E‑BOOK

Spis treści

• Osnowa

• Materiały wiążąceD17m1KPMRMateriały wiążące

• Materiały dodatkoweD5phjEBwsMateriały dodatkowe

• Przygotowanie masy formierskiejD1b0Sn8oiPrzygotowanie masy formierskiej

• Regeneracja masy formierskiejDCX5YYpdJRegeneracja masy formierskiej

• Urządzenia wykorzystywane do przygotowania masyDwzvb9UsBUrządzenia wykorzystywane do przygotowania masy

• Obsługa bieżąca maszyn i urządzeńD4BOtiEyLObsługa bieżąca maszyn i urządzeń

• Ocena stanu technicznego elementów maszyn i urządzeńD11qBCHVPOcena stanu technicznego elementów maszyn i urządzeń

• Zasady bezpieczeństwa i higieny pracyD66srbCBhZasady bezpieczeństwa i higieny pracy

• Słownik pojęćDarJRaXugSłownik pojęć

• Netografia i bibliografiaD1DAw4lBpNetografia i bibliografia

Osnowa

Materiały na osnowęosnowa masy formierskiejosnowę powinny charakteryzować się:

• odpornością na działanie wysokiej temperatury,

• odpornością na działanie tlenków metali,

• małą rozszerzalnością cieplną,

• brakiem przemian polimorficznych,

• odpowiednim składem ziarnowym.

Na osnowę składają się różne rodzaje i gatunki piasków formierskich. W przemyśle odlewniczym wykorzystywane są następujące rodzaje piasków:

• kwarcowy,

• chromitowy,

• cyrkonowych

• oliwinowy,

• glinokrzemianowy,

• glinokrzemianowy naturalny,

• magnezytowy,

• magnezytowo – chromitowy.

Wymienione rodzaje osnów piaskowych różnią się gęstością, temperaturą topnienia, a także rozszerzalnością liniową oraz odpornością na penetrację ciekłego metalu, która w dużej mierze jest uzależniona od składu ziarnowego piasku. Istotny jest właściwy dobór materiałów wiążących i osnowy ziarnowej pod względem charakteru chemicznego. Piasek kwarcowy z uwagi na lekko kwaśne pH może być stosowany z niemal wszystkimi rodzajami materiałów wiążących. Z kolei piasek oliwinowy (zasadowy) nie powinien być łączony z kwaśnymi spoiwami.

Najczęściej stosowanym piaskiem ze względu na dobrą dostępność i stosunkowo niską cenę jest piasek kwarcowy. Jego rozszerzalność cieplna ma wpływ na powstawanie wad odlewniczych, aby temu zapobiec stosuje się specjalne dodatki, zwłaszcza przy produkcji rdzeni.

Piasek chromitowy jest materiałem bardziej ogniotrwałym w porównaniu z piaskiem kwarcowym, charakteryzuje się także lepszą stabilnością w wysokiej temperaturze oraz większą zdolnością chłodzenia. Jest stosowany przy produkcji dużych odlewów ze względu na to, że zapewnia dobrą jakość ich powierzchni. Piasek chromitowy również jest stosowany w przypadku odlewów ze staliwa wysokomanganowego. Dodatkowo dzięki właściwościom ferromagnetycznych możliwe jest jego proste odzyskanie poprzez segregację magnetyczną.

Właściwości piasku cyrkonowego są zbliżone do piasku chromitowego, aczkolwiek piasek cyrkonowy posiada mniejszą ziarnistość.

Piasek oliwinowy otrzymuje się poprzez kruszenie skał naturalnych. Zwykle jest stosowany do wytwarzania form i rdzeni w produkcji odlewów ze staliwa manganowego, wynika to z tego, że kwarc silnie reaguje z manganem, co uniemożliwia zastosowanie osnowy kwarcowej.

Powrót do spisu treści10Powrót do spisu treści

Analiza sitowa

Analiza sitowa polega na rozfrakcjonowaniu materiału na zestawie sit, a następnie zważeniu pozostałości badanego materiału na każdym z sit. Frakcja najdrobniejsza, która przechodzi przez wszystkie sita, zbiera się na denku.

Powrót do spisu treści10Powrót do spisu treści

Frakcja główna

Frakcję główną stanowią sąsiednie trzy numery sit, na których podczas analizy sitowejanaliza sitowaanalizy sitowej zebrała się największa ilość materiału. Dzięki niej można określić grupę ziarnową, do której należy dany materiał.

Frakcja główna dla danej grupy ziarnowej wg Polskiej normy $\text{PN}-\mathrm{H}-11077:1983$:

• żwirek – $0,63/0,40/0,32$

• gruby – $0,40/0,32/0,20$

• średni – $0,32/0,20/0,16$

• drobny – $0,20/0,16/0,10$

• bardzo drobny – $0,16/0,10/0,071$

• miałki – $0,10/0,071/0,056$

• mułek – $0,071/0,056/\text{denko}$

RHTRmV83AXAZE

Wykres słupkowy przedstawia wyniki analizy sitowej. Na osi x przedstawiono zawartość frakcji wyrażoną w procentach od 0 do 60%, na osi y 12 numerów sit, kolejno: denko 0,056 0,071 0,10 1,16 0,20 0,32 0,40 0,63 0,80 1,60 lepiszcze. Trzy największe zawartości frakcji wyznaczono dla sita 0,20 0,32 oraz 0,16 wartość procentowa wyniosła kolejno 37% 32% oraz 13% sita te są frakcją główną badanego piasku. Pozostałe numery sita posiadają wartość frakcji zawierającą się w przedziale od 1% do około 8%.

Wykres przedstawia zawartość procentową frakcji w zależności od numeru sit. Wykres posiada również wyznaczoną frakcje główną. Zgodnie z przedstawionymi danymi wyniki prezentują się następująco, dla lepiszcza zawartość frakcji wynosi $3\%$, dla sita o numerze $1,60$ jest to $1\%$, dla sita o numerze $0,80$ to $2\%$, dla sita o numerze $0,63$ zawartość lepiszcza wynosi $4\%$, dla sita o numerze $0,40$ jest to $9\%$, dla sita o numerze $0,32$ jest to $32\%$, dla sita o numerze $0,20$ jest to $36\%$, dla sita o numerze $0,16$ jest to $12\%$, dla sita o numerze $0,10$ jest to $4\%$, dla sita o numerze $0,071$ zawartość frakcji to $2\%$, dla sita o numerze $0,056$ jest to $1\%$ i dla denka zawartość frakcji również wynosi $1\%$. Frakcja główna to sita o numerze $0,32$, $0,20$ i $0,16$.

Powrót do spisu treści10Powrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

• Atlas interaktywny: Zasady obsługi bieżącej maszyn i urządzeń do przygotowania mas formierskich i mas rdzeniowychDgccE1PVNZasady obsługi bieżącej maszyn i urządzeń do przygotowania mas formierskich i mas rdzeniowych

• Sekwencje filmowe: Rodzaje maszyn i urządzeń do przygotowania mas formierskich i mas rdzeniowychDZaMaJjfyRodzaje maszyn i urządzeń do przygotowania mas formierskich i mas rdzeniowych

• Animacja 3D: Proces przygotowania mas formierskich i mas rdzeniowychD3F7BCrRAProces przygotowania mas formierskich i mas rdzeniowych

• Schemat interaktywny: Zasady oceny stanu technicznego elementów maszyn i urządzeńD18MX8xTGZasady oceny stanu technicznego elementów maszyn i urządzeń