Mała Ojczyzna - dokumentacja otoczenia
Uwaga! Podczas pracy z materiałem zwróć szczególną uwagę na te określenia/terminy, które znalazły się w rubryce NIE WIEM.
Spis treści:
Co oznacza pojęcie „Mała Ojczyzna”?
Polska - to Twoja wielka ojczyzna. Składają się na nią dziesiątki małych ojczyzn: regionówregionów, województw, miast, miasteczek, wsi.
„Mała Ojczyzna” to miejsce, gdzie dorastasz, uczysz się, tu znasz wszystkie ścieżki, tutaj mieszkają Twoi bliscy i znajomi.
„Mała Ojczyzna” to też rodzinny dom i jego najbliższe otoczenie, ważni ludzie, dobrze znana przestrzeń. W każdym kraju istnieją „małe ojczyzny”, które mają swoją historię i tradycjętradycję.
„Małe Ojczyzny” charakteryzują się odmienną architekturą (drewniane domy na Podhalu, inne na Podlasiu), regionalnymi potrawamiregionalnymi potrawami (np. góralski oscypek, poznański gzik, podlaska kiszka ziemniaczana) i wieloma innymi cechami, na przykład hejnałemhejnałem.
Hejnał - jest charakterystyczną melodią, graną w regularnych odstępach czasu z wież ratuszowych lub kościelnych w wielu miejscowościach w Polsce.
Poniżej - najbardziej znany hejnał mariacki, grany co godzinę przez trębacza z wieży kościoła Najświętszej Marii Panny w Krakowie.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DJVprnF2a
Utwór: Hejnał mariacki. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
Wielkim popularyzatorem idei małych ojczyzn był urodzony pod koniec XIX wieku Jan Bułhak, prekursorprekursor polskiej fotografii i twórca idei „fotografii ojczystej”. Polegała ona na połączeniu piękna fotografii krajobrazu z wychowaniem patriotycznym, poprzez zdjęcia [małej] ojczyzny. Bułhak utrwalał na fotografiach krajobrazy wschodnich obszarów dawnej Polski, głównie okolic Wilna i Grodna.
Bogdanowka (dzisiejsza Białoruś), przeprawa przez rzekę
Wieś Beniakonie przy granicy z Litwą (dzisiejsza Białoruś)
Zagroda we wsi Długaje (dzisiejsza Białoruś)
Wieś Graużyszki (dzisiejsza Białoruś)
Możesz posłużyć się następującymi wskazówkami:
nazwa miejscowości (miasta, osiedla, wsi), w której mieszkasz;
położenie geograficzne (miejsce w Polsce);
województwo, powiat, gmina;
liczba mieszkańców;
flaga, herb (województwa, powiatu, gminy lub miasta);
język (lub gwara).
Napisz go w poniższym notatniku.
Możesz się wzorować na zamieszczonym poniżej przykładowym opisie nieistniejącego miasteczka:
Pustoły to miasteczko położone w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Bajeń. Liczy około sześciu tysięcy mieszkańców. Pustoły umiejscowione są w Kotlinie Niedźwiedziej, nad rzeką Dobrawą, na styku Sudetów Zachodnich i Środkowych. Herb miasteczka przedstawia lwa w złotej koronie na niebieskim tle.
Dokumentacja otoczenia
To działania związane z opracowaniem i gromadzeniem informacji na dany temat, w tym konkretnym przypadku - Waszego regionu, wsi, miasta.
W poleceniach od 3. do 7. znajdziecie wskazówki i metody, jakimi można się posłużyć, dokumentując historię lub aktualne wydarzenia z Waszej miejscowości lub regionu.
Projekt do realizacji w grupie
Zaprezentujcie je w formie infografik, plakatów, prezentacji multimedialnych lub albumów, pamiętając o:
- zabytkach, regionalnej architekturze,
- zwyczajach, podaniach i legendach,
- lokalnych bohaterach,
- regionalnych potrawach,
- strojach, pieśniach, tańcach ludowych,
- twórczości artystycznej i rzemiośle,
- drużynach sportowych,
- festiwalach, jarmarkach, festynach.
W polu notatnika zapisz, która z podanych dziedzin zainteresowała Cię najbardziej?
- możecie robić wywiady z mieszkańcami,
- nagrywać piosenki ludowe,
- robić rysunki i zdjęcia Waszej miejscowości,
- sporządzać notatki,
- szukać wycinków z lokalnej prasy na temat dawnych i aktualnych wydarzeń w Waszej okolicy itp.
- nagrać film dokumentalny.
W notatniku poniżej zapisz swoje zadanie.
Mocne strony to np.: Jesteśmy zgranym zespołem i mamy motywację do pracy. Nasz projekt jest ciekawy i oryginalny.
Słabe strony to np.:
- trudności w zdobyciu informacji,
- brak narzędzi do rejestrowania obrazu czy dźwięku lub konieczność ich wypożyczenia.
- wybierzcie czas i miejsce prezentacji;
- przygotujcie listę gości (rodzice, nauczyciele, uczniowie innych klas, przyjaciele szkoły);
- wykonajcie zaproszenia;
- dostarczcie zaproszenia;
- podzielcie między siebie zadania podczas prezentacji.
Zapisz w notatniku, które zadanie możesz wykonać?
PrezentacjaPrezentacja uczy umiejętności refleksyjnego patrzenia, rozwijania wrażliwości plastycznej, rozbudzania twórczej postawy wobec siebie i świata.
Jeśli udało wam się zrealizować wszystkie polecenia
- znajdźcie czas na to, aby spotkać się i porozmawiać - czyli...
czas na podsumowanie.
Każda „Mała Ojczyzna” ma swoją historię i tradycje, na którą składają się: obrzędy, tańce, stroje, regionalne potrawy. Niektóre regiony mają swój odrębny folklorfolklor, obyczaje, religię, zabytki lub język (czasem gwaręgwarę), czy wyjątkową przyrodę. Mała ojczyzna to miejsce na ziemi, z którym czujesz emocjonalną więź.
Już wiesz:
rozumiesz, co oznacza pojęcie „mała ojczyzna”;
znasz etapy pracy w zespole metodą projektu;
wiesz, jakimi metodami można wykonać dokumentację Twojej małej ojczyzny (fotorelacja, film, wywiady, opisy, nagrania);
masz większą wiedzę o dziedzictwie kulturowym najbliższego otoczenia, o zabytkach architektury, dziełach sztuki ludowej, lokalnych zwyczajach i legendach.
Potrafisz:
wyjaśnić pojęcia: dokumentacja, film dokumentalny, tradycja, region;
zaprojektować i zaprezentować internetowy przewodnik po sztuce regionu;
stosować techniki plastyczne we własnej pracy na temat: „Małej Ojczyzny”: - proste techniki graficzne, rysunkowe i malarskie (plakat, zaproszenie)
- elementy cyfrowej obróbki fotograficznej.
Słownik
zbiór oraz gromadzenie lub tworzenie dokumentów, mających wartość dowodową, informacyjną lub opisową
dorobek kultury minionych pokoleń/język, tradycje, obyczaje, religie, zabytki architektury, muzea i skanseny, rezerwaty archeologiczne, obiekty historyczne, miejsca martyrologii
w potocznym ujęciu rodzaj przekazu filmowego lub telewizyjnego polegający na pokazywaniu rzeczywistości niepreparowanej ze względu na potrzeby kamery
dziedzina, która odzwierciedla twórczość ludową i jest charakterystyczna dla społeczności zamieszkujących określone regiony; obejmuje również obrzędy, zwyczaje, muzykę, taniec, mowę, stroje i rękodzieło
inaczej: relacja fotograficzna; relacja w postaci zdjęć fotograficznych i krótkiego komentarza
sposób mówienia ludności danego obszaru, odrębny od języka, którym posługuje się większość mieszkańców kraju; charakteryzuje się specyficznymi wyrażeniami i akcentem, np. gwara śląska, podhalańska albo gwara wiejska
melodia grana przez trębacza o określonej porze z wieży kościelnej lub ratuszowej, charakterystyczna dla miejscowości; najbardziej znany jest Hejnał Mariacki grany co godzinę przez trębacza z wieży kościoła Najświętszej Marii Panny w Krakowie
istniejący lub działający na danym obszarze, charakterystyczny dla danego obszaru
miejsce, z którym ktoś jest związany emocjonalnie, bo się w nim urodził, wychował lub mieszka
określony obszar posiadający własną nazwę, charakteryzujący się jednorodnością cech środowiska przyrodniczego, zjawisk społeczno‑gospodarczych, unikatową historią i tradycjami kulturowymi
dania, które jest charakterystyczne dla danego regionu i odzwierciedlają jego historię, kulturę oraz dostępność składników
zbiorowość ludzi, należących do pewnego środowiska i powiązanych ze sobą np.: wspólnym obszarem zamieszkania, jak społeczność lokalna, zainteresowaniami, jak społeczność internetowa itp.
ogół obyczajów, norm, poglądów, zachowań, itp. właściwych jakiejś grupie społecznej, przekazywanych z pokolenia na pokolenie
utożsamiać się z narodem, czy kulturą, oznacza to, że czujemy się częścią tego narodu, tej kultury, a jej wartości, tradycje i historia są nam bliskie
muzea i rezerwaty archeologiczne, zabytki architektury i budownictwa, obiekty unikatowe i muzea specjalistyczne, obiekty historyczno‑wojskowe, miejsca i muzea martyrologii, współczesne imprezy kulturowe, miejsca pielgrzymkowe
zespół elementów przyrodniczych będących przedmiotem zainteresowania turystów, odgrywają one szczególną rolę w realizacji wypoczynkowej funkcji czasu wolnego
Źródła
sjp.pwn.pl
encyklopedia.pwn.pl
„Więź regionalna a mała ojczyzna”, Simonides D., (1999)