Ustalanie celów terapii
MED.13. Świadczenie usług w zakresie terapii zajęciowej - Terapeuta zajęciowy 325907
Przewodnik dla nauczyciela
Autor przewodnika: Karolina Szczeszek, Sabina Siwiec
Konsultant przewodnika: Karina Piechocka
Spis treści
Podstawowe informacje o e‑materialePodstawowe informacje o e‑materiale
Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie dydaktycznymWskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie dydaktycznym
Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiałuOpis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału
Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnychWykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiałuMinimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału
Podstawowe informacje o e‑materiale
Tytuł e‑materiału
Ustalanie celów terapii
Nazwa i symbol cyfrowy zawodu
Terapeuta zajęciowy 325907
Kod i nazwa kwalifikacji
MED.13. Świadczenie usług w zakresie terapii zajęciowej
Oznaczenie i nazwa jednostki efektów kształcenia
MED.13.5. Planowanie indywidualnej i grupowej terapii zajęciowej
Efekty kształcenia i odpowiadające im kryteria weryfikacji właściwe dla e‑materiału
Osoba ucząca się:
MED.13.5.4) określa cele i zadania terapii zajęciowej podopiecznego:
MED.13.5.4)1) wyznacza cele terapeutyczne dla podopiecznego,
MED.13.5.4)2) opisuje formy indywidualne i grupowe organizacji zajęć terapii zajęciowej,
MED.13.5.4)3) dobiera metody, techniki terapii dla podopiecznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia, potrzeb, problemów oraz stopnia niepełnosprawności,
MED.13.5.4)4) dobiera techniki terapii zajęciowej oraz metody terapeutyczne do stanu psychofizycznego podopiecznego.
Cele ogólne e‑materiału
E‑materiał wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji MED.13. Świadczenie usług w zakresie terapii zajęciowej: rozpoznawanie i diagnozowanie potrzeb biopsychospołecznych oraz stanu funkcjonalnego podopiecznego przez terapeutę zajęciowego we współpracy z zespołem wielodyscyplinarnym.
Struktura e‑materiału, tytuły materiałów multimedialnych wraz z ich typem
Na e‑materiał składają się materiały multimedialne i obudowa dydaktyczna:
„Źródła wyznaczania celów terapii zajęciowej” - plansza interaktywna„Źródła wyznaczania celów terapii zajęciowej” - plansza interaktywna
„Wyznaczanie celów terapii” - gra edukacyjna„Wyznaczanie celów terapii” - gra edukacyjna
„Ustalanie celów terapii – case study” - interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning„Ustalanie celów terapii – case study” - interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające
Słownik pojęć dla e‑materiałuSłownik pojęć dla e‑materiału
Przewodnik dla nauczycielaPrzewodnik dla nauczyciela
Przewodnik dla uczącego sięPrzewodnik dla uczącego się
Netografia i bibliografiaNetografia i bibliografia
Instrukcja użytkowaniaInstrukcja użytkowania
Materiały multimedialne mają podobny zakres tematyczny. Uczący się mogą korzystać z nich w dowolnej kolejności, jednak wcześniejsze zapoznanie się z planszą interaktywną wprowadzi uczącego się w zagadnienia związane ze źródłami wyznaczania celów w terapii zajęciowej i sposobem postępowania zespołu interdyscyplinarnego podczas ustalania celów terapeutycznych. Dzięki temu uczący się łatwiej przyswoi wiadomości dotyczące określania i wyznaczania celów dostosowanych do potrzeb pacjenta i jego rodziny zawarte w grze edukacyjnej. Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning jest pogłębieniem treści zawartych w planszy interaktywnej.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie dydaktycznym
Tytuł materiału multimedialnego
Źródła wyznaczania celów terapii zajęciowej
Typ materiału multimedialnego
Plansza interaktywna
Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego
Materiał zawiera treści dotyczące formułowania celów w terapii zajęciowej oraz określania ich rodzajów. Ponadto porusza zagadnienia kluczowe dla osób, które ustalają cele w procesie terapeutycznym oraz dokonują ich weryfikacji. Plansza daje możliwość usystematyzowania informacji na temat planowania terapii, a także poszerzenia terminologii stosowanej w terapii zajęciowej, jak np. zasada SMART.
Materiał multimedialny może zostać wykorzystany jako wprowadzenie do zajęć omawiających proces planowania w terapii zajęciowej i formułowania celów terapeutycznych bądź jako podsumowanie wiadomości dotyczących oceny realizacji planu terapeutycznego, czyli weryfikacji celów.
Plansza interaktywna jest powiązana z grą edukacyjną oraz z interaktywnym narzędziem typu scenario‑based learning, a także z następującymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:
zadanie typu prawda czy fałsz „Rodzaje celów w terapii zajęciowej”,
krzyżówka „Zasady forowania celów”.
Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi osoba ucząca się:
MED.13.5.4)1) wyznacza cele terapeutyczne dla podopiecznego,
MED.13.5.4)2) opisuje formy indywidualne i grupowe organizacji zajęć terapii zajęciowej,
MED.13.5.4) 3) dobiera metody, techniki terapii dla podopiecznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia potrzeb, problemów oraz stopnia niepełnosprawności,
MED.13.5.4)4) dobiera techniki terapii zajęciowej oraz metody terapeutyczne do stanu psychofizycznego podopiecznego.
Cele szczegółowe materiału multimedialnego
Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:
analizowanie informacji związanych z wyznaczaniem celów w terapii zajęciowej,
zapoznanie się z rodzajami celów terapeutycznych,
określenie zadań osób opracowujących cele terapeutyczne,
formułowanie celów terapeutycznych zgodnie z zasadą SMART.
Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć
Praca indywidualna
Osoba ucząca się może samodzielnie zapoznać się z planszą interaktywną i dokonać analizy informacji w niej zawartych. W celu lepszego utrwalenia i zrozumienia materiału uczący się może wraz z nauczycielem zilustrować go za pomocą:
mapy myśli, np. przedstawiającej strukturę formułowania celów terapeutycznych,
plakatu, np. prezentującego dokumentację, która jest podstawą do formułowania celów terapeutycznych,
prezentacji, np. przedstawiającej formułowanie celów terapeutycznych według zasady SMART,
grafu, np. prezentującego etapy weryfikacji wyznaczonego celu.
Po zapoznaniu się z materiałem przedstawionym w planszy interaktywnej uczący się może samodzielnie opracować broszurę informacyjną na temat doboru metod aktywizujących uczestników terapii zajęciowej w domu pomocy społecznej lub domu seniora, aby zrealizować cele zawarte w planie terapeutycznym przygotowanym przez nauczyciela.
Praca w grupach
Po zapoznaniu się z planszą interaktywną uczący się przygotowują w grupach zadania dla pozostałych grup, np. formułowanie celów dla osoby chorującej na reumatoidalne zapalenie stawów.
Osoby uczące się mogą wspólnie zapoznać się z wybraną przez nauczyciela częścią planszy interaktywnej i wykonać ćwiczenia utrwalające i porządkujące materiał przed sprawdzianem lub egzaminem zawodowym, np. uczący się przygotowują w grupach trzyosobowych plakat na temat działań terapeutycznych w pracowni czynności życia codziennego wspierających cel terapeutyczny podany przez prowadzącego.
Nauczyciel może podzielić uczących się na cztery grupy, które opracowują materiał dotyczący celów w terapii zajęciowej:
zadania zespołu interdyscyplinarnego podczas opracowywania celów terapeutycznych,
formułowanie celów dla pacjenta po udarze niedokrwiennym według zasady SMART,
scenariusz zajęć w pracowni stolarskiej, które będą wspierały osiągnięcie celu ogólnego: doskonalenia umiejętności koordynacji między obiema rękami,
sposoby weryfikacji wyznaczonych celów w pracowni życia codziennego.
Zadaniami do wykonania w grupach mogą być także np.:
udział w grach dydaktycznych w formie symulacji, np. odgrywanie roli rodzica lub opiekuna prawnego, który chciałby zweryfikować cele terapeutyczne zawarte w planie terapii swojego dziecka lub podopiecznego,
rozwiązywanie zadań, np. formułowanie celów terapeutycznych w pracy z pacjentem z konkretną jednostką chorobową: stwardnieniem rozsianym, toczniem, epilepsją,
burza mózgów, np. poszukiwanie metod wspierających wyznaczone cele terapeutyczne,
dyskusja dydaktyczna, np. na temat trudności terapeuty zajęciowego związanych z formułowaniem celów terapeutycznych,
stawianie pytań i rozwiązywanie problemów, np. w zespole interdyscyplinarnym: nauczyciel może podzielić uczących się na lekarzy, terapeutów zajęciowych, pedagogów i psychologów, którzy mają za zadanie opracować cele terapeutyczne i przedstawić je opiekunowi prawnemu uczestnika warsztatów terapii zajęciowej,
skrzynka pytań, np. dotyczących podstawowych pojęć związanych z formułowaniem celów w terapii zajęciowej.
W celu lepszego utrwalenia i zrozumienia materiału osoby uczące się pracujące w grupach mogą go zilustrować za pomocą:
plakatu, np. prezentującego główne rodzaje celów w terapii zajęciowej,
prezentacji, np. przedstawiającej cele terapii zajęciowej według zasady SMART dla studium przypadku przygotowanego przez nauczyciela,
fiszek, np. zawierających informacje na temat cech dobrego celu terapeutycznego,
grafu, np. ilustrującego postępowanie terapeuty zajęciowego i zespołu interdyscyplinarnego formułującego cele terapeutyczne.
Praca z całym zespołem
Uczący się wspólnie zapoznają się z planszą interaktywną w trakcie zajęć, a następnie po kolei odpowiadają na zadawane przez nauczyciela pytania na temat zagadnień poruszonych w materiale.
W celu lepszego utrwalenia i zrozumienia materiału przez uczących się można wykorzystać następujące metody aktywizujące:
gry słowne, np. ostatnia litera – pierwsza litera,
mapa pojęciowa, np. opisywanie pojęć dotyczących formułowania, realizacji i weryfikacji celów terapeutycznych za pomocą haseł, rysunków, symboli, schematów, fragmentów tekstu,
śnieżna kula lub gra korzystająca z metody sześciu myślowych kapeluszy, np. co rozumiesz pod pojęciem SMART,
pajęczyna lub kłębek, np. zapamiętanie/powtarzanie sposobu formułowania celów terapii zgodnie z zasadą SMART,
gra dydaktyczna, np. określanie problemu pacjenta na podstawie wylosowanego fragmentu scenariusza zajęć i formułowanie celu terapeutycznego według zasady SMART,
lekcja odwrócona, np. opracowanie na podstawie przykładów scenariusza zajęć dla pacjenta z zesztywniającym zapaleniem stawu kręgosłupa, z uwzględnieniem celów terapeutycznych przygotowanych przez uczącego się.
Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami
Praca indywidualna
Plansza interaktywna może zostać wykorzystana w pracy indywidualnej np. do:
powtórzenia materiału,
utrwalenia wiedzy przed egzaminem lub sprawdzianem,
przygotowania się do zajęć,
przygotowania się do lekcji odwróconej, np. na temat wykorzystanie zasady SMART przy formułowaniu celów terapeutycznych związanych ze sferą fizyczną pacjenta,
pracy nad projektem, np. formy aktywizacji uczestnika warsztatów terapii zajęciowej, które mogą być zawarte w strukturze planu terapii zajęciowej, aby zrealizować cel ogólny: doskonalenie równowagi statycznej,
utrwalania, porządkowania i poszerzania wiedzy,
przygotowania przykładowych celów terapeutycznych, np. dotyczących zajęć w pracowni muzycznej, na podstawie studium przypadku,
poszerzenia wiedzy dotyczącej zagadnień związanych z terapią zajęciową.
Materiał może być pomocny w utrwaleniu podstawowych pojęć dotyczących formułowania celów terapeutycznych, planowania terapii zajęciowej lub stosowania arkuszy związanych z planem terapeutycznym w danej pracowni oraz w przygotowaniu się do egzaminu zawodowego.
Praca w grupach
W celu utrwalenia i uporządkowania materiału uczący się przygotowują w grupach:
mapy myśli, np. dotyczące sposobów weryfikacji celów terapeutycznych osoby po amputacji kończyny dolnej mieszkającej w domu seniora,
analizę celów terapeutycznych, które mogą być zrealizowane przy współpracy organizacji pozarządowych,
przykładowy plan terapeutyczny dla dziecka z hipoplazją ciała modzelowatego z uwzględnieniem celów terapeutycznych.
Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się
Uczący się może wykorzystać planszę interaktywną, aby przygotować się do zajęć czy egzaminu lub powtórzyć materiał na lekcję. W celu utrwalenia wiedzy uczący się może samodzielnie przygotować prezentację przedstawiającą strukturę planu terapii zajęciowej, ilustrującą zależności pomiędzy poszczególnymi elementami, a w szczególności zależności pomiędzy działaniami prowadzonymi w pracowniach terapii zajęciowej, które będą wspólnie realizowały cel terapeutyczny, np. sadzenie pomidorów.
Informacje zawarte w planszy interaktywnej mogą pobudzać kreatywność uczącego się, aktywizować go i poszerzać jego zainteresowania lub zakres jego wiedzy. Przyswojony materiał można wykorzystać do odwrócenia ról – osoba ucząca się prowadzi lekcję, np. na temat trudności podczas realizacji celów terapeutycznych, a nauczyciel jest jej obserwatorem.
Indywidualizacja pracy z uczącymi się, którzy nie mają problemów z opanowaniem materiału
Uczący się, korzystając indywidualnie z narzędzia interaktywnego, literatury i innych źródeł, może opracować materiały (np. prezentację) podnoszące poziom jego wiedzy w zakresie omówionym w planszy interaktywnej. Na jej podstawie uczący się może też przygotować:
broszurę lub ulotkę, np. dotyczącą możliwości współpracy zespołu interdyscyplinarnego z rodziną lub organizowania różnych form wsparcia dla rodziny z osobą niepełnosprawną w celu realizacji celów założonych w planie terapeutycznym,
graf na zadany przez nauczyciela temat, np. zależności między współpracą z rodziną a realizacją celu terapeutycznego,
mapę myśli na zadany przez nauczyciela temat, np. podstawowe pojęcia wykorzystywane przy formułowaniu celów terapii.
Indywidualizacja pracy z uczącymi się, którzy mają problemy z opanowaniem materiału
Uczący się mogą w dowolnym czasie zapoznać się z przedstawionymi w materiale multimedialnym informacjami i zanotować zagadnienia, które są dla nich niejasne, a następnie omówić je z nauczycielem, który tłumaczy niezrozumiałe pojęcia lub naprowadza uczącego się na właściwy tok rozumowania. Ponadto nauczyciel może uzupełnić informacje lub bardziej szczegółowo omówić błędną interpretację problemu, podając jej przykładowe konsekwencje dla terapeuty zajęciowego, co pozwoli uczącemu się lepiej przyswoić wiedzę.
Uczący się mogą przygotować mapę myśli lub plakat, które będą zawierały hasła związane z weryfikacją celów terapeutycznych i ich modyfikacją podczas monitoringu lub ewaluacji procesu terapii zajęciowej.
Uczący się, którzy mają trudności z opanowaniem materiału prezentowanego w multimedium, mogą wykorzystać planszę interaktywną, aby przygotować się do zajęć czy egzaminu lub powtórzyć materiał na lekcję. W celu utrwalenia wiedzy uczący się może samodzielnie przygotować fiszki na temat:
źródeł wyznaczonych celów terapii zajęciowej,
rodzajów celów w terapii zajęciowej,
składu zespołu interdyscyplinarnego opracowującego cele terapii zajęciowej,
zależności pomiędzy działaniami poszczególnych terapeutów w warsztatach lub w szpitalu a realizacją celów zawartych w planie terapeutycznym.
Tytuł materiału multimedialnego
Wyznaczanie celów terapii
Typ materiału multimedialnego
Gra edukacyjna
Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego
Celem gry edukacyjnej jest wyznaczenie jednego lub kilku celów terapii dla konkretnego pacjenta. Gra składa się z dwóch poziomów. Zadaniem gracza na każdym poziomie jest określenie jednego lub kilku celów terapii dla pięciorga pacjentów. Gracz zapoznaje się z diagnozą terapeutyczną uczestników terapii. Na podstawie opisu podopiecznego oraz jego diagnozy należy wybrać odpowiednie dla niego cele terapeutyczne spośród możliwych do wyboru. Gracz ma możliwość przejścia do zadań na poziomie zaawansowanym dopiero po zaliczeniu wszystkich zadań na poziomie podstawowym.
Materiał multimedialny może zostać wykorzystany jako wprowadzenie do kolejnych zajęć omawiających poszczególne elementy planowania terapii zajęciowej, głównie wyznaczanie celów terapii.
Gra jest powiązana z planszą interaktywną oraz interaktywnym narzędziem typu scenario‑based learning, a także z następującymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:
zadanie z lukami „Wyznaczanie celów terapii”,
zadanie dobierania w pary „Elementy obrazowania problemów pacjenta na podstawie diagnozy”.
Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi osoba ucząca się:
MED.13.5.4)1) wyznacza cele terapeutyczne dla podopiecznego,
MED.13.5.4)2) opisuje formy indywidualne i grupowe organizacji zajęć terapii zajęciowej,
MED.13.5.4)3) dobiera metody, techniki terapii dla podopiecznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia potrzeb, problemów oraz stopnia niepełnosprawności,
MED.13.5.4)4) dobiera techniki terapii zajęciowej oraz metody terapeutyczne do stanu psychofizycznego podopiecznego.
Cele szczegółowe materiału multimedialnego
Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:
analizowanie informacji o funkcjonowaniu uczestnika zajęć terapeutycznych,
formułowanie celów terapeutycznych dla pacjenta,
stosowanie terminologii dotyczącej formułowania celów w terapii zajęciowej.
Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć
Praca indywidualna
Poprzez samodzielne przejście gry osoba ucząca się zapoznaje się z informacjami związanymi z wyznaczaniem celów terapii, a następnie dokonuje ich analizy. W celu lepszego zrozumienia i utrwalenia wiadomości uczący się może opracować:
graf dotyczący elementów planu terapii, które należy wziąć pod uwagę przy realizacji celów terapeutycznych,
plakat, np. na temat trudności, jakie mogą pojawić się podczas rozmowy terapeuty zajęciowego z pacjentem i jego opiekunem prawnym, dotyczących omawiania i akceptacji celów zawartych w planie terapeutycznym,
webquest na temat celów terapeutycznych zaspokajających potrzeby osoby z porażeniem mózgowym.
Praca w grupach
Osoby uczące się mogą wspólnie przejść wybraną przez nauczyciela część gry edukacyjnej i wykonać ćwiczenia utrwalające oraz porządkujące materiał przed sprawdzianem lub egzaminem, np. przygotować broszurę informacyjną na temat zasadności ustalania celów terapeutycznych zawartych w planie terapii zajęciowej.
Nauczyciel może również podzielić uczących się na trzy grupy. Ich zadaniem jest opracowane charakterystyki podopiecznego, dla którego terapeuta zajęciowy będzie formułował cele terapii według zasady SMART:
pierwsza grupa – charakterystyka uczestnika terapii: osoby w wieku 65 lat z endoprotezą stawu biodrowego,
druga grupa – charakterystyka uczestnika terapii: kobiety w wieku 88 lat chorującej na nowotwór piersi,
trzecia grupa – charakterystyka uczestnika terapii: dziecka w wieku 3 lat z zespołem Downa, którego rodzice chcą, aby uczęszczało ono do placówki integracyjnej.
Po wykonaniu opisu przypadku grupy wymieniają się opracowanymi przez siebie charakterystykami podopiecznych. Następnie zadaniem grup jest opracowanie dla nich celów terapeutycznych według metody SMART. Na koniec grupy przedstawiają na forum klasy efekty swojej pracy, które poddawane są dyskusji z udziałem pozostałych grup i nauczyciela.
Zadaniami do wykonania w grupach mogą być także:
burza mózgów lub dyskusja przeprowadzona w kilkuosobowych grupach, np. na temat celów terapeutycznych dla nastolatków z niepełnosprawnością intelektualną lub/i ruchową,
analiza SWOT, np. nauczyciel dzieli uczących się na dwie grupy i przydziela im opis przypadku:
pierwsza grupa opracowuje plan terapii zawierający cele terapeutyczne związane z zaspokojeniem potrzeb 35‑letniego uczestnika warsztatów terapii zajęciowej z autyzmem,
druga grupa opracowuje plan terapii zawierający cele terapeutyczne związane z zaspokojeniem potrzeb 55‑letniego mężczyzny, który w wyniku wypadku samochodowego doznał urazu rdzenia kręgowego na wysokości C7, wskutek czego stracił pracę.
Po wykonaniu planu terapeutycznego grupy poddają go analizie SWOT, a następnie analizują plan terapeutyczny opracowany przez przeciwną grupę i po zapoznaniu się z propozycją celów terapeutycznych mogą zaproponować dodatkowe modyfikacje. Grupy dyskutują zaproponowane zmiany i po podjęciu decyzji, że są one wskazane, mogą uzupełnić plan terapeutyczny,
lekcja odwrócona, na którą kilkuosobowe grupy przygotowują plakat lub infografikę, np. na temat błędów popełnianych przez terapeutę zajęciowego podczas opracowywania celów terapii,
fiszki, np. dotyczące podstawowych pojęć związanych z celami terapii, które zostaną wykorzystane do realizacji planu terapeutycznego.
W celu lepszego utrwalenia i zrozumienia materiału uczący się mogą opracować w grupach:
plakat, np. dobieranie form terapii, narzędzi i materiałów do realizacji celu terapeutycznego,
skrzynkę pytań, np. dotyczących funkcjonowania uczestnika zajęć terapeutycznych i określania dla niego celu terapeutycznego według zasady SMART,
mapę myśli, np. cel terapeutyczny podstawą do opracowania planu terapii.
Praca z całym zespołem
Uczący się wspólnie przechodzą grę edukacyjną w trakcie zajęć, a następnie na podstawie diagnozy uczestnika terapii, jego możliwości oraz ograniczeń zespołowo wybierają odpowiednie dla niego cele terapeutyczne według zasady SMART.
W celu lepszego utrwalenia i zrozumienia materiału przez uczących się można wykorzystać np.:
mapę pojęciową, np. opisywanie pojęć dotyczących celów terapeutycznych według zasady SMART (np. dla osoby z mózgowym porażeniem dziecięcym, zespołem Downa, autyzmem, hipoplazją ciała modzelowatego itp.) za pomocą haseł, rysunków, symboli, schematów, fragmentów tekstu,
śnieżną kulę lub grę korzystającą z metody sześciu myślowych kapeluszy, np. cel terapeutyczny jako podstawa pracy z podopiecznym – fakty i mity,
metaplan, np. dotyczący trudności terapeuty zajęciowego w wyborze możliwych celów terapeutycznych dla pacjenta i jego rodziny (na podstawie opisu uczestnika terapii oraz jego diagnozy, przygotowanych przez nauczyciela),
pogadankę lub burzę mózgów, np. jakie cele terapeutyczne będą ważne dla osoby, która w wieku 40 lat stała się niepełnosprawna ruchowo, zachorowała np. na stwardnienie rozsiane lub doznała uszkodzenia rdzenia kręgowego na poziomie Th1.
Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami
Praca indywidualna
Gra edukacyjna może zostać wykorzystana w pracy indywidualnej do:
powtórzenia materiału,
utrwalenia wiedzy przed egzaminem lub sprawdzianem,
przygotowania się do zajęć,
przygotowania się do lekcji odwróconej, np. na co powinien zwrócić uwagę terapeuta zajęciowy, analizując informacje zawarte w opisie i diagnozie uczestnika terapii przed przystąpieniem do opracowywania dla niego celów terapeutycznych,
opracowania prezentacji, np. na temat dokumentacji, na podstawie której zespół interdyscyplinarny formułuje cele terapeutyczne,
opracowania infografiki na temat form, technik i rodzajów terapii zajęciowej, które będą wspomagały osiągnięcie celu terapeutycznego, np. aktywizacji uczestnika warsztatów terapii zajęciowej w życiu społecznym,
pracy nad projektem, np. formułowanie celu terapeutycznego według zasady SMART – co należy wziąć pod uwagę dla dobra pacjenta/uczestnika terapii,
utrwalania, porządkowania i poszerzania wiedzy dotyczącej analizowania informacji zawartych w dokumentacji medycznej i diagnozie uczestnika terapii,
przygotowania opisu przypadku lub listy pytań na podstawie studium przypadku, np. możliwe sytuacje problemowe w przypadku formułowania celów dla osób po amputacji kończyny górnej, osób z depresją lub schizofrenią,
poszerzenia wiedzy dotyczącej zagadnień związanych z terapią zajęciową.
Materiał może być pomocny w utrwaleniu podstawowych pojęć dotyczących formułowania celów w terapii zajęciowej oraz sposobu postępowania terapeuty zajęciowego podczas planowania terapii i formułowania jej celów, a także w przygotowaniu się do egzaminu zawodowego.
Praca w grupach
W celu utrwalenia i uporządkowania materiału uczący się przygotowują w grupach:
webquest, np. cel terapeutyczny – istota formułowania celu terapii według zasady SMART,
graf, np. dotyczący elementów, które należy wziąć pod uwagę przy formułowaniu celów terapeutycznych (np. możliwości i ograniczenia podopiecznego, warunki zewnętrzne, współpraca z rodziną itp.),
plakat, np. rodzaje celów terapeutycznych i sposób ich formułowania.
Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się
Uczący się może wykorzystać grę edukacyjną, aby przygotować się do zajęć czy egzaminu lub powtórzyć materiał. W celu utrwalenia wiedzy uczący się może samodzielnie przygotować prezentację przedstawiającą rodzaje celów terapeutycznych i sposób ich formułowania.
Gra edukacyjna może pobudzać kreatywność, aktywizować uczącego się, pogłębiać jego wiedzę i poszerzać jego zainteresowania, a także pomóc w przygotowaniu się do konkursów. Przyswojony materiał można wykorzystać do odwrócenia ról – osoba ucząca się prowadzi lekcję na zadany temat, np. rodzic/opiekun prawny w procesie formułowania i akceptacji celu terapeutycznego – fakty, mity i oczekiwania, a nauczyciel jest jej obserwatorem.
Indywidualizacja pracy z uczącymi się, którzy nie mają problemów z opanowaniem materiału
Uczący się, którzy opanowali informacje zawarte w materiale multimedialnym, mogą poszerzyć swoją wiedzę poprzez analizę zaproponowanego przez nauczyciela przypadku. Nauczyciel przedstawia opis niewidzącego uczestnika terapii zajęciowej oraz opracowany dla niego plan terapii i cele terapeutyczne, które zawierają błędy. Zadaniem osoby uczącej się jest wskazać nieprawidłowości w planie terapeutycznym.
Uczący się przygotowują własne schematy postępowania w przypadku nieoczekiwanych zdarzeń, które mogą mieć wpływ na zmianę planu terapii i celów terapeutycznych.
Indywidualizacja pracy z uczącymi się, którzy mają problemy z opanowaniem materiału
Uczący się mogą w dowolnym czasie zapoznać się z przedstawionymi w materiale multimedialnym opisami i zanotować zagadnienia, które są dla nich niejasne, a następnie omówić je z nauczycielem, który tłumaczy niezrozumiałe treści lub naprowadza uczącego się na właściwy tok rozumowania. Ponadto nauczyciel może uzupełnić informacje lub bardziej szczegółowo omówić błędną interpretację problemu, podając jej przykładowe konsekwencje dla terapeuty zajęciowego, co pozwoli uczącemu się lepiej przyswoić wiedzę.
Uczący się mogą przygotować mapę myśli lub plakat, które będą zawierały hasła związane z celami terapeutycznymi zawartymi w opisach przedstawionych w grze, i doprecyzować je według zasady SMART.
Tytuł materiału multimedialnego
Ustalanie celów terapii – case study
Typ materiału multimedialnego
Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning
Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego
Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning zawiera treści dotyczące ustalania celów terapii na przykładzie konkretnych pacjentów. Gracz otrzymuje informacje o pacjentach: ich historię choroby, ograniczenia, trudności oraz zasoby, którymi dysponują. Jego zadaniem jest wybranie odpowiedniego celu terapeutycznego. Wybór celu niesie ze sobą konsekwencje i wpływa na losy pacjenta.
Materiał multimedialny może zostać wykorzystany jako wprowadzenie do kolejnych zajęć omawiających cele terapii zajęciowej lub podczas tworzenia planu terapeutycznego lub scenariuszy zajęć.
Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning jest powiązane z planszą interaktywną oraz grą edukacyjną, a także z interaktywnym materiałem sprawdzającym uzupełnianie podpisów obrazka „Ustalanie celów”.
Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi osoba ucząca się:
MED.13.5.4)1) wyznacza cele terapeutyczne dla podopiecznego,
MED.13.5.4)2) opisuje formy indywidualne i grupowe organizacji zajęć terapii zajęciowej,
MED.13.5.4)3) dobiera metody, techniki terapii dla podopiecznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia, potrzeb, problemów oraz stopnia niepełnosprawności,
MED.13.5.4)4) dobiera techniki terapii zajęciowej oraz metody terapeutyczne do stanu psychofizycznego podopiecznego.
Cele szczegółowe materiału multimedialnego
Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:
planowanie procesu terapii zajęciowej,
analizowanie informacji o funkcjonowaniu osoby z niepełnosprawnością,
zapoznanie się z elementami historii choroby i funkcjonowania pacjenta dotyczącymi planowania terapii,
formułowanie celów terapeutycznych dla pacjenta,
stosowanie terminologii dotyczącej formułowania celów w terapii zajęciowej.
Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć
Praca indywidualna
Korzystając indywidualnie z interaktywnego narzędzia typu scenario‑based learning, osoba ucząca się zapoznaje się z informacjami związanymi z dokumentacją wykorzystywaną w procesie planowania terapii i wyznaczania celów terapeutycznych przez terapeutę zajęciowego. W celu lepszego zrozumienia i utrwalenia wiadomości uczący się może opracować:
graf, np. dotyczący uzyskania informacji koniecznych do formułowania celów terapii,
plakat, np. na temat trudności, jakie mogą pojawić się podczas opracowywania planu terapeutycznego i ustalania celów terapii,
analizę przypadku, np. przygotowanie planu terapii oraz celów terapeutycznych dla pacjenta z rozedmą płuc,
metaplan, np. jak powinien wyglądać proces ustalania celów terapeutycznych przez terapeutę zajęciowego.
Praca w grupach
Osoby uczące się mogą w parach przejść część interaktywnego narzędzia typu scenario‑based learning wybraną przez nauczyciela, a następnie wykonać ćwiczenia utrwalające oraz porządkujące materiał przed sprawdzianem lub egzaminem, np. przygotować infografikę na temat podstawowych informacji uzyskanych podczas wywiadu z pacjentem, które warunkują formułowanie celów w terapii zajęciowej.
Nauczyciel przygotowuje cztery studia przypadków i dzieli uczących się na cztery grupy, które analizują informacje zawarte w opisie i opracowują:
plan terapii zajęciowej,
cele terapeutyczne ogólne,
cele terapeutyczne szczegółowe według zasady SMART,
scenariusz zajęć w wybranej przez siebie pracowni terapii zajęciowej.
Grupy wymieniają się przygotowanymi opisami, a po ich analizie uczący się przedstawiają na forum klasy efekty swojej pracy.
Zadaniami do wykonania w grupach mogą być także:
udział w grach dydaktycznych, np. odszukanie jak największej liczby błędów w dokumentach zawierających cele terapeutyczne dostarczonych grupom przez nauczyciela – po wykonaniu ćwiczenia grupy przedstawiają wyniki swojej pracy nauczycielowi,
burza mózgów lub dyskusja, np. na temat celów terapeutycznych zawartych w scenariuszu zajęć,
analiza SWOT, np. nauczyciel dzieli uczących się na dwie grupy:
pierwsza grupa opracowuje analizę SWOT celów ogólnych i szczegółowych,
druga grupa opracowuje analizę SWOT scenariusza zajęć,
lekcja odwrócona, np. błędy popełniane przez terapeutę zajęciowego podczas formułowania celów terapeutycznych. Osoby uczące się przed zajęciami opracowują w grupach plakat na ten temat, a na zajęciach prezentują efekt swojej pracy oraz dyskutują o wskazanych błędach i możliwych sposobach ich poprawienia/unikania,
wspólne uzupełnianie celów terapeutycznych w pobranym wzorcu scenariusza zajęć lub planie terapii zajęciowej, dopasowanym do charakterystyki podopiecznego przedstawionej przez nauczyciela. Po wykonaniu zadania nauczyciel inicjuje dyskusję z całą grupą.
Praca z całym zespołem
Uczący się wspólnie zapoznają się z interaktywnym narzędziem typu scenario‑based learning, wskazując poprawne odpowiedzi w zadaniach dotyczących ustalania celów terapii. W celu lepszego utrwalenia i zrozumienia materiału przez uczących się można wykorzystać np.:
mapę pojęciową, np. opisanie celów terapii dla jednego przypadku z interaktywnego narzędzia typu scenario‑based za pomocą haseł, rysunków, symboli, schematów, fragmentów tekstu,
śnieżną kulę lub grę korzystającą z metody sześciu myślowych kapeluszy, np. trudności terapeuty zajęciowego w modyfikacji celów terapeutycznych,
metaplan, np. dotyczący najczęstszych błędów w dokumentacji medycznej związanych z celami terapeutycznymi,
pogadankę lub burzę mózgów, np. znaczenie celu terapeutycznego w terapii zajęciowej dla pacjenta i/lub jego rodziny,
listę pytań, niedokończone zdania lub rebusy dotyczące formułowania celów terapeutycznych według zasady SMART.
Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami
Praca indywidualna
Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning może zostać wykorzystane w pracy indywidualnej np. do:
powtórzenia materiału,
utrwalenia wiedzy przed egzaminem lub sprawdzianem,
przygotowania się do zajęć,
przygotowania się do lekcji odwróconej, np. na temat analizy planu terapii zajęciowej zawierającego cele terapeutyczne dla chłopca w wieku 16 lat po zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego i uczęszczającego na zajęcia judo,
pracy nad projektem, np. dotyczącym celów terapeutycznych krótko- i długoterminowych dla osoby z porażeniem mózgowym,
utrwalania, porządkowania i poszerzania wiedzy,
przygotowania planu terapii zajęciowej, scenariusza zajęć lub listy pytań, np. cele terapeutyczne dla osoby aktywnej zawodowo po udarze krwotocznym, na podstawie studium przypadku przygotowanego przez nauczyciela,
poszerzenia wiedzy dotyczącej zagadnień związanych z terapią zajęciową.
Materiał może być pomocny w utrwaleniu podstawowych pojęć dotyczących sposobu postępowania z podopiecznym środowiskowego domu samopomocy lub uczestnikiem warsztatów terapii zajęciowej oraz w przygotowaniu się do egzaminu zawodowego.
Praca w grupach
W celu utrwalenia i uporządkowania materiału uczący się w grupach mogą:
przygotować mapy myśli, np. dotyczące formułowania celów terapeutycznych zawartych w scenariuszu zajęć według metody SMART,
analizować kwestionariusze, dokumentację medyczną, plany terapii i arkusze uwzględniające ich realizację oraz wyszukiwać błędy związane z formułowaniem celów terapeutycznych.
Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się
Uczący się może wykorzystać interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning, aby przygotować się do zajęć czy egzaminu lub powtórzyć materiał na lekcję. W celu utrwalenia wiedzy uczący się może samodzielnie przygotować prezentację, np. na temat dokumentacji potrzebnej do zaplanowania zajęć dla uczestnika warsztatów terapii zajęciowej i ustalenia dla niego celów terapeutycznych.
Multimedium i zawarte w nim informacje pobudzają kreatywność, aktywizują uczącego się i poszerzają jego zainteresowania lub zakres jego wiedzy, pomagają w przygotowaniu się do konkursów. Przyswojony materiał można wykorzystać do odwrócenia ról – osoba ucząca się prowadzi lekcję, np. na temat przygotowania prawidłowego scenariusza zajęć według ustalonego planu terapii i określenia celów terapii dla osoby z uszkodzeniem móżdżku, a nauczyciel jest jej obserwatorem.
Indywidualizacja pracy z uczącymi się, którzy nie mają problemów z opanowaniem materiału
Uczący się, korzystając indywidualnie z narzędzia interaktywnego, literatury i innych źródeł, opracowuje materiały (np. prezentację) podnoszące poziom jego wiedzy w zakresie omówionym w interaktywnym narzędziu typu scenario‑based learning. Na podstawie multimedium uczący się może również przygotować:
graf, np. dotyczący formy określania celów terapii według zasady SMART,
grę dydaktyczną, np. cele terapeutyczne według zasady SMART – studium przypadku,
mapę myśli, np. dotyczącą celów terapii zajęciowej w różnych placówkach.
Uczący się, którzy opanowali informacje zawarte w materiale multimedialnym, mogą poszerzyć swoją wiedzę poprzez analizę zaproponowanego przez nauczyciela przypadku. Nauczyciel przedstawia opis uczestnika terapii zajęciowej nieposługującego się mową werbalną oraz opracowany dla niego plan terapii i cele terapeutyczne, które zawierają błędy. Zadaniem osoby uczącej się jest wskazać nieprawidłowości w planie terapeutycznym oraz podać sposoby motywowania pacjenta do akceptacji celów terapii. Uczący się przygotowują własne schematy postępowania w przypadku nieoczekiwanych zdarzeń, które mogą mieć wpływ na zmianę planu terapii i celów terapeutycznych.
Indywidualizacja pracy z uczącymi się, którzy mają problemy z opanowaniem materiału
Uczący się, którzy mają trudności z opanowaniem materiału prezentowanego w multimedium, mogą wykorzystać interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning, aby przygotować się do zajęć czy egzaminu lub powtórzyć materiał na lekcję. W celu utrwalenia wiedzy uczący się samodzielnie przygotowuje prezentację, np. dotyczącą formułowania celów ogólnych i szczegółowych dla pacjenta z rdzeniowym zanikiem mięśni.
Uczący się mogą w dowolnym czasie zapoznać się z przedstawionymi w materiale multimedialnym opisami i zanotować zagadnienia, które są dla nich niejasne, a następnie omówić je z nauczycielem, który tłumaczy niezrozumiałe treści lub naprowadza uczącego się na właściwy tok rozumowania. Ponadto nauczyciel może uzupełnić informacje lub bardziej szczegółowo omówić błędną interpretację problemu, podając jej przykładowe konsekwencje dla terapeuty zajęciowego, co pozwoli uczącemu się lepiej przyswoić wiedzę.
Uczący się mogą przygotować mapę myśli lub plakat, które będą zawierały hasła związane celami terapeutycznymi zawartymi w scenariuszach przedstawionych w interaktywnym narzędziu typu scenario‑based learning, i doprecyzować je według zasady SMART.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału
Typ i tytuł materiału sprawdzającego
Zadanie typu prawda czy fałsz „Rodzaje celów w terapii zajęciowej”
Opis materiału sprawdzającego
Zadanie zawiera sześć zdań na temat rodzajów celów w terapii zajęciowej i ich charakterystyki. Należy określić, czy stwierdzenia te są prawdziwe, czy fałszywe. Jest to zadanie o średnim poziomie trudności.
Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:
wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,
uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.
Materiał sprawdzający może zostać wykorzystany do pracy indywidualnej, pracy w grupach oraz pracy z całym zespołem.
Zadanie jest powiązane z planszą interaktywną „Źródła wyznaczania celów terapii zajęciowej”.
Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym
Materiał jest powiązany z kryterium weryfikacji, zgodnie z którym uczący się: MED.13.5.4)1) wyznacza cele terapeutyczne dla podopiecznego.
Typ i tytuł materiału sprawdzającego
Krzyżówka „Zasady forowania celów”
Opis materiału sprawdzającego
Krzyżówka składa się z pięciu haseł dotyczących charakterystyki celów według zasady SMART, które należy odgadnąć, aby otrzymać rozwiązanie: SMART. Po uzupełnieniu krzyżówki należy wybrać odpowiednie cechy powiązane z hasłem głównym. Jest to zadanie o średnim poziomie trudności.
Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:
wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,
uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.
Materiał sprawdzający może zostać wykorzystany do pracy indywidualnej, pracy w grupach oraz pracy z całym zespołem.
Zadanie jest powiązane z planszą interaktywną „Źródła wyznaczania celów terapii zajęciowej”.
Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym
Materiał jest powiązany z kryterium weryfikacji, zgodnie z którym uczący się:
MED.13.5.4)1) wyznacza cele terapeutyczne dla podopiecznego.
Typ i tytuł materiału sprawdzającego
Uzupełnianie podpisów obrazka „Ustalanie celów”
Opis materiału sprawdzającego
Zadanie polega na dobraniu odpowiedniego opisu celu terapii zajęciowej do trzech ilustracji przedstawiających różne sprzęty. Jest to zadanie trudne.
Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:
wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,
uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.
Materiał sprawdzający może zostać wykorzystany do pracy indywidualnej, pracy w grupach oraz pracy z całym zespołem.
Zadanie jest powiązane z interaktywnym narzędziem typu scenario‑based learning „Ustalanie celów terapii – case study”.
Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym
Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.13.5.4)1) wyznacza cele terapeutyczne dla podopiecznego,
MED.13.5.4)3) dobiera metody, techniki terapii dla podopiecznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia, potrzeb, problemów oraz stopnia niepełnosprawności.
Typ i tytuł materiału sprawdzającego
Zadanie z lukami „Wyznaczanie celów terapii”
Opis materiału sprawdzającego
Zadanie polega na uzupełnieniu luk w tekście przedstawiającym aktywności, dzięki którym realizowane są cele terapii zajęciowej. Jest to zadanie trudne.
Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:
wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,
uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.
Materiał sprawdzający może zostać wykorzystany do pracy indywidualnej, pracy w grupach oraz pracy z całym zespołem.
Zadanie jest powiązane z grą edukacyjną „Wyznaczanie celów terapii”.
Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym
Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.13.5.4)1) wyznacza cele terapeutyczne dla podopiecznego,
MED.13.5.4)3) dobiera metody, techniki terapii dla podopiecznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia, potrzeb, problemów oraz stopnia niepełnosprawności,
MED.13.5.4)4) dobiera techniki terapii zajęciowej oraz metody terapeutyczne do stanu psychofizycznego podopiecznego.
Typ i tytuł materiału sprawdzającego
Zadanie dobierania w pary „Elementy obrazowania problemów pacjenta na podstawie diagnozy”
Opis materiału sprawdzającego
Zadanie polega na dobraniu w pary cztery nazw chorób i zaburzeń z ich objawami. Jest to zadanie o średnim poziomie trudności.
Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:
wielokrotnego powtarzania wykonania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,
uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.
Materiał sprawdzający może zostać wykorzystany do pracy indywidualnej, pracy w grupach oraz pracy z całym zespołem.
Zadanie jest powiązane z grą edukacyjną „Wyznaczanie celów terapii”.
Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym
Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.13.5.4)3) dobiera metody, techniki terapii dla podopiecznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia, potrzeb, problemów oraz stopnia niepełnosprawności,
MED.13.5.4)4) dobiera techniki terapii zajęciowej oraz metody terapeutyczne do stanu psychofizycznego podopiecznego.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych
E‑materiały ułatwiają zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu. Ułatwia to dostęp do informacji, likwiduje niektóre bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału
Minimalne wymagania sprzętowe zgodne z wymaganiami zpe.gov.pl
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści