Przewodnik dla nauczyciela
Spis treści
Cele i efekty kształceniaCele i efekty kształcenia
Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału
Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik archiwistaWskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik archiwista
Wymagania techniczneWymagania techniczne
1. Cele i efekty kształcenia
E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik archiwista 441403. Celem e‑zasobu jest wyjaśnienie znaczenia materiałów archiwalnych dla naszego dziedzictwa narodowego, konieczności ich gromadzenia oraz znaczenie i zasadność ich przechowywania dla kolejnych pokoleń. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.
E‑materiał przeznaczony jest dla kwalifikacji:
EKA.02. Organizacja i prowadzenie archiwum.
Wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji EKA.02. Organizacja i prowadzenie archiwum: przekazywanie dokumentacji do archiwum państwowego.
Wspiera osiąganie wybranego efektu kształcenia z jednostek efektów kształcenia: EKA 02.5. Brakowanie dokumentacji niearchiwalnej, przekazywanie materiałów archiwalnych do archiwum państwowego.
Uczeń:
6) opracowuje materiały archiwalne zgodnie z przepisami prawa.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2. Struktura e‑materiału
Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiału multimedialnego oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.
1. Wprowadzenie
Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.
2. Materiał multimedialny
Zawiera film edukacyjnyfilm edukacyjny, który ułatwi uczącemu się przyswojenie wiedzy. Prezentuje czynności, jakie są wykonywane podczas pracy podejmowanej przez technika archiwistę, wyjaśnia, czym są materiały archiwalne, omawia tryb ich przekazywania do archiwów państwowych, a także przedstawia wymogi, jakie powinny spełniać materiały archiwalne podlegające przekazaniu.
3. Obudowa dydaktyczna
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu podstawowych pojęć związanych z archiwizacją dokumentów.
Słownik pojęć dla e‑materiałuSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.
Przewodnik dla nauczycielaPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑zasobu w ramach pracy dydaktycznej.
Przewodnik dla uczącego sięPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
Netografia i bibliografiaNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.
Instrukcja użytkowaniaInstrukcja użytkowania objaśnia działanie zasobu oraz poszczególnych jego elementów.
Spis treści e‑materiału
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik archiwista
Praca uczniów podczas zajęć
E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną, wspomagającą proces uczenia się. Ułatwi uczniom zapamiętanie pojęć prawnych oraz rozpoznawanie różnego typu aktów prawnych.
Nowe technologie pozwalają również na wykorzystanie różnych źródeł informacji, możliwość pracy w grupach i praktykę dzielenia się wiedzą – konsultacje między uczniami oraz tutoring rówieśniczy, kształtowanie kompetencji interpersonalnych i społecznych. Zapewnianie dostępności repozytorium interaktywnych testów, dających uczniowi lub słuchaczowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy, uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej, stanowiących równocześnie doskonałą formę nauki. Ćwiczenia kształtują umiejętności niezbędne do rozwiązywania zadań testowych i praktycznych na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie.
Oto propozycje wykorzystania poszczególnych elementów zasobu w ramach lekcji w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i całego zespołu klasowego.
Film edukacyjny i interaktywne materiały sprawdzające
Uczniowie wspólnie oglądają film i wypełniają ćwiczenia (np. na klasowej tablicy interaktywnej), na bieżąco konsultując odpowiedzi (praca zespołu klasowego). Test sprawdzający znajdujący się na końcu tej części można zadać jako zadanie domowe. Utrwali on wiedzę uczniów w zakresie najważniejszych zagadnień dla tego tematu oraz przygotuje do pytań na pisemnym egzaminie zawodowym.
Uczniowie pracują metodą stacji w sali komputerowej lub z własnym telefonem, na kilku komputerach/telefonach włączony jest film. Uczniowie na każdej ze stacji znajdują jedno polecenie, np. wypisanie czynności, które są podejmowane podczas pracy przez technika archiwistę, stworzenie notatki graficznej z omówieniem trybu przekazywania archiwaliów do archiwów państwowych, stworzenie dokumentu, w którym wypisane zostaną wymogi, jakie powinny spełniać materiały archiwalne.
Praca w ramach lekcji
Wybrani uczniowie prezentują podstawowe pojęcia związane z pracą archiwisty. Zostają one zapisane na klasowym plakacie, każda para, grupa lub pojedyncza osoba przedstawia jedno pojęcie (w zależności od liczebności zespołu klasowego). Plakat będzie wisiał w klasie przez cały czas omawiania tego bloku zajęć. Można zrobić też plakat w prostym programie dostępnym online, jeżeli będzie dostęp do komputera w sali.
Grupy uczniów prezentują na forum klasy kolejne części rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 20 października 2015 r. w sprawie klasyfikowania i kwalifikowania dokumentacji, przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych i brakowania dokumentacji niearchiwalnej. Na podstawie tego rozporządzenia każda grupa wypisuje 3‑4 słowa kluczowe ważne dla danego fragmentu rozporządzenia. W ten sposób powstaje bardzo krótka notatka
Uczniowie wspólnie oglądają film i wypełniają interaktywne materiały sprawdzające (praca całego zespołu klasowego). Przy okazji wypełniania materiałów sprawdzających nauczyciel może zorganizować klasowy turniej wiedzy, wtedy uczniowie podzieleni na grupy odpowiadają na kolejne pytania, najlepsza drużyna zostaje nagrodzona ocenami czy zwolnieniem ze sprawdzianu.
Kiedy nauczyciel planuje lekcję metodą odwróconą, warto poprosić uczących się o odtworzenie filmu samodzielnie w domu przed lekcją. Podczas oglądania uczniowie powinni wypisać najważniejsze etapy przygotowania archiwaliów, a do każdego etapu 2‑3 słowa kluczowe. Poza tym na podstawie filmu uczący się powinni wypisać cechy pracownika archiwum, przyda się to na lekcji, np. podczas burzy mózgów czy scenki dramowej.
Podsumowanie informacji przez nauczyciela, w podsumowaniu pomaga mu zwycięska drużyna z klasowego turnieju. Uczniowie wracają też do plakatu, który wykonywali na początku cyklu zajęć i dopisują do niego nowe informacje, jeżeli coś takiego się pojawiło.
Praca uczniów poza zajęciami
E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych metodą lekcji odwróconej (flipped classroom) ze względu na konieczność przyswojenia teoretycznych zagadnień w tym materiale, m.in. pojęć związanych z archiwizacją dokumentów oraz aktów prawnych czy kolejnych czynności wykonywanych przez archiwistę w celu przekazania archiwaliów do archiwum państwowego. Uczniowie przed lekcją samodzielnie oglądają film, zapoznają się z najważniejszymi pojęciami ze słownika. Na lekcji nauczyciel zapisuje na tablicy pięć słów kluczowych, związanych z przygotowaniem archiwaliów. Uczniowie podczas burzy mózgów tłumaczą, dlaczego dane słowo znalazło się na tablicy (ćwiczenie ciekawe do przeprowadzenia z tablicą multimedialną lub w formie zdalnej). Na koniec nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie, w parach lub w grupach przygotowali mapę myśli „Pięć najważniejszych faktów na temat przygotowania archiwaliów do przekazania do archiwum państwowego”. Najciekawsze propozycje mogą być nagrodzone ocenami, plusami czy zwolnieniem z kartkówki.
Praca indywidualna
E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Warto wykonać ćwiczenia zawarte w materiałach sprawdzających już po lekcji, celem samodzielnego przetestowania, co zapamiętało się z zajęć.
Praca w grupach
Uczniowie zostają podzieleni na grupy. Zadaniem każdej grupy jest zapoznanie się ze wskazaną przez nauczyciela częścią rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 20 października 2015 r. w sprawie klasyfikowania i kwalifikowania dokumentacji, przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych i brakowania dokumentacji niearchiwalnej.
Jedna grupa: zapoznaje się ze sposobem oznaczania kategorii archiwalnych.
Druga grupa: zapoznaje się ze standardami porządkowania, ewidencjonowania i technicznego zabezpieczania materiałów archiwalnych przed ich przekazaniem do archiwów państwowych.
Trzecia grupa: zapoznaje się ze sposobami znakowania dokumentacji niearchiwalnej.
Czwarta grupa: zapoznaje się z warunkami i sposobem brakowania dokumentacji niearchiwalnej. Zebrane informacje i zadania archiwisty grupy uczniów mogą przedstawić w formie notatki, tabelki lub w formie graficznej – schematu lub mapy myśli, na forum klasy.
Każda grupa krótko prezentuje schemat/mapę myśli, swoje zadanie, opisując specyfikę wykonywanych przez archiwistę czynności w danym zakresie.
W ten sposób pełny zespół klasowy poznaje całą drogę od momentu pojawienia się dokumentu, poprzez jego klasyfikację na materiały archiwalne i niearchiwalne, a następnie sposób postępowania z jednymi i drugimi dokumentami, a w konsekwencji przekazanie archiwaliów do archiwum państwowego.
Nauczyciel w razie potrzeby komentuje i podkreśla istotne informacje. Można je także dopisać do klasowego plakatu.
Indywidualizacja pracy z uczniami
E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego przez zróżnicowanie zadań. Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Warto wspomnieć, że zadania są zróżnicowane, znajdą w nich dla siebie coś ci uczniowie, którzy mają trudności z opanowaniem materiału czy uczniowie zdolni. E‑materiał ułatwia zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. E‑materiał może ułatwić dostęp do informacji oraz zlikwidować niektóre bariery społeczne lub komunikacyjne. Uczniowie mogą na podstawie filmu o przygotowaniu archiwaliów sporządzić notatki, najlepiej w postaci mapy myśli. Ciekawą formą może być także sporządzenie osi, na której zaznaczone zostaną kolejne kroki, które musi podjąć archiwista podczas przygotowania archiwaliów. Sprawdza się również samodzielne wykonanie plakatu z rozpisanymi etapami, taki plakat może potem zawisnąć w sali przedmiotowej.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
4. Wymagania techniczne
Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.
System operacyjny:
Windows 7 lub nowszy
OS X 10.11.6 lub nowszy
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM
Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:
Chrome w wersji 69.0.3497.100
Firefox w wersji 62.0.2
Safari w wersji 11.1
Opera w wersji 55.0.2994.44
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124
Urządzenia mobilne:
2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym
Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści