E‑BOOK

Spis treści

• Odlewanie kokiloweDHJWZLO4qOdlewanie kokilowe

• Materiały kokili odlewniczychDGwhITtlGMateriały kokili odlewniczych

• Metody wykonywania kokiliD8BPOLFfjMetody wykonywania kokili

• Rdzenie i wypychaczeDZfCgm7TrRdzenie i wypychacze

• Układ chłodzenia i odpowietrzania kokiliDKL1cylAFUkład chłodzenia i odpowietrzania kokili

• Odlewanie ciśnieniowe

  • Odlewanie niskociśnieniowe2Odlewanie niskociśnieniowe

  • Odlewanie średnio- i wysokociśnieniowe3Odlewanie średnio- i wysokociśnieniowe

  • Budowa formy wysokociśnieniowej4Budowa formy wysokociśnieniowej

• Maszyny do odlewania pod ciśnieniemDapISM6BTMaszyny do odlewania pod ciśnieniem

• Odlewanie odśrodkoweDDnmGWcGTOdlewanie odśrodkowe

• BibliografiaDLopYYvVfBibliografia

• Słownik pojęćDP2gn0M1PSłownik pojęć

Odlewanie ciśnieniowe

Odlewanie ciśnieniowe, można podzielić na:

• niskociśnieniowe: $0,03-0,07 \mathrm{Mpa}$,

• średniociśnieniowe: do $20 \mathrm{Mpa}$,

• wysokociśnieniowe: do $350 \mathrm{Mpa}$.

RJ5kX7n5ZXUrD

Ilustracja przedstawia zespół formy ciśnieniowej z zaznaczonymi elementami: Konstrukcja nośna, Piec, Siłownik wyjazdu pieca, Rękaw odbierający, Płyta dolna, Płyta środkowa, Płyta wypychowa, Rygiel, Płyta górna i Siłownik główny.

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści

Odlewanie niskociśnieniowe

Wady i zalety procesu:

• większy uzysk nawet o $90\%$ - mały układ wlewowy,

• większe Rm odlewu (wytrzymałość na rozciąganie),

• lepsze odwzorowanie kształtu,

• możliwość stosowania rdzeni,

• niskie koszty oprzyrządowania w porównaniu z odlewaniem wysoko i średniociśnieniowym (ciśnieniowym).

RM2oZjemI9gU8

Ilustracja przedstawia schemat odlewania niskociśnieniowego. Są na niej zaznaczone elementy: Tygiel, Rura wlewowa, Płyta ruchoma. Z prawej strony znajduje się otwór, którym wlewa się Wlew metalu. Z lewej strony jest otwór, którym wlewa się Sprężony gaz, który ląduje w Tyglu. Następnie idzie do góry Rurą wlewową.

RqsV3enPFZr5l

Ilustracja przedstawia zasadę odlewania pod niskim ciśnieniem. Są na niej dwa rysunki oznaczone literami: a) z zastosowaniem nadciśnienia wywieranego na lustro ciekłego metalu w zbiorniku podgrzewczym, b) odlewanie z przeciwciśnieniem - z zastosowaniem próżni dołączanej do wnęki formy. Na górze rysunku b) jest napis. Próżnia.

Zalety procesu:

• zmniejszenie lub wyeliminowanie nadlewów, gdyż odlew w czasie krzepnięcia połączony jest z ciekłym metalem w piecu,

• lepsze niż przy odlewaniu kokilowym grawitacyjnym wypełnienie formy,

• lepsza lejność metalu wskutek wyższej temperatury,

• łatwiejsza mechanizacja i automatyzacja procesu.

Wady procesu:

• wysokie koszty urządzenia, gdyż kokila związana jest z jednym piecem,

• wyższe koszty eksploatacji (droga instalacja ciśnieniowa, konieczność częstej wymiany rur wlewowych).

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści

Odlewanie średnio- i wysokociśnieniowe

Odlewanie pod ciśnieniem (lub inaczej odlewanie ciśnieniowe) jest rozszerzeniem odlewania kokilowego. Polega ono na tym, że wprowadza się do formy metalu, na który wywarte jest ciśnienie $2,0 - 350 \raisebox{1ex}{$\mathrm{MN}$}\!\left/ \!\raisebox{-1ex}{$\mathrm{m}\mathrm{²}$}\right.$.
Zastosowanie – masowa produkcja odlewów małych i średnich (od kilku gramów do ok. $50 \mathrm{kg}$), o wybranym kształcie i dokładnym wymiarze oraz o cienkich ściankach. Najczęściej wykorzystuje się do odlewania stopów miedzi, ołowiu, aluminium, cyny i cynku. Klasyfikacja maszyn ciśnieniowych:

1. maszyny z gorącą komorą ciśnienia:

   1. powietrzne (sprężarkowe) — w których bezpośrednio na metal działa sprężone powietrze lub gaz ciśnieniu do $4,0 \raisebox{1ex}{$\mathrm{MN}$}\!\left/ \!\raisebox{-1ex}{$\mathrm{m}\mathrm{²}$}\right.$.

      • z nieruchomą komorą ciśnienia,

      • z ruchomą komorą ciśnienia,

   2. tłokowe — w których ciśnienie na metal wywiera tłok,

2. maszyny tłokowe z zimną komorą ciśnienia:

   1. z poziomą komorą ciśnienia,

   2. z pionową komorą ciśnienia.

Zalety odlewania ciśnieniowego:

• bardzo duża dokładność wymiarowa,

• bardzo mała chropowatość,

• możliwość uzyskiwania odlewów o bardzo cienkich ściankach,

• bardzo duże ograniczenie lub wyeliminowanie obróbki skrawaniem,

• lepsze własności mechaniczne, chemiczne i fizyczne odlewów,

• mniejszy ciężar surowych odlewów,

• bardzo duża wydajność.

Wady odlewania ciśnieniowego:

• wysoki koszt maszyn i oprzyrządowania,

• długi czas przygotowania produkcji,

• ograniczona wielkość i masa odlewów,

• trudności w odlewaniu odlewów o grubszych ściankach (może wystąpić porowatość),

• ograniczenie zastosowania do niektórych stopów (głównie stopów cynku, aluminium, magnezu).

Na odlewy ciśnieniowe stosuje się:

1. Stopy aluminium: Al‑Si, Al‑Si‑Cu, Al‑Mg,

2. Stopy cynku: Zn‑Al; np. ZnAl4; Zn‑Al‑Cu (ZnAl4Cu1, ZnAl4Cu3), stopy o podwyższonej odporności na pełzanie typu Zn‑Cu‑Ti, Zn‑Cu‑Ti‑Cr,

3. Stopy magnezu: Mg -Al‑Zn‑Mn i Mg‑Al‑Mn‑Si,

4. Stopy miedzi: mosiądze ołowiowe Cu‑Zn‑Pb, mosiądze krzemowe Cu‑Zn‑Si,

5. Stopy cyny: Sn‑Sb‑Pb‑Cu,

6. Stopy ołowiu: Pb‑Sb, Pb‑Sb‑Sn.

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści

Budowa formy wysokociśnieniowej

RFvGKTSRas9qA

Ilustracja przedstawia formę ciśnieniową wraz z zaznaczonymi elementami:1 – nieruchoma część formy, 2 – ruchoma część formy, 3 – tuleja wlewu, 4 – rozdzielacz, 5 – rdzeń, 6 – wyrzutnik, 7 – cofacz, 8 – płyta mocująca rdzeń, 9 – kołek ustalający, 10 – wnęka formy, 11 – wlew doprowadzający, 12 – belka wlewowa, 13 – płyta wyrzutników, 14 – mostek, 15 – zębatka, 16 – wałek uzębiony.

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

• Film instruktażowy‑tutorial: Montaż formy kokilowejD1DRrKa62Montaż formy kokilowej

• Wizaualizacja 3D: Budowa form metalowych kokilowych i ciśnieniowychD1Tjw9EXuBudowa form metalowych kokilowych i ciśnieniowych

• Atlas interaktywny: Różnice pomiędzy formami metalowymi kokilowymi a ciśnieniowymiD18BG0BeARóżnice pomiędzy formami metalowymi kokilowymi a ciśnieniowymi

• Galeria zdjęć: Wykonywanie form ciśnieniowychDjaNcPHZpWykonywanie form ciśnieniowych