Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Adriana Grzelak‑Krzymianowska, Artur Gałkowski, Tamara Roszak

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Ti interessi di cultura? - Czy interesujesz się kulturą?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa I, poziom A1+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
9) kultura (np. twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
7) wyraża uczucia i emocje;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim.
IX. Uczeń posiada:
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • nazywa różne zjawiska kulturowe, takie jak kino, teatr, literatura, muzyka, malarstwo i rzeźba;

  • opowiada o wydarzeniach kulturalnych, o związanych z nimi osobach, przedmiotach, czynnościach i miejscach;

  • mówi o swoich preferencjach;

  • stosuje zwroty z czasownikiem dare.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się,

  • rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne,

  • wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury gramatyczne i słownictwo,

  • rozumie przydatność języka nowożytnego do realizacji celów komunikacyjnych,

  • dokonuje samooceny umiejętności językowych.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście (techniki wspierające instytucjonalne formy nauki języków obcych, zainteresowania i sposób spędzania czasu wolnego przez nastolatków)

  • strategie kognitywne – tworzenie różnych kombinacji zdań, analizowanie danych języka obcego

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów

  • strategie metakognitywne – centralizowanie procesu uczenia

  • strategie afektywne – podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów

Metody i techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe)

  • eklektyzm

  • nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe

  • zintegrowane nauczanie językowo–przedmiotowe

  • nauczanie zdalne i hybrydowe

Formy pracy:

  • praca indywidualna

  • praca w parach

  • praca w grupach

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop/smartfon z dostępem do internetu, materiały piśmiennicze, głośniki

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Na początku lekcji nauczyciel może zaproponować burzę mózgów, prosząc uczniów o podanie skojarzeń z pojęciem „kultura” (la cultura), możliwie w języku włoskim. Razem z uczniami podejmuje się przetłumaczenia skojarzeń podanych w języku polskim. Można tu wyjaśnić krótko różnice lub podobieństwa między wł. la cultura oraz la civiltà/la civilizzazione vs la cultura artistica/l’arte.  Skojarzenia można rozwinąć na różnych poziomach, np. il film (il cinema), i libri (la letteratura), gli artisti (l’arte) itd. To zadanie należy potraktować jako wstęp do polecenia do tekstu „Una presentazione sulla cultura”.

Faza realizacyjna:

Uczniowie zapoznają się z dialogiem w części Przeczytaj/posłuchaj. Po lekturze/wysłuchaniu starają się wykonać ćwiczenie wstępne i ustalają odpowiedź na pytanie: Che cosa intende Giulia per la cultura?, a następnie wykonują ćwiczenie V/F. Uczniowie zapoznają się z nieznanym słownictwem w dialogu oraz zagadnieniami gramatycznymi (składnia czasownika preferire, konstrukcje z dare). Odnajdują konteksty użycia preferire i dare w dialogu. Celem ich utrwalenia wykonują ćw. 5 i 9 z sekcji Sprawdź się. Dialog mogą odczytać z podziałem na role. Przechodząc do multimedium, odpowiadają na pytania dotyczące znajomości konkretnych miejsc związanych z kulturą, np. znanych muzeów, galerii, kin, teatrów w swoim mieście, miejscowości, regionie. Zapoznają się z mapą konceptualną w multimedium. Starają się uzupełnić dany koncept o dodatkowe słowa, które z nim kojarzą (wykorzystanie poprzednich części lekcji i wyników rozważań). Po zapoznaniu się z multimedium uczniowie wykonują 3 polecenia: dobieranie pojęć do ilustracji; tworzenie zdań zgodnie z oczekiwanym sensem; grupowanie elementów w polach leksykalnych wybranych pojęć leksykalnych. Elementów leksykalnych można użyć w kontekstach lub określonych kolokacjach (np. A Sanremo si organizza il festival della musica pop italiana; il cantante lirico; il concerto di musica rock; ballare in discoteca itp.). Polecenia i ćwiczenia winny wnosić dynamizm i ożywienie podczas lekcji; stanowić wyzwanie, które jest dodatkowo kreatywnie rozwijane przez nauczyciela i w miarę możliwości przez uczniów. Np. ćw. 1 z sekcji Sprawdź się z audio może też polegać na otworzeniu informacji na temat kolejnych osób, które się wypowiadają (Che cosa fa lo scenografo/lo scrittore/il pittore? Cosa crea…? Dove lavora…? Che cosa gli piace…? Perché è …?).

Faza podsumowująca:

W podsumowaniu lekcji uczniowie powtarzają poznaną leksykę i struktury, jak również informacje kulturowe, które zostały przywołane przez nich samych i nauczyciela. Mogą też wykonać ćw. 7 i 9 z sekcji Sprawdź się, personalizując swoje wypowiedzi.

Praca domowa:

Jako praca domowa mogą być wykonane pozostające ćwiczenia z sekcji Sprawdź się, przywołujące zagadnienia komunikacyjno‑leksykalne omówione podczas zajęć (np. ćw. 2, 3, 4, 6). Ćw. 8 należy zlecić uczniom chętnym, rozszerzającym swoją znajomość języka włoskiego.

Materiały pomocnicze:

Pomocniczo można wykorzystać fragmenty innych materiałów znajdujących się na platformie:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium można rozbudować o podanie przykładów dla kolejnych pojęć, typu znany teatr, aktor, aktorka, obraz, rzeźba, kino, film, książka, pisarz, pisarka, kompozytor, śpiewak itd. Najlepiej odnieść te informacje do kultury włoskiej. Zadanie to można wykonać na zasadzie projektu polegającego na odszukaniu danych w dostępnych źródłach (internetowych).

Słownik i bibliografia