$\textbf{TKO.07.}$ Organizacja i prowadzenie ruchu pociągów — Technik transportu kolejowego $3 1 1 9 2 8$

$\textbf{TKO.08.}$ Planowanie i realizacja przewozów kolejowych — Technik transportu kolejowego $3 1 1 9 2 8$

Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik transportu kolejowego3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik transportu kolejowego

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

Celem e‑materiału jest przedstawienie słuchaczom zagadnień związanych z sygnalizacją kolejową w pracy maszynisty, dyżurnego ruchu i dróżnika przejazdowego. Uczniowie mają zapoznać się z rodzajami sygnalizatorów, sygnalizacji i informacjami znajdującymi się w instrukcji $\text{Ie-1}$.

Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu ucznia do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony jest dla kwalifikacji $\textbf{TKO.07.}$ Organizacja i prowadzenie ruchu pociągów. $\textbf{TKO.08.}$ Planowanie i realizacja przewozów kolejowych w zawodzie technik transportu kolejowego $3 1 1 9 2 8$

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji:

$\textbf{TKO.07.}$ Organizacja i prowadzenie ruchu pociągu

• organizowania oraz prowadzenia ruchu pociągów na szlakach i posterunkach ruchu

$\textbf{TKO.08.}$ Planowanie i realizacja przewozów kolejowych

• planowania i organizowania pasażerskich i towarowych przewozów kolejowych,

Efekty kształcenia

$\textbf{TKO.07.3.}$ Organizacja i prowadzenie ruchu pociągu na szlakach oraz posterunkach ruchu

Uczeń:

• stosuje sygnalizację obowiązującą na kolei,

• odczytuje znaczenie sygnałów wskazywanych przez sygnalizatory kształtowe i świetlne,

• nadaje komunikaty i sygnały za pomocą przyrządów sygnałowych,

• odczytuje komunikaty i sygnały nadawane przez pracowników za pomocą przyborów sygnałowych,

• nadaje sygnały alarmowe,

• odczytuje sygnały alarmowe,

• rozpoznaje oznaczenia sygnałowe stosowane w taborze kolejowym,

• stosuje sygnały nadawane podczas pracy manewrowej.

$\textbf{TKO.08.5.}$ Przygotowanie do uzyskania licencji maszynisty

Uczeń:

• stosuje sygnalizację obowiązującą w transporcie kolejowym.

• rozróżnia sygnalizatory i wskaźniki stosowane na kolei,

• interpretuje wskazania sygnalizatorów kształtowych i świetlnych,

• interpretuje znaczenie i usytuowanie wskaźników stosowanych na kolei,

• objaśnia działanie sygnalizacji na przejazdach kolejowo‑drogowych,

• rozpoznaje sygnały podawane przez osoby upoważnione na kolei,

• rozpoznaje sygnały nadawane podczas pracy pociągowej i manewrowej,

• posługuje się sygnalizacją alarmową.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDsYTFf5qdWprowadzenie

   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

   E‑materiały są jedną z metod nowoczesnego kształcenia zawodowego. Zawierają materiały do wykorzystania w pracy dydaktycznej zarówno dla nauczyciela, jak i dla ucznia/słuchacza/użytkownika w celu samokształcenia.

2. E‑materiał zawiera następujące materiały multimedialne:

   Film edukacyjny Sygnalizacja kolejowaDmVQPcA7kFilm edukacyjny Sygnalizacja kolejowa, który prezentuje sygnalizatory przytorowe, samoczynne, półsamoczynne, powtarzające wg instrukcji $\text{Ie-1}$ oraz tarcze ostrzegawcze, manewrowe i rozrządowe.

   Atlas interaktywny Sygnały i wskaźniki w ruchu kolejowymDMl9Y08jPAtlas interaktywny Sygnały i wskaźniki w ruchu kolejowym zawiera informacje obrazkowe i tekstowe na temat sygnałów, wskaźników zgodne z „Instrukcją sygnalizacji $\text{Ie-1}$”.

   Gra wcielanie się w rolę Organizacja i prowadzenie ruchu pociąguD3i3Oq1z1Gra wcielanie się w rolę Organizacja i prowadzenie ruchu pociągu to narzędzie wspierające rozwój umiejętności z rozpoznawania i stosowania sygnałów, a także wskaźników w określonych sytuacjach oraz innych okolicznościach. Zadaniem ucznia będzie przejście przez proces obsługi pociągu pasażerskiego począwszy od przygotowania na stacji postojowej, po przyjazd do stacji docelowej. Uczeń wcieli się w role: rewidenta, maszynisty, kierownika pociągu, konduktora oraz dróżnika przejazdowego. W trakcie gry będzie wykonywał zadania, które będą polegały na doborze znaczenia wskaźników i sygnałów stosowanych przez różnych pracowników.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceDmFq9GfhbInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuDRBv5zVajSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przwodnik dla nauczycielaDA7bh7B55Przwodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięDXd9IkBQyPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaD14wcl09cNetografia i bibliografia stanowią listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaDHLUKu34kInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik transportu kolejowego

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie pojęć związanych z sygnalizacją kolejową.

Poniżej zamieszczone zostały propozycje wykorzystania poszczególnych elementów e‑materiałów do pracy w grupach i w zespole klasowym oraz do samodzielnej pracy ucznia w klasie i poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

Praca w grupach i zespole podczas zajęć

Film edukacyjny „Sygnalizacja kolejowa”

• Nauczyciel dzieli klasę na $3$ grupy.

• Grupom przekazuje instrukcje: grupa $1$ — „Wybierz odpowiedni fragment filmu i wynotuj występujące w nim sygnały na semaforach świetlnych”, grupa $2$ — „Wybierz odpowiedni fragment filmu i wynotuj występujące w nim sygnały ogólnego stosowania podawane przez osoby uprawnione oraz dawane dźwiękowym urządzeniem ostrzegającym lokomotywy”, grupa $3$ — „ Wybierz odpowiedni fragment filmu i wynotuj występujace w nim sygnały dawane przy wyprawianiu , przepuszczaniu pociągów (przez kierownika pociągu, dyżurnego ruchu, dróżnik)”. Prosi o notowanie na wspólnej dla grupy kartce.

• Grupy pracują około $15$ min.

• Teraz nauczyciel wręcza grupom instrukcję Ie‑1 (lub daje dostęp do pliku).

• Prosi w grupach o przeszukanie instrukcji i wypisanie innych sygnałów ze swojego zagadnienia, które nie znalazły się we właściwym fragmencie filmu.

• Czas na to to około $5$ minut.

• Po tym okresie przechodzi do ostatniego zagadnienia. Prosi uczniów w grupie o utworzenie $5$ pytań testowych do tematu. Sugeruje użycie notatek, instrukcji Ie‑1, opracowań książkowych lub wyszukania informacji w sieci. Pytania i odpowiedzi grupy notują na otrzymanej kartce. Czas — $8$ min.

• Na kolejnej lekcji grupy prezentują nazwy sygnałów, które wynotowali ze swojego fragmentu filmu wraz z ich opisami oraz informację z przeszukiwania instrukcji. Reszta uczniów notuje te sygnały u siebie w notatkach.

• Po każdej prezentacji grupy nauczyciel prosi o uzupełnienie informacji przez inne grupy lub sam uzupełnia na końcu.

• Podsumowując zajęcia nauczyciel prosi o zaprezentowanie pytań i wspólną odpowiedź uczniów (z wyłączeniem uczniów przygotowujących pytanie).

• Nauczyciel prosi o skopiowanie notatek przez każdego z uczniów (przepisanie lub wykonanie notatki fotograficznej).

Uwaga: Lekcja przewidziana jest na co najmniej dwie godziny lekcyjne.

Atlas interaktywny „Sygnały i wskaźniki w ruchu kolejowym”

• Nauczyciel prezentuje atlas interaktywny, skupiając się na wskazaniu jego funkcjonalności.

• Nauczyciel rozdaje każdemu z uczniów kilka wyciętych fotografii sygnalizatorów przytorowych, sygnałów i wskaźników bez opisów. Prosi o wykonanie zdjęcia „własnych zasobów”, czyli przydzielonych fotografii.

• Nauczyciel w sali lekcyjnej w różnych miejscach na podłodze rozmieszcza opisane wg atlasu nazwy grup sygnalizatorów kolejowych.

• Prosi, żeby każdy z uczniów umieścił swoje fotografie w odpowiedniej grupie sygnalizatorów, sugerując, że do poprawnego przyporządkowania może posłużyć im atlas.

• Po przyporządkowaniu własnych fotografii nauczyciel wraz całą klasa podchodzi do kolejnych grup sygnalizacji i omawia je z uczniami, dopytując, kto miał fotografie z danej grupy i co one oznaczają.

• Nauczyciel w razie potrzeby zamienia miejscami fotografie i koryguje odpowiedzi dotyczące informacji, jakie niesie dane oznaczenie.

• Na zakończenie zajęć prosi o wykonanie notatki zdjęciowej z pracy uczniów.

Gra edukacyjna „Organizacja i prowadzenie ruchu pociągu”

• Nauczyciel dzieli uczniów na pary.

• Uczniowie przechodzą grę, wspólnie analizując kolejne zadania.

• Razem też przechodzą grę wcielając się cztery postacie: maszynisty, kierownika pociągu, konduktora oraz dróżnika przejazdowego, ale w ten sposób, że pierwszy uczeń gra jako maszynista i konduktor, zaś drugi jako kierownik pociągu i dróżnik przejazdowy (uczniowie grają na zmianę).

• Podczas udzielania odpowiedzi  pierwszy uczeń analizuje zadanie i uzasadnia swój wybór. Opisuje drugiemu uczniowi, dlaczego dana odpowiedź jest poprawna lub niepoprawna.

• Drugi uczeń sugeruje swoją odpowiedź, ale decyzję, na podstawie swojej wiedzy i po wysłuchaniu propozycji  drugiego ucznia, samodzielnie podejmuje uczeń pierwszy.

• Uczeń pierwszy zapisuje teksty zadań oraz liczy i wynotowuje swoje poprawne odpowiedzi.

• Podobnie podczas drugiej i czwartej rundy (gra postaciami kierownika pociągu i dróżnika przejazdowego) drugi uczeń postępuje jak pierwszy.

• Po zagraniu wszystkimi $4$ postaciami działanie uczniów się kończy.

• Nauczyciel po zakończonej grze prosi uczniów o informacje zwrotne dotyczące ilości poprawnych odpowiedzi.

• Teraz nauczyciel prosi o zaprezentowanie zanotowanych przez uczniów poprawnych odpowiedzi na zadania.

• Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do nieprawidłowych odpowiedzi.

• Nauczyciel zaprasza uczniów do pracy samodzielnej z tym e‑materiałem.

Interaktywne materiały sprawdzające

Materiały te należy wykorzystywać w zależności od omawianego tematu jako jego uzupełnienie lub przerywnik. Wyjątek stanowi zadanie „Sygnalizacja kolejowa”, które może być użyte jako zadanie klasowe lub podsumowujące.

Przykładowe działania w ramach lekcji

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć i zachęca uczniów do wspólnego rozwiązywania zadań.

• Aby zmotywować uczniów do udziału we wspólnym rozwiązywaniu zadań, nauczyciel może zaproponować ocenianie poprawnych odpowiedzi.

• Nauczyciel daje szanse na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• Uczniowie mogą korzystać z pomocy dydaktycznych.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań nauczyciel pomaga w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela np. na tablicy interaktywnej.

Praca samodzielna ucznia podczas zajęć

Film edukacyjny „Sygnalizacja kolejowa”

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji fragment filmu edukacyjnego obejmujący sygnały na semaforach świetlnych.

• Po odtworzeniu tego fragmentu filmu prosi uczniów o sporządzenie notatki na temat sygnałów.

• Uczniowie mają na podstawie obejrzanego filmu wypisać w tabeli w $4$ kolumnach informacje: w pierwszej kolumnie: rysunek sygnału na semaforze świetlnym, w drugiej nazwę sygnału, w trzeciej — objaśnienie jego znaczenia, w czwartej — uwagi (np.: konieczność uwagi na kolejny sygnał. Mają na to około $10$ minut.

• Teraz nauczyciel przekazuje dostęp do fragmentu filmu. Uczniowie, znając grupy informacji do zanotowania, uważnie oglądają film i uzupełniają notatki w tabeli.

• Nauczyciel prosi o przedstawienie zebranych danych i omawia na forum informacje.

• Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do nieprawidłowych odpowiedzi.

Atlas interaktywny „Sygnały i wskaźniki w ruchu kolejowym”

• Nauczyciel prezentuje atlas interaktywny, skupiając się na wskazaniu jego zawartości.

• Nauczyciel prosi uczniów, aby samodzielnie zapoznali się z atlasem.

• Podczas tej czynności uczniowie mają na podstawie atlasu skonstruować mapę myśli, w centralnym punkcie której zapiszą hasło „sygnały i wskaźniki w ruchu kolejowym”, a w pobocznych gałęziach „sygnalizatory przytorowe”, „sygnały” oraz „wskaźniki”. Do każdej z pobocznych gałęzi dołączą podgałęzie z nazwami szczegółowych grup.

• W kolejnym kroku uzupełnią podgałęzie przykładowymi symbolicznymi obrazkami sygnałów lub wskaźników z danej grupy wybranych (ze zbiorów wszystkich stosowanych w sygnalizacji kolejowej) przez uczniów opisujących specyfikę informacji [semafory kształtowe to kreski poziome pionowe i ukośne, semafory świetlne to pięć kropek z zamalowaniem (czerwony), bez, z kropką w środku (zielony) lub połowicznym zamalowaniem (pomarańcz), lub po prostu z użyciem kolorów] oraz z opisem przy obrazku „w dwóch słowach”.

• W tej aktywności ważne jest odpowiednie pogrupowanie sygnalizatorów, sygnałów i wskaźników, poprzez ich strukturyzację, a nie ich zapamiętanie na bazie atlasu.

• Uczniowie konstruują mapę w notesie cyfrowym lub na kartce $\text{A}4$ w zeszycie lub dodatkowej karcie.

• Nauczyciel poprosi wybranych uczniów o przedstawienie własnych map.

• Na zakończenie zajęć prosi o wykonanie notatki zdjęciowej z pracy uczniów.

Gra edukacyjna „Organizacja i prowadzenie ruchu pociągu”

• Nauczyciel informuje, że teraz każdy indywidualnie ma przejść grę, ale każde pytanie trzeba będzie opisać w notatniku.

• Uczniowie przechodzą grę grając każdą z czterech postaci.

• Podczas rozwiązywania zadań analizują je i uzasadniają każdy poprawny lub niepoprawny wybór, opisując dlaczego dana odpowiedź nie pasuje lub nie pasuje do sytuacji. Na przykład grając w grę jako maszynista widząc dwa światła na semaforze w pionie — dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas pomarańczowy poziomy, górne światło — zielone migające uzasadnia, że to informacja, że „ma jechać z prędkością nie przekraczającą $60\;\frac{\text{km}}{\text{h}}$, a przy następnym semaforze nie przekraczającą $100\;\frac{\text{km}}{\text{h}}$, bo to Sygnał S 11a”, „niewłaściwa jest $40\;\frac{\text{km}}{\text{h}}$ i potem max., bo to nie jest sygnał S10 (oba światła ciągłe i bez pasa), ani $40\;\frac{\text{km}}{\text{h}}$ a potem nie szybciej niż $100\;\frac{\text{km}}{\text{h}}$ bo to nie sygnał S11 (nie ma pasa pomarańczowego)” . Informacje te umieszczają w notatniku (zapisują w zeszycie lub w notesie elektronicznym)

• Nauczyciel po zakończonej przez wszystkich uczniów grze prosi o informację zwrotną o przebiegu zadań.

• Wybrani uczniowie opowiadają, jak wyglądała ich gra. Na podstawie notatek opowiadają, których wyborów dokonywali i dlaczego.

• Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do nieprawidłowych odpowiedzi.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wskazuje, które interaktywne materiały sprawdzające uczniowie mają wykonać podczas zajęć.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.

• Nauczyciel, dając szansę na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie (w przypadku ćwiczenia „Sygnalizacja kolejowa” to czas dłuższy — materiał może być użyty jako sprawdzający lub przygotowujący do sprawdzianu.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań nauczyciel wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela np. na tablicy interaktywnej.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych poprzez „researching w sieci” na bazie ćwiczeń pochodzących z e‑materiału. Jest to sposób podobny do lekcji odwróconej, ale skupiający się na poszukiwaniu informacji, których uczeń nie posiada i nie ma „oczywistego” dostępu do nich.

Praca indywidualna

Przed lekcją

• Nauczyciel przed rozpoczęciem prowadzenia zajęć z zagadnień związanych z sygnalizacją kolejową prosi każdego ucznia o wykonanie ćwiczenia pierwszego z Interaktywnych materiałów sprawdzających.

• Uczeń może posługiwać się wszelkimi pomocami dydaktycznymi, ale nie ma dostępu do e‑materiałów „Sygnalizacja kolejowa”.

• Nauczyciel może przekazać wskazówki dotyczące zasobów bibliografii i netografii. Może tez zdać się na kreatywność ucznia.

• Uczeń wykonuje ćwiczenie, poszukując odpowiedzi i zapisując znalezione materiały jako notatka.

• Sposób ten wspiera samodzielne poszukiwanie informacji i nabywanie nowych umiejętności.

• Efektem pracy ucznia będzie przede wszystkim notatka dotycząca pytań z testu oraz rozwiązany właściwie test ($100\%$).

Podczas lekcji

• Nauczyciel wyświetla pierwsze ćwiczenie.

• Kolejno przechodzi przez pytania i odpowiedzi.

• Uczniowie prezentują informacje ze swoich notatek, które dotyczą omawianego pytania, budując „wspólną wiedzę”.

• Słuchając wypowiedzi, uzupełniają notatki o informację, które znaleźli w domu inni uczniowie.

• Nauczyciel prezentuje pierwszy e‑materiał — film „Sygnalizacja świetlna”.

• Po jego przedstawieniu prosi uczniów o komunikat zwrotny dotyczący tego, ile informacji nowych, a ile już znanych pojawiło się w filmie.

Praca w grupie

Przed lekcją

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i każdej z nich przydziela jeden z wybranych tematów, np.: „Sygnalizatory przytorowe”, „Sygnały” lub „Wskaźniki”. Stara się przy tym tak rozdzielić tematy, żeby jeden przypadał na około $30\%$ klasy. Tematy będą kolejnymi lekcjami związanymi z zagadnieniami „Sygnalizacja kolejowa”.

• Przekazuje uczniom w wersji cyfrowej instrukcję $\text{Ie-}1$ i prosi o wybranie z niej właściwych obrazków.

• Prosi o wykonanie prezentacji, na której uczniowie pracując zdalnie w zespole, zamieszczą właściwe znaki z ich opisami. Praca zdalna może odbywać się na przykład na programach darmowych do współpracy zdalnej: Sway lub PowerPoint.

• Uczniowie mogą korzystać z materiałów dydaktycznych oraz czerpać informacje z innych źródeł niż instrukcja.

• Dodatkowym atutem prezentacji może być pozyskany z sieci lub nagrany film związany z fragmentem omawianego zagadnienia.

Podczas lekcji

• Prezentacje są przedstawiane w zależności od przydzielonych zagadnień na kolejnych zajęciach lekcyjnych (jako lekcje o tematach: „Sygnalizatory przytorowe”, „Sygnały”, „Wskaźniki”) i omawiane przez grupy uczniów.

• Nauczyciel uzupełnia informacje, tłumaczy i wspiera uczących się.

• Jako podsumowanie prezentuje fragment e‑materiału (zależnego od tematu lekcji) wybrany z atlasu „Sygnały i wskaźniki w ruchu kolejowym”.

• Nauczyciel prosi uczniów o ocenę ilości informacji zawartych w ich prezentacjach i w e‑materiale.

• Wskazuje na wagę samodzielnego pozyskiwania informacji. Podkreśla wiarygodność źródeł informacji z sieci.

• Uczniowie notują informacje lub kopiują prezentacje innych grup.

Praca z uczniami z $\text{SPE}$

E‑materiał ułatwia zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ułatwia dostęp do informacji oraz likwiduje pewne bariery społeczne i komunikacyjne, a także zapewnia wyrównywanie szans.

Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu.

Indywidualizowanie pracy z uczniem

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel może przydzielać zróżnicowane zadania/prace/zagadnienia uczniom. Różnicowanie może polegać na trudności pojęcia do wyjaśnienia lub też zakresu, który dany uczeń w tym samym czasie ma opracować. Dodatkowym elementem indywidualizacji może być wzbogacanie swoich opracowań o wiadomości z Internetu. Może to być na przykład zebranie dodatkowej netografii i dołożenie jej do już zawartej w materiałach.

Dodatkowe zadania, które mogą pojawić się przy pracy z tymi e‑materiałami, to na przykład przygotowanie przez uczniów fiszek dotyczących sygnałów i wskaźników w ruchu kolejowym lub opracowanie elektronicznego testu z pytań, które wcześniej każdy z uczniów przygotował.

Uczniowie mogą z bezpiecznej odległości przy użyciu smartfonów nagrać film pokazujący sygnały i wskaźniki w ruchu kolejowym w ich regionie.

Przy pracy w grupie nauczyciel powinien zwracać uwagę na role grupowe, które pełnią uczniowie, i wyłonić zespoły, pozwalając różnym osobom współpracować ze sobą. W swojej pracy może zwrócić uwagę na wykorzystanie metody tutoringu rówieśniczego. Do grupy może przydzielić uczniów z większą wiedzą lub/i poziomem kompetencji społecznych oraz takiego, który może mieć trudności z wykonywaniem obowiązków. Uczniowie z mniejszą wiedzą wspierani przez uczniów zdolnych będą łatwiej przyswajali wiedzę. Uczniowie zdolni, ucząc innych, będą powtarzali i utrwalali zdobytą wiedzę oraz rozwiązywali problemy związane ze sposobami wytłumaczenia materiału uczniom, którzy sobie z tym nie radzą.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści