Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia1Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

Powiązania między elementami e‑materiału3Powiązania między elementami e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej4Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Wymagania techniczne5Wymagania techniczne

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik agrobiznesu (kod cyfrowy zawodu 331402): organizowanie i realizowanie zadań związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w agrobiznesie, organizowanie i wykonywanie prac związanych z przetwórstwem spożywczym, prowadzenie dokumentacji przedsiębiorstwa w agrobiznesie. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – wiedzy ogólnej z zakresu technologii produkcji produktów spożywczych.

• Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia i kryteria ich weryfikacji dla kwalifikacji ROL.05. Organizacja i prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie

E‑materiał wspiera osiąganie następujących efektów kształcenia i kryteriów ich weryfikacji:

ROL.05.4 Planowanie przetwórstwa żywności

Osoba ucząca się:

ROL.05.4.1) korzysta z dokumentacji technicznej i technologicznej oraz wyników badań laboratoryjnych żywności:

• ROL.05.4.1 )1) interpretuje schematy technologiczne;

• ROL.05.4.1) 2) odczytuje rysunki techniczne w dokumentacji;

ROL.05.4.4) planuje technologie produkcji wybranych produktów spożywczych:

• ROL.05.4.4) 1) rozróżnia elementy składowe poszczególnych procesów technologicznych dla wybranych produktów rolnych;

• ROL.05.4.4) 2) ustala etapy w poszczególnych technologiach produkcji produktów spożywczych.

ROL.05.4.5) dobiera metody utrwalania żywności:

• ROL.05.4.5) 1) rozróżnia metody utrwalania żywności;

• ROL.05.4.5) 2) ustala parametry poszczególnych metod utrwalania żywności.

ROL.05.4.7) dobiera maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spożywczym:

• ROL.05.4.7) 1) rozróżnia maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spożywczym;

• ROL.05.4.7) 2) dobiera maszyny i urządzenia do poszczególnych technologii w przetwórstwie spożywczym.

ROL.05.4.10) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów produkcyjnych:

• ROL.05.4.10) 1) rozróżnia rodzaje odpadów powstających w produkcji żywności;

• ROL.05.4.10) 2) planuje zagospodarowanie odpadów produkcyjnych.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje, które ułatwiają użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością e‑materiału.

Materiały multimedialne

Film instruktażowy (tutorial) Procesy produkcji produktów spożywczychDyHUdt5oSFilm instruktażowy (tutorial) Procesy produkcji produktów spożywczych

Praca z filmem instruktażowym wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• omówienie działania danej linii technologicznej zarówno w produkcji produktów spożywczych pierwotnych, jak i przetworzonych;

• charakteryzowanie danych zadań związanych z planowaniem, organizowaniem, a także monitorowaniem procesów produkcyjnych według określonej technologii produkcji;

• charakteryzowanie sprzętu wykorzystywanego w produkcji produktów spożywczych (od przygotowania surowców przez ich obróbkę po konfekcjonowanie;

• opisywanie procedur wymaganych systemów bezpieczeństwa m.in. środowiskowego oraz dokumentacji technologicznej.

Infografika Projektowanie linii technologicznej do produkcji produktów spożywczychDYu4rdDKkInfografika Projektowanie linii technologicznej do produkcji produktów spożywczych

Praca z inforgrafiką wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• charakteryzowanie linii technologicznej do produkcji produktów spożywczych uwzględniającej istniejące rozwiązania oraz określone właściwości surowców poddawanych obróbce w produkcji produktów spożywczych;

• zaprojektowanie linii technologicznej do produkcji produktów spożywczych mięsnych poprzez dobór gotowych elementów.

E‑book Wademekum technologii produkcji produktów spożywczychDud9AadJRE‑book Wademekum technologii produkcji produktów spożywczych

Praca z e‑bookiem wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• charakteryzowanie wybranych technologii produkcji z branż przetwórstwa rolno‑spożywczego (m.in. technologie produkcji piekarsko‑ciastkarskiej i mleczarskiej, technologie stosowane w przemyśle zbożowo‑młynarskim, cukrowniczym, olejarskim,fermentacyjnym, technologie stosowane w przetwórstwie owocowo‑warzywnym, mięsnym i jajczarsko‑drobiarskim);

• omówienie znaczenia technologii produkcji niszowych produktów spożywczych a strategicznych z punktu widzenia rynkowego, np. technologii produkcji produktów legitymujących się zdefiniowanymi systemami jakość w UE.

Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzająceDrlEw1uIfInteraktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu technologii produkcji produktów spożywczych.

Słownik pojęć dla e‑materiałuDAgItWAp6Słownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

Przewodnik dla nauczycielaDr6DiLqKmPrzewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

Przewodnik dla uczącego sięD7BzKmnU7Przewodnik dla uczącego się – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki uczącego się.

Netografia i bibliografiaDkA0ySePQNetografia i bibliografia – stanowi listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑zasób oraz listę materiałów polecanych do przeczytania w celu pogłębienia wiedzy dotyczącej technologii produkcji produktów spożywczych.

Instrukcja użytkowaniaDWV0twwEfInstrukcja użytkowania – objaśnia działanie materiałów oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Powiązania między elementami e‑materiału

Materiały multimedialne są powiązane ze sobą i z poszczególnymi elementami obudowy dydaktycznej.

Każdy materiał multimedialny jest także powiązany z konkretnymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:

• film instruktażowy Procesy produkcji produktów spożywczych z ćwiczeniami 6 i 10;

• infografika Projektowanie linii technologicznej do produkcji produktów spożywczych z ćwiczeniem 2;

• e‑book Wademekum technologii produkcji produktów spożywczych z ćwiczeniami 1, 3‑5 oraz 7‑9.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Zawarte w e‑materiale zasoby multimedialne są nowoczesnymi środkami dydaktycznymi, które znacząco wspomagają kształcenie zawodowe. Dzięki nim uczniowie zdobywają wiedzę dotyczącą projektowania obiektów małej architektury krajobrazu. Rozwijają też praktyczne umiejętności, takie jak np. planowanie i projektowanie obiektów małej architektury krajobrazu oraz umiejętność kosztorysowania. Poniżej przedstawiono propozycje wykorzystania każdego multimedium podczas zajęć, a także podczas samodzielnej pracy uczniów poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

1. Film instruktażowy (tutorial)

Praca indywidualna, w parach i całego zespołu klasowego

Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią filmu i zapisują minimum pięć pytań dotyczących etapów produkcji kiszonek. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie spacerują po klasie i na umówiony sygnał szukają kogoś do pary, zadają i odpowiadają na pytania sformułowane podczas samodzielnej pracy.

Na zakończenie uczniowie wspólnie odpowiadają na pytania, na które nie zostały udzielone odpowiedzi podczas spaceru.

2. Infografika

Praca całego zespołu klasowego i w grupach

Uczniowie zapoznają się z treścią infografiki. W razie potrzeby nauczyciel wyjaśnia wątpliwości.

Następnie zadaje pytania, np.:

• Jakie urządzenia są niezbędne do wyprodukowania kiełbasy białej/pasztetu/kabanosów/szynki z beczki?

• Jakie są etapy procesu technologicznego w przypadku poszczególnych produktów?

• Jakie czynniki wpływają na opłacalność produkcji?

Zespół klasowy dzieli się na cztery grupy i wykonują zadania: projektują linie do produkcji poszczególnych produktów, uwzględniając wszystkie etapy procesu technologicznego oraz potrzebne do niego maszyny i narzędzia. Na koniec zespoły przedstawiają swoje projekty i wspólnie je omawiają.

3. E‑book

Praca w grupach

Metoda jigsaw. Przed zapoznaniem się z multimedium uczniowie odliczają do pięciu. Następnie łączą się w zespoły według przydzielonych numerów. Każda grupa ma za zadanie opracować informacje na temat technologii oraz procesów produkcyjnych stosowanych w przydzielonych gałeziach przemysłu spożywczego i przygotować notatki:

• grupa jedynek – przemysł zbożowo‑młynarski i produkcja piekarsko‑ciastkarska,

• grupa dwójek – przemysł cukrowniczy i przetwórstwo owocowo‑warzywne,

• grupa trójek – przetwórstwo ziemniaków i przemysł fermentacyjny,

• grupa czwórek – przemysł olejarski i przetwórstwo mięsne,

• grupa piątek – produkcja mleczarska i przetwórstwo jajczarsko‑drobiarskie.

Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą się od siebie nawzajem. Następnie chętne/wybrane osoby omawiają przydzielone zagadnienia. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

4. Interaktywne materiały sprawdzające

Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę, która następnie zostanie sprawdzona na zajęciach. Notatki mogą mieć różną formę.

1. Film instruktażowy (tutorial)

Praca indywidualna i praca w grupach

Przed zajęciami wszyscy uczniowie zapoznają się z materiałem filmowym. Sporządzają notatki i przygotowują po trzy pytania do klasowego quizu.

Na początku zajęć pytania są zbierane do urny i sprawdzane przez komisję, czy ich treść się nie powtarza.

W tym czasie następuje podział na grupy i ustalane są zasady gry, np.:

• sposób losowania pytań,

• zasada „kto pierwszy, ten lepszy”,

• punktacja itp.

Rozpoczyna się quiz, podczas którego komisja zlicza punkty. Wygrywa zespół z największą liczbą punktów.

2. Infografika

Praca w parach

Pary mają przydzielone losowo poszczególne produkty (kiełbasę białą, pasztet, szynkę z beczki, kabanosy). Ich zadaniem jest zaprojektowanie linii produkcyjnej dla przypisanego produktu.

Na zajęciach pary prezentują efekty swojej pracy i omawiają projekty.

3. E‑book

Praca w grupach

Uczniowie przygotowują lekcję odwróconą. Zespół klasowy zostaje podzielony na pięć grup, które przygotowują prezentacje multimedialne na temat technologii oraz procesów produkcyjnych stosowanych w przydzielonych gałęziach przemysłu spożywczego:

• grupa I – przemysł zbożowo‑młynarski i produkcja piekarsko‑ciastkarska;

• grupa II – przemysł cukrowniczy i przetwórstwo owocowo‑warzywne;

• grupa III – przetwórstwo ziemniaków i przemysł fermentacyjny;

• grupa IV – przemysł olejarski i przetwórstwo mięsne;

• grupa V – produkcja mleczarska i przetwórstwo jajczarsko‑drobiarskie.

Prezentacje mogą powstawać zdalnie na dostępnych platformach internetowych. Powinny zawierać ilustracje, rysunki, schematy, a czas ich trwania nie powinien przekroczyć 7 minut. Prelegenci mogą też przygotować pytania pobudzające do aktywnego słuchania.

Prezentacje mogą być oceniane według następujących kryteriów:

• poprawność merytoryczna,

• trafny wybór egzemplifikacji wizualnej,

• estetyka wykonania.

4. Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie mogą wykonać ćwiczenia interaktywne w ramach pracy domowej.

Indywidualizacja pracy z uczniami, w tym z uczniami ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotne nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ale również uczniów zdolnych. Wszystkie multimedia mają alternatywną wersję WCAG, co ułatwia dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania–uczenia się.

Ponadto nauczyciel może dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów.

1. Film instruktażowy (tutorial)

• jeśli zadaniem uczniów jest stworzenie pytań, a następnie wzajemne odpytywanie się, należy zwrócić uwagę na osoby, które mają trudności z nawiązywaniem kontaktu z rówieśnikami i komunikacją; można wówczas przedstawić im inną formę zadania – utworzenie na platformie ZPE pięciu pytań jednokrotnego wyboru, na które pozostali uczniowie będą odpowiadać;

• uczniowie mający problemy z wystąpieniami na forum klasy mogą wejść w skład komisji liczącej punkty podczas gry; będą skupieni na wypowiedziach innych osób, aby przyznać odpowiednią liczbę punktów, ale nie będą zmuszeni do samodzielnego wystąpienia;

• uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą zebrać przygotowane do gry pytania, a następnie je losować, co pozwoli im rozładować napięcie, a także skupić się na zadaniu;

• uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z filmem stopniowo (np. według wyznaczonego przez nauczyciela planu: I część filmu + zadania, II część filmu + zadania itd.), w celu zminimalizowania ryzyka dekoncentracji i demotywacji;

• uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do filmu;

• uczniowie słabowidzący mogą skorzystać z audiodeskrypcji.

2. Infografika

• przy pracy z infografiką należy zadbać o to, aby uczniowie z dysleksją, zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mieli więcej czasu na zapoznanie się z całą treścią multimedium;

• uczniowie zdolni mogą przygotować projekt linii produkcyjnej dla innych produktów niż przedstawione w infografice i zaprezentować je na zajęciach.

3. E‑book

• osoby, które mają problem z wystąpieniami publicznymi, nie powinny być zmuszane do przedstawiania prezentacji, mogą się sprawdzić, wykonując inne zadania w grupie, np. przygotować ilustracje i treści do prezentacji;

• w pracy metodą jigsaw należy wziąć pod uwagę, aby zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się; w takiej sytuacji uczniowie zdolni mogą służyć pomocą osobom z trudnościami w nauce (tutoring rówieśniczy).

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z przewodnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści