Arkusz kalkulacyjny wspiera wiele działań ludzi wykonujących zadania zawodowe w różnych dziedzinach: bankowości, projektowaniu inżynierskim, badaniach naukowych, statystyce itp. Może być również twoim sprzymierzeńcem w rozwiązywaniu zadań z matematyki, fizyki, chemii, w tworzeniu różnych zestawień z geografii lub biologii. Gdy poznasz jego tajniki, na pewno wielokrotnie go wykorzystasz, tworząc przy tym tabele wypełnione danymiP19PBwoNdtabele wypełnione danyminietypowymi formułamiP18O7k5EFnietypowymi formułami.
Demonstrowane przykłady wprowadzą cię w tajniki projektowania formułP13UBVwiCprojektowania formuł z użyciem nowych, dla ciebie, funkcji dostępnych w arkuszu kalkulacyjnym.

Funkcja JEŻELI

Stosując funkcję JEŻELI, należy podać trzy argumenty. Pierwszym jest test logiczny, a więc sprawdzenie, czy określony warunek jest spełniony, drugim argumentem jest informacja określająca wartość komórki w przypadku, gdy warunek jest spełniony, zaś trzecim argumentem jest wartość komórki w przypadku, gdy warunek nie jest spełniony.

2
Ćwiczenie 1

Wyobraź sobie, że organizujesz konkurs dla swoich kolegów. Konkurs jest dwuetapowy.  W drugim etapie mogą wziąć udział tylko ci uczestnicy, którzy uzyskają w pierwszym etapie co najmniej połowę maksymalnej liczby punktów. 
Zaprojektuj tabelę prezentującą wyniki uczestników konkursu. Zastosuj funkcję JEŻELI do uzyskania informacji, kto zakwalifikował się do następnego etapu konkursu. Do graficznego oznaczenia zakwalifikowanych uczestników wykorzystaj polecenie formatowania warunkowegoP1Grjt8gPformatowania warunkowego. W ten sposób łatwo zlokalizujesz w tabeli koleżanki i kolegów, którzy zakwalifikowali się do drugiego etapu konkursu.
Konstruując własną tabelę, możesz wzorować się na poniższej ilustracji. Możesz również pobrać plik z tabelą wypełnioną danymi.

R1RRYCvDcSeLG

Załącznik to tabela prezentująca wyniki uczestników konkursu zapisana w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "konkurs"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 10.21 KB w języku polskim
RiQFFvswrTUnr

Załącznik to tabela prezentująca wyniki uczestników konkursu zapisana w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "konkurs"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.09 KB w języku polskim
Rdml12DCxz803

Załącznik to tabela prezentująca wyniki uczestników konkursu zapisana w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "konkurs"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 22.24 KB w języku polskim
RH4Xl55DbVVXt

Załącznik to tabela prezentująca wyniki uczestników konkursu zapisana w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "konkurs"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 27.33 KB w języku polskim
RdzZkCBpNMfAP
Konkurs dla uczniów szkół podstawowych
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Zadanie spróbuj wykonać samodzielnie. Jeżeli masz problemy, skorzystaj z podpowiedzi.

Funkcja LICZ.JEŻELI

W projektowanej w poprzednim przykładzie tabeli możesz wyliczyć liczbę koleżanek i kolegów zakwalifikowanych do drugiego etapu konkursu. Prezentowana tabela zawiera niewiele nazwisk i może ci się wydawać, że to zadanie jest niepotrzebne. Przecież widać, że zakwalifikowało się 9 osób. Musisz sobie jednak zdawać sprawę, że taka tabela może zawierać o wiele więcej informacji. Jeśli w konkursie weźmie udział kilkaset osób, nie będzie już tak łatwo policzyć, bez popełnienia błędów, ile z nich zakwalifikowało się do drugiego etapu. Pomoże ci w tym odpowiednio zaprojektowana formuła, w której wykorzystasz funkcję LICZ.JEŻELI. Poszukaj jej wśród dostępnych funkcji. Dla ułatwienia poszukiwań sprawdź funkcje w kategorii Statystyka. Funkcja LICZ.JEŻELI, na podstawie dwóch argumentów, określa, ile razy w podanym zakresie występuje komórka spełniająca zadane kryterium. W prezentowanym przykładzie zakresem jest blok komórek zawierający informację o zakwalifikowaniu się do drugiego etapu konkursu, kryterium jest słowo TAK.
Efektem wykonania zadania jest uzyskanie informacji o liczbie zakwalifikowanych osób do drugiego etapu konkursu.

R1EUQAydNm9Ft
Konkurs dla uczniów szkół podstawowych
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 2

Wykorzystaj funkcję LICZ.JEŻELI do określenia liczby zakwalifikowanych osób do drugiego etapu konkursu. Do wykonania zadania wykorzystaj tabelę z poprzedniego ćwiczenia. Jeżeli masz problemy, skorzystaj z podpowiedzi.

R1YB0OXIWskMd

Załącznik to tabela prezentująca wyniki uczestników konkursu zapisana w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "konkurs"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.06 KB w języku polskim
R1GxLeQGYQ1t2

Załącznik to tabela prezentująca wyniki uczestników konkursu zapisana w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "konkurs"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.01 KB w języku polskim
RQliPoYSnITSV

Załącznik to tabela prezentująca wyniki uczestników konkursu zapisana w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "konkurs"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 25.95 KB w języku polskim
RxVxalLUvj0Rl

Załącznik to tabela prezentująca wyniki uczestników konkursu zapisana w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "konkurs"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 33.87 KB w języku polskim

Funkcję LICZ.JEŻELI możesz wykorzystać w bardzo wielu sytuacjach. Możesz na przykład określić liczbę swoich ocen celujących lub bardzo dobrych, wykorzystać do zliczania określonych gatunków zwierząt i roślin, a także do zliczania głosów podczas wyborów do samorządu szkolnego.

Funkcja SUMA.JEŻELI

Analizując dane z przeprowadzonego konkursu, możesz również obliczyć łączną liczbę punktów, jaką uzyskały tylko osoby zakwalifikowane do drugiego etapu konkursu. Taką operację w arkuszu kalkulacyjnym można przeprowadzić, projektując formułę z użyciem funkcji SUMA.JEŻELI.
Funkcja ta sumuje wartości z interesującej nas kolumny tabeli, które odpowiadają komórkom innej kolumny, w której jest sprawdzany określony warunek. W prezentowanym przykładzie dodawane będą wartości z kolumny J, przechowującej łączne wyniki uczestników konkursu. Przed dodaniem kolejnej wartości z tej kolumny będzie sprawdzany warunek, czy odpowiadająca komórka w kolumnie „K” zawiera wartość „TAK” informującą o zakwalifikowaniu danej osoby do drugiego etapu konkursu.
Efektem wykonania zadania jest uzyskanie informacji o łącznej liczbie uzyskanych punktów przez osoby zakwalifikowane do drugiego etapu konkursu.

RBjVOn9tKDS2E
Konkurs dla uczniów szkół podstawowych
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 3

Wykorzystaj funkcję SUMA.JEŻELI do obliczenia łącznej liczby punktów osób, które zakwalifikowały się do drugiego etapu konkursu. Do wykonania zadania wykorzystaj tabelę z poprzedniego ćwiczenia. Jeżeli masz problemy, skorzystaj z podpowiedzi.

Funkcję SUMA.JEŻELI możesz wykorzystać w wielu sytuacjach. Pomyśl, może sam ułożysz problem, do rozwiązania którego będzie potrzebna funkcja SUMA.JEŻELI.

2
Ćwiczenie 4

Na podstawie zgromadzonych w pliku danych oblicz ile w Polsce występuje rodzajów drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Wyniki zamieść w przygotowanej tabeli, w bloku komórek H4:H13. W celu wykonania zadania pobierz plik z tabelą.

RS0mLhbMuG12x

Załącznik to tabela prezentująca występujące w Polsce rodzaje drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "drzewa"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 9.61 KB w języku polskim
R7W8SK152BEgy

Załącznik to tabela prezentująca występujące w Polsce rodzaje drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "drzewa"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.62 KB w języku polskim
R7TCQeL9xEmzf

Załącznik to tabela prezentująca występujące w Polsce rodzaje drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "drzewa"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 3.99 KB w języku polskim
RhTB2yy6a6VUe

Załącznik to tabela prezentująca występujące w Polsce rodzaje drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "drzewa"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 26.39 KB w języku polskim
R12GJmlqRrzmu
Rodzaje drzew występujących w Polsce
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 5

Na podstawie zgromadzonych w pliku danych, oblicz ile w Polsce występuje gatunków drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Wyniki zamieść w przygotowanej tabeli, w bloku komórek H4:H13. W celu wykonania zadania pobierz plik z tabelą.

RyVqLFEEBJAqw

Załącznik to tabela prezentująca występujące w Polsce rodzaje drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "drzewa"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 9.77 KB w języku polskim
R1XOqSKRFdidi

Załącznik to tabela prezentująca występujące w Polsce rodzaje drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "drzewa"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.80 KB w języku polskim
RIeCyBN8nqhbp

Załącznik to tabela prezentująca występujące w Polsce rodzaje drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "drzewa"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 4.00 KB w języku polskim
R1GzZttrXKZPZ

Załącznik to tabela prezentująca występujące w Polsce rodzaje drzew zakwalifikowanych do poszczególnych rodzin. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "drzewa"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 32.85 KB w języku polskim
RWfD27p9ptpSP
Rodzaje drzew występujących w Polsce
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 6

Pobierz tabelę zawierającą informacje o parkach narodowych. Wypełnij puste pola H4:H7 formułami, które obliczą wielkości zgodne z zamieszczonymi w tabeli informacjami. Do rozwiązania zadania wykorzystaj poznane funkcje.

RLoAgLcJEp1O2

Załącznik to tabela zawierająca informacje o parkach narodowych. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "parki narodowe"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 13.70 KB w języku polskim
R1M4ACYazzAXn

Załącznik to tabela zawierająca informacje o parkach narodowych. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "parki narodowe"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 13.70 KB w języku polskim
RDaNnh1DZDIih

Załącznik to tabela zawierająca informacje o parkach narodowych. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "parki narodowe"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 4.85 KB w języku polskim
R1JCb0QgZ6esS

Załącznik to tabela zawierająca informacje o parkach narodowych. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "parki narodowe"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 4.85 KB w języku polskim
RkIhNCjaIOEX3
Parki narodowe w Polsce
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 7

W tabeli prezentującej parki narodowe w Polsce utwórz dodatkową kolumnę, w której określisz słownie wielkość parku: mały – poniżej 100   k mIndeks górny 2, zaś duży – większy lub równy 100   k mIndeks górny 2

R81sXeacquM30

Załącznik to tabela zawierająca informacje o parkach narodowych. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "parki narodowe"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 9.79 KB w języku polskim
RT34P92u24ok7

Załącznik to tabela zawierająca informacje o parkach narodowych. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "parki narodowe"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 10.74 KB w języku polskim
RrNJphwNGFGXi

Załącznik to tabela zawierająca informacje o parkach narodowych. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "parki narodowe"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 4.48 KB w języku polskim
R4eZp1pEVRtGo

Załącznik to tabela zawierająca informacje o parkach narodowych. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "parki narodowe"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 36.86 KB w języku polskim
R1DxEqLQjHb2Q
Parki narodowe - powierzchnia i rok utworzenia
Źródło: Anna Koludo, Katarzyna Koludo-Durkiewicz, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 8

Pobierz plik z tabelą wypełnioną danymi o najwyższych tatrzańskich szczytach. Uzupełnij komórkę E3 formułą, która obliczy liczbę szczytów o wysokości powyżej 2500   m.

RDtz3YLzfrMPo

Załącznik to tabela wypełniona danymi o najwyższych tatrzańskich szczytach. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "szczyty"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 9.36 KB w języku polskim
Rj864Od8eXxP8

Załącznik to tabela wypełniona danymi o najwyższych tatrzańskich szczytach. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "szczyty"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.25 KB w języku polskim
RiIhg5l2XL044

Załącznik to tabela wypełniona danymi o najwyższych tatrzańskich szczytach. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "szczyty"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 3.89 KB w języku polskim
R9iMipmSgoBXw

Załącznik to tabela wypełniona danymi o najwyższych tatrzańskich szczytach. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "szczyty"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 26.92 KB w języku polskim
RpRJTeBm6W7eF
Najwyższe szczyty Tatr
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 9

Oblicz, ile jest jezior w każdym typie oraz oblicz łączną powierzchnię jezior określonych typów.

RXi0KDMWFW5Qk

Załącznik to tabela zawierająca nazwy, powierzchnie oraz maksymalne głębokości wybranych jezior w Polsce. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "jeziora"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 9.54 KB w języku polskim
RFacIAWRTuDwg

Załącznik to tabela zawierająca nazwy, powierzchnie oraz maksymalne głębokości wybranych jezior w Polsce. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "jeziora"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.50 KB w języku polskim
R1RpHCWU2T3vz

Załącznik to tabela zawierająca nazwy, powierzchnie oraz maksymalne głębokości wybranych jezior w Polsce. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "jeziora"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 4.13 KB w języku polskim
R1e8xaRsNC2ns

Załącznik to tabela zawierająca nazwy, powierzchnie oraz maksymalne głębokości wybranych jezior w Polsce. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "jeziora"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 19.53 KB w języku polskim
RYrOQ5MBUfxqI
Polskie jeziora
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 10

W tabeli zostały zamieszczone oceny z poszczególnych przedmiotów dla grupy uczniów. Uzupełnij tabelę, obliczając średnie oceny i zliczając poszczególne oceny. Rozwiązując zadanie, zastosuj adresowanie względne do obliczenia średnich i mieszaneadresowanie_mieszanemieszane do obliczenia liczby poszczególnych ocen. Formuła zliczająca oceny powinna zostać zaprojektowana tylko w jednej komórce. Pozostałe komórki należy wypełnić, kopiując wcześniej zaprojektowaną formułę.

RjSvw5zOvQJX1

Załącznik to tabela zawierająca oceny z poszczególnych przedmiotów grupy uczniów. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "średnia ocen"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 11.07 KB w języku polskim
ROW7KAnBMwzM1

Załącznik to tabela zawierająca oceny z poszczególnych przedmiotów grupy uczniów. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".xlsx".

Ćwiczenie - arkusz "średnia ocen"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik XLSX o rozmiarze 12.02 KB w języku polskim
R1C3IV53mCqIM

Załącznik to tabela zawierająca oceny z poszczególnych przedmiotów grupy uczniów. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "średnia ocen"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 5.51 KB w języku polskim
RnRNcN1LRc5kZ

Załącznik to tabela zawierająca oceny z poszczególnych przedmiotów grupy uczniów. Plik jest zapisany w rozszerzeniu ".ods".

Ćwiczenie - arkusz "średnia ocen"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Plik ODS o rozmiarze 29.29 KB w języku polskim
R1buJaKCSHeD2
Zliczanie ocen
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zapamiętaj!

Istnieje możliwość zastosowania w formułach funkcji, które wykonują obliczenia w zależności od spełnienia określonych warunków, należą do nich:

  • funkcja JEŻELI, która wprowadza do komórki określone wartości, w zależności od tego, czy określony warunek został spełniony.

  • funkcja LICZ.JEŻELI zliczająca komórki, które spełniają określony warunek,

  • funkcja SUMA.JEŻELI dodająca wartości tych komórek, które odpowiadają wartościom zakresu komórek spełniających określony warunek.

Wykorzystaj poniższy dzienniczek do zapisania swoich notatek lub przemyśleń.

adresowanie_bezwzględne
adresowanie_względne
adresowanie_mieszane
formatowanie_warunkowe
RTdIGSyRkxcmW
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.