Sztuka opiera się na wiedzy, umiejętności oraz potrzebie przekazania idei, pomysłu za pomocą środków artystycznych.

  • do tradycyjnych dziedzin sztuk plastycznych  zaliczamy: 
    malarstworysunekgrafikę, rzeźbę i architekturę;

  • w XX wieku pojawiły się nowe dyscypliny, takie jak: liternictwo i typografia, grafika komputerowa, komiks, fotografiafilmwzornictwo przemysłowearchitektura wnętrz i wystawiennictwo, scenografiainstalacja artystyczna, street art., video art, 3D mapping;

  • nowe dziedziny związane są z rozwojem technologii i wyodrębnieniem tzw. nowych mediów, co ma bezpośredni wpływ na środki przekazu artystycznego;

  • dzieło sztuki jest wytworem i działanie człowieka, które jest unikatowe, oryginalne, zawiera określony sens i ma wartość estetyczną;

  • każde dzieło sztuki jest unikatowe, ale można je analizować i interpretować według pewnego wzorca, schematu, według którego należy postępować. Korzystania z takiego wzorca można się nauczyć;

  • dzisiaj odbiorca sztuki jest zdolny do prowadzenia dialogu z twórcą, wykorzystuje własne doświadczenia i przemyślenia,  ocenia, wartościuje;

  • odbiór dzieła sztuki jest procesem wymagającym zaangażowania;m;

  • abstrakcja to określenie sztuki oderwanej od obrazowania rzeczywistości. Dzieło abstrakcyjne jest autonomiczną, odrębną rzeczywistością, zbudowaną z układów linii, form, barw lub brył;

  • wśród tematów sztuki przedstawiającej można wyróżnić przedstawienia realistyczne i fantastyczne, czyli nierealne, wymyślone przez artystę;

  • wyróżniamy różnorodną tematykę dzieł sztuki: martwą naturę; pejzaż - w tym: weduta, nokturn, marina;  malarstwo rodzajowe;  portret i autoportret; akt;  malarstwo historyczne - w tym batalistyczne;  malarstwo o tematyce religijnej;  malarstwo o tematyce mitologicznej; abstrakcję - w tym: geometryczną i niegeometryczną, tzw. gorącą/liryczną;

  • niezależnie od przedstawianego tematu dzieła sztuki wychodzące spod ręki jednego artysty noszą cechy charakterystyczne dla sztuki danej epoki, kraju i swego twórcy - to tzw. styl;

  • nowatorstwo - czyli wprowadzanie czegoś nowego i oryginalnego  jest związane z prekursorami - czyli ludźmi wyprzedzającymi swoje czasy, dającymi początek nowej idei, nowym kierunkom, itp. artystom, którzy mieli odwagę zerwać z tradycją i wprowadzić do świata sztuki nowe, nieznane dotychczas elementy;

Ćwiczenie 1
RUZOZHNRNDC4M
Jakie znasz dziedziny sztuki?
Źródło: online skills sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1
RhOjlcuZ6KKYv
Wymień i krótko scharakteryzuj 4 wybrane dziedziny sztuki.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
RD9HJRCNBT5U9
Zdecyduj, czy zaprezentowany niżej przykład sztuki architektonicznej – budynek Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu może zostać uznany za piękny.
Uzasadnij swoją odpowiedź.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
R4PEBCKGU5VJS
Źródło: Maciej Lulko, dostępny w internecie: http://flickr.com, licencja: CC BY-NC 2.0.
Ćwiczenie 2
R2uX77ImOQ5wI
Uzupełnij zdanie wybierając jedną z odpowiedzi.
Źródło: Magdalena Ślęzak, licencja: CC BY 3.0.

Słownik

abstrakcja
abstrakcja

oderwanie od obrazowania rzeczywistości; także dzieło sztuki stanowiące zazwyczaj kompozycję linii, plam, brył i płaszczyzn

asamblaż
asamblaż

(fr. assemblage – gromadzenie, zbieranie, zbiór) – trójwymiarowa kompozycja utworzona z przedmiotów gotowych; wywodzi się z kolażu i ready made, obejmuje bardzo szeroki zakres twórczości artystycznej

autoportret
autoportret

portret własny; portret artysty wykonany przez niego samego; może nim być obraz, rzeźba, fotografia; pierwsze autoportrety pojawiły się w średniowieczu, a rozpowszechniły się pod koniec tej epoki, na początku renesansu artyści swoje autoportrety włączali do malowanych przez siebie scen

design [czyt. dizajn]
design [czyt. dizajn]

projektowanie przedmiotów użytkowych; także wygląd przedmiotów użytkowych

environment
environment

(ang. otoczenie) –  rodzaj dzieła i jednocześnie sposób działania artystycznego, polegającego na zaaranżowaniu przestrzeni w taki sposób, by widz, znajdując się wewnątrz aranżacji, był poddany zintegrowanemu działaniu bodźców plastycznych

graffiti
graffiti

to obrazy, napisy, rysunki umieszczane najczęściej w przestrzeni publicznej (np. na murach, płotach, ścianach, pociągach) za pomocą sprayusprayusprayu – farby w aerozolu lub markerów; mogą być malowane z ręki lub przy użyciu wykonanych wcześniej szablonów; często tworzone są bez odpowiednich zezwoleń

karykatura
karykatura

sposób ukazywania postaci polegający na wyolbrzymieniu i komicznym przerysowaniu pewnych cech po to, aby z nich zażartować

komiks
komiks

rodzaj opowieści prowadzonej za pomocą obrazów sekwencyjnych, tzn. takich, które celowo zestawione obok siebie tworzą narrację i pozwalają zrozumieć odbiorcy jej sens

martwa natura
martwa natura

kompozycja, w której najczęściej ukazywane są nieożywione przedmioty dobrane ze względów kompozycyjno‑estetycznych lub symbolicznych

martwa natura
martwa natura

kompozycja zestawionych ze sobą w artystycznym układzie różnorodnych przedmiotów

murale
murale

to rodzaj wielkoformatowego malowidła ściennego, którego treść może mieć charakter edukacyjny, patriotyczny, upamiętniający, dekoracyjny, reklamowy; murale są pracochłonne – wykonywane kilka dni lub tygodni, ich autor nie jest anonimowy i działa legalnie

nowe media
nowe media

w sztuce to nowe środki wyrazu artystycznego, wykorzystujące do przekazu artystycznego najnowsze technologie, opierające się na zapisie cyfrowym

pejzaż
pejzaż

w sztukach plastycznych to dzieło, którego głównym tematem są rzeczywiste lub wyobrażone przez artystę widoki krajobrazu

plama barwna
plama barwna

ślad na podłożu o zróżnicowanym kształcie, wielkości i barwie, powstały w wyniku naniesienia pigmentu za pomocą wybranego narzędzia malarskiego

portret
portret

wyobrażenie, przedstawienie, podobizna konkretnego człowieka

street art
street art

to angielskie określenie na sztukę ulicy, są to działania artystyczne realizowane w przestrzeni publicznej; do street artustreet artstreet artu należą między innymi: graffiti, murale, wlepki

sztuka
sztuka

(łac. ars, gr. techne) w kulturze starożytnej Grecji: specyficzna ludzka działalność, wytwarzanie przedmiotów oparte na praktycznej wiedzy; według Arystotelesa sztuki uzupełniają przyrodę (np. architektura) lub ją naśladują (np. rzeźba)

sztuka użytkowa
sztuka użytkowa

wytwarzanie przedmiotów codziennego użytku o walorach artystycznych, także takie przedmioty

sztuki wizualne
sztuki wizualne

wszystkie dziedziny twórczości artystycznej, które odbierane są poprzez wzrok, zarówno tradycyjne jak i nowe; słowo wizualny oznacza wzrokowy, dostrzegalny (z łac. videre – widzieć).

środki wyrazu plastycznego
środki wyrazu plastycznego

elementy, jakimi twórcy posługują się tworząc dzieło sztuki, charakterystyczne dla danej dziedziny, są to, m.in.: kompozycja, linia, perspektywa, barwa, faktura,  światło, bryła

wartości artystyczne
wartości artystyczne

wartości zawarte w schemacie dzieła sztuki, ujawniające się jako efekt sprawności twórcy

weduta
weduta

w malarstwie, rysunku i grafice przedstawienie ogólnego widoku miasta lub jego fragmentu

wlepka
wlepka

to mała, samoprzylepna forma plastyczna w postaci karteczki z rysunkiem, grafiką, tekstem, służąca ingerencji w przestrzeń publiczną; przylepiana na ogół bez zezwolenia – np. w środkach komunikacji miejskiej, w podziemnych przejściach, na znakach drogowych

wzornictwo przemysłowe
wzornictwo przemysłowe

projektowanie wzorów wyrobów przeznaczonych do masowej produkcji, którego celem jest rozwijanie kultury materialnej społeczeństwa przez podnoszenie estetyki wytwarzanych przemysłowo przedmiotów codziennego użytku; zaczęło kształtować się wraz z rozwojem produkcji masowej w krajach wysoko uprzemysłowionych

R5LsrhsydkkSe
Krajobraz z książką
Źródło: spark, licencja: CC BY 3.0.

Źródła

  • encyklopedia.pwn.pl

  • sjp.pw

Linki do e‑materiałów

sprayu