame Moitessier [czytaj: madam młatesie] 1851 r.
Źródło: Narodowa Galeria Sztuki w Waszyngtonie, domena publiczna.
Ćwiczenie 7
R126LFVDD84T8
Omów fazy powstawania studium rysunkowego.
Omów fazy powstawania studium rysunkowego.
Źródło: online skills sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę na stopień zaawansowania działania artysty na każdej ilustracji.
Ilustracja kolorowa, na której znajduje się kobieta we wnętrzu - Ta praca jest wykonana farbami olejnymi na płótnie - to ukończone dzieło malarskie. Ilustracja jednobarwna - Ta praca jest wykonana grafitem na papierze - to szkic obrazu.
Ćwiczenie 7
RZfjFtpktu6WB
Przyporządkuj opis do właściwej fazy powstawania dzieła
Przyporządkuj opis do właściwej fazy powstawania dzieła
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę, że namalowany obraz jest efektem wielu wcześniejszych działań artysty.
Artysta wykonał rysunek grafitem na papierze - Szkic obrazu. Artysta wykonał pracę farbami olejnymi na płótnie - ukończone dzieło malarskie.
Rodzaje rysunku
Rysunek jest zwykle przedstawieniem obiektów lub scen, które artysta widzi, pamięta lub sobie wyobraża. Może być realistyczny, czyli odzwierciedlający rzeczywistość, lub odchodzić od rzeczywistości (jak np. w karykaturzekarykaturakarykaturze), aż do rysunku abstrakcyjnego, czyli takiego, w którym artysta tworzy kompozycję oderwaną od rzeczywistości.
Ćwiczenie 8
RHJ8CC1U14VFV
Co to jest karykatura?
Co to jest karykatura?
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę, że na jednej z ilustracji przedstawiony jest wizerunek mężczyzny zapewne w sposób zbliżony do jego rzeczywistego wyglądu: na drugiej - mężczyzna jest przedstawiony w zmienionych proporcjach; na trzeciej - wydaje się, że układ linii nie sugeruje żadnego znanego widoku rzeczywistości.
Rysunek na białym tle - karykatura. Rysunek przedstawiający portret mężczyzny na papierze w kolorze sepii - rysunek realistyczny. Rysunek z szerokimi liniami o różnej intensywności - rysunek abstrakcyjny.
Ćwiczenie 8
RvCybdVCgnZRu
Wymień dwa rodzaje rysunku i krótko je opisz.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Możesz wybrać dowolny rodzaj rysunku, na przykład: karykatura, rysunek realistyczny, rysunek abstrakcyjny.
Przykład odpowiedzi: 1. Rysunek realistyczny - polega na wiernym oddaniu rysowanego obiektu, zwróceniu uwagi na proporcje i modelunek światłocieniowy. 2. Rysunek abstrakcyjny - polega na pracy z wyobraźni przy wykorzystaniu różnych środków wyrazu, takich jak linia, światłocień, perspektywy - wszystkich jednocześnie lub części z nich.
Komiks
obraz sekwencyjny
element sztuki sekwencyjnej (np.: komiks), w której obrazy następują po sobie w refleksyjnej kolejności, aby rozwinąć narrację graficzną (tj. historię opowiedzianą wizualnie)
Do dziedzin sztuk wizualnych można zaliczyć blisko spokrewniony z rysunkiem komiks. Jest wyjątkowym gatunkiem sztuki ponieważ, podobnie jak książki, opiera się na słowie pisanym. Jednak w odróżnieniu od książki ilustrowanej, opowieści komiksowe powstają za pomocą obrazów sekwencyjnychobraz sekwencyjnyobrazów sekwencyjnych. Obrazy te, zestawiane obok siebie wraz z krótkim tekstem, tworzą narrację.
R6PxXtrsVzSAS
Zdjęcie przedstawia rysownika komiksu. Nad drewnianym stołem pokazane są dłonie rysownika z ołówkiem, trzymające kartkę z rysunkiem dziewczynki. Na rysunku dziewczynka przedstawiona jest w trzech ujęciach, od całej postaci, do portretu. Na stole leżą jeszcze dwie kartki z rysunkami do tego samego komiksu.
Projektowanie komiksu
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
W komiksach są umieszczane tzw. dymki wypełnione najczęściej tekstem
RUWz7QrPgxAxY
Ilustracja przedstawia dymek w komiksie, tutaj jest to niewielkich rozmiarów owalny kształt, z kształtem przypominającym ogonek. Dymek
na ilustracji jest bez tekstu.
Dymek komiksowy
R6SUEPL8RN2JH
Dymki w komiksie - to niewielkich rozmiarów nieregularne kształty, w których wpisuje się teksty mówione przez komiksowe postacie. Tutaj, za pomocą plasteliny zostały pokazane dymki w kształcie jajka, kleksa, kwadratu i placuszka. Każdy z nich ma też jakby ogonek, skierowany na postać, której dotyczy.
Kształty dymków komiksowych
Źródło: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY 3.0.
Ilustracja interaktywna przedstawia czajniczek zaprojektowany przez Christophera Dressera. Naczynie posiada niecodzienną kanciastą formę, cechują go geometryczne złote kształty. Projektant starał się uchwycić funkcjonalność rzeczy codziennego użytku wraz z ciekawym kształtem.
Christopher Dresser [czytaj: kritoper dreser] "Czajniczek" 1897 r.
Źródło: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY 3.0.
Początki projektowania przedmiotów użytkowych, które dziś nosi nazwę designdesigndesign (inaczej wzornictwo), sięgają XVIII wieku.
Pierwotnie projektowanie obejmowało meblarstwo i projektowanie wnętrz, zaś sztuką wyrobu mebli dla dworu zajmowali się wybitni stolarze‑artyści, nazywani ebenistami, dla odróżnienia ich od zwykłych stolarzy.
R1P18Q5LO6AJ21
Ilustracja przedstawia krzesło zaprojektowane przez Gerrita Rietvelda [czytaj: gerita rtwelta]. Mebel jest kanciasty, posiada ostre krawędzie. Siedzisko fotela jest w zimnym kolorze (niebieskim), oparcie natomiast w kolorze gorącym (czerwonym). Zarówno siedzisko jak i oparcie nie są ustawione względem siebie pod kątem prostym, są przechylone tworząc kąt rozwarty.
Gerrit Rietveld [czytaj: gerit rtwelt], Czerwono‑niebieskie krzesło, 1918 r.
Źródło: commons.wikimedia.org, domena publiczna.
Wraz z rozwojem techniki, pojawieniem się nowych technologii i materiałów wzrosła rola produkcji przemysłowej.
Wzrosło też zapotrzebowanie na rzeczy nie tylko piękne, ale i funkcjonalne. Dlatego pojawiła się nowa dziedzina: wzornictwo przemysłowe.
Na przełomie XIX i XX wieku, wraz z rozwojem produkcji masowej, wyodrębniono zawód projektanta przemysłowego i pojęcie wzornictwa przemysłowego. Jest to dziedzina twórcza, której celem jest rozwijanie kultury materialnej społeczeństwa przez podnoszenie estetyki wytwarzanych przemysłowo przedmiotów codziennego użytku.
RHjUE0YWZZarF
Ilustracja interaktywna przedstawia krzesło zaprojektowane przez Aero Aarnio [czytaj: ero arnio]. Krzesło stanowi w głównej części wielką półkulę, w której jest umieszczone siedzisko. Półkula jest biała, siedzisko natomiast pomarańczowe. Cała konstrukcja utrzymana jest na niewielkiej białej stopce. Mebel pomimo wielkich rozmiarów stanowi estetyczną kompozycję. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Przykład fińskiego wzornictwa w stylu pop-artu
Ilustracja interaktywna przedstawia krzesło zaprojektowane przez Aero Aarnio [czytaj: ero arnio]. Krzesło stanowi w głównej części wielką półkulę, w której jest umieszczone siedzisko. Półkula jest biała, siedzisko natomiast pomarańczowe. Cała konstrukcja utrzymana jest na niewielkiej białej stopce. Mebel pomimo wielkich rozmiarów stanowi estetyczną kompozycję. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Przykład fińskiego wzornictwa w stylu pop-artu
Aero Aarnio [czytaj: ero arnio], Krzesło, 1963‑65 r.
Źródło: wikimedia.org, licencja: CC BY 2.5.
design
czytaj: dizajn
R7C6VTQNUNNNA1
Ilustracja przedstawia przykład wzornictwa skandynawskiego: lampę typu PH "Artichoke" [czytaj: arczok], zaprojektowaną przez Poula Henningsena [czytaj: pola heningsena]. Lampa przypomina rozwarstwioną kulę, składa się ona z wielu kwadratowych elementów, które w całości prezentują lampę o kulistym kształcie. Wyglądem przypomina karczocha - stąd nazwa lampy.
Poul Henningsen [czytaj: pol heningsen], Lampę typu PH Artichoke [czytaj: arczok]
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY-SA 2.0.
Często wyrażenie „wzornictwo przemysłowe” zastępowane jest angielskim odpowiednikiem design (czytaj: dizajn).
Człowiek otaczał się pięknymi rzeczami, nie tylko obrazami czy rzeźbami, ale również przedmiotami codziennego użytku. Wytwarzanie przedmiotów (zarówno wykonywanych ręcznie, jak i przemysłowo) posiadających walory artystyczne, określamy mianem sztuki użytkowej.
Dla zainteresowanych
Poniżej możesz zobaczyć zdjęcia wybranych obiektów/przedmiotów codziennego użytku. Kliknij na interaktywne punkty i zapoznaj się z ich opisem.
R19JoH9cZ3xnK1
Ilustracja przedstawia sześć zdjęć przedmiotów codziennego użytku. Na pierwszej fotografii ukazane jest krzesło wykonane z metalu. Siedzisko i oparcie to jedna wygięta płaszczyzna. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Ilustracja przedstawia szkic krzesła w nowoczesnym wydaniu. Jest to zdjęcie "Diamentowe krzesło" Harry’ego Bertoi [czytaj: harego bertoi] z 1952. Drugie zdjęcie przedstawia wieszak na ubrania wykonany z metalu, którego końce to kolorowe kule. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Ilustracja przedstawia wieszak przykręcony do ściany, a miejsca na ubrania zakończone są kolorowymi kulkami. Jest to projekt Raya i Charlesa Eames [czytaj: reja i czarlsa ejms], „ Hang It All [czytaj: czeng it ol]” („Zawieś wszystko”) .Na trzeciej fotografii ukazana jest wisząca lampa, składająca się z trzech talerzy, z których środkowy jest największy. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Ilustracja przestawia świecącą lampę zwisającą z sufitu. Lampa składa się z dwóch okręgów przypominających talerze. Wisi na czarnym kablu. Jest to projekt Poula Henningsena [czytaj: pola heningsena], „lampa PH” z 1925. Czwarta przedstawia biało-niebieskie naczynia ceramiczne. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Ilustracja przedstawia zestaw ceramiki, którego centralnym elementem jest wazon. Jest to ceramika w niebiesko-białym kolorze wyglądająca na ręcznie zdobioną. Jest to ceramika bolesławiecka, produkt wykonany z kamionki. Na piątym zdjęciu znajduje się ławka, której siedzisko i oparcie są kolorowymi poduszkami zamontowanymi na metalowej konstrukcji. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Ilustracja przedstawia projekt sofy w wykonaniu Georga Nelsona [czytaj: dżordża nelsona] pt.: „Sofa marshmallow [czytaj: maszmeloł]”. Sofa swoim kształtem nawiązuje do popularnych w Stanach Zjednoczonych jadalnych pianek. Jest to sofa, która ma metalowy szkielet, który pokryty jest wieloma kolorowymi, okrągłymi poduszkami. Szóste zdjęcie ukazuje porcelanową figurkę leżącego kota w białe łaty. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Rzeźba leżącego kota umiejscowiona na ziemi pokrytej kamyczkami. Kot leży na brzuchu z wyciągniętymi łapami. Głowę ma obróconą do tyłu. Kot jest czarny z białym podbrzuszem. Ma paskowany biało-czarny ogon. Jest to projekt Mieczysława Naruszewicza „Leżąca kotka”.
Ilustracja przedstawia sześć zdjęć przedmiotów codziennego użytku. Na pierwszej fotografii ukazane jest krzesło wykonane z metalu. Siedzisko i oparcie to jedna wygięta płaszczyzna. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Ilustracja przedstawia szkic krzesła w nowoczesnym wydaniu. Jest to zdjęcie "Diamentowe krzesło" Harry’ego Bertoi [czytaj: harego bertoi] z 1952. Drugie zdjęcie przedstawia wieszak na ubrania wykonany z metalu, którego końce to kolorowe kule. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Ilustracja przedstawia wieszak przykręcony do ściany, a miejsca na ubrania zakończone są kolorowymi kulkami. Jest to projekt Raya i Charlesa Eames [czytaj: reja i czarlsa ejms], „ Hang It All [czytaj: czeng it ol]” („Zawieś wszystko”) .Na trzeciej fotografii ukazana jest wisząca lampa, składająca się z trzech talerzy, z których środkowy jest największy. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Ilustracja przestawia świecącą lampę zwisającą z sufitu. Lampa składa się z dwóch okręgów przypominających talerze. Wisi na czarnym kablu. Jest to projekt Poula Henningsena [czytaj: pola heningsena], „lampa PH” z 1925. Czwarta przedstawia biało-niebieskie naczynia ceramiczne. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Ilustracja przedstawia zestaw ceramiki, którego centralnym elementem jest wazon. Jest to ceramika w niebiesko-białym kolorze wyglądająca na ręcznie zdobioną. Jest to ceramika bolesławiecka, produkt wykonany z kamionki. Na piątym zdjęciu znajduje się ławka, której siedzisko i oparcie są kolorowymi poduszkami zamontowanymi na metalowej konstrukcji. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Ilustracja przedstawia projekt sofy w wykonaniu Georga Nelsona [czytaj: dżordża nelsona] pt.: „Sofa marshmallow [czytaj: maszmeloł]”. Sofa swoim kształtem nawiązuje do popularnych w Stanach Zjednoczonych jadalnych pianek. Jest to sofa, która ma metalowy szkielet, który pokryty jest wieloma kolorowymi, okrągłymi poduszkami. Szóste zdjęcie ukazuje porcelanową figurkę leżącego kota w białe łaty. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Rzeźba leżącego kota umiejscowiona na ziemi pokrytej kamyczkami. Kot leży na brzuchu z wyciągniętymi łapami. Głowę ma obróconą do tyłu. Kot jest czarny z białym podbrzuszem. Ma paskowany biało-czarny ogon. Jest to projekt Mieczysława Naruszewicza „Leżąca kotka”.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9
R2VEVSNFB5FSS
Jaką nazwę nosi projektowanie przedmiotów użytkowych? (inaczej wzornictwo). Możliwe odpowiedzi: 1. design, 2. rzemiosło artystyczne, 3. sztuka użytkowa.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę, że chodzi o współczesne określenie projektowania przedmiotów.
design
Ćwiczenie 9
R1211FNDSGS5T
Jaką nazwę nosi współcześnie projektowanie przedmiotów użytkowych? (inaczej wzornictwo).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę, że chodzi o współczesne określenie projektowania przedmiotów.
Zdjęcie przedstawia projektor filmowy dawnego typu, z założoną taśmą filmową na rolce. Projektor ukazany jest w ciemnościach podczas emisji filmu, na co wskazuje łuna światła wydobywająca się z aparatu. Delikatne oświetlenie ukazuje szczegóły budowy projektora. W pomieszczeniu zalega ciemność.
Projektor filmowy - zdjęcie aranżowane
Źródło: Adobe Spark [czytaj: adobi spaark], licencja: CC BY 3.0.
Film, podobnie jak fotografia, jest dziedziną twórczości artystycznej związaną z technologią. Składa się z pojedynczych nieruchomych obrazów zwanych kadrami, które puszczone z aparatu projekcyjnego z odpowiednią prędkością (np.: 24 klatki na sekundę) oszukują nasz zmysł wzroku – odnosimy wrażenie obserwacji płynnego ruchu.
Dla zainteresowanych
Poniżej możesz zobaczyć pomnik braci LumièreLumiereLumière – Augusta MarieMarieMarieLouisaLouisaLouisa i LouisaLouisaLouisaJeanaJeanaJeana – pionierów kinematografii. Po kliknięciu na zdjęcie ukaże się kadr z pierwszego filmu braci, a zarazem pierwszego w historii kina filmu dokumentalnego, pokazujący wyjście robotników z fabryki LumiereLumiereLumiere w LyonieLyonieLyonie.
Lumiere
czytaj: limier
Marie
czytaj: mari
Louisa
czytaj: luisa
Jeana
czytaj: żana
Lyonie
czytaj: ljonie
R1RGVDAG2X683
Ilustracja interaktywna przedstawia pomnik braci Lumière [czytaj: limier]. Ukazuje starą kamerę ustawioną na statywie. Za nią stoją dwa krzesła, na jednym z nich siedzi jeden z braci, który prawą rękę trzyma na kamerze. Drugi, w kapeluszu, stoi za krzesłami z wyciągniętą lewą ręką. W tle widać budynek, a po lewej stronie dwa drzewa. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z kadrem z filmu braci Lumiere [czytaj: limier] "Wyjście robotników z fabryki Lumiere [czytaj: limier] w Lyonie [czytaj: lionie]". Ukazuje osoby wychodzące z bramy fabryki po skończonej pracy. Pod kadrem umieszczony jest tekst:
Punkt 1:
Zdjęcie przedstawia plan filmu Wyjście robotników z fabryki Lumiere [czytaj: limier] w Lyonie [czytaj: lionie]. Przyjmuje się, że to pierwszy w dziejach kinematografii film pokazany publicznie. Jego projekcja odbyła się w grudniu 1895 r. w Paryżu. Film był migawkami z codziennego życia i trwał około minuty.
Ilustracja interaktywna przedstawia pomnik braci Lumière [czytaj: limier]. Ukazuje starą kamerę ustawioną na statywie. Za nią stoją dwa krzesła, na jednym z nich siedzi jeden z braci, który prawą rękę trzyma na kamerze. Drugi, w kapeluszu, stoi za krzesłami z wyciągniętą lewą ręką. W tle widać budynek, a po lewej stronie dwa drzewa. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z kadrem z filmu braci Lumiere [czytaj: limier] "Wyjście robotników z fabryki Lumiere [czytaj: limier] w Lyonie [czytaj: lionie]". Ukazuje osoby wychodzące z bramy fabryki po skończonej pracy. Pod kadrem umieszczony jest tekst:
Punkt 1:
Zdjęcie przedstawia plan filmu Wyjście robotników z fabryki Lumiere [czytaj: limier] w Lyonie [czytaj: lionie]. Przyjmuje się, że to pierwszy w dziejach kinematografii film pokazany publicznie. Jego projekcja odbyła się w grudniu 1895 r. w Paryżu. Film był migawkami z codziennego życia i trwał około minuty.
Pomik braci Lumière [czytaj: limier] w Jekaterynburgu w Rosji
Ilustracja interaktywna ukazuje kadr z przedstawienia teatralnego. Na scenie znajdują się trzy postacie odwrócone tyłem do widza, wpatrujące się w punkt w przestrzeni. Dekoracją jest wizualizacja wyświetlona w tle, ukazująca wybuchy fajerwerków. Przed nią znajdują się neonowe kontury zamku o kilku różnej wysokości wieżach. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Scenografia z wykorzystaniem efektów świetlnych i technik audiowizualnych opartych na komputerowych technikach graficznych.
Ilustracja interaktywna ukazuje kadr z przedstawienia teatralnego. Na scenie znajdują się trzy postacie odwrócone tyłem do widza, wpatrujące się w punkt w przestrzeni. Dekoracją jest wizualizacja wyświetlona w tle, ukazująca wybuchy fajerwerków. Przed nią znajdują się neonowe kontury zamku o kilku różnej wysokości wieżach. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Scenografia z wykorzystaniem efektów świetlnych i technik audiowizualnych opartych na komputerowych technikach graficznych.
Efekty zastosowane w scenografii teatralnej
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Scenografia to plastyczna oprawa przestrzeni, w której odbywa się przedstawienie teatralne, filmowe, baletowe, muzyczne, telewizyjne, zarówno w przestrzeni zamkniętej, jak i w plenerze. Do scenografii zalicza się budowę przestrzeni teatralnej, kostiumy i rekwizyty, charakteryzację postaci, oświetlenie..
Scenografia jest integralną częścią każdego widowiska. Wyróżnić możemy np. scenografie do spektaklu teatralnego, filmu, koncertu, festiwalu, uroczystości, a także reklam.
Antonio Caimi
czytaj: antonio kaimi
Dla zainteresowanych
Scenografia początkowo traktowana była dość technicznie, jako dekoracja przedstawienia. Dopiero w 1862 r. uznano ją za jedną z dziedzin sztuk plastycznych, kiedy Antonio CaimiAntonio CaimiAntonio Caimi podkreślił jej rangę i znaczenie.
oderwanie od obrazowania rzeczywistości; także dzieło sztuki stanowiące zazwyczaj kompozycję linii, plam, brył i płaszczyzn
abstrakcjonizm, sztuka abstrakcyjna
abstrakcjonizm, sztuka abstrakcyjna
termin określający sztukę oderwaną od obrazowania rzeczywistości; dzieło abstrakcyjne jest autonomiczną, odrębną rzeczywistością, zbudowaną z układów linii, form, barw lub brył
artefakt
artefakt
dzieło ludzkiego umysłu i ludzkiej pracy w odróżnieniu od wytworów natury (łac: arte factum - sztucznie wytworzony)
ready made
czytaj: rejdy mejd
design [czyt. dizajn]
design [czyt. dizajn]
projektowanie przedmiotów użytkowych; także wygląd przedmiotów użytkowych
dzieło sztuki
dzieło sztuki
wytwór człowieka, zawierający funkcję estetyczną – nastawienie na wywołanie przeżycia estetycznego i ukonstytuowanie się w nim wartości estetycznych
graffiti
graffiti
to obrazy, napisy, rysunki umieszczane najczęściej w przestrzeni publicznej (np. na murach, płotach, ścianach, pociągach) za pomocą sprayu – farby w aerozolu lub markerów, mogą być malowane z ręki lub przy użyciu wykonanych wcześniej szablonów, często tworzone są bez odpowiednich zezwoleń
karykatura
karykatura
sposób ukazywania postaci polegający na wyolbrzymieniu i komicznym przerysowaniu pewnych cech po to, aby z nich zażartować
kinematografia
kinematografia
dziedzina działalności człowieka związana z produkcją oraz rozpowszechnianiem filmów
komiks
komiks
rodzaj opowieści prowadzonej za pomocą obrazów sekwencyjnych, tzn. takich, które celowo zestawione obok siebie tworzą narrację i pozwalają zrozumieć odbiorcy jej sens
kompozycja
kompozycja
sposób powiązania elementów formalnych dzieła tak, by tworzyły całość zgodną z intencją twórcy
malarstwo
malarstwo
dziedzina sztuk plastycznych, której istotą jest posługiwanie się linią i barwą lub jedynie plamą barwną na płótnie
matryca
matryca
forma, którą opracowuje artysta grafik, służąca do powielania odbitek; wykonana jest z różnych materiałów, uzależnionych od techniki graficznej, może to być klocek drzeworytniczy lub płyta miedziorytnicza
meblarstwo
meblarstwo
sztuka projektowania i wyrabiania mebli; obejmuje pojedyncze sprzęty wykonane metodą rzemieślniczą, jak i wieloseryjne, wytwarzane przez przemysł
murale
murale
to rodzaj wielkoformatowego malowidła ściennego, którego treść może mieć charakter edukacyjny, patriotyczny, upamiętniający, dekoracyjny, reklamowy; murale są pracochłonne, wykonywane kilka dni lub tygodni, ich autor nie jest anonimowy i działa legalnie
nowe media
nowe media
w sztuce to nowe środki wyrazu artystycznego, wykorzystujące do przekazu artystycznego najnowsze technologie, opierające się na zapisie cyfrowym
obraz sekwencyjny
obraz sekwencyjny
element sztuki sekwencyjnej (np.: komiks), w której obrazy następują po sobie w refleksyjnej kolejności, aby rozwinąć narrację graficzną (tj. historię opowiedzianą wizualnie)
relief
relief
kompozycja rzeźbiarska wykonana na płycie kamiennej, drewnianej lub metalowej z pozostawieniem w niej tła; relief może być: płaski, wypukły lub wklęsły
street art
street art
(czytaj: strit art) to angielskie określenie na sztukę ulicy. Są to działania artystyczne realizowane w przestrzeni publicznej; do street artu należą między innymi: graffiti, murale, wlepki
studium rysunkowe
studium rysunkowe
wnikliwe przedstawienie studiowanego obiektu, zjawiska w oparciu o pogłębioną obserwację, często poprzedzone szkicami
szkic
szkic
szybki rysunek, zwykle z natury, będący notatką z postrzeganych zjawisk lub zapis poszczególnych etapów koncepcji artystycznych; służy doskonaleniu techniki i umiejętności obserwacji artysty
styl
styl
zespół cech charakterystycznych dla sztuki danej epoki, regionu lub artysty
sztuka
sztuka
(łac. ars, gr. techne) w kulturze starożytnej Grecji: specyficzna ludzka działalność, wytwarzanie przedmiotów oparte na praktycznej wiedzy; według Arystotelesa sztuki uzupełniają przyrodę (np. architektura) lub ją naśladują (np. rzeźba)
sztuka użytkowa
sztuka użytkowa
wytwarzanie przedmiotów codziennego użytku o walorach artystycznych, także takie przedmioty
sztuki wizualne
sztuki wizualne
wszystkie dziedziny twórczości artystycznej, które odbierane są poprzez wzrok, zarówno tradycyjne jak i nowe; słowo wizualny oznacza wzrokowy, dostrzegalny (z łac. videre – widzieć)
środki wyrazu plastycznego
środki wyrazu plastycznego
elementy, jakimi twórcy posługują się tworząc dzieło sztuki, charakterystyczne dla danej dziedziny; są to, m.in.: kompozycja, linia, perspektywa, barwa, faktura, światło, bryła
wartości artystyczne
wartości artystyczne
wartości zawarte w schemacie dzieła sztuki, ujawniające się jako efekt sprawności twórcy
wartości estetyczne
wartości estetyczne
wartości natury i przedmiotów wytworzonych przez człowieka, aktualizowane w przeżyciu estetycznym – doświadczeniu jakości przedmiotów bez względu na ich użyteczność
wlepka
wlepka
to mała, samoprzylepna forma plastyczna w postaci karteczki z rysunkiem, grafiką, tekstem, służąca ingerencji w przestrzeń publiczną; przylepiana na ogół bez zezwolenia – np. w środkach komunikacji miejskiej, w podziemnych przejściach, na znakach drogowych
wzornictwo przemysłowe
wzornictwo przemysłowe
projektowanie wzorów wyrobów przeznaczonych do masowej produkcji, którego celem jest rozwijanie kultury materialnej społeczeństwa przez podnoszenie estetyki wytwarzanych przemysłowo przedmiotów codziennego użytku; zaczęło kształtować się wraz z rozwojem produkcji masowej w krajach wysoko uprzemysłowionych
ślad na podłożu o zróżnicowanym kształcie, wielkości i barwie, powstały w wyniku naniesienia pigmentu za pomocą wybranego narzędzia malarskiego
portret
portret
wyobrażenie, przedstawienie, podobizna konkretnego człowieka
pejzaż
pejzaż
w sztukach plastycznych to dzieło, którego głównym tematem są rzeczywiste lub wyobrażone przez artystę widoki krajobrazu
akt
akt
przedstawienie nagiego ciała ludzkiego w sztuce, zazwyczaj wykonane w oparciu o studium z żywego modela; akt jest jednym z najważniejszych tematów malarskich i fotograficznych w dziejach sztuki, oraz podstawowym tematem rzeźby; akt może pojawić się jako samodzielny temat bądź jako część większej kompozycji. Jest uważany za podstawę artystycznego wykształcenia
martwa natura
martwa natura
kompozycja zestawionych ze sobą w artystycznym układzie różnorodnych przedmiotów
![Zdjęcie przedstawia ściany tunelu/przejścia podziemnego, pokryte napisami i rysunkami. Napisy są różnych wielkości i mają różne kroje liter. Malowane są sprayami [czytaj: sprejami]. Mienią się kolorami od zimnych, chłodnych, poprzez gorące do ciepłych. Jak tapeta pokrywają całą płaszczyznę ścian i sklepienia.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1IiRI2cTYxMI/1727099058/2dQ2cOHYas6XTebUn8npBh3iJuO5K23W.jpg)
![Fotografia przedstawia pracę Banksy'ego [czytaj: benksiego] znajdującą się na ścianie w Nicholas Everitt Park [czytaj: nikolas ewrit park]. Na zielonej ścianie techniką szablonu namalowano trzech młodych chłopców, ubranych o marynarsku, znajdujących się na łodzi. Dzieci mają na głowach szpiczaste kapelusze. Najwyższy chłopiec stoi po prawej stronie. W lewej ręce trzyma lunetę, przez którą patrzy w dal. Prawą rękę trzyma za plecami. Tuż za nim stoi niższy chłopiec, który głowę odwróconą ma za siebie i patrzy na trzeciego chłopca, który wiaderkiem wybiera wodę z łodzi. Nad chłopcami umieszczono napis „We’re all in the same boat” [czytaj: łer ol in de sam bołt], czyli „Wszyscy jesteśmy na tej samej łodzi”. Przy ścianie umieszczono fragment brązowej, falistej blachy, przypominającej burtę łodzi.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1awvlcfYXUVO/1727099064/mjvAzBxqKh0UCaH9dCqiLBYJ91Rp0Vwj.jpg)
![Fotografia przedstawia dzieło Banksy [czytaj: benksi] pod tytułem „Szczur z miotłą”. Praca wykonana jest techniką szablonu. Czarną farbą namalowano szczura, który stoi na tylnych łapach. Szczur jest pochylony do przodu, w przednich łapach trzyma miotłę uniesioną ku górze. Głowa szczura również skierowana jest ku górze, a ogon uniesiony. Na wysokości brzucha zwierzęcia biegnie skośna, jasna smuga – przerwa w farbie.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R635cdv2hwkCU/1727099064/znRURfef8iTYzw3bDkE0AqiVptVohIG1.jpg)
![Ilustracja przedstawia krzesło zaprojektowane przez Gerrita Rietvelda [czytaj: gerita rtwelta]. Mebel jest kanciasty, posiada ostre krawędzie. Siedzisko fotela jest w zimnym kolorze (niebieskim), oparcie natomiast w kolorze gorącym (czerwonym). Zarówno siedzisko jak i oparcie nie są ustawione względem siebie pod kątem prostym, są przechylone tworząc kąt rozwarty.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1P18Q5LO6AJ2/1727099112/UH3TEOM4NQ57LHN9JEU76POE9H2G8VRC.jpg)
![Ilustracja przedstawia przykład wzornictwa skandynawskiego: lampę typu PH "Artichoke" [czytaj: arczok], zaprojektowaną przez Poula Henningsena [czytaj: pola heningsena]. Lampa przypomina rozwarstwioną kulę, składa się ona z wielu kwadratowych elementów, które w całości prezentują lampę o kulistym kształcie. Wyglądem przypomina karczocha - stąd nazwa lampy.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R7C6VTQNUNNNA/1727099113/E7RPS3HU4REK18GKU2HPOE88M6SL7JUN.jpg)
