Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Milena Lange, Tamara Roszak, Artur Gałkowski

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Il Carnevale di Venezia - Karnawał w Wenecji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa I, poziom A1+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
9) kultura (np. twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
6) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
8) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
8) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
7) zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

  • Uczeń zapoznaje się z wiedzą nt. jednego z bardziej charakterystycznych wydarzeń w tradycyjnej kulturze Włoch (karnawał w Wenecji);

  • Uczeń poznaje słownictwo, wyrażenia, elementy symboliki/kultury karnawału w Wenecji;

  • Uczeń poszerza swoje umiejętności językowo‑komunikacyjne w zakresie składania propozycji, odmawiania/odrzucania zaproszeń (dot. np. uczestnictwa w wydarzeniach kultury).

Cele motywacyjne:

  • Uczeń rozwija wrażliwość międzykulturową oraz kształtuje postawę ciekawości, szacunku i otwartości wobec innych kultur;

  • Uczeń aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • Uczeń rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne oraz kulturowe;

  • Uczeń wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury i słownictwo;

  • Uczeń zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych;

  • Uczeń pozyskuje świadomość znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach kultury cywilizacyjnej.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście;

  • strategie kognitywne – pozyskiwanie wiedzy językowo‑kulturowej, tworzenie różnych kombinacji zdań, analizowanie danych języka obcego;

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów, poznawanie synonimów, niuansów znaczeniowych;

  • strategie metakognitywne – formułowanie pragmatycznych intencji w wypowiedzi, centralizowanie procesu uczenia na wybranym zagadnieniu;

  • strategie afektywne – odwoływanie się do doświadczeń i upodobań uczniów, podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów.

Metody i techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe);

  • eklektyzm;

  • nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe;

  • zintegrowane nauczanie językowo–przedmiotowe;

  • nauczanie zdalne i hybrydowe;

  • nauczanie programowane;

  • metody sytuacyjno‑inscenizacyjne.

Formy pracy:

  • praca pod kierunkiem nauczyciela;

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer / laptop / smartfon z dostępem do Internetu;

  • materiały piśmiennicze;

  • głośniki.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  1. Uczniowie odpowiadają na pytanie: Che cosa facciamo durante il carnevale?

  2. Zapoznają się z informacją otwierającą materiał (il Carnevale di Venezia). Zwracają uwagę na elementy charakterystyczne tego wydarzenia (maschera, personaggi della commedia dell'arte).

  3. Alternatywnie można także poprosić o podanie informacji, które uczniom kojarzą się z Wenecją (città su isole, canali, splendidi monumenti, un posto magico, il carnevale).

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z tekstem Ballo in maschera w części Przeczytaj/posłuchaj. Odszukują wypowiedzi dotyczących zaproszeń i reakcji na nie. Określają interaktywnie przyjęcie lub odrzucenie zaproszenia (accettare/rifiutare l’invito).

  2. Zapoznają się z nieznanym/mniej znanym słownictwem.

  3. Poszerzane są informacje dotyczące charakterystycznych symboli karnawału w Wenecji (polecenie interaktywne 1 do tekstu źródłowego).

  4. Sprawdzane jest rozumienie konstrukcji związanych z zapraszaniem / akceptowaniem / odmawianiem (można dodatkowo wykonać ćw. nr 1 z sekcji Sprawdź się).

  5. Z pomocą testu objaśniającego kwestie gramatyczne nauczyciel zestawia informacje gramatyczne w zakresie zastosowania czasowników piacere, mancare, bastare, stosowanych z zaimkami dopełnienia dalszego oraz podmiotem odpowiadającym w języku polskim innej funkcji składniowej (+ ćw. 2 /Sprawdź się)

  6. Uczniowie zapoznają się z medium bazowym (katalog interaktywny) dotyczącym karnawału w Wenecji. Odsłaniają kolejne elementy składające się na kulturę karnawału. Informacje o poszczególnych obiektach, postaciach można odpowiednio poszerzyć (np. w przypadku Pulcinella przywołać powiedzenie „tajemnica Poliszynela”; w przypadku Arlekina zwrócić uwagę na kolorowy strój; w przypadku doktora Dżumy – niepojącą maskę z dziobem itd.; la peste warto zestawić z dobrze rozumianym zjawiskiem pandemii).

  7. W miarę konieczności objaśniane jest słownictwo w opisach towarzyszących elementom katalogu.

  8. Uczniowie wykonują polecenia sprawdzające rozumienie treści multimedium: 1, 2, 3. Dodatkowo ćw. 3, 4, 5 / Sprawdź się.

Faza podsumowująca:

  • Uczniowie mogą wykonać ćw. 7 (odszukanie intruza). Przypominają informacje dotyczące postaci/obiektów, a także mogą tworzyć zdania ze wskazanymi formami (seria rzeczowników, czasowników, przymiotników), np. Arlecchino è variopinto; La Piazza di San Marco si trova a Venezia; Mi bastano 25 zloty per mangiare una buona pizza; Sono innamorato di X.

Praca domowa:

  • Ćw. 6 (krzyżówka), 8 i 9 (otwarte) / Sprawdź się.

Materiały pomocnicze:

Pomocniczo można wykorzystać fragmenty innych materiałów znajdujących się na platformie:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Multimedium może być inspiracją do inscenizacji. Fragmenty filmów prezentujące karnawał w Wenecji naprowadzą uczniów na szczególną atmosferę tego wydarzenia, jego znaczenia kulturowego.

  • Multimedium może posłużyć również jako inspiracja do przeprowadzenia lekcji odwróconej (uczeń lub kilkoro uczniów zapoznają się z materiałem w ramach pracy domowej i prezentują wybrane treści na zajęciach na forum klasy).

  • Multimedium może być wykorzystane do samodzielnej pracy ucznia w domu celem poszerzenia wiedzy na temat prezentowanego w nim aspektu kultury Włoch.

Słownik i bibliografia