Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia1Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

Powiązania między elementami e‑materiału3Powiązania między elementami e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej4Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej

Wymagania techniczne5Wymagania techniczne

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celu kształcenia w zawodach: rolnik (kod cyfrowy zawodu 601003), technik rolnik (kod cyfrowy zawodu 314207) i technik agrobiznesu (kod cyfrowy zawodu 331402): wykonywanie prac związanych z prowadzeniem produkcji roślinnej. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – najważniejszych informacji dotyczących budowy gleby oraz gleb występujących w Polsce, ich rodzajów, klas i przydatności rolniczej.

• Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia dla kwalifikacji ROL.04. Prowadzenie produkcji rolniczej:

E‑materiał wspiera osiąganie następujących efektów kształcenia:

ROL.04.2 Podstawy rolnictwa

Osoba ucząca się:

ROL.04.2.2) rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą:

• ROL.04.2.2.1) rozpoznaje elementy profilu glebowego;

• ROL.04.2.2.2) określa wpływ poszczególnych poziomów profilu na żyzność i urodzajność gleby;

• ROL.04.2.2.3) rozpoznaje typy gleb na podstawie profilu;

• ROL.04.2.2.4) ocenia wartość rolniczą gleb;

• ROL.04.2.2.5) określa typy gleb występujące w poszczególnych klasach bonitacyjnych.

ROL.04.2.5) ocenia wpływ nawozów na glebę i rośliny:

• ROL.04.2.5.1) rozróżnia nawozy organiczne;

• ROL.04.2.5.2) rozróżnia nawozy mineralne;

• ROL.04.2.5.3) oblicza zawartość poszczególnych składników w nawozach;

• ROL.04.2.5.4) wyjaśnia rolę nawożenia organicznego, mineralnego i naturalnego w uprawie roślin.

ROL.04.3. Prowadzenie produkcji roślinnej

Osoba ucząca się:

ROL.04.3.1) dobiera rośliny do warunków klimatyczno‑glebowych i ekonomicznych danego rejonu:

• ROL.04.3.1.1) określa strukturę gleby;

• ROL.04.3.1.2) określa wymagania glebowe oraz klimatyczne do uprawy roślin;

• ROL.04.3.1.3) dobiera rośliny do uprawy w określonych warunkach glebowych oraz w określonych warunkach klimatycznych;

• ROL.04.3.1.4) wyjaśnia wpływ czynników klimatycznych i glebowych na plonowanie roślin;

• ROL.04.3.1.5) dobiera kierunki produkcji roślinnej w zależności od popytu na rynku regionalnym.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje, które ułatwiają użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością e‑materiału.

Materiały multimedialne

Atlas interaktywny Typy gleb występujące w poszczególnych klasach bonitacyjnychDv84we9qpAtlas interaktywny Typy gleb występujące w poszczególnych klasach bonitacyjnych

Praca z atlasem interaktywnym pomoże ci w zdobyciu następujących umiejętności:

• rozpoznawanie typów gleb,

• ocenianie wartości rolniczej gleb,

• określanie rodzajów gleb występujących w klasach bonitacyjnych.

Galeria zdjęć Typy gleb na podstawie profiluD1lvt7dMOGaleria zdjęć Typy gleb na podstawie profilu

Praca z galerią zdjęć pomoże ci w zdobyciu następujących umiejętności:

• rozpoznawanie elementów profili glebowych,

• określanie wpływu poszczególnych poziomów profilu na żyzność i urodzajność gleby,

• rozpoznawanie typu gleby na podstawie profilu.

Plansza interaktywna Rolnicze gleby w oparciu o ich przydatność do produkcji roślin jarychDjbJtpShHPlansza interaktywna Rolnicze gleby w oparciu o ich przydatność do produkcji roślin jarych

Praca z planszą interaktywną pomoże ci w zdobyciu następujących umiejętności:

• określanie wymagań glebowych oraz klimatycznych do uprawy roślin,

• dobieranie roślin do uprawy w określonych warunkach glebowych oraz w określonych warunkach klimatycznych.

Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzająceD4pnTHzG0Interaktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy na temat gleby rolniczej.

Słownik pojęć dla e‑materiałuDt48KPCKsSłownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

Przewodnik dla nauczycielaDBFfCHb4sPrzewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

Przewodnik dla uczącego sięDXEPZAU9TPrzewodnik dla uczącego się – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki uczącego się.

Netografia i bibliografiaD17aJM1YoNetografia i bibliografia – stanowi listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑zasób, oraz listę materiałów polecanych do przeczytania w celu pogłębienia wiedzy dotyczącej gleby rolniczej.

Instrukcja użytkowaniaDoj8PjFreInstrukcja użytkowania – objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Powiązania między elementami e‑materiału

Materiały multimedialne są powiązane ze sobą i z poszczególnymi elementami obudowy dydaktycznej.

Każdy materiał multimedialny jest także powiązany z konkretnymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:

• atlas interaktywny Typy gleb występujące w poszczególnych klasach bonitacyjnych z ćwiczeniami 1–3,

• galeria zdjęć Typy gleb na podstawie profilu z ćwiczeniami 4–6,

• plansza interaktywna Rolnicze gleby w oparciu o ich przydatność do produkcji roślin jarych z ćwiczeniami 7–9.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Zawarte w e‑materiale zasoby multimedialne są nowoczesnymi środkami dydaktycznymi, które znacząco wspomagają kształcenie zawodowe. Dzięki nim uczniowie poznają nomenklaturę niezbędną do rozwijania wiedzy na temat charakterystyki, właściwości i przydatności rolniczej gleby. Poniżej przedstawiono propozycje wykorzystania każdego multimedium w ramach lekcji, samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i całego zespołu klasowego.

Praca uczniów podczas zajęć

1. Atlas interaktywny Typy gleb występujące w poszczególnych klasach bonitacyjnych

Praca indywidualna i w parach

Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią multimedium i zapisują minimum pięć pytań odnoszących się do jego treści. Mogą one dotyczyć poszczególnych rodzajów i klas gleb w Polsce oraz ich cech charakterystycznych. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie uczniowie spacerują po klasie i na umówiony sygnał szukają kogoś do pary, zadają sobie wzajemnie pytania sformułowane podczas pracy z atlasem interaktywnym i na nie odpowiadają.

Następnie uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami, które pytania były dla nich trudne, na które nie udało im się odpowiedzieć. Zespół klasowy wspólnie formułuje na nie odpowiedzi.

2. Galeria zdjęć Typy gleb na podstawie profilu

Praca w grupach

Uczniowie dzielą się na cztery kilkuosobowe grupy. Ich zadaniem jest opracowanie przydzielonych zagadnień:

• grupa I – budowa profilu glebowego,

• grupa II – typy genetyczne gleb,

• grupa III – powierzchniowa struktura gleb w Polsce,

• grupa IV – gleby Polski.

Po wyznaczonym czasie przedstawiciele zespołów prezentują na forum klasy rezultaty pracy. Pozostali uczniowie mogą zadawać im pytania. Następnie uczniowie z poszczególnych zespołów wymieniają się notatkami. Zadaniem każdej z grup będzie opracowanie quizów, które zostaną wykorzystane na następnej lekcji i lekcjach powtórkowych.

3. Plansza interaktywna Rolnicze gleby w oparciu o ich przydatność do produkcji roślin jarych

Praca indywidualna

Uczniowie zapoznają się z planszą interaktywną. Następnie na jej podstawie wykonują zadania zamieszczone pod multimedium. Na zakończenie ochotnicy prezentują rozwiązania na forum klasy.

4. Interaktywne materiały sprawdzające

Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Praca uczniów poza zajęciami

Materiały umożliwią też pracę uczniów poza zajęciami, w trakcie przygotowywania się do zajęć lekcyjnych, zarówno teoretycznych, jak i praktycznych. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.

1. Atlas interaktywny Typy gleb występujące w poszczególnych klasach bonitacyjnych

Praca w grupach

Lekcja odwrócona. Przed zajęciami uczniowie zostają podzieleni na cztery grupy. Zadaniem każdej grupy jest zapoznanie się ze wszystkimi informacjami zawartymi w atlasie oraz przygotowanie po trzy pytania i odpowiedzi do każdego z przydzielonych zagadnień:

• grupa I – rodzaje gleb w Polsce,

• grupa II – typy gleb,

• grupa III – cechy charakterystyczne różnych rodzajów gleb,

• grupa IV – rozmieszczenie różnych rodzajów gleb w Polsce.

Na początku zajęć zespoły przekazują listę pytań i odpowiedzi nauczycielowi, a odrębne kartki z pytaniami wrzucają do urny. Uczniowie wspólnie ustalają reguły gry, np.:

• obowiązuje zasada „kto pierwszy, ten lepszy”,

• zespoły nie odpowiadają na przygotowane przez siebie pytania,

• grupa, która poprawnie odpowie na pytanie, otrzymuje 2 punkty,

• grupa, która przygotowała pytanie i umieściła na liście poprawną odpowiedź, otrzymuje 1 punkt, jeśli udzieliła błędnej odpowiedzi – 0 punktów,

• przejęcie pytania i udzielenie poprawnej odpowiedzi przez inny zespół – 1 punkt,

• limit czasu na udzielenie odpowiedzi wynosi 1 minutę.

Rozpoczyna się gra i trwa aż do wyczerpania puli pytań lub ustalonego czasu. Wygrywa drużyna, która zdobędzie najwięcej punktów.

2. Galeria zdjęć Typy gleb na podstawie profilu

Praca w parach

Mapa myśli. Uczniowie dobierają się w pary. W zależności od liczebności klasy parom zostają przydzielone zagadnienia – od 2 do 4 par do każdego tematu:

• budowa profilu glebowego,

• typy genetyczne gleb,

• powierzchniowa struktura gleb w Polsce.

Zadaniem uczniów jest przygotowanie poza zajęciami map myśli do przydzielonych zagadnień. W tym celu wykorzystują materiały z galerii zdjęć i innych dostępnych źródeł. Mogą też skorzystać z mechanizmu do tworzenia map myśli na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej lub z innych dostępnych aplikacji.

Na zajęciach pary, które opracowywały to samo zagadnienie, porównują swoje mapy myśli, weryfikują je i ustalają wspólną wersję. Następnie mapy są omawiane na forum klasy. Gotowe mapy myśli można udostępnić na ZPE lub w innym środowisku wskazanym przez nauczyciela, aby mogli z nich korzystać wszyscy uczniowie.

3. Plansza interaktywna Rolnicze gleby w oparciu o ich przydatność do produkcji roślin jarych

Praca indywidualna i całego zespołu klasowego

Lekcja odwrócona. Uczniowie zapoznają się przed zajęciami z informacjami zawartymi na planszy interaktywnej, przygotowują notatki, które będą pomocne w dyskusji na temat przydatności gleb do produkcji roślin jarych. Podczas dyskusji uczniowie przedstawiają swoje spostrzeżenia. W ten sposób porządkują wiedzę zdobytą samodzielnie, poszerzają ją i weryfikują.

4. Interaktywne materiały sprawdzające

Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, podczas gdy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną. Dają one uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy oraz uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej, stanowiącej równocześnie doskonałą formę nauki. Umożliwiają również ugruntowanie umiejętności niezbędnych do rozwiązywania zadań testowych i praktycznych na egzaminie zawodowym i są to:

• testy wielokrotnego wyboru z jedną lub wieloma poprawnymi odpowiedziami,

• zadania dobierania w pary,

• zadania z lukami,

• krzyżówki,

• dopasowanie elementów do grafu/schematu,

• uzupełnianie podpisów obrazka.

Indywidualizacja pracy z uczniami, w tym z uczniami ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotne nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest też możliwe w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania–uczenia się.

Ponadto nauczyciel może dostosować pracę z każdym e‑materiałem do indywidualnych potrzeb uczniów.

Atlas interaktywny Typy gleb występujące w poszczególnych klasach bonitacyjnych

• jeśli zadaniem uczniów w pracy z atlasem interaktywnym jest stworzenie pytań, a następnie wzajemne odpytywanie się, należy zwrócić uwagę na osoby, które mają trudności z nawiązywaniem kontaktu z rówieśnikami i komunikacją; można wówczas przedstawić im inną formę zadania – utworzenie na ZPE pięciu pytań jednokrotnego wyboru, na które pozostali uczniowie będą odpowiadać;

• uczniowie niedowidzący mogą skorzystać z opisów alternatywnych;

• uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą zebrać przygotowane do quizu pytania, a następnie je losować, co pozwoli im rozładować napięcie, a także skupić się na zadaniu;

• uczniowie mający problemy z wystąpieniami na forum klasy mogą wejść w skład komisji liczącej punkty; będą skupieni na wypowiedziach innych osób, aby przyznać odpowiednią liczbę punktów, ale nie będą zmuszeni do samodzielnego wystąpienia;

• uczniom zdolnym można powierzyć przygotowanie na podstawie atlasu interaktywnego miniwykładu na temat zespołów, podzespołów oraz części fortepianów i pianin; mogą oni wykorzystać materiały ilustracyjne zawarte w multimedium, by w klarowny sposób wyjaśnić działanie poszczególnych układów swoim rówieśnikom.

Galeria zdjęć Typy gleb na podstawie profilu

• uczniowie niedowidzący mogą skorzystać z opisów alternatywnych;

• osoby mające problemy z wystąpieniami na forum klasy nie powinny być zmuszane do wystąpień podczas prezentacji.

Plansza interaktywna Rolnicze gleby w oparciu o ich przydatność do produkcji roślin jarych

• uczniowie z dysleksją mogą przygotować materiał ilustracyjny do prezentacji;

• uczniowie zdolni mogą poszerzyć wiadomości, wyszukując w dostępnych źródłach dodatkowe informacje, i w ten sposób rozwijać swoje zainteresowania.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z przewodnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3 GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2 GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• tablet/smartfon z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym), np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści