Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik budownictwa kolejowego3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik budownictwa kolejowego

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technika budownictwa kolejowego. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑zasób przeznaczony dla kwalifikacji:

TKO.03. Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg kolejowych w zawodzie technik budownictwa kolejowego 311220

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji TKO.03. Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg kolejowych:

• kontrolowania stanu technicznego dróg kolejowych,

• podejmowania działań zapewniających bezpieczeństwo prowadzenia ruchu kolejowego w przypadku awarii, wypadku lub klęsk żywiołowych,

• prowadzenia dokumentacji dotyczącej utrzymania dróg kolejowych.

Pozwala nabywać kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii

Efekty kształcenia

TKO.03.4. Kontrola stanu dróg kolejowych

Uczeń:

1) stosuje zasady dozorowania stanu nawierzchni kolejowej i podtorza podczas obchodu linii kolejowej
2) kontroluje stan nawierzchni, podtorza i urządzeń odwadniających
3) stosuje zasady wykonywania bezpośrednich pomiarów elementów dróg kolejowych oraz sporządza i wypełnia dokumentację
4) charakteryzuje typowe uszkodzenia podtorza, urządzeń odwadniających oraz nawierzchni kolejowej
5) podejmuje działania w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDjj6PsMJZWprowadzenie

   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiał multimedialny

   W przypadku tego e‑materiału, który ułatwia uczącemu przyswojenie wiedzy jest to

   Wycieczka wirtualna Ocena nawierzchniDCIAj6voiWycieczka wirtualna Ocena nawierzchni. Pozwala na odbieranie doznań związanych z przedstawieniem toru kolejowego za pomocą obrazu. Zawiera komputerową kreację $1\;\text{km}$ toru kolejowego ($50\%$ tor klasyczny $50\%$ tor bezstykowy) z wadami szyn, podkładów i złącz.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceD3yWpxycjInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuDRmBu1uwnSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przewodnik dla nauczycielaD1DIyYP5mPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięDlugMdT3zPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaDXloroPk9Netografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaD19pJakpdInstrukcja użytkowania objaśnia działanie zasobu oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik transportu kolejowego

E‑zasób ma na celu przedstawienie pracy toromistrza w czasie obchodu linii kolejowej. W czasie korzystania z e‑materiału będzie możliwość obserwacji toru wraz z jego nieprawidłowościami (podkładów, złączek i szyn), możliwość kontroli toru z użyciem narzędzi pomiarowych, zastosowanie środków przewidzianych instrukcją, dokonanie zapisów w dokumentacji. Całość e‑zasobu oparta jest na instrukcjach wewnętrznych PKP PLK Id‑1 (warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych) oraz Id‑7 (Instrukcja o dozorowaniu linii kolejowych).

Poniżej zamieszczone zostały propozycje wykorzystania e‑materiału do pracy w grupach i w zespole klasowym oraz do samodzielnej pracy ucznia w klasie i poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

Praca w grupach i zespole podczas zajęć

Wycieczka wirtualna - „Diagnostyka nawierzchni”

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji sposób poruszania się po wycieczce wirtualnej „Diagnostyka nawierzchni”. Prezentuje usterki i ich nazwy.

• Nauczyciel dzieli klasę na $3$ grupy. Zadaniem grup będzie przygotowanie się do dyskusji, w której pierwsza grupa będzie miała za zadanie wymyśleć najczarniejszy scenariusz związany z odkrytymi usterkami w wycieczce wirtualnej, druga grupa będzie starała się bagatelizować usterki i wytłumaczyć, dlaczego nie są aż tak niebezpieczne, a grupa trzecia będzie musiała opracować sposoby (co najmniej trzy) poradzenia sobie z awaryjną przestrzenią.

• Każda grupa analizuje wycieczkę wirtualną i wskazuje po jednym miejscu, które będzie broniła ze swojego punktu widzenia.

• Nauczyciel informuje grupy o trzech wybranych miejscach usterek i prosi grupy o przygotowanie się do trzech potyczek słownych (dyskusji) dając grupom około $10$ minut.

• Uczniowie przygotowują argumenty.

• Nauczyciel prosi o jednym z uczniów z grupy, aby usiedli w wewnętrznym kręgu, a grupy rozmieszcza w zewnętrznym kręgu tak, aby była zwrócona do swojego przedstawiciela.

• Grupa może porozumiewać się ze swoim przedstawicielem tylko za pomocą kartek A4, które może mu pokazywać podczas dyskusji.

• Nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat pierwszego miejsca usterki. Uczniowie przekonują się do swoich racji. Nauczyciel po około $5$ minutach podsumowuje dialogi i kończy wskazując grupę, która przekonała go do swojej racji w sprawie tej usterki. Przyznaje grupie punkt.

• Teraz nauczyciel kolejno przeprowadza dyskusję na temat $2$ i $3$ usterki.

• Jeśli po tych sesjach jest remis, nauczyciel wskazuje czwartą usterkę dając czas $5$ minut na przygotowanie się do finalnej rozgrywki.

• W finale udział bierze po dwóch przedstawicieli grupy.

• Po zakończeniu dyskusji nauczyciel wskazuje grupę, która zdobył jak najwięcej punktów.

• Podsumowując podkreśla fakt wewnętrznych dialogów osób, które analizują nawierzchnię, zaznaczając, że ich decyzji musi koniecznie być uzależniona od przepisów i procedur, ale także wynikać z przewidywań (analizy możliwych sytuacji wynikłych z powodu zaniechania lub nadmiernego wyczulenia).

Interaktywne materiały sprawdzające

Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają sprawdzić samodzielnie przez ucznia nabytej wiedzy z zakresu diagnozy nawierzchni. Stworzony do tego celu został test „Nawierzchnia kolejowa — diagnostyka” zawierający $21$ pytań, które uczeń ma za zadanie rozwiązać w ciągu $30$ minut. Jest to idealne podsumowanie materiału.

Przykładowe działania w ramach lekcji:

• Nauczyciel realizuje z młodzieżą materiał zawarty w e‑materiale.

• Jako podsumowanie prosi o ułożenie przez każdego ucznia co najmniej $3$ pytania zawierające cztery odpowiedzi każde dotyczące tego materiału.

• Uczniowie zapisują to na kartkach i oddają nauczycielowi.

• Nauczyciel prosi wykonanie testu.

• Dodatkiem dla osób, które słabo poradziły sobie z tym testem są pytania z puli ułożonych przez uczniów. Daje to możliwość poszerzenia sprawdzenia wiedzy o te właśnie pytania.

Praca samodzielna ucznia podczas zajęć

Rzeczywistość wirtualna — „Diagnostyka nawierzchni”

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji sposób poruszania się po wycieczce wirtualnej „Diagnostyka nawierzchni”. Prezentuje usterki i ich nazwy.

• Prosi uczniów o samodzielne przeanalizowanie przestrzeni wycieczki wirtualnej i wybranie jednego miejsca, które należy naprawić.

• Nauczyciel przekazuje do dyspozycji linki do materiałów w internecie: instrukcji Id‑1 (warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych) oraz Id‑7 (Instrukcja o dozorowaniu linii kolejowych)

• Na podstawie swojego wyboru i instrukcji oraz znalezionych informacji w internecie uczniowie samodzielnie mają za zadanie opracować instrukcję związaną z naprawa tej usterki (lub innego działania).

• Nauczyciel prosi o zaprezentowanie instrukcji naprawy (lub pogłębionej diagnostyki) wybranego przez siebie miejsca.

• Nauczyciel komentuje i poprawia ewentualne błędy podczas prezentacji instrukcji wybranych uczniów.

Interaktywne materiały sprawdzające

Test „Nawierzchnia kolejowa — diagnostyka” zawierający $21$ pytań, które uczeń mam za zadanie rozwiązać w ciągu $30$ minut zawarty w interaktywnych materiałach sprawdzających może być użyty jako element sprawdzający wiedzę. Można również zasugerować uczniowi, aby przechodząc test przed analizą materiału dowiedział się czego będą dotyczyły poruszane zagadnienia. Wykonanie tego jako pretestu, analiza materiału zawartego w wycieczce wirtualnej i ponowne wykonanie tego testu jako posttestu daje uczniowie w pracy samodzielnej możliwość zauważenia pogłębienia wiedzy.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych rozszerzając ją i o zagadnieniach poruszanych na niej dyskutując na podstawie wstępnego przygotowania się uczniów do jej przeprowadzenia. Może poprosić uczniów o odnalezienie informacji związanych z sytuacjami krytycznymi związanymi z zaniedbaniami diagnostyki nawierzchni. Pracę tą poleca wykonać w małych zespołach zadaniowych ($2-4$ osób).

Przed lekcją

• Uczniowie poszukują informacji o sytuacjach kryzysowych związanych z usterkami. Mogą swoją uwagę zwrócić na wypadki kolejowe (związane z torowiskiem) zamieszczane w internecie lub rozmowy z osobami pracującymi na kolei, któzy słyszeli lub mieli do czynienia z takimi sytuacjami.

• Uczniowie zbierają materiał (z internetu) lub nagrywają rozmowy z osobami (patrzy wyżej). Przygotowywują się do jego zaprezentowania na lekcji.

Podczas lekcji

• Uczniowie zgłaszają nauczycielowi informacje, które znaleźli.

• Nauczyciel prosi o wykonanie prezentacji (może w tym celu połączyć dwie lub trzy grupy ze sobą, jeśli zakres znalezionych informacji jest zbliżony)

• Grupy prezentują historie związane z uszkodzoną nawierzchnią i skutkami nieskorygowanych awarii.

• Nauczyciel podsumowuje zajęcia wskazują na rażące naruszenia instrukcji (Id‑1 i Id‑7) wskazując jednocześnie na budowanie doświadczenia poprzez rozmowę z innymi lub przeszukiwanie zasobów internetowych.

Praca z uczniami z SPE

E‑materiał zawiera przestrzeń wycieczka wirtualna, która pozwala pracować z uczniem SPE w co najmniej dwóch płaszczyznach: odniesienie do rzeczywistej przestrzeni i wizualizacja z opisem miejsca usterki. Dzięki różnym podejściom do tych samych zagadnień teoretycznych budujemy umiejętności poznawania przez ucznia świata zewnętrznego oraz zasad postępowania, rozumowania i działania. Dobrym przykładem jest pokazanie w materiale jak wygląda i jak się nazywa dane uszkodzenie. Daje to możliwość pracy twórczej z uczniem zdolnym (generowanie zdarzeń, które są wynikiem np.: zaniedbania lub niedostrzeżenia jej) oraz uczniem z deficytem (stopniowe, odtwórcze poznawanie usterek.

Dzięki pracy w parach oraz zastosowaniu metody wymuszonych konsultacji zachodzi doskonalenie mechanizmu podejmowania decyzji przez ucznia podczas zwiedzania wycieczki wirtualnej.

Wariantowość tego e‑materiału pomaga nauczycielowi pamiętać o tej zasadzie.

Indywidualizowanie pracy z uczniem

Przykładem zastosowania różnych części e‑materiału do indywidualizacji i możliwości zróżnicowania chociażby poziomu trudności przyswajania materiału może być kwestia użycia e‑materiału w zajęciach lekcyjnych.

W użyciu wycieczki wirtualnej uczeń otrzymuje ogląd na przestrzeń torowiska i może:

1. biernie uczestniczyć poprzez przeglądanie tej przestrzeni.

2. projektować działania związane z usunięciem usterki lub wskazywać na możliwości „niezauważenia” usterki

3. wskazywać inne miejsca usterek poprzez ich opisanie

4. zaproponować ikony graficzne, które mogą te usterki charakteryzować

5. opisać lub przedstawić graficznie „spacerów po nawierzchni w wycieczce wirtualnej” z identyfikacją zaburzeń torowiska

To możliwe, zaprojektowane przez nauczyciela, różne ujęcia podobnego zagadnienia w różnym stopniu trudności, który można dostosować do potrzeb ucznia.

Efekt osiągnięty różnymi sposobami jest ten sam. W jednym przypadku może składać się z zastosowania jednego e‑materiału, a w innym przypadku może wymagać wprowadzenia lub sprawdzenia opanowanego zagadnienia (np.: interaktywnych materiałów sprawdzających obejmujących zagadnienie do zwiększenia ciekawości).

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści