E-materiały do kształcenia zawodowego

E‑book do e‑materiału Wykonywanie form metalowych kokilowych oraz ciśnieniowych

MTL.01 WYKONYWANIE FORM METALOWYCH KOKILOWYCH ORAZ CIŚNIENIOWYCH

bg‑cyan

Budowa i wykonywanie form metalowych kokilowych i ciśnieniowych

E‑BOOK

1
1

Spis treści

Układ chłodzenia i odpowietrzania kokil

2

Warunki rozpoczęcia pracy kokili

Przed rozpoczęciem pracy, kokila powinna mieć określoną temperaturę, która uzależniona jest od rodzaju zalewanego metalu, kształtu i wielkości odlewu oraz konstrukcji kokili. Kokilę należy podgrzać i utrzymywać w określonej temperaturze aby:

  • cienkie ścianki i żebra zostały dokładnie wypełnione ciekłym metalem,

  • w grubych przekrojach nie wystąpiły porowatości oraz segregacja metalu,

  • nie występowały rozpryski i burzenie metalu przy zalewaniu zbyt zimnej kokili,

  • nie występowały szoki cieplne spowodowane dużą różnicą w temperaturach pomiędzy ciekłym metalem a kokilą,

  • warunki krzepnięcia zapewniały optymalne własności stopu,

  • wskutek zbyt wysokiej temperatury nie następowało zbyt powolne krzepnięcie i stygnięcie odlewu, co wpłynęłoby na jego strukturę – rozrost ziarna i wydłużenie cyklu odlewania.

Kokile nagrzewać możemy elektrycznie, wykorzystując elementy grzejne zamontowane w kokili lub też gazowo, wykorzystując do tego palniki gazowe. W celu nieprzekroczenia zalecanego zakresu temperatur pracy kokili muszą być spełnione następujące warunki:

  • przed rozpoczęciem zalewania kokila musi być nagrzana do dolnej granicy zalecanego zakresu temperatury jej pracy,

  • w czasie pracy kokili musi być stale kontrolowana temperatura jej pracy,

  • po przekroczeniu górnej granicy temperatury pracy kokili należy włączyć odpowiedni system chłodzący.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Układ chłodzenia kokili

Chłodzenie kokil może być:

  • naturalne,

  • obiegiem powietrza,

  • nadmuchem sprężonego powietrza,

  • przepływającą cieczą chłodzącą,

  • deszczowe lub rozbryzgowe,

  • kombinowane.

Przykłady chłodzenia kokil

RzVA1nCi8Wqd6
Rysunek przedstawiający kokilę z zastosowaniem chłodzenia naturalnego za pomocą żeber
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RsfYv5IjX6jaJ
Rysunek przedstawiający część kokili z chłodzeniem naturalnym za pomocą kołków
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Układ odpowietrzania kokil

Formy metalowe nie przepuszczają gazów, dlatego trzeba w ich konstrukcji opracować system odpowietrzania wnęki formy. Szczególnie dotyczy to miejsc, gdzie rozwinięty kształt wnęki może spowodować odcięcie powietrza przez wypełniający kokilę ciekły metal.
Źle zaprojektowane odpowietrzenie kokili może spowodować powstanie wielu wad, głównie w postaci niedolewów i pęcherzy gazowych.
W przypadku rdzeni piaskowych należy uwzględnić w kokili odpowiednie kanały dla swobodnego odprowadzenia gazów wydzielających się z masy rdzeniowej na zewnątrz.

Do elementów odpowietrzających należą:

  • rowki odpowietrzające frezowane na powierzchni podziału kokil,

  • rowki odpowietrzające wokół rdzeni metalowych,

  • korki odpowietrzające,

  • przelewy,

  • szczeliny między gniazdami wypychaczy,

  • pochylenia ścianek,

  • zastosowanie rdzeni piaskowych.

RIlKYmkXXSc1o
Rysunek poglądowy odpowietrzania kokili za pomocą płytek i korków:
1 - szczelina odpowietrzająca
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RTNDlPBE1BW0n
Rysunek poglądowy rowków odpowietrzających rdzenia
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

R1XTkoKDrXymo