Projektowanie formuł wykorzystujących sprawdzanie warunków
Arkusz kalkulacyjny wspiera wiele działań ludzi wykonujących zadania zawodowe w różnych dziedzinach: bankowości, projektowaniu inżynierskim, badaniach naukowych, statystyce itp. Może być również twoim sprzymierzeńcem w rozwiązywaniu zadań z matematyki, fizyki, chemii, w tworzeniu różnych zestawień z geografii lub biologii. Gdy poznasz jego tajniki, na pewno wielokrotnie go wykorzystasz, tworząc przy tym tabele wypełnione danymiP19PBwoNdtabele wypełnione danymi i nietypowymi formułamiP18O7k5EFnietypowymi formułami. Demonstrowane przykłady wprowadzą cię w tajniki projektowania formułP13UBVwiCprojektowania formuł z użyciem nowych, dla ciebie, funkcji dostępnych w arkuszu kalkulacyjnym.
Funkcja JEŻELI
Stosując funkcję JEŻELI, należy podać trzy argumenty. Pierwszym jest test logiczny, a więc sprawdzenie, czy określony warunek jest spełniony, drugim argumentem jest informacja określająca wartość komórki w przypadku, gdy warunek jest spełniony, zaś trzecim argumentem jest wartość komórki w przypadku, gdy warunek nie jest spełniony.
2
Ćwiczenie 1
Wyobraź sobie, że organizujesz konkurs dla swoich kolegów. Konkurs jest dwuetapowy. W drugim etapie mogą wziąć udział tylko ci uczestnicy, którzy uzyskają w pierwszym etapie co najmniej połowę maksymalnej liczby punktów. Zaprojektuj tabelę prezentującą wyniki uczestników konkursu. Zastosuj funkcję JEŻELI do uzyskania informacji, kto zakwalifikował się do następnego etapu konkursu. Do graficznego oznaczenia zakwalifikowanych uczestników wykorzystaj polecenie formatowania warunkowegoP1Grjt8gPformatowania warunkowego. W ten sposób łatwo zlokalizujesz w tabeli koleżanki i kolegów, którzy zakwalifikowali się do drugiego etapu konkursu. Konstruując własną tabelę, możesz wzorować się na poniższej ilustracji. Możesz również pobrać plik z tabelą wypełnioną danymi.
R1RRYCvDcSeLG
RiQFFvswrTUnr
Rdml12DCxz803
RH4Xl55DbVVXt
RdzZkCBpNMfAP
Zadanie spróbuj wykonać samodzielnie. Jeżeli masz problemy, skorzystaj z podpowiedzi.
Aby dowiedzieć się kto zakwalifikował się do drugiego etapu konkursu, wykorzystując arkusz kalkulacyjny, postępuj według poniższej instrukcji.
Zbuduj tabelę, wypełnij danymi lub pobierz ją.
Zaprojektuj formułę obliczającą całkowitą liczbę punktów uzyskaną przez poszczególnych zawodników. Zgodnie z zamieszczoną ilustracją w komórce zastosuj formułę: =SUMA(:), a następnie skopiuj ją do bloku komórek :. Zwróć uwagę, że w formule zostało zastosowane adresowanie względneadresowanie_względneadresowanie względne.
Zaprojektuj formułę, która zakwalifikuje odpowiednie osoby do drugiego etapu konkursu. Proponujemy ci, aby dla osób, które zostały zakwalifikowane do kolejnego etapu konkursu, w kolumnie pojawiło się słowo TAK, zaś dla pozostałych uczestników słowo NIE. Do zaprojektowania tej formuły zastosuj funkcję JEŻELI. Wpisz jako pierwszy argument warunek sprawdzający, czy wartość komórki zawierającej łączną liczbę punktów jest większa lub równa połowie maksymalnej liczby punktów do zdobycia, drugim argumentem jest słowo TAK, zaś trzecim słowo NIE. Projektując formułę, należy pamiętać o zastosowaniu adresowania bezwzględnegoadresowanie_bezwzględneadresowania bezwzględnego w stosunku do adresu komórki przechowującej maksymalną liczbę punktów. Formuła dla pierwszego zawodnika (w komórce ) ma następującą postać: =JEŻELI(>=*$$;"TAK";"NIE"). Zwróć uwagę, że poszczególne argumenty oddzielone są od siebie znakiem średnika. Funkcja JEŻELI występuje w kategorii funkcji: Logiczne.
Skopiuj komórkę zawierającą zaprojektowaną formułę do bloku komórek :. Operacja ta pozwoli ci uzyskać informację, kto zakwalifikował się do drugiego etapu konkursu.
Dla bloku komórek :, korzystając z formatowania warunkowegoformatowanie_warunkoweformatowania warunkowego, zaprojektuj tabelę w ten sposób, aby informacje o zakwalifikowaniu się do drugiego etapu konkursu zostały wyróżnione
Microsoft Excel 2019 lub nowszy:
RqRFcvIIAwWqq
LibreOffice Calc 7.0 lub nowszy:
RiiUK2mXddB1R
Funkcja LICZ.JEŻELI
W projektowanej w poprzednim przykładzie tabeli możesz wyliczyć liczbę koleżanek i kolegów zakwalifikowanych do drugiego etapu konkursu. Prezentowana tabela zawiera niewiele nazwisk i może ci się wydawać, że to zadanie jest niepotrzebne. Przecież widać, że zakwalifikowało się osób. Musisz sobie jednak zdawać sprawę, że taka tabela może zawierać o wiele więcej informacji. Jeśli w konkursie weźmie udział kilkaset osób, nie będzie już tak łatwo policzyć, bez popełnienia błędów, ile z nich zakwalifikowało się do drugiego etapu. Pomoże ci w tym odpowiednio zaprojektowana formuła, w której wykorzystasz funkcję LICZ.JEŻELI. Poszukaj jej wśród dostępnych funkcji. Dla ułatwienia poszukiwań sprawdź funkcje w kategorii Statystyka. Funkcja LICZ.JEŻELI, na podstawie dwóch argumentów, określa, ile razy w podanym zakresie występuje komórka spełniająca zadane kryterium. W prezentowanym przykładzie zakresem jest blok komórek zawierający informację o zakwalifikowaniu się do drugiego etapu konkursu, kryterium jest słowo TAK. Efektem wykonania zadania jest uzyskanie informacji o liczbie zakwalifikowanych osób do drugiego etapu konkursu.
R1EUQAydNm9Ft
2
Ćwiczenie 2
Wykorzystaj funkcję LICZ.JEŻELI do określenia liczby zakwalifikowanych osób do drugiego etapu konkursu. Do wykonania zadania wykorzystaj tabelę z poprzedniego ćwiczenia. Jeżeli masz problemy, skorzystaj z podpowiedzi.
R1YB0OXIWskMd
R1GxLeQGYQ1t2
RQliPoYSnITSV
RxVxalLUvj0Rl
Aby obliczyć liczbę osób zakwalifikowanych do drugiego etapu konkursu, postępuj według podanej instrukcji.
Zaznacz komórkę, w której zamierzasz policzyć uczniów zakwalifikowanych do drugiego etapu.
Wywołaj funkcję LICZ.JEŻELI.
Zaznacz zakres, czyli blok komórek, których zawartość będzie przeszukana zgodnie z określonym dalej kryterium.
Określ kryterium, tzn. podaj zawartość komórki, która będzie zliczana w formule.
Potwierdź wprowadzone dane.
Microsoft Excel 2019 lub nowszy:
R1DGviFseuF5f
LibreOffice Calc 7.0 lub nowszy:
R10m8JH1Z3l5E
Funkcję LICZ.JEŻELI możesz wykorzystać w bardzo wielu sytuacjach. Możesz na przykład określić liczbę swoich ocen celujących lub bardzo dobrych, wykorzystać do zliczania określonych gatunków zwierząt i roślin, a także do zliczania głosów podczas wyborów do samorządu szkolnego.
Funkcja SUMA.JEŻELI
Analizując dane z przeprowadzonego konkursu, możesz również obliczyć łączną liczbę punktów, jaką uzyskały tylko osoby zakwalifikowane do drugiego etapu konkursu. Taką operację w arkuszu kalkulacyjnym można przeprowadzić, projektując formułę z użyciem funkcji SUMA.JEŻELI. Funkcja ta sumuje wartości z interesującej nas kolumny tabeli, które odpowiadają komórkom innej kolumny, w której jest sprawdzany określony warunek. W prezentowanym przykładzie dodawane będą wartości z kolumny , przechowującej łączne wyniki uczestników konkursu. Przed dodaniem kolejnej wartości z tej kolumny będzie sprawdzany warunek, czy odpowiadająca komórka w kolumnie „” zawiera wartość „TAK” informującą o zakwalifikowaniu danej osoby do drugiego etapu konkursu. Efektem wykonania zadania jest uzyskanie informacji o łącznej liczbie uzyskanych punktów przez osoby zakwalifikowane do drugiego etapu konkursu.
RBjVOn9tKDS2E
2
Ćwiczenie 3
Wykorzystaj funkcję SUMA.JEŻELI do obliczenia łącznej liczby punktów osób, które zakwalifikowały się do drugiego etapu konkursu. Do wykonania zadania wykorzystaj tabelę z poprzedniego ćwiczenia. Jeżeli masz problemy, skorzystaj z podpowiedzi.
Aby obliczyć ile punktów łącznie zdobyły osoby zakwalifikowane do drugiego etapu konkursu, postępuj według podanej instrukcji.
Zaznacz komórkę, w której chcesz umieścić to obliczenie.
Wywołaj funkcję SUMA.JEŻELI.
Zaznacz zakres, czyli blok komórek, których zawartość będzie przeszukana zgodnie z określonym dalej kryterium – są to komórki kolumny , zawierające informacje o zakwalifikowaniu się osób do II etapu konkursu.
Określ kryterium, tzn. podaj zawartość komórki, która będzie zliczana w formule; tym kryterium jest słowo TAK.
Zaznacz zakres, czyli blok komórek, które zostaną zsumowane. Formuła doda komórki spełniające podane kryteria.
Potwierdź wprowadzone dane.
Microsoft Excel 2019 lub nowszy:
R25xQc1VLc46h
LibreOffice Calc 7.0 lub nowszy:
RrMDdy9GIyTAD
Funkcję SUMA.JEŻELI możesz wykorzystać w wielu sytuacjach. Pomyśl, może sam ułożysz problem, do rozwiązania którego będzie potrzebna funkcja SUMA.JEŻELI.
2
Ćwiczenie 4
Na podstawie zgromadzonych w pliku danych oblicz ile w Polsce występuje rodzajów drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Wyniki zamieść w przygotowanej tabeli, w bloku komórek :. W celu wykonania zadania pobierz plik z tabelą.
RS0mLhbMuG12x
R7W8SK152BEgy
R7TCQeL9xEmzf
RhTB2yy6a6VUe
R12GJmlqRrzmu
Aby obliczyć liczbę rodzajów drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin, postępuj według podanej instrukcji.
Zaznacz komórkę, w której chcesz umieścić to obliczenie. W tym przypadku jest to komórka .
Wywołaj funkcję LICZ.JEŻELI.
Zaznacz zakres, czyli blok komórek, których zawartość będzie przeszukana zgodnie z określonym dalej kryterium – są to komórki kolumny, zawierające informacje o przybliżonej liczbie rodzajów drzew z danej rodziny.
Określ kryterium, tzn. podaj zawartość komórki, która będzie zliczana w formule; tym kryterium będzie nazwa każdej z rodzin. W pierwszej komórce, jeżeli chcesz obliczyć liczbę drzew z rodziny bukowatych, będzie to słowo bukowate.
Potwierdź wprowadzone dane.
Przykładowa odpowiedź:
Możemy zaprojektować jedną formułę, którą umieścimy w komórce i przeciągniemy w dół. W tym celu skorzystamy z adresowania bezwzględnego:
=LICZ.JEŻELI($C$4:$C$24;G4)
RALeVz0jU8wHv
2
Ćwiczenie 5
Na podstawie zgromadzonych w pliku danych, oblicz ile w Polsce występuje gatunków drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Wyniki zamieść w przygotowanej tabeli, w bloku komórek :. W celu wykonania zadania pobierz plik z tabelą.
RyVqLFEEBJAqw
R1XOqSKRFdidi
RIeCyBN8nqhbp
R1GzZttrXKZPZ
RWfD27p9ptpSP
Aby obliczyć liczbę gatunków drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin, postępuj według podanej instrukcji.
Zaznacz komórkę, w której chcesz umieścić to obliczenie. W tym przypadku jest to komórka .
Wywołaj funkcję SUMA.JEŻELI.
Zaznacz zakres, czyli blok komórek, których zawartość będzie przeszukana zgodnie z określonym dalej kryterium – są to komórki kolumny , zawierające informacje o rodzinie, do jakiej należy dany gatunek drzewa.
Określ kryterium, tzn. podaj zawartość komórki, która będzie zliczana w formule; tym kryterium będzie nazwa każdej z rodzin. W pierwszej komórce, jeżeli chcesz obliczyć liczbę drzew z rodziny bukowatych będzie to adres komórki zawierający słowo bukowate, czyli .
Określ blok komórek, z którego wartości będą mogły być sumowane; jest to blok komórek kolumny .
Potwierdź wprowadzone dane.
Przykładowa odpowiedź:
Możemy zaprojektować jedną formułę, którą umieścimy w komórce i przeciągniemy w dół. W tym celu skorzystamy z adresowania bezwzględnego:
=SUMA.JEŻELI($C$4:$C$24;G4;$D$4:$D$24)
RHpPDIxvQVjc6
3
Ćwiczenie 6
Pobierz tabelę zawierającą informacje o parkach narodowych. Wypełnij puste pola : formułami, które obliczą wielkości zgodne z zamieszczonymi w tabeli informacjami. Do rozwiązania zadania wykorzystaj poznane funkcje.
RLoAgLcJEp1O2
R1M4ACYazzAXn
RDaNnh1DZDIih
R1JCb0QgZ6esS
RkIhNCjaIOEX3
Aby utworzyć formuły, które obliczą wielkości zgodne z zamieszczonymi w tabeli informacji wykorzystaj funkcje LICZ.JEŻELI i SUMA.JEŻELI w sposób podobny jak w poprzednich ćwiczeniach.
Przykładowa odpowiedź:
Liczba parków narodowych założona po 1980 roku:
=LICZ.JEŻELI(C4:C26;”>1980”)
Łączna powierzchnia parków założonych po 1980 roku:
=SUMA.JEŻELI(C4:C26;”>1980”;D4:D26)
Liczba parków o powierzchni ponad Indeks górny 22:
=LICZ.JEŻELI(D4:D26;”>100”)
Liczba parków narodowych o powierzchni mniejszej niż Indeks górny 22:
=LICZ.JEŻELI(D4:D26;”<50”)
RJbjbMWAqZn7v
2
Ćwiczenie 7
W tabeli prezentującej parki narodowe w Polsce utwórz dodatkową kolumnę, w której określisz słownie wielkość parku: mały – poniżej Indeks górny 22, zaś duży – większy lub równy Indeks górny 22
R81sXeacquM30
RT34P92u24ok7
RrNJphwNGFGXi
R4eZp1pEVRtGo
R1DxEqLQjHb2Q
Aby utworzyć formułę, która wypełni dodatkową kolumnę określeniami mały lub duży, wykorzystaj formułę JEŻELI w podobny sposób jak w ćwiczeniu 1.
Przykładowa odpowiedź:
Formuła zaprojektowana w komórce :
=JEŻELI(D4<100;”mały”;”duży”)
Następnie przeciągnij formułę w dół i wypełnij nią pola od do .
RuBr9ysJheVKw
3
Ćwiczenie 8
Pobierz plik z tabelą wypełnioną danymi o najwyższych tatrzańskich szczytach. Uzupełnij komórkę E3 formułą, która obliczy liczbę szczytów o wysokości powyżej .
RDtz3YLzfrMPo
Rj864Od8eXxP8
RiIhg5l2XL044
R9iMipmSgoBXw
RpRJTeBm6W7eF
Aby utworzyć formułę, która obliczy liczbę szczytów powyżej 2500 m wysokości wykorzystaj funkcję LICZ.JEŻELI w sposób podobny jak w poprzednich ćwiczeniach.
Przykładowa odpowiedź:
Formuła w komórce będzie wyglądać następująco:
=LICZ.JEŻELI(C3:C18;”>2500”)
RBn3I3K4VvYyk
2
Ćwiczenie 9
Oblicz, ile jest jezior w każdym typie oraz oblicz łączną powierzchnię jezior określonych typów.
RXi0KDMWFW5Qk
RFacIAWRTuDwg
R1RpHCWU2T3vz
R1e8xaRsNC2ns
RYrOQ5MBUfxqI
Aby utworzyć formuły, które obliczą wielkości zgodne z zamieszczonymi w tabeli informacjami, wykorzystaj funkcje LICZ.JEŻELI i SUMA.JEŻELI w sposób podobny jak w poprzednich ćwiczeniach.
Przykładowa odpowiedź:
Zaprojektowana formuła w komórce:
:
=LICZ.JEŻELI($E$4:$E$14;G4)
:
=SUMA.JEŻELI($E$4:$E$14;G4;$C$4:$C$14)
Po uzupełnieniu powyższych komórek przeciągnij je w dół wypełniając komórki pozostałych typów jeziora.
RXF93xrVtfS2J
2
Ćwiczenie 10
W tabeli zostały zamieszczone oceny z poszczególnych przedmiotów dla grupy uczniów. Uzupełnij tabelę, obliczając średnie oceny i zliczając poszczególne oceny. Rozwiązując zadanie, zastosuj adresowanie względne do obliczenia średnich i mieszaneadresowanie_mieszanemieszane do obliczenia liczby poszczególnych ocen. Formuła zliczająca oceny powinna zostać zaprojektowana tylko w jednej komórce. Pozostałe komórki należy wypełnić, kopiując wcześniej zaprojektowaną formułę.
RjSvw5zOvQJX1
ROW7KAnBMwzM1
R1C3IV53mCqIM
RnRNcN1LRc5kZ
R1buJaKCSHeD2
Aby utworzyć formuły, które obliczą wielkości zgodne z zamieszczonymi w tabeli informacjami, wykorzystaj funkcje ŚREDNIA, LICZ.JEŻELI i SUMA.JEŻELI w sposób podobny jak w poprzednich ćwiczeniach. Funkcję ŚREDNIA użyjesz do obliczenia średniej ocen. Funkcję LICZ.JEŻELI wykorzystasz do zliczenia liczby poszczególnych ocen. Funkcja SUMA przyda ci się przy sumowaniu całkowitej liczby danych ocen.
Przykładowa odpowiedź:
Formuła zaprojektowana w komórce:
:
=ŚREDNIA(D6:O6)
Przeciągnij komórkę zawierającą formułę w dół, aż do komórki .
:
=LICZ.JEŻELI($D6:$O6;Q$5)
Przeciągnij komórkę zawierającą formułę najpierw w prawo do , a następnie całość przeciągnij w dół, wypełniając liczbę ocen pozostałych uczniów i uczennic.
:
=SUMA(Q6:Q18)
Przeciągnij komórkę zawierającą formułę w prawo do .
RQMNGymsz7YGq
Zapamiętaj!
Istnieje możliwość zastosowania w formułach funkcji, które wykonują obliczenia w zależności od spełnienia określonych warunków, należą do nich:
funkcja JEŻELI, która wprowadza do komórki określone wartości, w zależności od tego, czy określony warunek został spełniony.
funkcja LICZ.JEŻELI zliczająca komórki, które spełniają określony warunek,
funkcja SUMA.JEŻELI dodająca wartości tych komórek, które odpowiadają wartościom zakresu komórek spełniających określony warunek.
Wykorzystaj poniższy dzienniczek do zapisania swoich notatek lub przemyśleń.
adresowanie_bezwzględne
Adresowanie bezwzględnePadC41LJuAdresowanie bezwzględne zapobiega zmianie adresu komórki w formule przy kopiowaniu. Aby z niego skorzystać, w adresie komórki należy poprzedzić wiersz i kolumnę znakiem „$”. Przykładowo wykorzystując w formule adres , przy przeciąganiu komórki z formułą nie zmieni się ani wiersz, ani kolumna.
adresowanie_względne
Adresowanie względnePadC41LJuAdresowanie względne jest domyślną formą adresowania. Polega na automatycznym dopasowaniu zakresu, z którego dane pobierane są do komórki zawierającej kopię formuły.
adresowanie_mieszane
Adresowanie mieszanePadC41LJuAdresowanie mieszane polega na blokowaniu w adresie komórki tylko wiersza lub kolumny za pomocą znaku „$”. Przy kopiowaniu komórki z formułą zmienia się tylko niezablokowany wymiar. Przykładowo wykorzystując w formule adres przy kopiowaniu nie zmieni się kolumna, natomiast gdybyśmy użyli adresu , wtedy przy kopiowaniu wiersz pozostanie niezmieniony.
formatowanie_warunkowe
Formatowanie warunkowe pozwala na szybkie wyróżnienie informacji w arkuszu kalkulacyjnym. Dzięki niemu można formatować jedną lub więcej komórek, zależnie od postawionego przez nas warunku.