Przewodnik dla nauczyciela
Spis treści
Cele i efekty kształceniaCele i efekty kształcenia
Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału
Wskazówki do wykorzystania e‑materiałuWskazówki do wykorzystania e‑materiału
Wymagania techniczneWymagania techniczne
1. Cele i efekty kształcenia:
E‑materiał przeznaczony jest dla uczniów kształcących się w zawodzie kelner 513101 oraz technik usług kelnerskich 513102 dla kwalifikacji: HGT.01. Wykonywanie usług kelnerskich.
E‑materiał wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji HGT.01. Wykonywanie usług kelnerskich:
rozliczania usług kelnerskich.
Wspiera kształcenie w zakresie podstaw gastronomii:
uczeń stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych.
Wspiera kształcenie w zakresie rozliczania usług kelnerskich.
Uczeń:
przestrzega zasad rozliczania się z gościem podczas wykonywania usług kelnerskich;
dokonuje rozliczeń gotówkowych i bezgotówkowych po zakończeniu obsługi gościa;
obsługuje elektroniczne urządzenia rejestrujące i kasy fiskalne;
stosuje programy komputerowe wspomagające rozliczanie usług kelnerskich.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2. Struktura e‑materiału
Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.
Wprowadzenie
Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.
Materiały multimedialne
Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy:
Film edukacyjny – Rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe po zakończeniu obsługi gościaFilm edukacyjny – Rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe po zakończeniu obsługi gościa
Film instruktażowy – Obsługa kas fiskalnych (urządzeń rejestrujących)Film instruktażowy – Obsługa kas fiskalnych (urządzeń rejestrujących)
Film instruktażowy – Obsługa kas kelnerskich (kas w systemie POS)Film instruktażowy – Obsługa kas kelnerskich (kas w systemie POS)
Mapa myśli – Programy komputerowe stosowane do rozliczeń kelnerskichMapa myśli – Programy komputerowe stosowane do rozliczeń kelnerskich
Dokumentacja interaktywna – Wypełnianie dokumentacji do rozliczania usług kelnerskichDokumentacja interaktywna – Wypełnianie dokumentacji do rozliczania usług kelnerskich
Obudowa dydaktyczna
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.
Słownik pojęćSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.
Przewodnik dla nauczycielaPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.
Przewodnik dla uczącego sięPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
Bibliografia i netografiaBibliografia i netografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.
Instrukcja użytkowaniaInstrukcja użytkowania objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.
- Wprowadzenie
- Rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe po zakończeniu obsługi gościa
Film edukacyjny
- Obsługa kas fiskalnych (urządzeń rejestrujących)
Film instruktażowy (tutorial)
- Obsługa kas kelnerskich (kas w systemie POS)
Film instruktażowy (tutorial)
- Programy komputerowe stosowane do rozliczeń kelnerskich
Mapa myśli
- Wypełnianie dokumentacji do rozliczania usług kelnerskich
Dokumentacja interaktywna
- Interaktywne materiały sprawdzające
- Słownik pojęć
- Przewodnik dla uczącego się
- Netografia i bibliografia
- Instrukcja użytkowania
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
3. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik usług kelnerskich, kelner
E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces uczenia się. Ułatwi uczniom zapamiętanie różnych czynności pokazanych w materiałach multimedialnych, które związane są z wykonywaniem usług kelnerskich. Poniżej przedstawiono propozycje wykorzystania każdego multimedium podczas zajęć, a także podczas samodzielnej pracy uczniów poza zajęciami.
Praca uczniów podczas zajęć
1. Film edukacyjny Rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe po zakończeniu obsługi gościa
Praca w grupach
Metoda jigsaw. Przed emisją filmu uczniowie odliczają do czterech. Następnie łączą się w zespoły według przydzielonych numerów. Każda grupa podczas oglądania materiału filmowego zwraca szczególną uwagę na przydzielone jej zagadnienia i przygotowuje notatki:
gr. jedynek – bonowanie;
gr. dwójek – wystawianie rachunku klientowi;
gr. trójek – asowanie należności;
gr. czwórek – rozliczanie z zakładem gastronomicznym.
Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą się od siebie nawzajem. Następnie ochotnicy omawiają przydzielone zagadnienia. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować informacje.
2. Film instruktażowy Obsługa kas fiskalnych (urządzeń rejestrujących)
Praca całego zespołu klasowego
Uczniowie zapoznają się z filmem i przygotowują po dwa pytania do ogólnoklasowego quizu na temat Obsługa kas fiskalnych (urządzeń rejestrujących). Propozycje są zbierane do urny i weryfikowane przez wskazaną osobę w celu usunięcia powtarzających się pytań. Ustalane są reguły gry:
obowiązuje zasada: kto pierwszy, ten lepszy;
za każdą poprawną odpowiedź uczestnik otrzymuje 2 punkty;
za poprawienie osoby, która udzieliła błędnej odpowiedzi, uczestnik otrzymuje 1 punkt;
punktację zliczają trzy osoby wybrane do komisji skrutacyjnej.
Rozpoczyna się quiz: wybrana osoba lub nauczyciel odczytuje pytania, a uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi. Gra kończy się po wyznaczonym czasie lub po wyczerpaniu puli pytań. Osoby, które otrzymały największą liczbę punktów, mogą zostać nagrodzone ocenami za aktywność.
3. Film instruktażowy Obsługa kas kelnerskich (kas w systemie POS)
Praca całego zespołu klasowego
Notatka algorytm. Uczniowie zapoznają się z filmem i wykonują notatki. Następnie tworzą graficzny algorytm postępowania przy obsłudze kas fiskalnych w systemie POS, czyli ustalają kroki, które należy wykonać przy tej czynności. Analizują każde działanie dwutorowo – jeśli nie jest ono konieczne, następuje przejście do kolejnego kroku, jeśli jest konieczne – co należy zrobić, aby przejść do następnego etapu.
Po zapisaniu całego algorytmu uczniowie jeszcze raz oglądają tutorial, aby upewnić się, czy wszystkie czynności zostały ujęte w schemacie. Algorytm zapisany na tablicy uczniowie powinni sfotografować za pomocą aparatów w telefonach lub przerysować do zeszytu i wykorzystywać jako narzędzie do powtórzenia materiału. Swoje notatki mogą też zamieścić na platformie ZPE.
4. Mapa myśli Programy komputerowe stosowane do rozliczeń kelnerskich
Praca w grupach
Drama. Nauczyciel prosi klasę, aby podzieliła się na czteroosobowe zespoły. Informuje uczniów, że będą pracować metodą dramy i wyjaśnia jej zasady.
a. Zadaniem każdej grupy jest przygotowanie scenki w lokalu prezentującej proces działania programów SOGA, GASTRO POS i POS BISTRO.
b. Członkowie każdego zespołu decydują, jaką chcą przyjąć rolę, a następnie planują i przygotowują swoje wypowiedzi oraz aranżują przestrzeń sceniczną. Podczas tego zadania zespoły mogą korzystać z internetu. Nauczyciel informuje, ile czasu grupy mają na przygotowanie dramy i jak długo mogą trwać scenki.
c. Każda grupa odgrywa swoją scenkę przed klasą. Po zakończeniu prezentacji uczniowie dzielą się wrażeniami i oceniają poszczególne przedstawienia, np. pod kątem wiarygodności scenki, oryginalności, zaangażowania członków zespołu. Nauczyciel również podsumowuje występy uczniów, zwracając uwagę na rzetelność merytoryczną, zaangażowanie wszystkich członków zespołu, oryginalność przygotowanej przestrzeni scenicznej.
5. Dokumentacja interaktywna Wypełnianie dokumentacji do rozliczania usług kelnerskich
Nauczyciel ponownie dzieli klasę na grupy, tym razem czteroosobowe. Każda drużyna powinna mieć dostęp do komputera lub tabletu. Zespoły przystępują do wypełniania dokumentacji. Po ukończeniu pracy każda grupa prezentuje swoje wyniki na forum klasy, a nauczyciel omawia błędy.
Dokumentację można również wykorzystać w fazie podsumowującej lekcji w celu usystematyzowania wiedzy uczniów.
Praca uczniów poza zajęciami
1. Film edukacyjny Rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe po zakończeniu obsługi gościa
Praca indywidualna i całego zespołu klasowego
Przed obejrzeniem filmu uczniowie zapisują pięć pytań dotyczących jego treści, skupiając się na tym, czego chcieliby się dowiedzieć z multimedium. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od następujących wyrazów: „kto”, „kiedy”, „gdzie”, „jak”, „po co”. Następnie zapoznają się z filmem i ustalają, czy jego treść pozwala odpowiedzieć na zanotowane pytania. Jeśli tak, wykonują notatkę w zeszycie, jeśli nie szukają odpowiedzi w innych wiarygodnych źródłach. Wyniki pracy przedstawiają na forum klasy lub zamieszczają na platformie ZPE.
2. Film instruktażowy Obsługa kas fiskalnych (urządzeń rejestrujących)
Praca w grupach
Uczniowie przygotowują lekcję odwróconą. Zespół klasowy zostaje podzielony na kilka grup, które przygotowują prezentacje multimedialne na temat przydzielonych im zagadnień. Prezentacje mogą powstawać zdalnie na dostępnych platformach internetowych. Powinny zawierać ilustracje, rysunki, materiały filmowe, a czas ich trwania nie powinien przekroczyć 10 min. Prelegenci mogą też przygotować pytania pobudzające do aktywnego słuchania.
Prezentacje mogą być oceniane według następujących kryteriów:
poprawność merytoryczna;
trafny wybór egzemplifikacji wizualnej;
estetyka wykonania.
3. Film instruktażowy Obsługa kas kelnerskich (kas w systemie POS)
Praca w grupach
Plakat. Uczniowie dobierają się w grupy. Zapoznają się z informacjami zawartymi w filmie, a następnie wykonują plakaty w formie, która umożliwia szybkie zapamiętywanie treści.
Grupy przygotowują plakaty w pliku o dowolnym formacie. Na koniec zamieszczają plik na platformie ZPE. Pozostali uczniowie oceniają ich prace, biorąc pod uwagę atrakcyjność graficzną oraz rzetelność zapisanych informacji.
4. Mapa myśli Programy komputerowe stosowane do rozliczeń kelnerskich
Praca w grupach
Quiz. Uczniowie dobierają się w pięcioosobowe zespoły. Następnie na podstawie mapy myśli opracowują 15 pytań testowych o zróżnicowanym poziomie trudności (łatwe, średnie, trudne), korzystając z narzędzia do przygotowywania testów zamieszczonego na platformie ZPE. Quizy umieszczają na platformie i zachęcają pozostałe osoby z klasy do udziały w grze.
5. Dokumentacja interaktywna Wypełnianie dokumentacji do rozliczania usług kelnerskich Praca indywidualna
Uczniowie wcielają w rolę kelnera i wykonują zadania opisane w multimedium. Plik z efektami ich pracy wgrywają na platformę ZPE.
6. Interaktywne materiały sprawdzające
Uczniowie mogą wykonać ćwiczenia interaktywne w ramach pracy domowej. W ten sposób oprócz sprawdzenia swojej wiedzy ugruntowują też umiejętności niezbędne do rozwiązywania zadań testowych i praktycznych na egzaminie zawodowym.
Indywidualizacja pracy z uczniami, w tym z uczniami ze SPE
Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotnie nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania‑uczenia się.
Ponadto nauczyciel może też dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów.
Filmy edukacyjny i instruktażowy:
podczas pracy z uczeniem z niepełnosprawnością intelektualną nauczyciel powinien zwrócić szczególną uwagę na wyjaśnianie skomplikowanych procesów, doświadczeń, zjawisk z uwzględnieniem ograniczeń dotyczących myślenia, z odwołaniem do konkretów (dominuje myślenie konkretne, zwolnione tempo, mała szybkość i giętkość, słaby krytycyzm, trudności w definiowaniu pojęć abstrakcyjnych);
polecenia i teksty dla uczniów z SPE powinny być formułowane przystępnym i zrozumiałym językiem;
instrukcje dla ucznia powinny być krótkie, jednoznaczne i zrozumiałe;
zasób słów wykorzystany w poleceniach należy ograniczyć do zestawu niezbędnego dla zrozumienia prezentowanego tekstu - uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną nie rozumieją tekstów o charakterze abstrakcyjnym, wymagających logicznego myślenia, wyciągania wniosków, abstrahowania;
uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z filmem stopniowo (np. według wyznaczonego przez nauczyciela planu: I część filmu + zadania, II część filmu + zadania itd.), w celu zminimalizowania ryzyka dekoncentracji i demotywacji.
Mapa myśli i dokumentacja interaktywna:
zadania zaproponowane w materiale powinny być dostosowane do możliwości uczniów;
nie należy stosować abstrakcyjnych pojęć;
informacje zwrotne dla ucznia muszą być jasne i precyzyjne;
podczas pracy metodą jigsaw i przy podziale klasy na grupy należy wziąć pod uwagę, aby zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się; w takiej sytuacji uczniowie zdolni mogą służyć pomocą osobom z trudnościami w nauce (tutoring rówieśniczy);
podczas pracy w grupach uczniowie zdolni mogą pełnić funkcję liderów zespołów i pomagać uczniom słabszym.
Przydatne linki do stron internetowych:
www.ore.edu.pl
www.laski.edu.pl
www.pfron.org.pl
www.pzn.org.pl
Przydatna bibliografia:
Borski M., Bariery w otoczeniu osób z niepełnosprawnościami. Zagadnienia wybrane, Wyższa Szkoła Humanitas, 2017.
Jurkiewicz P., Rola B., Model pracy z uczniem upośledzonym w stopniu lekkim, w: Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Materiały szkoleniowe, Warszawa 2010.
Wolska D., Osoby niepełnosprawne w drodze ku dorosłości, Kraków 2014.
Smith D.D., Pedagogika specjalna: podręcznik akademicki, t. 1, red. Firkowska‑Mankiewicz A., Szumski G, Warszawa 2009.
Zabłocki K.J., Upośledzenie umysłowe. Wybrane zagadnienia edukacji i terapii, Płock 2003.
Żuraw H., Udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym, Warszawa 2008.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
4. Wymagania techniczne
Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych e‑materiałów platformy zpe.gov.pl.
System operacyjny:
Windows 7 lub nowszy;
OS X 10.11.6 lub nowszy;
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM.
Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:
Chrome w wersji 69.0.3497.100;
Firefox w wersji 62.0.2;
Safari w wersji 11.1;
Opera w wersji 55.0.2994.44;
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0;
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124.
Urządzenia mobilne:
2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym;
Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści