Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Adriana Grzelak‑Krzymianowska, Artur Gałkowski, Tamara Roszak

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Grandi eventi culturali in Italia - Ważne wydarzenia kulturalne we Włoszech

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa I, poziom A1+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, konflikty i problemy);
9) kultura (np. twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) układa informacje w określonym porządku;
6) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
7) wyraża uczucia i emocje;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
7) wyraża uczucia i emocje;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim.
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • poznaje ważne wydarzenia kulturalne we Włoszech.

  • potrafi opisać różne wydarzenia kulturalne we Włoszech.

  • uczy się, jak mówić o tym, co ktoś lubi (zastosowanie czasownika piacere), czego komuś brakuje (zastosowanie czasownika mancare) lub co komuś wystarcza (zastosowanie czasownika bastare).

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • rozwija wrażliwość międzykulturową oraz kształtuje postawę ciekawości, szacunku i otwartości wobec innych kultur.

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się.

  • rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne oraz kulturowe.

  • wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury i słownictwo.

  • zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych.

  • pozyskuje świadomość znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach kultury cywilizacyjnej.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście

  • strategie kognitywne – pozyskiwanie wiedzy językowo‑kulturowej, tworzenie różnych kombinacji zdań, analizowanie danych języka obcego

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów, poznawanie synonimów, niuansów znaczeniowych

  • strategie metakognitywne – formułowanie pragmatycznych intencji w wypowiedzi, centralizowanie procesu uczenia na wybranym zagadnieniu

  • strategie afektywne – odwoływanie się do doświadczeń i upodobań uczniów, podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów

Metody i techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe)

  • eklektyzm

  • nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe

  • zintegrowane nauczanie językowo–przedmiotowe

  • nauczanie zdalne i hybrydowe

Formy pracy:

  • praca pod kierunkiem nauczyciela

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

Środki dydaktyczne:

  • komputer / laptop / tablet / smartfon z dostępem do Internetu

  • materiały piśmiennicze

  • głośniki

  • słowniki

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel pyta uczniów, czy znają jakieś wydarzenia kulturalne, które mają miejsce we Włoszech. Niektóre z nich są podobne do tych w Polsce, inne są charakterystyczne dla Italii. Nauczyciel naprowadza uczniów na takie wydarzenia jak festiwale (muzyczne, filmowe, teatralne, ludowe); uroczystości lokalne (np. odpusty/święta typu fiera czy dożynki - wł. festa delle raccolte, itd.), zawody sportowe (np. partita di calcio tra due località. Zebrane w tej fazie słownictwo zapisywane jest na tablicy (np. zamykanym skrzydle, tablicy papierowej, w folderze tablicy interaktywnej). Można do niego powrócić w podsumowaniu lekcji.

Faza realizacyjna:

Uczniowie zapoznają się z tekstem Grandi eventi culturali in Italia, który jest poświęcony wydarzeniom kulturalnym we Włoszech. Wypisują wydarzenia proponowane przez uczestników dyskusji internetowej i odnajdują na mapie Włoch miejscowości, w których się one odbywają. Można wyjaśnić uczniom, że we Włoszech znajdziemy święta lokalne typu fiera dedykowane niemal wszystkim patronom religijnym, a jednocześnie różnym produktom rolnym i wyrobom rzemieślniczym, jak również takim społecznym aktywnościom, jak muzyka, biesiadowanie, przemarsze, gonitwy, procesje, potyczki, rywalizacja. Wypisane przez uczniów wydarzenia należy kulturowo przybliżyć, poświęcając więcej uwagi Palio di Siena, Carnevale di Viareggio, Calcio storico fiorentino, Festival del cinema di Venezia, Fiera del tartufo bianco…). Uczniowie wykonują polecenie V/F. Po objaśnieniu słownictwa w proponowanych postach, mogą podsumować wynotowane słówka przypisując je do poszczególnych wydarzeń (na zasadzie gry, np. la contrada si associa al Palio di Siena; le sfilate si organizzano durante il Carnevale di Viareggio itd.). Rozszerzeniem tematyki omawianej w tekście Grandi eventi culturali in Italia jest multimedium – zestaw minigier. Uczniowie mogą je wykonać podczas tej samej lekcji, o ile czas na to pozwala, lub powrócić do nich podczas kolejnej, wykonując zaproponowane polecenia. Gry mają charakter rozwijający i utrwalający. W sposób ludyczny pozwalają uczniom przyswoić szereg informacji kulturowych i treści fokalizowanych na określonym wydarzeniu, jego lokalizacji i symbolice wyrażanej przy pomocy specyficznej terminologii oraz struktur formalno‑pragmatycznych. Alternatywą do rozbudowanej wersji lekcji kulturowej jest omówienie z uczniami zagadnień gramatycznych wyodrębnionych w tekście właściwym – zaimków dopełnienia dalszego oraz użycia z tymi zaimkami czasowników mancare, bastare i piacere. Zastosowanie tego rodzaju form sprawdzane jest w ćw. 2, 5, 7 z sekcji Sprawdź się. Do treści kulturowych nawiązują pozostałe ćwiczenia w tej sekcji.

Faza podsumowująca:

W fazie podsumowującej można powrócić do słownictwa przywołanego przez uczniów i nauczyciela na początku lekcji (znaczenie, odpowiedniki polskie, jeśli istnieją, konteksty, skojarzenia, przyporządkowania itp.). Podobny zabieg winien dotyczyć pozostałego słownictwa wprowadzanego podczas lekcji. Można tu także poświęcić kilka chwil na przygotowanie uczniów do pracy domowej.

Praca domowa:

Proponuje się wykonanie ćw. 8 otwartego z sekcji Sprawdź się. Polega na opisie wybranych świąt/wydarzeń z kalendarza kulturalnego w Polsce.

Materiały pomocnicze:

Pomocniczo można wykorzystać fragmenty innych materiałów znajdujących się na platformie:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium ze względu na swoją złożoność i potencjał może być realizowane podczas lekcji specjalnych i w formie zadań zlecanych uczniom do domu, jak również jako podstawa do rozszerzania treści merytorycznych (głównie leksykalno‑komunikacyjnych).

Słownik i bibliografia