Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik mechanik lotniczy3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik mechanik lotniczy

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

Celem e‑materiału jest przedstawienie słuchaczom zagadnień związanych z pracą mechanika lotniczego. Uczniowie mają zapoznać się z działaniem silnika tłokowego i turbinowego oraz częściami składowymi zespołu napędowego.

Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

Materiały są zgodne z obowiązującą podstawą programową kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego dla zawodu technik mechanik lotniczy.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji TLO.03. Wykonywanie obsługi technicznej płatowca i jego instalacji oraz zespołu napędowego statków powietrznych w zawodzie Technik mechanik lotniczy 315317.

Efekty kształcenia

Uczeń:

2) charakteryzuje rodzaje specjalnych części samolotów i ich podzespołów.

Uczeń:

1) posługuje się przepisami prawa lotniczego w zakresie dotyczącym obsługi technicznej i eksploatacji statków powietrznych,

2) posługuje się dokumentacją techniczno‑obsługową statków powietrznych sporządzoną w języku polskim i języku angielskim,

6) charakteryzuje zespoły napędowe stosowane w statkach powietrznych,

7) określa parametry termodynamiczne procesów zachodzących w silniku tłokowym i turbinowym,

8) określa zasady działania silników dwusuwowych i czterosuwowych,

9) określa parametry i osiągi silnika tłokowego,

10) określa budowę i działanie elementów konstrukcyjnych silnika tłokowego,

11) charakteryzuje systemy paliwowe silnika tłokowego,

12) określa budowę i działanie gaźnikowego systemu zasilania,

13) charakteryzuje budowę i działanie systemu wtrysku paliwa lotniczego,

14) określa elektroniczne sterowanie silnikiem tłokowym,

15) określa systemy rozruchu i zapłonu silnika tłokowego,

16) określa układy dolotowe, wydechowe i chłodzenia silników tłokowych,

17) określa doładowanie lub turbodoładowanie silnika tłokowego,

19) określa systemy smarowania silnika tłokowego,

20) określa przyrządy wskazań i kontroli pracy lotniczych silników tłokowych,

22) określa system monitorowania silnika tłokowego,

30) określa czynności obsługi technicznej statku powietrznego,

31) określa procedury obsługowe statku powietrznego,

32) określa techniki demontażu, sprawdzania, naprawy i montażu elementów statków powietrznych,

33) zaopatruje systemy pokładowe statków powietrznych,

34) stosuje narzędzia oraz sprzęt lotniskowy i hangarowy do obsługi technicznej statków powietrznych,

35) rozpoznaje oznakowania, symbole i napisy na samolocie,

36) stosuje programy komputerowe wspomagające obsługę techniczną statków powietrznych.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieD1DA45l8pWprowadzenie
   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z jego zawartością: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑zasobu.

2. Materiały multimedialne zawierają różnego rodzaju multimedia, które pozwolą uczącemu się na przyswojenie wiedzy.

   Filmy pod wspólnym hasłem Sekwencje filmowe Zasada działania lotniczego silnika tłokowego i turbinowegoDAyH1wGFoSekwencje filmowe Zasada działania lotniczego silnika tłokowego i turbinowego zawiera sześć materiałów:

   • Rodzaje silników lotniczych,

   • Zasada działania silników lotniczych,

   • Osiągi silników lotniczych,

   • Elektroniczne systemy sterowania,

   • Układ paliwowy samolotu,

   • Wskazania przyrządów w kokpicie oraz kontrola przed startem.

   Atlas interaktywny Części składowe zespołów napędowych stosowanych w statkach powietrznychDUCH5RSYwAtlas interaktywny Części składowe zespołów napędowych stosowanych w statkach powietrznych przedstawia:

   • budowę i schemat pracy silnika tłokowego,

   • schemat podstawowego układu rozrządu,

   • schemat układu chłodzenia, smarowania, paliwowego i olejowego,

   • układy zasilania gaźnikowego i wtryskowego,

   • budowę silnika gwiazdowego i „boksera”,

   • budowę i schemat działania silnika turbowentylatorowego, turbośmigłowego i turboodrzutowego,

   • schemat układu paliwowego silnika turbinowego,

   • opisy systemu $\text{FADEC}$.

   Interaktywne narzędzia typu scenario‑based learning Obsługa i diagnozowanie zespołów napędowychDAraI3irOInteraktywne narzędzia typu scenario‑based learning Obsługa i diagnozowanie zespołów napędowych to interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning, które przedstawia obsługę i inspekcję zespołów napędowych. W tej grze ekspert Tomek i mechanik Mirek rozmawiają ze sobą. Podczas gry uczestnik będzie:

   • analizował uzyskane informacje, a także podejmował decyzje związane z nieprawidłowością funkcjonowania zespołu napędowego oraz czynności prowadzące do usunięcia usterki na podstawie próby silnika samolotu $\text{AN-2}$,

   • na podstawie instrukcji obsługi Cesny 172 i checklisty odwzorowywał kolejność czynności związanych z przygotowaniem, uruchomieniem i wyłączeniem zespołu napędowego samolotu.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceDoC9fYsAjInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑zasobie.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuDSr4G5gzTSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przwodnik dla nauczycielaDmjwofJAIPrzwodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑zasobu w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięDyzJjzf42Przewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaD1FX3x0jDNetografia i bibliografia stanowią listę źródeł, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaDjqzTVlVjInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik mechanik lotniczy

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie pojęć związanych z budową i zasadą działania lotniczych zespołów napędowych.

Poniżej zamieszczone zostały propozycje wykorzystania poszczególnych elementów e‑materiałów do pracy w grupach i w zespole klasowym oraz do samodzielnej pracy ucznia podczas zajęć i poza nimi.

Praca uczniów podczas zajęć

Praca w grupach i zespole podczas zajęć

Sekwencje filmowe pod hasłem „Zasada działania lotniczego silnika tlokowego i turbinowego”

• Nauczyciel dzieli klasę na $4$ grupy.

• Grupom przekazuje instrukcje: grupy pierwsza i trzecia — „Obejrzyjcie uważnie dwa zaprezentowane sekwencje filmowe i postarajcie się zapamiętać oraz zanotować hasłami informacje, które dotyczą elementów, z jakich składa się silnik tłokowy”, grupy druga i czwarta — „Obejrzyjcie uważnie dwa zaprezentowane sekwencje filmowe i postarajcie się zapamiętać oraz zanotować hasłami informacje, które dotyczą układów i zasady działania w silniku tłokowym”. Prosi o notowanie na wspólnej dla grupy kartce.

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji wybrane przez siebie sekwencje filmowe.

• Po prezentacji filmu nauczyciel prosi grupy o szybkie zastanowienie się, czy wszystkie hasła, które pojawiły się w filmach, zostały przez nich wychwycone. Proponuje dopisanie brakujących lub takich, które powinny znaleźć się w tym zestawieniu według już posiadanej wiedzy uczniów.

• Grupy prezentują swoje zadania zagadnieniami. Grupa pierwsza, potem grupa trzecia jako uzupełnienie wystąpienia grupy pierwszej. Grupa druga, potem grupa czwarta jako uzupełnienie wystąpienia grupy drugiej.

• Po każdej prezentacji grupy nauczyciel prosi o uzupełnienie tego zagadnienia przez grupy, które miały inne zagadnienie do opracowania. Sam uzupełnia na końcu.

• Teraz nauczyciel zmienia zagadnienia dla grup, przekazując kartki z notatkami odpowiednim grupom.

• Prosi uczniów w grupie o utworzenie pięciu pytań testowych do tematu lotniczego silnika tłokowego dla: grup pierwszej i trzeciej — związane z zasadą działania, grupy druga i czwarta — związane z elementami budowy. Grupy pracują oddzielnie. Sugeruje użycie notatek z otrzymanej kartki, opracowań książkowych lub wyszukania informacji w sieci. Grupy pytania i odpowiedzi notują na otrzymanej kartce.

• Nauczyciel prosi o zaprezentowanie pytań i wspólną odpowiedź uczniów (z wyłączeniem uczniów przygotowujących pytanie).

• Nauczyciel zaleca skopiowanie notatek przez każdego z uczniów (przepisanie lub wykonanie notatki fotograficznej).

Atlas interaktywny „Części składowe zespołów napędowych stosowanych w statkach powietrznych”

• Nauczyciel prezentuje atlas interaktywny, skupiając się na wskazaniu jego zawartości (budowy silników i układów z nim związanych).

• Nauczyciel rozdaje każdemu z uczniów kilka wyciętych obrazków elementów silnika tłokowego i turbinowego bez opisów. Dobiera tak obrazki, aby były one charakterystyczne tylko do konkretnego rodzaju silnika.

• Nauczyciel w sali lekcyjnej w różnych miejscach na podłodze rozmieszcza opisane wg atlasu nazwy różnych rodzajów silników lotniczych. Przykład: grupa rodzajowa „silnik turboodrzutowy ze sprężarką osiową”, w której skład wejdzie zdjęcie ucznia przedstawiające „sprężarkę osiową”, ale już fotografia, na której widać sprężarkę osiową ze śmigłem, powinna zostać dodana do grupy „silnik turbośmigłowy ze sprężarką osiową”.

• Nauczyciel prosi, żeby każdy z uczniów umieścił swoje zdjęcia w odpowiedniej grupie rodzajów silnika lotniczego, sugerując, że do poprawnego przyporządkowania może posłużyć im atlas.

• Po przyporządkowaniu własnych fotografii nauczyciel wraz całą klasą podchodzi do kolejnych rodzajów silnika i omawia różnice pomiędzy nimi, dopytując uczniów, kto miał zdjęcia z danej grupy i co one oznaczają.

• Nauczyciel w razie potrzeby zmienia miejscami fotografie i koryguje odpowiedzi dotyczące informacji, jakie niesie dane oznaczenie.

• Na zakończenie zajęć zaleca wykonanie notatki zdjęciowej z pracy uczniów.

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning „Obsługa i diagnozowanie zespołów napędowych”

• Nauczyciel dzieli uczniów na pary.

• Uczniowie kolejno przechodzą grę, wspólnie analizując zadania.

• Podczas udzielania odpowiedzi na pytania pierwszy uczeń analizując zadanie, uzasadnia każdy wybór. Opisuje drugiemu uczniowi, dlaczego dana odpowiedź jest poprawna lub niepoprawna. Na głos wnioskuje, dlaczego opis w instrukcji pasuje do wskazanego fragmentu wykresu.

• Drugi uczeń sugeruje odpowiedź, ale decyzję na podstawie swojej wiedzy i wysłuchaniu propozycji drugiego ucznia, za każdym razem samodzielnie, podejmuje pierwszy uczeń.

• Pierwszy uczeń zapisuje w skrócie teksty zadań (lub wykonuje zdjęcie) oraz liczy i zapisuje swoje poprawne odpowiedzi.

• W drugiej części gry pierwszy uczeń nie tylko wskazuje element, który należy użyć według procedury, ale przed tym odpowiada drugiemu uczniowi, co wie na ten temat.

• Po wykonaniu dwóch poziomów gry i jej zakończeniu ponownie gra jest uruchamiana.

• Tym razem zadania rozwiązuje i tłumaczy swoje wybory drugi uczeń, a pierwszy wyraża swoje zdanie przed zaznaczeniem odpowiedzi przez drugiego ucznia.

• Drugi uczeń zapisuje w skrócie teksty zadań (lub wykonuje zdjęcie) oraz liczy i zapisuje swoje poprawne odpowiedzi.

• Nauczyciel po zakończonych dwóch rundach gry prosi uczniów o informacje zwrotne dotyczące ilości poprawnych odpowiedzi.

• Dopytuje o przydatność wyrażenia własnego zdania przez ucznia z pary.

• Teraz nauczyciel prosi o zaprezentowanie zanotowanych przez uczniów poprawnych odpowiedzi na zadania.

• Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do nieprawidłowych odpowiedzi.

• Nauczyciel zaprasza uczniów do pracy samodzielnej z tym e‑materiałem.

Interaktywne materiały sprawdzające

Materiały te należy używać w zależności od omawianego tematu jako jego uzupełnienie lub przerywnik. Wyjątek stanowi ćwiczenie „Lotnicze zespoły napędowe”, które może być użyte jako przygotowanie do testu oceniającego lub ćwiczenie podsumowujące.

Przykładowe działania w ramach lekcji

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć i zachęca uczniów do wspólnego rozwiązywania zadań.

• Aby zmotywować uczniów do udziału we wspólnym rozwiązywaniu zadań, nauczyciel może zaproponować ocenianie poprawnych odpowiedzi.

• Nauczyciel daje szanse na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• Uczniowie mogą korzystać z pomocy dydaktycznych.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań nauczyciel pomaga w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela np. na tablicy interaktywnej.

Praca samodzielna ucznia podczas zajęć

Sekwencje filmowe pod hasłem „Zasada działania lotniczego silnika tlokowego i turbinowego”

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji wybrane przez siebie sekwencje filmowe.

• Po odtworzeniu sekwencji filmowych prosi uczniów o sporządzenie notatki.

• Uczniowie mają, na podstawie obejrzanego filmu, wypisać pojęcia i hasła pojawiające się w filmie. Mają na to około dziesięć minut.

• Teraz nauczyciel jeszcze raz odtwarza wybraną w określonym przedziale czasowym.

• Uczniowie, uważnie oglądając film, uzupełniają notatki i dopisują wyjaśnienie znalezionych haseł (np. definicje) na podstawie filmu lub zewnętrznych źródeł. Nauczyciel zachęca grupy do zanotowania informacji. Sam podpowiada grupom przy trudniejszych pojęciach.

• Uczniowie prezentują znalezione hasła. Wyjaśniają je na forum, a inni uczestnicy zajęć notują (zapisują, jeśli hasła nie posiadają definicji bądź uzupełniają o własne definicje).

• Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do prezentacji.

Atlas interaktywny „Części składowe zespołów napędowych stosowanych w statkach powietrznych”

• Nauczyciel prezentuje atlas interaktywny, skupiając się na wskazaniu jego zawartości (budowy silników i układów z nim związanych).

• Nauczyciel prosi uczniów, aby samodzielnie zapoznali się z atlasem.

• Podczas tej czynności uczniowie mają na podstawie atlasu skonstruować mapę myśli, w której w centralnym miejscu umieszczają spisy treści i zawartości atlasu, ale czynią to w wersji jednokartkowej.

• W środkowym punkcie zapisują hasło „Zespoły napędowe w statkach powietrznych”, a w pobocznych gałęziach wskazują na rodzaje silników opisanych w atlasie. Do każdej z pobocznych gałęzi dołączą podgałęzie z nazwami poszczególnych elementów przynależnych do grupy np. w skład grupy „silniki tłokowe” wejdą podgrupy „budowa i elementy składowe silników tłokowych”, „układy w silnikach tłokowych” (do której zaliczymy m.in. układ rozrządu, układ chłodzenia, układ paliwowy, układ smarowania i inne).

• Finalnie wszystkie elementy atlasu zostaną przyporządkowane do siebie według idei „od ogółu do szczegółu”.

• Uczniowie konstruują mapę w notesie cyfrowym lub na kartce $\text{A}4$ w zeszycie lub dodatkowej karcie.

• Nauczyciel poprosi wybranych uczniów o przedstawienie własnych map.

• Na zakończenie zajęć prosi o wykonanie notatki zdjęciowej z pracy uczniów.

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning „Obsługa i diagnozowanie zespołów napędowych”

• Nauczyciel informuje, że teraz wszyscy indywidualnie mają przejść grę, ale każde pytanie trzeba będzie opisać w notatniku.

• Uczniowie przechodzą grę.

• Podczas rozwiązywania zadań analizują je i uzasadniają każdy poprawny lub niepoprawny wybór, opisując dlaczego dana odpowiedź nie pasuje w ogóle lub nie pasuje do konkretnej sytuacji. Informacje te umieszczają w notatniku (zapisują w zeszycie lub w notesie elektronicznym).

• W pierwszej części mają opisać, dlaczego wybierają dany fragment wykresu prawidłowych zakresów i parametrów pracy zespołu napędowego w samolocie $\text{AN-}2$ na podstawie opisu z instrukcji.

• W drugiej części na podstawie instrukcji obsługi Cesna $172$ wskazują właściwe czynności do wykonania, m.in. przygotowanie do uruchomienia silnika, jego uruchomienie i wyłączenie. Jednocześnie czytają informacje zawarte przy każdej czynności.

• Nauczyciel po zakończonej przez wszystkich uczniów grze prosi o informację zwrotną o przebiegu zadań.

• Wybrani uczniowie opowiadają, jak wygadała ich gra. Na podstawie notatek wskazują, których wyborów dokonywali i dlaczego oraz czego dowiedzieli się z informacji dodatkowych przy przygotowaniu, uruchomieniu i wyłączeniu zespołu napędowego.

• Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do nieprawidłowych odpowiedzi.

Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenia.

Mają przy tym możliwość poproszenia nauczyciela o pomoc, jeśli mieliby wątpliwości. Prawidłowe rozwiązanie może być zaprezentowane przez nauczyciela lub ucznia, np. na tablicy interaktywnej, po rozwiązaniu przez wszystkich uczniów zadań.

Nauczyciel udziela komentarza do prezentowanego rozwiązania. W przypadku niewłaściwej odpowiedzi wyjaśnia, dlaczego jest ona nieprawidłowa i udziela poprawnej.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych poprzez researching w sieci na bazie ćwiczeń z e‑materiału. Jest to sposób podobny do lekcji odwróconej, ale skupiający się na poszukiwaniu informacji, których uczeń nie posiada i nie ma „oczywistego” dostępu do nich.

Praca indywidualna

Przed lekcją

• Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć z zagadnień związanych z budową i zasadą działania silników tłokowych prosi każdego ucznia o wykonanie pierwszego ćwiczenia z Interaktywnych materiałów sprawdzających pod nazwą „Lotnicze zespoły napędowe”.

• Uczeń może posługiwać się wszelkimi pomocami dydaktycznymi, ale nie ma dostępu do e‑materiałów „Budowa i zasada działania lotniczych zespołów napędowych”.

• Nauczyciel może przekazać wskazówki dotyczące zasobów bibliografii i netografii. Może też zdać się na kreatywność ucznia.

• Uczeń wykonuje ćwiczenie, poszukując odpowiedzi i zapisując znalezione materiały jako notatka.

• Sposób ten wspiera zarówno samodzielne poszukiwanie informacji, jak i nabywanie nowych umiejętności.

• Efektem pracy ucznia będzie przede wszystkim notatka dotycząca pytań z testu oraz rozwiązany właściwie test ($100\%$).

Podczas lekcji

• Nauczyciel wyświetla pierwsze ćwiczenie: „Lotnicze zespoły napędowe”.

• Przechodzi przez kolejne pytania i odpowiedzi.

• Uczniowie prezentują informacje ze swoich notatek, które dotyczą omawianego pytania, budując „wspólną wiedzę”.

• Słuchając wypowiedzi, uzupełniają notatki o informację, które znaleźli w domu inni uczniowie.

• Nauczyciel prezentuje pierwszy z e‑materiałów — sekwencje filmowe.

• Po prezentacji prosi uczniów o komunikat zwrotny dotyczący tego, ile informacji nowych, a ile znanych zostało przekazanych w materiałach filmowych.

Praca w grupie

Przed lekcją

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i każdej z nich przydziela określony temat, np. „Przygotuj prezentację dotyczącą układu doładowania silników tłokowych” lub „Przygotuj prezentację dotyczącą procedury uruchomienia samolotu”, lub „Przygotuj prezentację dotyczącą wyposażenie kokpitu w urządzenia wskazań i kontroli silnika”.

• Uczniom zostaje udostępniony film „Zasada działania lotniczego silnika tłokowego i turbinowego”, a nauczyciel prosi o wybranie z niego właściwych fragmentów pomagających w przygotowaniu prezentacji.

• Nauczyciel prosi o wykonanie prezentacji, którą uczniowie wypracują zdalnie w zespole. Praca zdalna może odbywać się np. przy skorzystaniu z darmowych programów dedykowanych do takiego typu działań: Sway lub PowerPoint.

• Uczniowie mogą korzystać z materiałów dydaktycznych oraz czerpać informacje z innych źródeł niż instrukcja.

• Dodatkowym atutem prezentacji może być pozyskany z sieci film związany z fragmentem omawianego zagadnienia.

Podczas lekcji

• Prezentacje są przedstawiane na zajęciach i omawiane przez grupy uczniów.

• Nauczyciel uzupełnia informacje, tłumaczy i wspiera uczących się.

• Jako podsumowanie prezentuje e‑materiał „Części składowe zespołów napędowych stosowanych w statkach powietrznych”.

• Nauczyciel prosi uczniów o ocenę ilości informacji zawartych w ich prezentacjach i w e‑materiale.

• Wskazuje na wagę samodzielnego pozyskiwania informacji. Podkreśla wiarygodność źródeł informacji z sieci.

• Uczniowie notują informacje lub kopiują prezentacje innych grup.

Praca z uczniami z $\text{SPE}$

E‑materiał ułatwia zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Usprawnia dostęp do informacji oraz likwiduje pewne bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans.

Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów przygotowane dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu.

Indywidualizowanie pracy z uczniem

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel może przydzielać zróżnicowane zadania/prace/zagadnienia uczniom. Różnicowanie może polegać na trudności pojęcia do wyjaśnienia lub też zakresu, który dany uczeń w tym samym czasie ma opracować. Dodatkowym elementem indywidualizacji może być wzbogacanie swoich opracowań o wiadomości z Internetu. Może to być na przykład zebranie suplementarnej netografii i dołożenie jej do już zawartej w materiałach.

Przykład możliwości indywidulanych zajęć z uczniem:

• Nauczyciel zauważa, że uczeń średno radzi sobie w pracy w grupie. Postanawia zaktywizować ucznia w inny sposób niż opisany w przykładzie dotyczącym pracy grupowej z sekwencjami filmowymi. Zadaniem ucznia będzie obserwacji pracy grupy i zapisywanie haseł, które uczniowie nie rozumieją i tworzenie słownika pojęć, które się pojawią w wypoeiwdziach (na podstawie informacji z internetu lub literatury branżowej).

• Podczas podsumowania ćwiczenia grupowego uczeń prezentuje swój słownik opisując pojęcia (lub słownik przesyła materiał gotowy wszystkim uczniom).

Inne nadprogramowe zadania, które mogą pojawić się przy pracy z tymi e‑materiałami, to np. przygotowanie przez uczniów zdolnych fiszek elementów składowych silnika tłokowego lub turbinowego bądź opracowanie elektronicznego testu z pytań, które wcześniej każdy z uczniów przygotował.

Przy pracy w grupie nauczyciel powinien zwracać uwagę na role grupowe, które pełnią uczniowie, i wyłonić zespoły, pozwalając różnym osobom współpracować ze sobą. W swojej pracy może zwrócić uwagę na wykorzystanie metody tutoringu rówieśniczego. Do grupy może przydzielić uczniów z większą wiedzą lub/i wyższym poziomem kompetencji społecznych, ale i takiego uczestnika zajęć, który może mieć trudności z wykonywaniem obowiązków. Uczniowie z mniejszą wiedzą wspierani przez uczniów zdolnych będą łatwiej przyswajali wiedzę. Uczniowie zdolni, ucząc innych, będą powtarzali i utrwalali zdobytą wiedzę oraz rozwiązywali problemy związane ze sposobami wytłumaczenia materiału uczniom, którzy sobie z tym nie radzą.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści