Autor przewodnika: Dominika Kanikowska

Konsultant przewodnika: Andrzej Bręborowicz

Spis treści

• Podstawowe informacje o e‑materiale1Podstawowe informacje o e‑materiale

• Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie pracy dydaktycznej2Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie pracy dydaktycznej

• Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału3Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału

• Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych4Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

• Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z przewodnika5Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z przewodnika

Tytuł e‑materiału

Anatomia z fizjologią i patologią

Nazwa i symbol cyfrowy zawodu

Opiekun medyczny, 532102

Kod i nazwa kwalifikacji

MED.14. Świadczenie usług medyczno‑pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej

Oznaczenie i nazwa jednostki efektów kształcenia

MED.14.2. Podstawy opieki nad osobą chorą i niesamodzielną oraz podstawy opieki medycznej
MED.14.3. Rozpoznawanie problemów opiekuńczych i medycznych w opiece nad osobą chorą i niesamodzielną
MED.14.10. Kompetencje personalne i społeczne

Efekty kształcenia i odpowiadające im kryteria weryfikacji właściwe dla e‑materiału

Osoba ucząca się:

MED.14.2.4) charakteryzuje ogólną budowę organizmu człowieka:

• MED.14.2.4)1) objaśnia pojęcia z zakresu anatomii i fizjologii człowieka,

• MED.14.2.4)2) omawia budowę tkanek, narządów i układów organizmu człowieka,

• MED.14.2.4)3) opisuje czynności i funkcje komórek, tkanek i narządów oraz prawa rządzące tymi funkcjami,

• MED.14.2.4)4) omawia rozwój psychofizyczny człowieka w poszczególnych fazach jego życia,

MED.14.2.6) charakteryzuje pojęcia i procesy dotyczące niepełnosprawności i niesamodzielności oraz zmian patologicznych:

• MED.14.2.6)1) opisuje przyczyny i skutki naruszenia funkcji ciała, takie jak: uraz, przewlekła choroba, podeszły wiek oraz czynniki kontekstowe – osobowe i środowiskowe mające wpływ na funkcjonowanie osoby chorej i niepełnosprawnej,

MED.14.3.1) rozpoznaje problemy funkcjonalne oraz potrzeby biologiczne i psychospołeczne człowieka w poszczególnych fazach życia i stanach zdrowia:

• MED.14.3.1)1) omawia metody, techniki i sprzęt do wykonania pomiarów antropometrycznych, pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu, saturacji krwi, temperatury ciała, obliczania wskaźnika masy ciała – Body Mass Index (BMI),

• MED.14.3.1)2) stosuje metody, techniki i sprzęt do wykonania pomiarów antropometrycznych, pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu, saturacji krwi, temperatury ciała, obliczania wskaźnika masy ciała – Body Mass Index (BMI),

• MED.14.3.1)3) dokumentuje wykonanie pomiarów, w tym z użyciem technik komputerowych,

• MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia,

MED.14.10.8) stosuje zasady komunikacji interpersonalnej:

• MED.14.10.8)1) opisuje ogólne zasady komunikacji interpersonalnej,

• MED.14.10.8)2) wypowiada się w sposób zrozumiały, jasny i swobodny, logicznie argumentuje,

• MED.14.10.8)3) interpretuje mowę ciała w komunikacji,

• MED.14.10.8)4) wykorzystuje pytania, parafrazę w komunikacji interpersonalnej,

• MED.14.10.8)5) przestrzega zasady asertywności w komunikacji interpersonalnej,

• MED.14.10.8)6) udziela informacji zwrotnej,

• MED.14.10.8)7) przestrzega zasad etykiety językowej.

Cele ogólne e‑materiału

Materiał wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji MED.14. Świadczenie usług medyczno‑pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej:

• rozpoznawania problemów funkcjonalnych oraz potrzeb biologicznych i psychospołecznych osoby chorej i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku.

Celem e‑materiału jest zapoznanie uczących się z ogólną budową anatomiczną organizmu człowieka, jego fizjologią oraz z patologią.

Struktura e‑materiału, tytuły materiałów multimedialnych wraz z ich typem

• „Podstawy budowy i czynności układów w organizmie człowieka” - film edukacyjnyDlDUKXcIV„Podstawy budowy i czynności układów w organizmie człowieka” - film edukacyjny

• „Rozwój psychofizyczny człowieka” - film edukacyjnyD4HQ6BHHc„Rozwój psychofizyczny człowieka” - film edukacyjny

• „Budowa tkanek, narządów i układów organizmu człowieka” - atlas interaktywnyD144FXltn„Budowa tkanek, narządów i układów organizmu człowieka” - atlas interaktywny

• „Fizjologia narządów” - infografikaDaZtV7JwB„Fizjologia narządów” - infografika

• „Choroba – objawy – skutki w opiece” - infografikaD47z0ZXaV„Choroba – objawy – skutki w opiece” - infografika

• Interaktywne materiały sprawdzająceD8cxubOh4Interaktywne materiały sprawdzające

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDQrYL7NF5Słownik pojęć dla e‑materiału

• Przewodnik dla nauczycielaDbswsdaY3Przewodnik dla nauczyciela

• Przewodnik dla uczącego sięD17Csrg5kPrzewodnik dla uczącego się

• Netografia i bibliografiaDkf7qgsezNetografia i bibliografia

• Instrukcja użytkowaniaDo2cu1aOLInstrukcja użytkowania

Materiały multimedialne są powiązane ze sobą i uzupełniają się. Po obejrzeniu filmów edukacyjnych warto skorzystać z infografiki, by utrwalić lub powtórzyć zdobytą wiedzę. Przed obejrzeniem filmów edukacyjnych można posłużyć się atlasem interaktywnym w celu poznania lub utrwalenia nazw i budowy narządów czy tkanek.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Tytuł materiału multimedialnego

Podstawy budowy i czynności układów w organizmie człowieka

Typ materiału multimedialnego

Film edukacyjny

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

Film zawiera plansze z napisami przedstawiające budowę i czynności: układu narządu ruchu, układu krążenia, rolę krwi i limfy, budowę i czynności: układu oddechowego, układu trawiennego, skóry i innych narządów zmysłów, układu nerwowego, układu moczowego, płciowego, gruczołów dokrewnych.

Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:

• MED.14.2.4)1) objaśnia pojęcia z zakresu anatomii i fizjologii człowieka,

• MED.14.2.4)2) omawia budowę tkanek, narządów i układów organizmu człowieka,

• MED.14.2.4)3) opisuje czynności i funkcje komórek, tkanek i narządów oraz prawa rządzące tymi funkcjami.

Film edukacyjny jest powiązany z atlasem interaktywnym przedstawiającym budowę poszczególnych narządów i układów organizmu człowieka oraz z infografiką poświęconą fizjologii człowieka.

Materiały sprawdzające powiązane z filmem edukacyjnym to:

• „Test wiedzy z zakresu anatomii i fizjologii”,

• „Narząd słuchu”.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

• opisywanie budowy i czynności poszczególnych układów,

• uporządkowanie treści oraz posiadanych już wiadomości z anatomii z fizjologią człowieka oraz z patologii.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

Materiał multimedialny może być wykorzystany w pracy indywidualnej (np. sprawdzenie wiadomości uczącego się dzięki rozwiązywaniu np. quizu), w pracy w grupie (np. analiza modelu anatomicznego człowieka, dyskusja) czy w pracy z całym zespołem (np. dyskusja o danym procesie fizjologicznym czy budowie narządów).

Praca indywidualna

Na podstawie informacji zawartych w filmie uczący się mogą w pracy indywidualnej tworzyć scenki i opisywać na forum klasy dany narząd/układ czy proces fizjologiczny, a następnie przeprowadzić quiz z całym zespołem lub grupą. Mogą tworzyć schematy czy mapy myśli z opisem poszczególnych narządów czy układów.

Praca w grupach

Praca w grupach może polegać na dzieleniu się wzajemnie między członkami zespołu informacjami. Uczący się mogą przygotowywać dla siebie nawzajem w grupach, np. trzy- lub czteroosobowych, zestawy pytań dotyczące budowy poszczególnych narządów czy układów, opracowywać schematy z poleceniem do uzupełnienia dla pozostałych uczących się.
Po obejrzeniu filmu, atlasu i infografiki dotyczącej fizjologii człowieka grupy mogą przygotować zbiorczą informację o budowie poszczególnych narządów i układów organizmu człowieka i ich fizjologii (każda grupa dostaje inny temat do opracowania). Może przygotować broszurę, plakat lub prezentację, które pomogą uczącemu się w utrwalaniu i pogłębianiu wiedzy z zakresu podstaw budowy i czynności układów w organizmie człowieka.

Po obejrzeniu filmu, atlasu i infografiki dotyczącej fizjologii człowieka grupy mogą przygotować zbiorczą informację o budowie poszczególnych narządów i układów organizmu człowieka i ich fizjologii (każda grupa dostaje inny temat do opracowania). Może przygotować broszurę, plakat lub prezentację, które pomogą uczącemu się w utrwalaniu i pogłębianiu wiedzy z zakresu podstaw budowy i czynności układów w organizmie człowieka.

Praca z całym zespołem

Praca z całym zespołem to natomiast forma zaangażowania całej klasy; polega na tym, że wszyscy uczący się biorą udział w danej aktywności, np. w „giełdzie pomysłów” lub dyskusji na temat budowy narządów czy układów organizmu człowieka. Uczący się mogą udzielać odpowiedzi na przygotowane przez prowadzącego zestawy pytań czy uzupełniać niedokończone zdania na temat zagadnień poruszonych w filmie.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Na podstawie informacji zdobytych po obejrzeniu filmu, jak również z atlasu i infografiki uczący się mogą przygotować się do prowadzenia lekcji, na której nauczyciel jest obserwatorem. W oparciu o np. materiał multimedialny uczący się przygotowuje quiz, który przeprowadza z grupą czy zespołem podczas lekcji. Może przygotować także schematy, na których trzeba zamieścić czy uzupełnić brakujące informacje na temat budowy i funkcjonowania poszczególnych narządów i układów w organizmie człowieka. Materiał może pomóc uczącemu się w przygotowaniu się do egzaminu (analiza treści multimedialnej, samosprawdzenie („self‑test”) oraz ugruntowanie wiadomości za pomocą pytań dołączonych do materiału).

Materiał multimedialny pozwala na indywidualne powtórzenie wiadomości czy przygotowanie się do egzaminu, umożliwia także zdobycie wiedzy niezbędnej do udzielenia odpowiedzi na pytania (w formie np. niedokończonych zdań) z zestawów przygotowanych przez nauczyciela czy do stworzenia schematu (np. budowa i czynności układu krążenia, przewodu pokarmowego).

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

W pracy z materiałem multimedialnym istotna jest samodzielność uczącego się. Materiał pozwala na indywidualną pracę, która nie wymaga obecności nauczyciela lub minimalizuje potrzebę jego obecności – zadaniem nauczyciela jest wtedy jedynie wyjaśnienie problemów i weryfikacja osiągnięć. Uczący się nie tylko ma stały dostęp do źródła wiedzy, ale też może ją sam zweryfikować i ocenić postępy własnego uczenia się.

Materiał multimedialny pozwala również na indywidualizację nauczania i dostosowanie go do możliwości i potrzeb edukacyjnych osób uczących się. Nauczyciel dzieli klasę na grupy i zadaje uczącym się zadania (np. mapa myśli, plakat, ulotka lub krzyżówka) o różnym stopniu trudności, dotyczące budowy i czynności określonych narządów.

Osoby, które mają trudności z zapamiętaniem danej części materiału, mogą na zajęciach obejrzeć go ponownie, w czasie gdy inne grupy np. biorą udział w analizie przypadku, tworzeniu komiksu czy opracowaniu broszury, w której opiszą, analogicznie jak w materiale multimedialnym, przyswojone treści.

Uczący się może powracać do materiału multimedialnego wiele razy, dopóki nie osiągnie wiedzy na wymaganym poziomie. Materiał ten może służyć do:

• powtórzenia treści,

• przygotowania się do lekcji,

• wykonania zadania,

• opracowania gry edukacyjnej, schematu, broszury czy mapy myśli,

• przygotowania się do konkursów.

Nauczyciel określa obszar i problem do rozwiązania, formułuje cele dydaktyczne, które chce osiągnąć, oraz ustala pytania prowadzące uczącego się po danym obszarze wiedzy. Tekst przewodni wskazuje kolejne kroki w zdobywaniu wiedzy i umiejętności. Osoba ucząca się pracuje samodzielnie, mając do dyspozycji źródła wiedzy i materiały pomocnicze niezbędne do realizacji

Tytuł materiału multimedialnego

Rozwój psychofizyczny człowieka

Typ materiału multimedialnego

Film edukacyjny

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

W filmie zaprezentowano wszystkie etapy rozwoju psychofizycznego człowieka, począwszy od noworodka, a skończywszy na osobie w podeszłym wieku. Przedstawiono także charakterystykę poszczególnych etapów rozwoju psychofizycznego człowieka – wiedza ta jest niezbędna opiekunowi medycznemu w sprawowaniu właściwej opieki nad pacjentem.

Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:

• MED.14.2.4)4) omawia rozwój psychofizyczny człowieka w poszczególnych fazach jego życia,

• MED.14.3.1)1) omawia metody, techniki i sprzęt do wykonania pomiarów antropometrycznych, pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu, saturacji krwi, temperatury ciała, obliczania wskaźnika masy ciała – Body Mass Index (BMI),

• MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia.

Znajomość cech charakteryzujących poszczególne etapy rozwoju psychofizycznego człowieka jest potrzebna do prawidłowej oceny fizjologii i patologii narządów. Film jest powiązany z wszystkimi materiałami multimedialnymi, może być wykorzystany jako wprowadzenie do zagadnień w nich poruszanych.

Materiał sprawdzający powiązany z filmem edukacyjnym to zadanie „Zmiany organizmu powyżej 65. roku życia”.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następującego celu: poznanie etapów rozwoju psychofizycznego człowieka, począwszy od noworodka, skończywszy na osobie w podeszłym wieku.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

Praca indywidualna

W pracy indywidualnej film może być wykorzystany np. do odgrywania scenek na forum klasy, ukazujących poszczególne etapy rozwoju człowieka, a następnie do przeprowadzenia quizu z całym zespołem lub grupą. Uczący się mogą przygotowywać schematy analizujące rozwój psychofizyczny człowieka w poszczególnych okresach życia.

Praca w grupach, praca z całym zespołem

Praca zarówno w grupach, jak i z całym zespołem może polegać na przeprowadzeniu dyskusji na temat przygotowanych przez prowadzącego zestawów pytań lub niedokończonych zdań dotyczących rozwoju psychoruchowego człowieka. Podobne zestawy uczący się mogą także przygotować dla siebie nawzajem.

Zadania do opracowania przez uczących się mogą dotyczyć etapów, na które dzieli się rozwój psychofizyczny człowieka, i ich charakterystyki. Można podać zestaw cech i poprosić, aby uczący się wskazali odpowiedni etap rozwoju psychofizycznego człowieka. Zadaniem uczących się może być dokończanie zdań, np.:

• Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia wiek podeszły definiuje się jako okres powyżej… (65.) roku życia.

• W trakcie procesu starzenia częściej występują… (choroby reumatyczne, zaburzenia funkcji układu krążenia, choroby nowotworowe, cukrzyca czy przewlekła obturacyjna choroba płuc).

• Maksymalną wydolność fizyczną organizm człowieka uzyskuje około… (30.) roku życia.

• Okres dojrzewania organizmu rozpoczyna się w wieku… (10) lat u dziewczynek i… (12) lat u chłopców.

• Okres późnego dzieciństwa przypada od… (7.) do… (12.) roku życia.

• Ponieważ powierzchnia ciała noworodka jest duża w porównaniu z jego masą, może dochodzić u niego do… (łatwego wychłodzenia organizmu).

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Materiał multimedialny może być wielokrotnie odtwarzany, w zależności od indywidualnych potrzeb uczącego się. Pozwala na powtórzenie wiadomości czy przygotowanie się do egzaminu. Umożliwia także zdobycie wiedzy niezbędnej do udzielenia odpowiedzi na pytania (w formie np. niedokończonych zdań) z zestawów przygotowanych przez nauczyciela, dotyczących różnych etapów rozwoju psychofizycznego człowieka, a więc odnoszących się np. do noworodka, niemowlęcia, dziecka, nastolatka, dorosłego, osoby w podeszłym wieku.

Film pomaga uczącemu się przygotować lekcję, którą samodzielnie poprowadzi, a nauczyciel będzie obserwatorem. Na podstawie filmu uczący się tworzy np. quiz, scenki, krzyżówkę, które prezentowane są grupie czy zespołowi podczas lekcji.

Uczący się może samodzielnie lub w grupach przygotować np. prezentację, broszurę lub plakat na temat poszczególnych etapów rozwoju człowieka, od okresu noworodkowego aż po okres starości. Warto uzupełnić i rozszerzyć opisy o informacje z infografiki „Choroba – objawy – skutki w opiece”, dopasowując choroby do etapu rozwoju.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

Film edukacyjny pozwala na indywidualizację nauczania i dostosowanie go do możliwości i potrzeb edukacyjnych osób uczących się. Nauczyciel dzieli klasę na grupy i zadaje uczącym się zadania (np. mapa myśli, scenka, plakat, ulotka lub krzyżówka) o różnym stopniu trudności, dotyczące poszczególnych etapów rozwoju psychofizycznego człowieka, a więc odnoszące się np. do noworodka, niemowlęcia, dziecka, nastolatka, dorosłego, osoby w podeszłym wieku.

E‑materiał umożliwia uczącym się pracę w indywidualnym tempie oraz powtarzanie materiału w dowolnym momencie.

Uczący się może powracać do materiału multimedialnego wiele razy, dopóki nie osiągnie wiedzy na wymaganym poziomie. Materiał ten może służyć do:

• powtórzenia treści,

• przygotowania się do lekcji,

• wykonania zadania,

• opracowania gry edukacyjnej, schematu, broszury czy mapy myśli,

• przygotowania się do konkursów.

Nauczyciel określa obszar i problem do rozwiązania, formułuje cele dydaktyczne, które chce osiągnąć, oraz ustala pytania prowadzące uczącego się po danym obszarze wiedzy. Tekst przewodni wskazuje kolejne kroki w zdobywaniu wiedzy i umiejętności. Osoba ucząca się pracuje samodzielnie, mając do dyspozycji źródła wiedzy i materiały pomocnicze niezbędne do realizacji zadania.

Tytuł materiału multimedialnego

Budowa tkanek, narządów i układów organizmu człowieka

Typ materiału multimedialnego

Atlas interaktywny

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

Materiał zawiera zdjęcia i grafiki obrazujące rodzaje tkanek w organizmie człowieka i przykłady ich występowania (tkanka nerwowa, mięśniowa, łączna, nabłonkowa) oraz budowę poszczególnych układów i narządów; opisy dostosowane są do poziomu kształcenia w zawodzie opiekuna medycznego.

Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:

• MED.14.2.4)1) objaśnia pojęcia z zakresu anatomii i fizjologii człowieka,

• MED.14.2.4)2) omawia budowę tkanek, narządów i układów organizmu człowieka,

• MED.14.2.4)3) opisuje czynności i funkcje komórek, tkanek i narządów oraz prawa rządzące tymi funkcjami.

Atlas interaktywny jest powiązany z filmem „Podstawy budowy i czynności układów w organizmie człowieka”. Atlas może być wykorzystywany do utrwalania lub powtarzania wiedzy. Natomiast w celu poznania lub utrwalenia nazw i budowy np. narządów uczący się może najpierw skorzystać z atlasu, a następnie obejrzeć filmy edukacyjne.

Materiały sprawdzające powiązane z atlasem interaktywnym:

• „Test wiedzy z zakresu anatomii i fizjologii”,

• „Budowa układu pokarmowego”.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

• opisywanie tkanek i ich występowania w organizmie człowieka,

• opisywanie budowy poszczególnych układów i narządów w organizmie człowieka.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

Atlas jako źródło wiedzy łatwo i szybko dostępnej może być wykorzystany w pracy indywidualnej, np. oglądaniu filmu czy korzystaniu z podręcznika może towarzyszyć uzupełnianie wiedzy dzięki informacjom zawartym w atlasie. Atlas może być wykorzystany w pracy indywidualnej (np. sprawdzenie wiadomości uczącego się – quiz), w pracy w grupie (np. analiza modelu anatomicznego człowieka, organu, tkanki), również w pracy z całym zespołem (np. dyskusja o danym procesie fizjologicznym czy narządzie/organie anatomicznym).

Praca indywidualna

Na podstawie informacji zawartych w atlasie uczący się mogą w ramach pracy indywidualnej tworzyć scenki i opisywać na forum klasy dany narząd/układ czy proces fizjologiczny, a następnie przeprowadzić quiz z całym zespołem lub grupą.

Praca w grupach

Praca w grupach może polegać na dzieleniu się wzajemnie między członkami zespołu informacjami czy na opracowywaniu zestawu niedokończonych zdań, np.:

• Kość jest zbudowana z… (chrząstki nasadowej, trzonu kości i nasady kości).

• Pęcherzyk nasienny jest elementem układu… (płciowego męskiego).

• Ściana serca zbudowana jest z… (wsierdzia, osierdzia ściennego, osierdzia trzewnego, jamy osierdzia).

• Gruczoł potowy jest unerwiony przez… (acetylocholinergiczne włókna współczulne).

• Acetylocholinergiczne włókna współczulne unerwiają… (gruczoł potowy).

• W skład układu hormonalnego wchodzą:… (przysadka mózgowa, podwzgórze, tarczyca, gruczoły przytarczyczne, grasica, trzustka, nadnercza, gonady oraz komórki układu pokarmowego).

Pracując w małych grupach, np. czteroosobowych, uczący się mogą przygotować dla siebie nawzajem (lub może to zrobić nauczyciel) schemat, rysunek jakiegoś układu i poprosić o opisanie jego budowy i umieszczenie nazw poszczególnych elementów we właściwych miejscach grafiki.

Praca z całym zespołem

Praca z całym zespołem to natomiast forma zaangażowania całej klasy; polega na tym, że wszyscy uczący się biorą udział w danej aktywności, np. w „giełdzie pomysłów”, dyskusji, udzielaniu odpowiedzi na przygotowane przez prowadzącego zestawy pytań, opracowaniu schematów lub map myśli dotyczących zagadnień omówionych w atlasie.

Zadania może przygotować nauczyciel lub np. wyznaczona osoba z klasy. Osoba ta np. opracowuje schemat układu dokrewnego, układu nerwowego czy płciowego, a uczący się muszą opisać budowę danego układu lub właściwie wskazać na grafice jego elementy. Można przygotować kartki z nazwami składowych kilku narządów lub układów. Zadaniem uczących się jest przyporządkowanie tych nazw do odpowiednich miejsc na schemacie.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Atlas jako źródło wiedzy łatwo i szybko dostępnej może być wykorzystany w pracy indywidualnej, szczególnie poza zajęciami stacjonarnymi. Atlas jest przydatny zarówno do przygotowania się uczącego się do zajęć bieżących, jak i do powtórzenia materiału i przygotowania się do egzaminu. Atlas pomaga uczącemu się opracować lekcję, którą samodzielnie poprowadzi, a nauczyciel będzie obserwatorem. Na podstawie atlasu uczący się tworzy np. quiz, który przeprowadza z grupą czy zespołem podczas lekcji.

Uczący się może opracować, samodzielnie lub w grupie, prezentację bądź plakat, w których połączy informacje z atlasu i filmu „Podstawy budowy i czynności układów w organizmie człowieka”.

Atlas pozwala na indywidualne powtórzenie wiadomości czy przygotowanie się do egzaminu, umożliwia także zdobycie wiedzy niezbędnej do udzielenia odpowiedzi na pytania (w formie np. niedokończonych zdań) z zestawów przygotowanych przez nauczyciela czy do stworzenia schematu (np. obrazującego budowę i czynności układu krążenia, przewodu pokarmowego).

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

Atlas w pracy indywidualnej może być wykorzystany do przygotowania się do zajęć bieżących oraz do egzaminu. Materiał multimedialny pozwala również na indywidualizację nauczania i dostosowanie go do możliwości i potrzeb edukacyjnych osób uczących się. Nauczyciel dzieli klasę na grupy i zadaje uczącym się zadania (np. mapa myśli, scenka, plakat, ulotka lub krzyżówka) o różnym stopniu trudności, dotyczące budowy i czynności określonych narządów.

Osoby, które mają trudności z zapamiętaniem danej części materiału, mogą na zajęciach obejrzeć go ponownie, w czasie gdy inne grupy np. biorą udział w analizie przypadku, tworzeniu komiksu czy opracowaniu broszury, w której opiszą, analogicznie jak w materiale multimedialnym, przyswojone treści.

Uczący się może powracać do materiału multimedialnego wiele razy, dopóki nie osiągnie wiedzy na wymaganym poziomie. Materiał ten może służyć do:

• powtórzenia treści,

• przygotowania się do lekcji,

• wykonania zadania,

• opracowania gry edukacyjnej, schematu, broszury czy mapy myśli,

• przygotowania się do konkursów.

Nauczyciel określa obszar i problem do rozwiązania, formułuje cele dydaktyczne, które chce osiągnąć, oraz ustala pytania prowadzące uczącego się po danym obszarze wiedzy. Tekst przewodni wskazuje kolejne kroki w zdobywaniu wiedzy i umiejętności. Osoba ucząca się pracuje samodzielnie, mając do dyspozycji źródła wiedzy i materiały pomocnicze niezbędne do realizacji zadania.

Tytuł materiału multimedialnego

Fizjologia narządów

Typ materiału multimedialnego

Infografika

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

Materiał multimedialny zawiera schematy przedstawiające położenie narządu w układzie oraz opisujące czynności danego narządu, np. rola krążenia wielkiego zobrazowana schematem przepływu krwi z lewej komory do prawego przedsionka serca oraz krótkie teksty o czynnościach poszczególnych narządów i całych układów.

Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:

• MED.14.2.4)1) objaśnia pojęcia z zakresu anatomii i fizjologii człowieka,

• MED.14.2.4)2) omawia budowę tkanek, narządów i układów organizmu człowieka,

• MED.14.2.4)3) opisuje czynności i funkcje komórek, tkanek i narządów oraz prawa rządzące tymi funkcjami.

Infografika jest powiązana z filmami edukacyjnymi oraz atlasem interaktywnym, może być wykorzystana do utrwalenia czy powtórzenia poznanych wiadomości. Nauczyciel może posłużyć się tym materiałem multimedialnym w dogodnym momencie procesu dydaktycznego.

Infografika jest powiązana z następującym materiałem sprawdzającym: „Układ krążenia”.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

• opisywanie położenia poszczególnych narządów w układzie,

• analizowanie czynności poszczególnych narządów.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

Praca indywidualna

Infografika może być wykorzystana w pracy indywidualnej, np. oglądaniu filmu, korzystaniu z atlasu czy z podręcznika może towarzyszyć uzupełnianie wiedzy dzięki informacjom zawartym w infografice. Wiadomości pozyskane z infografiki mogą stanowić uzupełnienie czy poszerzenie wiedzy, infografika może posłużyć do wyjaśnienia zdobytych już wiadomości, sprawdzenia (np. dzięki przygotowanemu na podstawie infografiki quizowi) wiedzy uczącego się.

Praca w grupach

W pracy w grupie uczący się mogą wykonać np. analizę modelu anatomicznego człowieka, organu, tkanki czy procesów fizjologicznych. Praca w grupach może więc polegać na dzieleniu się wzajemnie między uczestnikami zajęć informacjami, przy czym np. dwie lub trzy osoby będą mogły wejść w rolę nauczyciela.
Uczący się, podzieleni na grupy, mogą opracowywać informacje o fizjologii poszczególnych narządów, scalając je z wiadomościami z pozostałych materiałów multimedialnych. Warto tak przydzielić zadania grupom, by łącznie opracowane były informacje o wszystkich narządach opisanych w infografice.

Praca z całym zespołem

W pracy z całym zespołem materiał może być wykorzystany do przeprowadzenia dyskusji na temat np. procesów fizjologicznych, narządów/organów anatomicznych. Angażując całą grupę, można np. przeprowadzić dyskusję, konkurs polegający na udzielaniu odpowiedzi na przygotowane przez prowadzącego zestawy pytań.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Infografika może być wykorzystana w pracy indywidualnej. Uczący się może korzystać z infografiki, przygotowując się do zajęć bieżących czy powtarzając materiał, np. przed egzaminem. Na podstawie infografiki uczący się tworzy np. quiz, który przeprowadza z grupą czy zespołem podczas lekcji, czy zestaw pytań dla uczestników zajęć.

Podobnie jak w przypadku pozostałych materiałów multimedialnych, uczący się mogą skorzystać z infografiki, przygotowując informacje, np. mapę myśli lub schemat, o układach w organizmie człowieka i o funkcjonowaniu narządów. Jeśli będą pracować w grupach, to każda grupa może przygotować materiał o jednym z układów, a następnie udostępnić go pozostałym uczącym się.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

Infografika w pracy indywidualnej może być wykorzystana przez uczącego się do przygotowania się do zajęć bieżących oraz do egzaminu. Infografika pozwala również na indywidualizację nauczania i dostosowanie go do możliwości i potrzeb edukacyjnych osób uczących się. Nauczyciel dzieli klasę na grupy i zadaje uczącym się zadania (np. mapa myśli, scenka, plakat, ulotka lub krzyżówka) o różnym stopniu trudności, dotyczące budowy i czynności określonych narządów.

Osoby, które mają trudności z zapamiętaniem danej części materiału, mogą na zajęciach obejrzeć go ponownie, w czasie gdy inne grupy np. biorą udział w analizie przypadku, tworzeniu komiksu czy opracowaniu broszury, w której opiszą, analogicznie jak w materiale multimedialnym, przyswojone treści.

Uczący się może powracać do materiału multimedialnego wiele razy, dopóki nie osiągnie wiedzy na wymaganym poziomie. Materiał ten może służyć do: powtórzenia treści,

• przygotowania się do lekcji,

• wykonania zadania,

• opracowania gry edukacyjnej, schematu, broszury czy mapy myśli,

• przygotowania się do konkursów.

Nauczyciel określa obszar i problem do rozwiązania, formułuje cele dydaktyczne, które chce osiągnąć, oraz ustala pytania prowadzące uczącego się po danym obszarze wiedzy. Tekst przewodni wskazuje kolejne kroki w zdobywaniu wiedzy i umiejętności. Osoba ucząca się pracuje samodzielnie, mając do dyspozycji źródła wiedzy i materiały pomocnicze niezbędne do realizacji zadania.

Tytuł materiału multimedialnego

Choroba – objawy – skutki w opiece

Typ materiału multimedialnego

Infografika

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

Materiał zawiera zarówno rysunki przedstawiające najbardziej charakterystyczne dla danej choroby objawy, jak i schematy określające zależności między objawami a skutkami istotne w opiece nad chorym. Grafiki obrazują związek choroby ze skutkami, zawierają opisy mechanizmu powstawania wybranych chorób i prezentują czynniki wpływające na ich powstawanie.

Materiał jest powiązany z kryterium weryfikacji, zgodnie z którym uczący się:

• MED.14.2.6)1) opisuje przyczyny i skutki naruszenia funkcji ciała, takie jak: uraz, przewlekła choroba, podeszły wiek oraz czynniki kontekstowe – osobowe i środowiskowe mające wpływ na funkcjonowanie osoby chorej i niepełnosprawnej.

Materiały sprawdzające powiązane z infografiką:

• „Test wiedzy z zakresu patologii”,

• „Objawy chorób”.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

• opisywanie chorób cywilizacyjnych (choroby układu nerwowego, choroby serca i układu krążenia, cukrzyca, urazy, choroba nowotworowa),

• opisywanie patomechanizmów, etiologii, objawów oraz skutków tych chorób, szczególnie w kontekście opieki sprawowanej przez opiekuna medycznego i jego pracy,

• analizowanie i dopasowywanie objawów do chorób oraz ich zależności pomiędzy objawami a ich powstawaniem.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

Praca indywidualna

Infografika może być wykorzystana w pracy indywidualnej, np. korzystaniu z podręcznika może towarzyszyć uzupełnianie wiedzy dzięki informacjom zawartym w infografice. Informacje te posłużą uczącemu się również do poszerzenia wiedzy czy do wyjaśnienia poznanych wiadomości.

Praca w grupach

Na podstawie informacji zawartych w infografice uczący się podczas pracy w grupie mogą dokonać analizy danej jednostki chorobowej, przykładowego przypadku klinicznego. Pod koniec zajęć każda z grup może zaprezentować, np. w postaci plakatu, wyniki swojej pracy. Praca w grupach może więc polegać na dzieleniu się wzajemnie między uczestnikami zajęć informacjami.

Praca z całym zespołem

W pracy z całym zespołem materiał może być wykorzystany podczas np. dyskusji o danym przypadku klinicznym, pacjencie czy jednostce chorobowej, może także posłużyć do wykrycia błędnych informacji w opisie przypadku.
Praca z całym zespołem to forma zaangażowania całej klasy; polega na tym, że wszyscy uczący się biorą udział w danej aktywności w dyskusji na temat np. etiologii czy patomechanizmów choroby, w udzielaniu odpowiedzi na przygotowane przez prowadzącego zestawy pytań dotyczących zagadnień z infografiki.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Infografika może być wykorzystana w pracy indywidualnej i jest przydatna uczącemu się zarówno do przygotowania się do zajęć bieżących, jak i do powtórzenia materiału czy przygotowania się do egzaminu.

Infografika pozwala na indywidualne powtórzenie materiału, przygotowanie się do egzaminu, umożliwia także zdobycie wiedzy niezbędnej do udzielenia odpowiedzi na pytania (w formie np. niedokończonych zdań) z zestawów przygotowanych przez nauczyciela czy do stworzenia schematu (np. prezentującego patomechanizm choroby, przypadek danej choroby czy jej powikłania).

W celu utrwalenia wiedzy na temat chorób cywilizacyjnych, patomechanizmów, etiologii, objawów oraz skutków tych chorób uczący się może, samodzielnie lub w grupie, przygotować broszurę, plakat czy prezentację.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

Infografika w pracy indywidualnej może być wykorzystana przez uczącego się do przygotowania się do zajęć bieżących oraz do egzaminu. Pozwala również na indywidualizację nauczania i dostosowanie go do możliwości i potrzeb edukacyjnych osób uczących się. Nauczyciel dzieli klasę na grupy i zadaje uczącym się zadania (np. mapa myśli, scenka, plakat, ulotka lub krzyżówka) o różnym stopniu trudności, dotyczące choroby, objawów, powikłań, etiologii czy patomechanizmu choroby.

Osoby, które mają trudności z zapamiętaniem danej części materiału, mogą na zajęciach obejrzeć go ponownie, w czasie gdy inne grupy np. biorą udział w analizie przypadku, tworzeniu komiksu czy opracowaniu broszury, w której opiszą, analogicznie jak w materiale multimedialnym, przyswojone treści.

Uczący się może powracać do materiału multimedialnego wiele razy, dopóki nie osiągnie wiedzy na wymaganym poziomie. Materiał ten może służyć do:

• powtórzenia treści,

• przygotowania się do lekcji,

• wykonania zadania,

• opracowania gry edukacyjnej, schematu, broszury czy mapy myśli,

• przygotowania się do konkursów.

Nauczyciel określa obszar i problem do rozwiązania, formułuje cele dydaktyczne, które chce osiągnąć, oraz ustala pytania prowadzące uczącego się po danym obszarze wiedzy. Tekst przewodni wskazuje kolejne kroki w zdobywaniu wiedzy i umiejętności.

Osoba ucząca się pracuje samodzielnie, mając do dyspozycji źródła wiedzy i materiały pomocnicze niezbędne do realizacji zadania.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Dobieranie w pary, grupowanie, zadania typu prawda czy fałsz

• „Test wiedzy z zakresu anatomii i fizjologii”

• „Test wiedzy z zakresu patologii”

Opis materiału sprawdzającego

Materiały zawierają zadania typu: dobieranie w pary, porządkowanie treści oraz zadania typu prawda czy fałsz. Zadania sprawdzają wiedzę z zakresu budowy anatomicznej człowieka, jego fizjologii oraz z zakresu patologii. W materiale znajdują się zadania o różnym stopniu trudności, od łatwych po trudne.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtórzenia wykonania ćwiczenia i jego sprawdzenia – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający w procesie edukacyjnym może zostać wykorzystany do pracy indywidualnej, pracy w grupach oraz pracy z całym zespołem. Zadanie dobierania w pary powiązane jest z filmem edukacyjnym, atlasem oraz infografiką.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:

• MED.14.2.4)1) objaśnia pojęcia z zakresu anatomii i fizjologii człowieka,

• MED.14.2.4)2) omawia budowę tkanek, narządów i układów organizmu człowieka,

• MED.14.2.4)3) opisuje czynności i funkcje komórek, tkanek i narządów oraz prawa rządzące tymi funkcjami,

• MED.14.2.4)4) omawia rozwój psychofizyczny człowieka w poszczególnych fazach jego życia,

• MED.14.2.6)1) opisuje przyczyny i skutki naruszenia funkcji ciała, takie jak: uraz, przewlekła choroba, podeszły wiek oraz czynniki kontekstowe – osobowe i środowiskowe mające wpływ na funkcjonowanie osoby chorej i niepełnosprawnej,

• MED.14.3)1)1) omawia metody, techniki i sprzęt do wykonania pomiarów antropometrycznych, pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu, saturacji krwi, temperatury ciała, obliczania wskaźnika masy ciała – Body Mass Index (BMI),

• MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia,

• MED.14.10.8)1) opisuje ogólne zasady komunikacji interpersonalnej,

• MED.14.10.8)2) wypowiada się w sposób zrozumiały, jasny i swobodny, logicznie argumentuje,

• MED.14.10.8)3) interpretuje mowę ciała w komunikacji,

• MED.14.10.8)4) wykorzystuje pytania, parafrazę w komunikacji interpersonalnej,

• MED.14.10.8)5) przestrzega zasady asertywności w komunikacji interpersonalnej,

• MED.14.10.8)6) udziela informacji zwrotnej,

• MED.14.10.8)7) przestrzega zasad etykiety językowej.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Dobieranie w pary, zadanie z lukami

• „Budowa układu pokarmowego”

• „Narząd słuchu”

• „Układ krążenia”

• „Objawy chorób”

Opis materiału sprawdzającego

Zadania polegają na porządkowaniu zarówno wiadomości dotyczących budowy anatomicznej człowieka i jego fizjologii, jak i informacji z zakresu patologii, np. przyporządkowanie objawów do jednostki chorobowej. Materiał zawiera pytania o różnym stopniu trudności, od łatwych po trudne.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtórzenia wykonania ćwiczenia i jego sprawdzenia – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach - oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający może zostać wykorzystany w procesie edukacyjnym do pracy indywidualnej, pracy w grupach oraz pracy z całym zespołem. Jest powiązany z atlasem, infografiką i filmem edukacyjnym. Istnieje możliwość wykorzystania zadania w procesie edukacyjnym, do samooceny, sprawdzenia wiedzy i umiejętności, do podsumowania i powtórzenia materiału oraz uzupełniania braków.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:

• MED.14.2.4)1) objaśnia pojęcia z zakresu anatomii i fizjologii człowieka,

• MED.14.2.4)2) omawia budowę tkanek, narządów i układów organizmu człowieka,

• MED.14.2.4)3) opisuje czynności i funkcje komórek, tkanek i narządów oraz prawa rządzące tymi funkcjami,

• MED.14.2.4)4) omawia rozwój psychofizyczny człowieka w poszczególnych fazach jego życia,

• MED.14.2.6)1) opisuje przyczyny i skutki naruszenia funkcji ciała, takie jak: uraz, przewlekła choroba, podeszły wiek oraz czynniki kontekstowe – osobowe i środowiskowe mające wpływ na funkcjonowanie osoby chorej i niepełnosprawnej,

• MED.14.3.1)1) omawia metody, techniki i sprzęt do wykonania pomiarów antropometrycznych, pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu, saturacji krwi, temperatury ciała, obliczania wskaźnika masy ciała – Body Mass Index (BMI),

• MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia,

• MED.14.10.8)1) opisuje ogólne zasady komunikacji interpersonalnej,

• MED.14.10.8)2) wypowiada się w sposób zrozumiały, jasny i swobodny, logicznie argumentuje,

• MED.14.10.8)3) interpretuje mowę ciała w komunikacji,

• MED.14.10.8)4) wykorzystuje pytania, parafrazę w komunikacji interpersonalnej,

• MED.14.10.8)5) przestrzega zasady asertywności w komunikacji interpersonalnej,

• MED.14.10.8)6) udziela informacji zwrotnej,

• MED.14.10.8)7) przestrzega zasad etykiety językowej.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadania typu prawda czy fałsz

• „Zmiany organizmu powyżej 65. roku życia”

Opis materiału sprawdzającego

Jest to zestaw trzech zdań dotyczących zmian w organizmie człowieka po 65. roku życia. Należy określić, czy zdania te są prawdziwe czy fałszywe.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtórzenia wykonania ćwiczenia i jego sprawdzenia – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących uczącemu się jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu; w przypadku nierozwiązania zadania uczący się otrzymuje informację wskazującą na potrzebę powrotu do niektórych zagadnień e‑zasobu.

Istnieje możliwość wykorzystania zadania w procesie edukacyjnym, do samooceny, sprawdzenia wiedzy i umiejętności, do podsumowania i powtórzenia materiału oraz uzupełniania braków. Jest powiązany z filmem edukacyjnym „Rozwój psychofizyczny człowieka”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:

• MED.14.2.4)1) objaśnia pojęcia z zakresu anatomii i fizjologii człowieka,

• MED.14.2.4)2) omawia budowę tkanek, narządów i układów organizmu człowieka,

• MED.14.2.4)3) opisuje czynności i funkcje komórek, tkanek i narządów oraz prawa rządzące tymi funkcjami,

• MED.14.2.4)4) omawia rozwój psychofizyczny człowieka w poszczególnych fazach jego życia,

• MED.14.3.1)4) wykorzystuje wyniki badań i pomiarów do ustalania problemów funkcjonalnych i potrzeb biopsychospołecznych człowieka w poszczególnych fazach życia i stanu zdrowia.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

E‑materiały ułatwiają zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu. Ułatwia to dostęp do informacji, likwiduje niektóre bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Minimalne wymagania sprzętowe zgodne z wymaganiami zpe.gov.pl

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści