Ilustracja przedstawia surrealistyczny obraz Jacka Yerka (Jacek Kowalski) pod tytułem „Podróż przez sen do rzeczywistości”. Na kompozycję składają się dwa, odmienne plany rzeczywistości. Pierwszy plan stanowi plaża ze wzbijającą się z lewej strony błękitną falą, od której ulatują w niebo tumany groźnego, szarego dymu. Pośrodku plaży znajduje się otwór, z którego wypływa strumień wody do znajdującego się w oddali morza. Po prawej stronie idzie wyprostowany goryl, zostawiając na piasku ślady stóp. Postać zbliża się do krawędzi obrazu, jakby chciała wyjść poza jego kadr. W centrum kompozycji artysta namalował drugi, zupełnie odmienny w klimacie plan. Jest to świat małych kolorowych domków, równo zasianych, zielonych poletek, okrągłych krzewów i drzew, pośrodku którego błyszczy błękitem spokojne jeziorko. Idylliczna kraina utrzymuje się nad ziemią na cienkich palach wbitych w piach plaży. Pod nią, pomiędzy palami leży lew. Mały, uporządkowany, bezpieczny świat kontrastuje swoim spokojem z tajemniczą, dziką przestrzenią świata na zewnątrz, który jakby próbował zagrozić małym domkom i ich mieszkańcom. Do zielonego świata wiedzie kręty, pofalowany, drewniany pomost unoszący się na palach nad plażą. Tytuł lekcji: Artysta – człowiek z wyobraźnią czy odtwórca rzeczywistości?
Jacek Yerka (Jacek Kowalski), ,„Podróż przez sen do rzeczywistości”, 2009 r.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
R18D6MSJ3AC7O
Sprawdź swoją wiedzę. Zastanów się, które pojęcia, spośród podanych poniżej, znasz, a które są Ci nieznane. Dopasuj je do odpowiednich miejsc. Uwaga! Podczas pracy z materiałem zwróć szczególną uwagę na te pojęcia/terminy, które znalazły się w rubryce NIE WIEM.
Sprawdź swoją wiedzę. Zastanów się, które pojęcia, spośród podanych poniżej, znasz, a które są Ci nieznane. Dopasuj je do odpowiednich miejsc. Uwaga! Podczas pracy z materiałem zwróć szczególną uwagę na te pojęcia/terminy, które znalazły się w rubryce NIE WIEM.
Człowiek jest obdarzony wyobraźnią, a wyobraźnia jest nieograniczonym magazynem pomysłów! Człowiek potrafi też interpretować, a to znaczy, że na swój sposób umie tłumaczyć obrazy i treści. Potrafi również tworzyć, a nie tylko naśladować.
Te wszystkie cechy sprawiają, że sztuka jest tak różnorodna, jak wielu jest twórców. Nie należy zatem się dziwić, że znajdziemy tu również dzieła, które mogą odzwierciedlać świat pozbawiony proporcjiproporcjeproporcji, do których jesteśmy przyzwyczajeni.
Karykatura
Przykładem odejścia od proporcji jest karykatura.karykaturakarykatura. Na ilustracji poniżej znajduje się karykatura przedstawiająca Karola Darwina.
R1XF57NERPN3D
Ilustracja interaktywna przedstawia Karola Darwina na tle dżungli. Widoczna jest ogromna głowa mężczyzny, długa broda i łyse czoło. Głowa jest nieproporcjonalnie duża w stosunku do całej postaci. Za głową widać fragment sylwetki postaci, która stoi na tle dżungli. W prawej ręce trzyma długi kij. Fotografia grafiki jest czarno-biała. ilustracji umieszczony jest punkt. Po jego kliknięciu wyświetlają się dodatkowe informacje: Teoria Darwina prowadzi do wniosku, że człowiek może pochodzić od małpy. Karykatura upodabnia jego twarz do tego zwierzęcia, kpiąc z rozważań uczonego.
Ilustracja interaktywna przedstawia Karola Darwina na tle dżungli. Widoczna jest ogromna głowa mężczyzny, długa broda i łyse czoło. Głowa jest nieproporcjonalnie duża w stosunku do całej postaci. Za głową widać fragment sylwetki postaci, która stoi na tle dżungli. W prawej ręce trzyma długi kij. Fotografia grafiki jest czarno-biała. ilustracji umieszczony jest punkt. Po jego kliknięciu wyświetlają się dodatkowe informacje: Teoria Darwina prowadzi do wniosku, że człowiek może pochodzić od małpy. Karykatura upodabnia jego twarz do tego zwierzęcia, kpiąc z rozważań uczonego.
Karykatura Karola Darwina
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
KarykaturakarykaturaKarykatura jest odmianą portretuportretportretu. Z jednej strony nawiązuje do fizycznego podobieństwa modela, a z drugiej dość mocno je zmienia, przeważnie zniekształcając. Dzięki temu, że znamy proporcjeproporcjeproporcje sylwetki człowieka, możemy dostrzec deformacjędeformacjadeformację. Autor karykaturykarykaturakarykatury tak ukazuje wybraną osobę, że można ją rozpoznać, zwłaszcza kiedy jej wygląd zwraca szczególną uwagę, zaciekawia lub rozśmiesza.
R14T7MHAAH4RL
Ilustracja interaktywna przedstawia białą postać przypominającą bałwana. Stoi on na śniegu, a w lewej ręce trzyma miotłę. Prawą rękę trzyma uniesioną tak, jakby prężył muskuły. Ma fartuch zawieszony na szyi, a na głowie ma zniszczony cylinder. Bałwan ma grymas zdenerwowania na twarzy oraz wielki, różowy nos. W tle pada śnieg. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlają się dodatkowe informacje: Rysownik przedstawił dozorcę jako bałwana. Dodał mu fartuch, ręce i uszy. Części ciała kojarzą się z osobą, ale przypominają trochę bezkształtny śnieg. Z bałwana pozostawił miotłę, kapelusz z wiadra, marchewkowy nos i kształt tułowia w postaci kul śnieżnych. Każdy z tych elementów jest zniekształcony i naraża na drwiny wyśmiewając słabe strony zawodu dozorcy: niedbałość, niestaranność; i skłonność; do rządzenia.
Ilustracja interaktywna przedstawia białą postać przypominającą bałwana. Stoi on na śniegu, a w lewej ręce trzyma miotłę. Prawą rękę trzyma uniesioną tak, jakby prężył muskuły. Ma fartuch zawieszony na szyi, a na głowie ma zniszczony cylinder. Bałwan ma grymas zdenerwowania na twarzy oraz wielki, różowy nos. W tle pada śnieg. Na ilustracji umieszczony jest niebieski pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlają się dodatkowe informacje: Rysownik przedstawił dozorcę jako bałwana. Dodał mu fartuch, ręce i uszy. Części ciała kojarzą się z osobą, ale przypominają trochę bezkształtny śnieg. Z bałwana pozostawił miotłę, kapelusz z wiadra, marchewkowy nos i kształt tułowia w postaci kul śnieżnych. Każdy z tych elementów jest zniekształcony i naraża na drwiny wyśmiewając słabe strony zawodu dozorcy: niedbałość, niestaranność; i skłonność; do rządzenia.
Dozorca jako bałwan, karykatura
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Karykaturzysta stara się zwrócić naszą uwagę na charakter lub zachowanie osoby przedstawionej w krzywym zwierciadle. Najczęściej chodzi o to, aby wydrwić pewne cechy.
Ćwiczenie 1
R1RRZHA8FQ4MH
Polecenie do zadania brzmi: Karykatura jest: Poniżej umieszczone są odpowiedzi, z których należy wybrać prawidłową. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
Zwróć uwagę, że karykatura nie jest rodzajem portretu, którego celem jest wierne odzwierciedlenie podobieństwa.
zniekształconym portretem, który zwraca uwagę na czyjeś cechy lub zachowania, często je wyśmiewa.
RVG9J5E7VQ3XS
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Alexandre‑Gabriela Decampsa „Rzeczoznawcy w pracowni malarza”. Przy sztaludze z obrazem są cztery postacie. Wszystkie mają małpie głowy zamiast ludzkich. Postać w środku siedzi, a pozostałe stoją. Jedna z nich jest tyłem do widza i trzyma z tyłu ręce, w których widać laskę i cylinder. Obok obrazu, który podziwiają stoją butle, a u dołu obrazu leży otwarta książka. Na ilustracji umieszczony jest niebieski, pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlają się dodatkowe informacje: Rzeczoznawcy są specjalistami w swojej dziedzinie. Artysta rysując im małpie głowy zamiast ludzkich, wyraził swoją opinię. Małpy gapią się i oceniają obraz jedynie naśladując ludzi.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Alexandre‑Gabriela Decampsa „Rzeczoznawcy w pracowni malarza”. Przy sztaludze z obrazem są cztery postacie. Wszystkie mają małpie głowy zamiast ludzkich. Postać w środku siedzi, a pozostałe stoją. Jedna z nich jest tyłem do widza i trzyma z tyłu ręce, w których widać laskę i cylinder. Obok obrazu, który podziwiają stoją butle, a u dołu obrazu leży otwarta książka. Na ilustracji umieszczony jest niebieski, pulsujący punkt. Po jego zaznaczeniu wyświetlają się dodatkowe informacje: Rzeczoznawcy są specjalistami w swojej dziedzinie. Artysta rysując im małpie głowy zamiast ludzkich, wyraził swoją opinię. Małpy gapią się i oceniają obraz jedynie naśladując ludzi.
Alexandre‑Gabriel Decamps [czytaj: aliksandr‑gabrijel diką], „Rzeczoznawcy w pracowni malarza”, 1837 r., Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa, Polska
Źródło: cyfrowe.mnw.art.pl, licencja: CC BY 3.0.
karykaturzyści chętnie sięgają po motywy zwierzęce. Oprócz zastąpienia całej postaci, stosują dwa inne triki: wymianę głowy lub reszty ciała;
Popularnym sposobem na uzyskanie karykatury jest pomniejszenie tego, co małe i wyolbrzymienie największych części twarzy lub ciała. ła.
Król Edward VII i jego żona Aleksandra panowali w Wielkiej Brytanii na początku XX wieku. Malarz Luke Fildes uwiecznił ich w trakcie przygotowań do koronacji. Obraz i nietypowe zachowania króla zainspirowały innego twórcę do sporządzenia karykatury dzieła (ilustracje poniżej)
R1HQHJNJFXKZ2
Ilustracja przedstawia obraz Luke Fildesa „Edward VII i Aleksandra w strojach koronacyjnych”. Z lewej strony obrazu znajduje się Edward VII w szatach, z berłem w ręku. Berło oparte jest na pięknie zdobionym stole. W tle widoczna jest korona. Ma czerwoną pelerynę w górnej części obszytą białym futrem w czarne małe kropki. Z prawej strony obrazu znajduje się Aleksandra w sukni koronacyjnej. Na głowie ma koronę, obok na poduszce również leży inna korona. Jest ubrana w długą, złotą suknię i pelerynę.
Luke Fildes [czytaj: luk fiylds], „Edward VII i Aleksandra w strojach koronacyjnych”, 1906 r., Westminster Abbey [czytaj: łestminster abi], Londyn, Anglia
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R18RL9TNC89JD
Ilustracja interaktywna przedstawia karykaturę króla Edwarda VII i królowej Aleksandry. Z lewej strony fotografii stoi bokiem gruby mężczyzna z koroną na głowie. Ubrany jest w żółty strój, obszyty na rękawach i pod szyją futrem. Z pod stroju wystają buty. Z prawej strony zdjęcia widoczna jest wysoka, szczupła kobieta w długiej sukni opadającej na ramiona. Na głowie ma kapelusz, wokół szyi owinięty długi naszyjnik. Trzyma ręce złożone na wysokości brzuch, a na dłonie ma nałożone rękawiczki sięgające aż do łokci. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty: 1. Król Edward VII lubił rozrywki i nie był wzorowym mężem. Jego piękna żona Aleksandra cierpliwie to znosiła. 2. Edward VII bardzo lubił się przebierać, ale nie zawsze dbał o każdy szczegół. Dzięki temu przez przypadek dokonał kilku zmian w modzie męskiej. 3. Kiedy pewnego dnia zapomniał zapiąć ostatniego guzika w kamizelce, stało się to modnym akcentem. Autor karykatury zwrócił uwagę na te fakty, pokazując władcę nieogolonego i ubranego w niestarannie zawiązany szlafrok.
Ilustracja interaktywna przedstawia karykaturę króla Edwarda VII i królowej Aleksandry. Z lewej strony fotografii stoi bokiem gruby mężczyzna z koroną na głowie. Ubrany jest w żółty strój, obszyty na rękawach i pod szyją futrem. Z pod stroju wystają buty. Z prawej strony zdjęcia widoczna jest wysoka, szczupła kobieta w długiej sukni opadającej na ramiona. Na głowie ma kapelusz, wokół szyi owinięty długi naszyjnik. Trzyma ręce złożone na wysokości brzuch, a na dłonie ma nałożone rękawiczki sięgające aż do łokci. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty: 1. Król Edward VII lubił rozrywki i nie był wzorowym mężem. Jego piękna żona Aleksandra cierpliwie to znosiła. 2. Edward VII bardzo lubił się przebierać, ale nie zawsze dbał o każdy szczegół. Dzięki temu przez przypadek dokonał kilku zmian w modzie męskiej. 3. Kiedy pewnego dnia zapomniał zapiąć ostatniego guzika w kamizelce, stało się to modnym akcentem. Autor karykatury zwrócił uwagę na te fakty, pokazując władcę nieogolonego i ubranego w niestarannie zawiązany szlafrok.
Karykatura króla Edwarda VII i królowej Aleksandry
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
R111ZTGS2OCCZ
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i przypomnij sobie, jakie efekty wykorzystano, aby uzyskać karykaturę. Dopasuj obraz do opisu efektu.
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i przypomnij sobie, jakie efekty wykorzystano, aby uzyskać karykaturę. Dopasuj obraz do opisu efektu.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Przeczytaj uważnie opisy i przyjrzyj się dokładnie ilustracjom.
Ilustracja przedstawiająca kilka niewielkich rozmiarów postaci - Zastąpienie głów ludzkich zwierzęcymi. Ilustracja przedstawiająca postać z wyraźnie powiększoną głową - Zmiana proporcji, zwiększenie kontrastu rozmiarów. Ilustracja przedstawiająca postać w zimowej scenerii - Zastąpienie przedstawiciela zawodu dozorcy wymyśloną postacią. Ilustracja przedstawiająca króla i królową - Przedstawienie króla jako człowieka w szlafroku, niedbale przewiązanym w pasie.
Ćwiczenie 2
R1UQHXDLH439P
Polecenie do zadania brzmi Z podanych określeń wybierz techniki plastyczne, które możesz wykorzystać tworząc karykaturę. Poniżej umieszczone są odpowiedzi, z których, należy wybrać prawidłowe. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: ORE, licencja: CC0.
Są cztery odpowiedzi poprawne. Zwróć uwagę, że chodzi o wykonanie karykatury takimi technikami, które umożliwią rozpoznanie osoby czy sytuacji.
fotograficzne; rysunkowi i malarskie; rzeźbiarskie; graficzne i grafika komputerowa.
Polecenie 2
R1JFOG9GG8JGH
Znając przywary króla Edwarda VII, który nie przywiązywał uwagi do wyglądu - stwórz własną karykaturę tego władcy. Narysuj mazakiem lub zastosuj inną technikę. Zatytułuj swoją pracę i wpisz w polu poniżej.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
R1BMXR1MAT1B3
Jakimi cechami powinna się charakteryzować karykatura człowieka, który nie ma poczucia humoru? Opisz w dwóch, trzech zdaniach.
Stanisław Ignacy Witkiewicz był niepokorną postacią w dziejach sztuki. Jego olejne obrazy są bardzo ekspresyjne, upraszczają i deformują kształty, odchodząc od realizmu.
R9eQ0zx83sht1
Obraz Witkacego przedstawia skomplikowaną kompozycję dynamiczną, w które trudno się dopatrzeć postaci, ale one tam są Na pierwszym planie można rozpoznać postać kobiety i mężczyzny. Tytuł "Kuszenie św. Antoniego" podpowiada, że na obrazie znajduje się wiele ukrytych elementów, które mają związek z przedstawianą sytuacją.
Witkacy, „Kuszenie św. Antoniego"
Źródło: zbiory.mnk.pl, domena publiczna.
Rysował pastelami portrety w ramach założonej przez siebie „Firmy Portretowej S. I. Witkiewicz”. Od realistycznych (typ A), po celowo zniekształcone (typ E- Czysta Forma), z szyfrowanymi podpisami, mówiącymi o cechach portretowanych osób i stanie emocjonalnym artysty.
RL7HBGMXJ3QL1
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Stanisława Witkiewicza (Witkacego) „Portret Neny Stachurskiej”. Ukazuje zdeformowany portret kobiety. Na jej twarzy podkreślone są czerwone, wykrzywione usta i czerwone policzki. Oczy kobiety są od zewnątrz skierowane ku dołowi. Artysta operuje zdecydowaną kreską, wyrażającą ekspresję. Tło wypełniają czarne i żółte pociągnięcia pasteli. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Jako malarz i teoretyk sztuki i pierwszy artysta w Polsce w XX wieku, sformułował zasady nowoczesnej sztuki polskiej, wprowadzając zasady Czystej Formy.
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Stanisława Witkiewicza (Witkacego) „Portret Neny Stachurskiej”. Ukazuje zdeformowany portret kobiety. Na jej twarzy podkreślone są czerwone, wykrzywione usta i czerwone policzki. Oczy kobiety są od zewnątrz skierowane ku dołowi. Artysta operuje zdecydowaną kreską, wyrażającą ekspresję. Tło wypełniają czarne i żółte pociągnięcia pasteli. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Jako malarz i teoretyk sztuki i pierwszy artysta w Polsce w XX wieku, sformułował zasady nowoczesnej sztuki polskiej, wprowadzając zasady Czystej Formy.
Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) „Portret Neny Stachurskiej”
Źródło: online-skills, domena publiczna.
Na przykład kubiści
Kubiści stworzyli nowy kierunek w sztuce, a zarazem język plastyczny, który sprzeciwił się dotychczasowym kanonom piękna. Zapoznaj się z kubistycznymkubizmkubistycznymikubizmi dziełami prezentowanymi w galerii.
Slajd 1 z 3
R3A3Z6XM9J3LL
Ilustracja przedstawia obraz Juana Grisa „Portret Picassa”. Ukazuje zdeformowaną postać, siedzącą w fotelu. Elementy twarzy są pocięte i przesunięte. W ręku artysta trzyma paletę malarską. Ubrany jest w niebieską marynarkę. Cała postać i tło są pofragmentaryzowane i tworzą geometryczną konstrukcję.
Juan Gris [czytaj: huan gris] „Portret Picassa [czytaj: pikaso]”, 1912 r., olej na płótnie, The Art Institute of Chicago [czytaj: di artinstitut of szikagoł], Stany Zjednoczone Ameryki
Źródło: wikimedia.org, domena publiczna.
R143EBH8RLG9L
Ilustracja przedstawia obraz Pablo Picasso pt. „Kobiety nad morzem”. Na obrazie znajdują się dwie siedzące, nagie kobiety. Ich sylwetki złożone są z figur geometrycznych. W obrazie przeważają odcienie czerwieni oraz szarości.
Pablo Picasso [czytaj: pikaso], „Kobiety nad morzem”, 1956 r., olej na płótnie, Centrum Pompidou [czytaj: pompi‑du], Paryż, Francja
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
R8TGPC9STML9O
Ilustracja przedstawia obraz Louisa Marcoussisa pt. „Plaster arbuza”. Na obrazie znajduje się kawałek arbuza ułożony na półmisku. Widoczna jest także cytryna, szklanka oraz księżyc.
Louis Marcoussis, „Plaster arbuza”
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Sztandarowym dziełem kubistycznym, uznawanym za jedno z najbardziej wpływowych dzieł sztuki XX wieku, jest obraz Pabla Picassa [czytaj: pikaza]”Panny z Avignon” [czytaj: panny z awi‑nią]. Praca wzbudziła dyskusje i spory, ze względu na silne deformacjedeformacjadeformacje postaci, uproszczenia, geometryzacjęgeometryzacjageometryzację i brak światłocieniamodelunek światłocieniowyświatłocienia.
R1X2UUCOAQA1H
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Panny z Awinionu” Pabla Picassa. Ukazuje pięć kobiet o różowej karnacji, ujętych w różnych pozach na geometrycznie podzielonym tle, utrzymanym w odcieniach jasnego i ciemnego błękitu. Po lewej stronie znajduje się bordowa kotara. Na dolnej krawędzi, pośrodku zamieszczony został stolik z martwą naturą. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Pablo Picasso inspirował się afrykańskimi maskami.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Panny z Awinionu” Pabla Picassa. Ukazuje pięć kobiet o różowej karnacji, ujętych w różnych pozach na geometrycznie podzielonym tle, utrzymanym w odcieniach jasnego i ciemnego błękitu. Po lewej stronie znajduje się bordowa kotara. Na dolnej krawędzi, pośrodku zamieszczony został stolik z martwą naturą. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Pablo Picasso inspirował się afrykańskimi maskami.
Pablo Picasso [czytaj: pikaso], „Panny z Avignon [czytaj: awi‑nią]”, 1907, olej na płótnie, MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone Ameryki
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
Dzieła nie podlegające regułom odpowiednich proporcjiproporcjeproporcji można tworzyć rysując, malując, rzeźbiąc, fotografując, czy korzystając z grafiki komputerowej (lub tradycyjnej). Można także łączyć więcej technik i narzędzi, np. fotografię z graficznym programem komputerowym - jak na przykład w tym ćwiczeniu:
perspektywa
przedstawienie trójwymiarowych przedmiotów na płaszczyźnie, tak aby patrzący na rysunek miał wrażenie głębi; także punkt widzenia, z jakiego coś jest przedstawiane lub oceniane;
Ćwiczenie 3
R4CFN7XQ9S9UT
Na załączonej zniekształconej fotografii spróbuj stworzyć własną kompozycję pozbawioną proporcji i perspektywy. Wykorzystaj dostępne w aplikacji miniPaint narzędzia i kolory.
Poniżej znajdują się narzędzia programu graficznego, które posłużą Ci w tym szkicowniku. Pamiętaj - tworzysz pracę pozbawioną proporcji! Nadaj tytuł swojej pracy i wpisz w polu poniżej.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
R162h894QHpIm
Pamiętaj, że w Twojej pracy powinny znaleźć się elementy o zachwianych proporcjach: czyli możesz pokazać, że to, co jest większe w rzeczywistości - tutaj będzie mniejsze. Możesz tez zniekształcić niektóre elementy - zmienić im kolor, kształt.
Na przykład: w Twojej pracy będzie niebieski mały arbuz i kilka cytrusów wielkości arbuza o nierównych krawędziach i w kolorze fioletowym i różnych odcieniach zieleni.
Ćwiczenie 3
R1OgYJMwzJAsf
Wyobraź sobie własny obraz pozbawiony proporcji. Opisz go w polu poniżej.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Twój obraz powinien zawierać elementy o zdeformowanych kształtach i zmienionych wielkościach.
To może być na przykład martwa natura: na stole z krzywym blatem leżą gigantyczne dwie maliny w kolorze zielonym. Pomiędzy nimi - trzy niewielkie granatowe arbuzy. Na pierwszym planie - stoi mały talerz, a na nim - miniatura błękitnej dyni z nierównymi krawędziami. Całe tło to powiększona truskawka w kolorze jasnozielonym.
celowo zdeformowany obraz, który możemy zobaczyć jako obraz niezdeformowany np. przez obejrzenie go pod odpowiednim kątem lub przez odbicie w wypukłym lustrze albo przez ściśnięcie lub rozciągnięcie obrazu zdeformowanego
link3
Obrazy anamorficzne
Zaskakującą formą wykorzystania zniekształconych proporcjiproporcjeproporcji do osiągnięcia obrazu o prawidłowych proporcjach są obrazy anamorficzneobraz anamorficznyobrazy anamorficzne.
Zdjęcie poniżej przybliża zasadę powstawania takiego obrazu.
RZDBPYk8CIwwL
"To punkt widzenia", napis anamorficzny
Źródło: wikipedia.pl, licencja: CC BY 3.0.
Obraz anamorficznyobraz anamorficznyObraz anamorficzny powstaje w wyniku celowego zniekształcenia proporcjiproporcjeproporcji obiektów w taki sposób, aby jego poprawny odczyt był możliwy przez spojrzenie na niego z ustalonej perspektywyperspektywaperspektywy.
R1EQZ2MTPZ33U
Anamorficzne krzesło
Źródło: commons.wikimedia.org, dostępny w internecie: Adriaan P. Goddijnde:Benutzer:Stefan Kühn, CC BY-SA 3.0 <http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/>, via Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Niektóre obrazy przedstawiają uproszczone kształty, czasem nawet zdeformowane, lecz w bardzo nastrojowy, liryczny sposób. Do tego rodzaju malarstwa należy na przykład twórczość Tadeusza Makowskiego, Marca Chagall'a [czytaj: szagala] czy Amadeo Modigliani'ego [czytaj: amadeo modilianiego] - z kilkoma przykładami ich dzieł możesz zapoznać się na ilustracjach poniżej:
Tadeusz Makowski
R1R8NLRZK75OU1
Ilustracja przedstawia obraz pt. „Portret męski z fajkami” autorstwa Tadeusza Makowskiego. Dzieło ukazuje ciężką, klocowatą postać mężczyzny, z długim nosem i nakryciem głowy. Mężczyzna pali fajkę. Po prawej stronie jego głowy widać cztery wiszące na ścianie fajki.
Tadeusz Makowski, „Portret męski z fajkami”, ok. 1930 r., Muzeum Narodowe, Warszawa, Polska
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Tadeusz Makowski (1882‑1932) to polski artysta malarz, który wypracował swój indywidualny, bardzo charakterystyczny styl.
Ciekawa kolorystyka i wyraźna faktura dzieł, a przede wszystkim postacie, których kształt zbliża się do form geometrycznych - to właśnie w dużym stopniu decyduje o rozpoznawalności stylu artysty.
Między innymi dzieła, takie jak: „Palący fajkę” - na ilustracji obok oraz „Skąpiec” - na ilustracji interaktywnej poniżej są tego dobrym przykładem. Klikając w punkty na ilustracji możesz uzyskać dodatkowe informacje o obrazie.
R3DQF9GA79ZA8
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz pt. „Skąpiec” autorstwa Tadeusza Makowskiego. Na ilustracji są dostępne poniższe punkty, po wybraniu tych, które wyświetlają się dodatkowe informacje:
Punkt 1: Tytułowy Skąpiec to starszy mężczyzna siedzący przy stole z nosem przypominającym hak, z dużymi dłońmi z ostro zakończonymi paznokciami-pazurami.
Punkt 2: Na drugim planie widoczne są dzieci przyglądające się starcowi. Jedno z nich wyciąga rękę po skarpetkę, gdzie znajdują się monety.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz pt. „Skąpiec” autorstwa Tadeusza Makowskiego. Na ilustracji są dostępne poniższe punkty, po wybraniu tych, które wyświetlają się dodatkowe informacje:
Punkt 1: Tytułowy Skąpiec to starszy mężczyzna siedzący przy stole z nosem przypominającym hak, z dużymi dłońmi z ostro zakończonymi paznokciami-pazurami.
Punkt 2: Na drugim planie widoczne są dzieci przyglądające się starcowi. Jedno z nich wyciąga rękę po skarpetkę, gdzie znajdują się monety.
Tadeusz Makowski, „Skąpiec”, 1932 r., Muzeum Narodowe, Warszawa, Polska
Źródło: pinakoteka.zascianek.pl, licencja: CC BY 3.0.
szkoła paryska
École de Paris czyli szkoła paryska to określenie twórczości emigrantów z terenów Polski i Rosji, którzy na początku XX wieku przybyli do Paryża i właśnie tutaj ukształtowała się ich działalność artystyczna
Marc Chagall
Najbogatszą artystyczną osobowością wśród malarzy zaliczanych do tzw. szkoły paryskiejszkoła paryskaszkoły paryskiej był Marc Chagall [czytaj: mark szagal] (1887‑1985). Jego malarstwo to baśniowa kraina dzieciństwa, miasteczka, ludzie i zwierzęta. Nie przywiązywał wagi do skali ani poprawnych proporcjiproporcjeproporcji - wielkie elementy postaci przenikają się z małymi, perspektywaperspektywaperspektywa zupełnie nie obowiązuje - jak we śnie, wszystko jest możliwe.
R1UDMV7PJJT7A
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Marca Chagalla pt. „Ja i wieś”. Na pierwszym planie, po prawej stronie widoczna jest zielona twarz ustawiona do widza profilem, po lewej stronie widoczna jest głowa kozy tez ustawiona profilem. Na tle głowy kozy namalowana jest kobieta dojąca kozę. W tle widoczne są kolorowe domy oraz kobieta w białej bluzce i fioletowej długiej spódnicy, przedstawiona jest głową w dół. Obok kobiety namalowany jest mężczyzna z kosą na ramieniu. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt zawierający dodatkowe informacje: Olej na płótnie.
Punkt 1: Olej na płótnie
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Marca Chagalla pt. „Ja i wieś”. Na pierwszym planie, po prawej stronie widoczna jest zielona twarz ustawiona do widza profilem, po lewej stronie widoczna jest głowa kozy tez ustawiona profilem. Na tle głowy kozy namalowana jest kobieta dojąca kozę. W tle widoczne są kolorowe domy oraz kobieta w białej bluzce i fioletowej długiej spódnicy, przedstawiona jest głową w dół. Obok kobiety namalowany jest mężczyzna z kosą na ramieniu. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt zawierający dodatkowe informacje: Olej na płótnie.
Punkt 1: Olej na płótnie
Marc Chagall, „Ja i wieś”, 1911 r., Museum of Modern Art, Nowy Jork, Stany Zjednoczone Ameryki
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
model
w sztuce: osoba pozująca artyście do obrazu, rzeźby, zdjęcia.
AmedeoModigliani
R11M8Q3HCRFVS1
Ilustracja przedstawia obraz "Portret Kobiety o niebieskich oczach" namalowany przez Amadeo Modigliani. Styl tego malarza jest rozpoznawalny, bo wszystkie postacie mają wydłużone kształty, długie szyje i dłonie, niewielkie oczy w formie migdałów. Obraz jest namalowany w zimnych barwach, tylko kolor ciała jest w ciepłych kolorach.
Amedeo Modigliani [czytaj: amedeo modiljani], „Kobieta o niebieskich oczach"
Źródło: fr.m.wikipedia.org, domena publiczna.
Amedeo Modigliani [czytaj: amedeo modiljani] (1884‑1920) włoski malarz, jedna z głównych postaci Szkoły paryskiej, tworzył obrazy, które można rozpoznać od razu.
Artysta zasłynął przede wszystkim z portretów. Z dwoma przykładami możesz zapoznać się na ilustracji znajdującej się obok oraz poniżej - zwróć uwagę, że mimo oszczędnych środków wyrazu, braku szczegółów - portrety oddają indywidualizm każdej postaci.
Artysta zrywa z proporcjami i maluje charakterystyczne wydłużone sylwetki ciała modelimodelunek światłocieniowymodeli. Migdałowy kształt oczu to także dowód na odejście od formy i proporcjiproporcjeproporcji zgodnych z rzeczywistością.
RbkXMD8FDEONi
lustracja interaktywna przedstawia obraz Amedeo Modigliani pt. „Portret Jacques'aLipchitza i jego żony Berthe Lipchitz”. Na ilustracji umieszczone sa cztery aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Obraz wykonany jest w technice olejnej na płótnie o wymiarach 81,3 x 54,3 cm
Punkt 2: Dzieło przedstawia przyjaciela artysty - rzeźbiarza Jacques’aLipchitza [czytaj: żaka lipczica, stojącego za siedzącą na pierwszym planie żoną Berthe [czytaj: berte]. Mężczyzna stoi swobodnie, z ręką na ramieniu żony. Ich przypominające maski twarze wyrażają różne emocje: delikatna zmysłowość Berthe, jej duże oczy i usta stanowią kontrast w stosunku do pewnego siebie Jacques’a [czytaj: żaka], jego małych oczu i ust oraz wykrzywionego nosa.
Punkt 3: Przed namalowaniem portretu [czyatj: lipcziców] Modigliani [czytaj: modiliani] wykonał serię wstępnych szkiców, z których zachowało się pięć.
Punkt 4: Charakterystyczne cechy dzieł Modiglianiego [czytaj: modilianiego], widoczne są także w tym podwójnym portrecie, są to m.in.: wydłużająca deformacja postaci, znaczne uproszczenie formy w kierunku stylizacji, cienki i ciemny kontur, długie szyje i migdałowe oczy - bez źrenic, które tchną melancholią i wdziękiem.
lustracja interaktywna przedstawia obraz Amedeo Modigliani pt. „Portret Jacques'aLipchitza i jego żony Berthe Lipchitz”. Na ilustracji umieszczone sa cztery aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Obraz wykonany jest w technice olejnej na płótnie o wymiarach 81,3 x 54,3 cm
Punkt 2: Dzieło przedstawia przyjaciela artysty - rzeźbiarza Jacques’aLipchitza [czytaj: żaka lipczica, stojącego za siedzącą na pierwszym planie żoną Berthe [czytaj: berte]. Mężczyzna stoi swobodnie, z ręką na ramieniu żony. Ich przypominające maski twarze wyrażają różne emocje: delikatna zmysłowość Berthe, jej duże oczy i usta stanowią kontrast w stosunku do pewnego siebie Jacques’a [czytaj: żaka], jego małych oczu i ust oraz wykrzywionego nosa.
Punkt 3: Przed namalowaniem portretu [czyatj: lipcziców] Modigliani [czytaj: modiliani] wykonał serię wstępnych szkiców, z których zachowało się pięć.
Punkt 4: Charakterystyczne cechy dzieł Modiglianiego [czytaj: modilianiego], widoczne są także w tym podwójnym portrecie, są to m.in.: wydłużająca deformacja postaci, znaczne uproszczenie formy w kierunku stylizacji, cienki i ciemny kontur, długie szyje i migdałowe oczy - bez źrenic, które tchną melancholią i wdziękiem.
Amedeo Modigliani [czytaj: amedeo modiljani], „Portret Jacques'a Lipchitza [czytaj: żaka lipczica] i jego żony Berthe Lipchitz [czytaj: berte lipczic]”, 1916 r.
Alberto Giacometti(1910‑1966) szwajcarski malarz i rzeźbiarz, tworzący we Francji, jeden z najważniejszych rzeźbiarzy XX wieku, rzeźbił głównie postacie. Charakterystyczna, ekspresyjna forma jego rzeźb bierze się z niezwykłej stylizacji, prawie odrealnionej poprzez brak masy, bo niemal wszystkie jego rzeźby wyróżniają się smukłością, która zostawia miejsce dla przestrzeni. „Duża cienka głowa” fascynuje przejściem między ujęciem frontalnym a widokiem z boku, ilustracja poniżej.
R132FKSOHP3GR
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia rzeźbę Alberto Giacometti [czytaj: alberto dżiakometi] „Duża cienka głowa”. Ukazuje dwie fotografie rzeźby popiersia, ujętego z różnych stron. Zdjęcie po lewej ukazuje rzeźbę frontalnie, postać ma wydłużoną, smukłą głowę. Jest poważna i skupiona. Drugie zdjęcie ukazuje widok z profilu. Głowa jest lekko uniesiona w górę, usta rozchylone. zadarty nos. Posiada chropowatą fakturę. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje:
1. Wymiary pracy są niezwykłe, zniekształcając proporcje, aby głowa była wysoka i cienka. 2. Od przodu głowa jest wąska i przypomina krawędź noża. 3. Z boku profil jest pełny i wyraźnie zarysowany, całkowicie sprzeczny z widokiem z przodu.
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia rzeźbę Alberto Giacometti [czytaj: alberto dżiakometi] „Duża cienka głowa”. Ukazuje dwie fotografie rzeźby popiersia, ujętego z różnych stron. Zdjęcie po lewej ukazuje rzeźbę frontalnie, postać ma wydłużoną, smukłą głowę. Jest poważna i skupiona. Drugie zdjęcie ukazuje widok z profilu. Głowa jest lekko uniesiona w górę, usta rozchylone. zadarty nos. Posiada chropowatą fakturę. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje:
1. Wymiary pracy są niezwykłe, zniekształcając proporcje, aby głowa była wysoka i cienka. 2. Od przodu głowa jest wąska i przypomina krawędź noża. 3. Z boku profil jest pełny i wyraźnie zarysowany, całkowicie sprzeczny z widokiem z przodu.
Alberto Giacometti[czytaj: alberto dżiakometi], „Duża cienka głowa”, 1954 r., Nowy Jork
Źródło: flickr [czytaj: flike], licencja: CC BY 3.0.
Podobnie jak głowa - również „Idący człowiek” zyskuje siłę wyrazu dzięki fakturze i prawie karykaturalnejkarykaturakarykaturalnej stylizacji człowieka w ruchu - znów w oderwaniu od proporcjiproporcjeproporcji.
RJ68PK3UGXDS8
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia rzeźbę Alberta Giacomettiego [czytaj: dżaikometiego] „Idący człowiek”. Przedstawia fotografię rzeźby mężczyzny o konstrukcji szkieletowej, skierowanego w lewą stronę w trakcie ruchu. Nogi postaci są szeroko rozstawione, stopy duże, masywne. Tułów mężczyzny jest lekko pochylony do przodu, głowa prosto skierowana przed siebie, ręce swobodnie opuszczone. Figura jest pozbawiona proporcji, ustawiona została we wnętrzu na drewnianej podłodze. W tle widoczny jest fragment ściany i balustrady schodów. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Giacometti [czytaj: dżiakometi] modeluje nagą i kruchą postać. 2. Mężczyzna jest lekko pochylony. 3. Ramiona zwisają podobnie jak w pozycji w pozycji wahadła. 4. Długie nogi mężczyzny rozstawione w pozycji kroczącej świadczą o dynamice. 5. Zbyt duże stopy zdają się ograniczać chód, zwłaszcza, że są ciężkie i sprawiają wrażenie mocno związanych z podłożem.
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia rzeźbę Alberta Giacomettiego [czytaj: dżaikometiego] „Idący człowiek”. Przedstawia fotografię rzeźby mężczyzny o konstrukcji szkieletowej, skierowanego w lewą stronę w trakcie ruchu. Nogi postaci są szeroko rozstawione, stopy duże, masywne. Tułów mężczyzny jest lekko pochylony do przodu, głowa prosto skierowana przed siebie, ręce swobodnie opuszczone. Figura jest pozbawiona proporcji, ustawiona została we wnętrzu na drewnianej podłodze. W tle widoczny jest fragment ściany i balustrady schodów. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Giacometti [czytaj: dżiakometi] modeluje nagą i kruchą postać. 2. Mężczyzna jest lekko pochylony. 3. Ramiona zwisają podobnie jak w pozycji w pozycji wahadła. 4. Długie nogi mężczyzny rozstawione w pozycji kroczącej świadczą o dynamice. 5. Zbyt duże stopy zdają się ograniczać chód, zwłaszcza, że są ciężkie i sprawiają wrażenie mocno związanych z podłożem.
Alberto Giacometti[czytaj: alberto dżiakometi], „Idący człowiek”, 1960 r., Beyeler Fondation, Riehen [czytaj: bajela fandejszyn rijen], Szwajcaria
Ciekawostka
Jeden z sześciu odlewów rzeźby „Idący człowiek” uzyskał w 2010 r. podczas aukcji w domu aukcyjnym Sotheby's [czytaj: so‑tebiiz] w Londynie cenę ponad 65 milionów funtów szterlingów (wówczas ponad 104 miliony dolarów), co w tym czasie było najwyższą ceną kiedykolwiek uzyskaną przez dzieło sztuki na aukcji.
Ilustracja przedstawia drewnianą rzeźbę Konstantego Marcinkowskiego „Chrystus frasobliwy”. Ukazuje Jezusa z zamkniętymi oczami. Na głowie ma koronę cierniową. Jest ukazany w pozycji siedzącej, prawą ręką podpiera głowę.
Konstanty Marcinkowski, „Chrystus frasobliwy”
Źródło: skanseny.net, dostępny w internecie: https://www.skanseny.net/zdjecie/4983?lang=pl, licencja: CC BY 3.0.
To sztuka przede wszystkim twórczość społeczności wiejskiej, związana z życiem codziennym, przyrodą, pracą w polu i w gospodarstwie. Jej istotą jest wierność tradycji i przekaz umiejętności tworzenia z pokolenia na pokolenie.
Twórczość ludową cechuje prostota, oszczędna, często symetryczna kompozycja i żywa kolorystyka. Często dominuje tematyka religijna. Twórcy ludowi są amatorami, nie dbają o prawidłowe proporcje przedstawianych postaci, tworzą z potrzeby serca, tak, jak potrafią.
RQSVK7P3245OQ
Ilustracja przedstawia linoryt Joanny Frydrychowicz‑Janiak, który ukazuje świętego Floriana. Święty został przedstawiony jako współczesny strażak gaszący pożar. Po lewej stronie stoi dwupiętrowy dom z otwartymi oknami i ciemnoczerwonym dachem. Florian gasi palący się dom. U dołu widać pomarańczowe płomienie, na tle których ukazany jest gaśniczy wóz konny prowadzony przez strażaka i samochód gaśniczy.
Joanna Frydrychowicz‑Janiak, Święty Florian
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R17XZF8LLCBTG
Ilustracja przedstawia linoryt Joanny Frydrychowicz‑Janiak, który ukazuje świętą Małgorzatę. Święta w dłoni trzyma krzyż, a obok niej stoi mały smok. Wokół głowy Małgorzaty znajduje się nimb. W górnej części na półce leżą: grzebień, otwarta księga, korona i krzyż. U dołu widać palmę. Obraz jest zrobiony w niebiesko‑pomarańczowych kolorach.
świadoma lub nieświadoma (jak np. w sztuce dziecięcej, albo ludów prymitywnych) zmiana kształtu postaci lub przedmiotów w stosunku do ich pierwowzorów istniejących w rzeczywistości, dokonana zgodnie z założeniami danego kierunku artystycznego (np. kubizmu)
geometryzacja
geometryzacja
przekształcenie, polegające na upodobnieniu kształtów i form do figur i brył geometrycznych
karykatura
karykatura
jest odmianą portretu, nawiązuje do fizycznego podobieństwa modela, chociaż dość mocno je zmienia, przeważnie zniekształca; autor tak ukazuje wybraną osobę, że można ją rozpoznać, jednak jej wygląd zwraca szczególną uwagę, zaciekawia lub rozśmiesza
kompozycja
kompozycja
utwór lub jakakolwiek całość, w których poszczególne elementy są rozmieszczone i uporządkowane w określony sposób
kontur
kontur
najczęściej jest to linia ukazująca kształt, zarys postaci lub przedmiotów; kontur nie występuje w przyrodzie; w pracach plastycznych jest wprowadzany do wyznaczenia kształtu na płaszczyźnie
kubizm
kubizm
kierunek w sztuce, który rozwinął się we Francji na pocz. XX w.; odrzucał reguły perspektywy, stosując geometryczne uproszczenie elementów kompozycji
linearyzm
linearyzm
tendencja w sztuce do zaakcentowania roli konturu i linii w dziele
obraz anamorficzny
obraz anamorficzny
celowo zdeformowany obraz, który możemy zobaczyć jako obraz niezdeformowany np. przez obejrzenie go pod odpowiednim kątem lub przez odbicie w wypukłym lustrze albo przez ściśnięcie lub rozciągnięcie obrazu zdeformowanego
proporcje
proporcje
w sztuce: zależność między elementami a całością dzieła określana liczbowo, współgranie poszczególnych części w całości
portret
portret
dzieło sztuki plastycznej, przedstawiające określoną osobę albo grupę osób z zachowaniem podobieństwa
przywara
przywara
ujemna cecha charakteru
skrót perspektywiczny
skrót perspektywiczny
pozorne skrócenie przedmiotu wzrastające wraz z oddaleniem, stosowany m.in.: w rysunku w celu osiągnięcia efektu dużej przestrzeni poprzez wrażenie wyraźnego zmniejszania się elementów obiektu w miarę oddalenia
szkoła paryska
szkoła paryska
École de Paris czyli szkoła paryska to określenie twórczości emigrantów z terenów Polski i Rosji, którzy na początku XX wieku przybyli do Paryża i właśnie tutaj ukształtowała się ich działalność artystyczna
sztuka uliczna
sztuka uliczna
(ang. street art) działania artystyczne realizowane w przestrzeni publicznej. Możemy wyróżnić kilka form prezentacji sztuki ulicy, takich jak: graffiti, murale, wlepki
zróżnicowanie ilości światła i cienia w kompozycji, w celu wydobycia przestrzeni, np. w rysunku efekt 3D osiąga się za pomocą różnej ilości narysowanych linii;
perspektywa
perspektywa
przedstawienie trójwymiarowych przedmiotów na płaszczyźnie, tak aby patrzący na rysunek miał wrażenie głębi; także punkt widzenia, z jakiego coś jest przedstawiane lub oceniane;
perspektywa
perspektywa
przedstawienie trójwymiarowych przedmiotów na płaszczyźnie, tak aby patrzący na rysunek miał wrażenie głębi; także punkt widzenia, z jakiego coś jest przedstawiane lub oceniane;
