E-materiały do kształcenia zawodowego

E‑book do e‑materiału Eksploatacja maszyn i urządzeń do przygotowania mas formierskich i mas rdzeniowych

MTL.02. Eksploatacja maszyn i urządzeń odlewniczych - Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812107, Technik odlewnik 311705

bg‑cyan

Masy formierskie oraz maszyny do ich przygotowania

E‑BOOK

10

Spis treści

Materiały wiążące

Lepiszcze

Jest to materiał wiążący posiadający odpowiednią wielkość cząstek i zdolność do pęcznienia. W masach naturalnych, półsyntetycznych i gliniastych lepiszcze to illit i kaolinit. W masach syntetycznych lepiszcze to bentonitbentonitbentonit, którego głównym składnikiem jest montmorylonit.

Spoiwo:
  • wiążące chemicznie:

    • oleje schnące surowe, żywice syntetyczne (klasa I),

    • oleje półschnące surowe, mieszanki olejowe, krzemian etylu, szkło wodne (klasa II),

    • mieszanki olejowe, szkło wodne, gips, cement, wapno (klasa III),

  • wiążące przez krzepnięcie:

    • kalafonia, produkty smołowe (klasa III),

  • wiążące przez odwadnianie:

    • dekstryna, skrobie (klasa II),

    • ług posiarczynowy, melasa, skrobie (klasa III).

Chemiczne materiały wiążące to pojedyncze lub wieloskładnikowe układy (na przykład żywica plus aktywator), które miesza się z osnową w celu pokrycia ziarn piasku ich cienką warstwą. Po procesie mieszania zachodzi reakcja utwardzania wywołana następującymi czynnikami: temperatura otoczenia, podwyższona temperatura, czynnik gazowy.

Podstawowe kryteria podziału materiałów wiążących:
  • kondensacja: ciekłe i stałe,

  • charakter chemiczny:

    • organiczne,

    • nieorganiczne,

  • sposób wiązania:

    • chemiczne,

    • przez odwodnienie,

    • przez krzepnięcie,

  • zdolność wiązania:

    • duża,

    • średnia,

    • mała,

  • temperatura wiązania:

    • otoczenia,

    • podwyższona,

    • minusowa.

Rj4zJfzTPOVrh
Schemat wiązania mas formierskich o osnowie piaskowej z bentonitem
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja przedstawia schemat wiązania mas formierskich o osnowie piaskowej z bentonitem. Składa się odna z dwóch części - osnowy piaskowej z lepiczczem przed i po dodaniu wody. Po lewej stronie ilustracji elementy masy formierskiej mają postać nieregularnych białych ziaren z  obwódką. Przestrzeń pomiędzy ziarnami, a obwódką jest zakreskowana. Po prawej stronie grafiki przedstawiono masę związaną. Osnowa masy formierskiej ma postać nieregularnych białych ziaren, w tym przypadku zakreskowana część znajduje się tylko na ich części. Dodatkowo pomiędzy ziarnami występują czarne nieregularne fragmenty, przedstawiające pęczniejący bentonit pod wpływem wody. Na schemacie opisano słownie dwa elementy. Białe części ziaren to osnowa piaskowa SiO2. Natomiast zakreskowana część ziaren znajdujących się po lewej stronie oraz czarne miejsca na rysunku po prawej stronie to lepiszcze - bentonit.

Największy wpływ na zdolność wiązania masy ma wielkość cząstek bentonitu. W odlewnictwie zastosowania mają bentonity sodowe oraz wapniowe. Porównując ich właściwości fizyczne, znacznie lepiej wypada bentonit sodowy, który wyróżnia się większą zdolnością do pęcznienia, żaroodpornością oraz chłonnością wody.

1
RjZHig4o2jRNs1
Podział mas formierskich i rdzeniowych
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Na ilustracji przedstawiono schemat podziału mas formierskich i rdzeniowych na masy z materiałami wiążącymi oraz bez materiałów wiążących. Schemat składa się z licznych rozgałęzień. Zaprezentowaną treść na schemacie przedstawiono w formie listy.

  1. Z materiałami wiążącymi

  • z lepiszczami

    • masy klasyczne

    • masy klasyczne specjalne

  • ze spoiwami

    • utwardzane w temperaturze otoczenia

      • samoutwardzalne

        • sypkie

          • sypkie masy samoutwardzalne

          • sypkie masy samoutwardzalne z osnową miałką

        • ciekłe

          • ciekłe masy samoutwardzalne

          • ciekłe masy samoutwardzalne do odlewania precyzyjnego

      • szybkoutwardzalne

        • sypkie

          • sypkie masy szybkoutwardzalne

          • sypkie masy samoutwardzalne z osnową miałkią

        • ciekłe

          • ciekłe masy szybkoutwardzalne

          • ciekłe masy szybkoutwardzalne do odlewania precyzyjnego

    • wiążące w podwyższonej temperaturze

      • szybkowiążące

        • sypkie

          • sypkie masy szybkowiążące

          • sypkie masy szybkowiążące z osnową miałką

        • ciekłe

          • ciekłe masy szybkowiążące

          • ciekłe masy szybkowiążące do odlewania precyzyjnego

      • wolnowiążące

        • sypkie

          • sypkie masy wolnowiążące

          • sypkie masy wolnowiążące z osnową miałką

        • ciekłe

          • ciekłe masy wolnowiążące

          • ciekłe masy wolnowiążące do odlewania precyzyjnego

  1. Bez materiałów wiążących

  • suche masy bez materiałów wiążących

  • wilgotne materiały bez materiałów wiążących

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

R7GMQDSzfuyDg
bentonit
bentonit

osadowa skała ilasta składająca się głównie z montmorylonitu, stosowana jako lepiszczelepiszczelepiszcze przy sporządzaniu mas formierskich