Kultura i życie
Liceum ogólnokształcące i technikum
Kategorie
Język polski
Zajrzyj do przedwojennej kawiarni literackiej. Poznaj filozofię Szymborskiej i etykę Herberta. Sprawdź, jak wygląda życie reportera.
XX LECIE
Wprowadzenie do epoki
Rozwinięcie
Między istnieniem i nicością: zmysły, zaświaty, niedowcielenia, byty potworzone
Ewolucja w poezji: Skamander
Witalizm i miasto
Niepodległość, tożsamość, przyszłość
Istnienie i przemijanie
Rewolucja w poezji: konstruktywizm wyobraźni
Rewolucja w poezji: wizje katastrofy, sny o śmierci i kołysanki
Deformacje-rewelacje
Literatura w polityce - polityka w literaturze
Dylematy tożsamości: Feministyczny romans
Dylematy tożsamości: Nowoczesność jako źródło cierpień
Dylematy tożsamości: Oblicza obcości
Spotkania ze sztuką
PO 1939
Wprowadzenie do epoki
Rozwinięcie
Poezja i wojna
Literatura i Holocaust
Nowoczesność i Zagłada
Czy "inny świat"?
Pisanie dziennika
Poezja jako świadectwo
Poezja jako doświadczenie
Filozofia poetycka Szymborskiej
Etyka poetycka Herberta
Poezja pokolenia ’68
Dekonstrukcja tożsamości
Postmodernistyczna powieść
Życie reportera
Fenomenologia obcości
Spotkania ze sztuką
Autor:
Marian Bielecki, Małgorzata Dawidziak-Kładoczna, Andrzej Jarosz, Izabela Magdziarczyk, Marcin Poprawa, Marek Pustowaruk, Joanna Bajda, Tomasz Piekot, Ryszard Balicki, Artur Preisner, Contentplus.pl sp. z o.o., dr Agata Hącia, mgr Teresa Kosyra-Cieślak, dr Tomasz Karpowicz, Adam Pietrasiewicz
Bibliografia:
- Zofia Nałkowska, Romans Teresy Hennert, Warszawa 1954, s. 121–176.
- Tadeusz Raabe, Trzy spotkania, [w:] Jadwiga Zacharska, Skamander, Warszawa 1977, s. 85–88.
- Filippo Tomaso Marinetti, Manifest futuryzmu (fragment), [w:] Christa Baumgarth, Futuryzm, oprac. Jerzy Tasarski, Warszawa 1987, s. 34–36.
- André Breton, Manifest surrealizmu [fragment], „Twórczość” 1969, nr 2.
- Bożena Kowalska, Od impresjonizmu do konceptualizmu. Odkrycia sztuki, Warszawa 1989, s. 41–44.
- Giacomo Balla, Umberto Boccioni, Carlo Carrà, Luigi Russolo, Gino Severini, Malarstwo futurystyczne. Manifest techniczny, [w:] , Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, oprac. Elżbieta Grabska, Hanna Morawska, tłum. Marcin Czerwiński, Warszawa 1969, s. 151.
- Norbert Lynton, Futuryzm, [w:] , Kierunki i tendencje sztuki nowoczesnej, tłum. Halina Andrzejewska, wybór Tony Richardson, Nikos Stangos, Warszawa 1980, s. 156.
- Penny Sparke, Design: historia wzornictwa, tłum. Ewa Gorządek, Warszawa 2012, s. 80–85.
- Bolesław Leśmian, Ballada bezludna, [w:] , Poezje wybrane, Wrocław 1983, s. 86–87.
- Julian Przyboś, Słowo o Leśmianie (przemówienie na wiośnie poetyckiej w Kłodzku) (fragment), [w:] , Zapiski bez daty, Warszawa 1970, s. 250–251.
- Julian Tuwim, Leśmian. W dziesięciolecie śmierci [fragment], [w:] , Wspomnienia o Bolesławie Leśmianie, red. Zdzisława Jastrzębskiego, Lublin 1966, s. 122–123.
- Bolesław Leśmian, Dziewczyna, [w:] , Poezje wybrane, Wrocław 1983, s. 150–152.
- Bolesław Leśmian, Dusiołek, [w:] tegoż, Poezje wybrane, Wrocław 1983, s. 68–70.
- Michał Paweł Markowski, Polska literatura nowoczesna. Leśmian. Schulz. Witkacy, Kraków 2007, s. 99–100.
- Bolesław Leśmian, W malinowym chruśniaku, [w:] tegoż, Poezje wybrane, Wrocław 1983, s. 88.
- Bolesław Leśmian, Pszczoły, [w:] tegoż, Poezje wybrane, Wrocław 1983, s. 160–161.
- Słowo wstępne do „Skamandra”, 1920, nr 1, [w:] Jadwiga Zacharska, Skamander, Warszawa 1977, s. 104–108.
- Karol Irzykowski, Programofobia, [w:] , Słoń wśród porcelany. Lżejszy kaliber, Kraków 1976, s. 16–29.
- Julian Tuwim, Poezja, [w:] tegoż, Nowy wybór poezji, Warszawa 2002, s. 98–103.
- Julian Tuwim, Ranyjulek, [w:] tegoż, Wiersze wybrane, Wrocław 1986, s. 27.
- Julian Tuwim, Do krytyków, [w:] tegoż, Poezje wybrane, Warszawa 1977, s. 48.
- Witold Gombrowicz, Dziennik 1953–1956, Kraków 1997, s. 158–159.
- Julian Tuwim, Mieszkańcy, [w:] , Wiersze wybrane, Wrocław 1986, s. 148–149.
- Kazimierz Wierzyński, Grzmi!, [w:] tegoż, Wybór poezji, Wrocław 1991, s. 13–14.
- Kazimierz Wierzyński, I znów jest tak ni w pięć ni w dziewięć, [w:] tegoż, Wybór poezji, Wrocław 1991, s. 20–21.
- Krzysztof Dybciak, Zabawa jako źródło poezji, [w:] tegoż, Gry i katastrofy, Kraków 1980, s. 41–42.
- Tomasz Burek, Wierzyński – objawienie życia i sekret ojczyzny, [w:] tegoż, Niewybaczalne sentymenty, Warszawa 2011, s. 57–59.
- Jan Lechoń, Herostrates, [w:] tegoż, Poezje, Warszawa 1987, s. 7–8.
- Jan Lechoń, Spotkanie, [w:] tegoż, Poezje, Warszawa 1987, s. 31.
- Jan Lechoń, Proust, [w:] tegoż, Poezje, Warszawa 1987, s. 35.
- Kazimierz Wierzyński, Ojczyzna chochołów, [w:] Kazimierz Wierzyński, Wybór poezji, Wrocław 1991, s. 147–149.
- Marta Wyka, Romantyczny repertuar Lechonia i Wierzyńskiego [fragment], „Ruch Literacki” 1988, s. 420–421.
- Jarosław Iwaszkiewicz, Panny z Wilka (fragment), [w:] tegoż, Opowiadania zebrane, t. 1, Warszawa 1969, s. 66–73.
- Tadeusz Peiper, Metafora teraźniejszości, [w:] tegoż, Pisma wybrane, Wrocław 1979, s. 34–46.
- Stanisław Jaworski, Awangarda, Warszawa 1992.
- Julian Przyboś, Notre-Dame, [w:] tegoż, Utwory Poetyckie, Kraków 1984, s. 144.
- Z Tatr, [w:] Julian Przyboś, Utwory poetyckie, Kraków 1984, s. 148.
- Artur Sandauer, Polskie carmen figuratum (Jeszcze o Julianie Przybosiu), [w:] , Poeci czterech pokoleń, Kraków 1977, s. 178–179.
- Julian Przyboś, Ów halcyjon, [w:] tegoż, Na znak, Warszawa 1965.
- Czesław Miłosz, Traktat poetycki (fragment), [w:] tegoż, Traktat poetycki, Kraków 1985, s. 17.
- Józef Czechowicz, Śmierć, [w:] tegoż, Wybór poezji, Wrocław 1985, s. 6–7.
- Józef Czechowicz, ballada z tamtej strony, [w:] tegoż, Wybór poezji, Wrocław 1985, s. 64–65.
- Józef Czechowicz, żal, [w:] tegoż, Wybór poezji, Wrocław 1985, s. 142–143.
- Józef Czechowicz, dawniej, [w:] tegoż, Wybór poezji, Wrocław 1985, s. 165–166.
- Józef Czechowicz, Tezy do manifestu, [w:] tegoż, Wyobraźnia stwarzająca. Szkice literackie, Lublin 1972, s. 90–92.
- Franz Kafka, Proces, tłum. Bruno Schulz, Warszawa 1996, s. 9–15.
- Witold Gombrowicz, Dziennik 1953-1956, Kraków 1997, s. 153.
- Bruno Schulz, Do Stanisława Ignacego Witkiewicza (fragment), „Tygodnik Ilustrowany” 1935.
- Michał Paweł Markowski, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków 2007, s. 179–180.
- Konstanty Ildefons Gałczyński, Skumbrie w tomacie, [w:] tegoż, Wybór poezji, Wrocław 1983, s. 105–106.
- Konstanty Ildefons Gałczyński, Na dziwny a niespodziewany odjazd poety Konstantego, [w:] tegoż, Wybór poezji, Wrocław 1983, s. 5–7.
- Konstanty Ildefons Gałczyński, Nocny testament, [w:] tegoż, Wybór poezji, Wrocław 1983, s. 125–127.
- Konstanty Ildefons Gałczyński, Biedny Lolo, [w:] tegoż, Poezje, t. I, Warszawa 1957, s. 442–444.
- Jan Błoński, Prawda uczuć, [w:] Andrzej Drawicz, Konstanty Ildefons Gałczyński, Warszawa 1972, s. 204–206.
- Stefan Żeromski, Szklane domy, [w:] tegoż, Przedwiośnie, Warszawa 2001, s. 287.
- Stefan Żeromski, W odpowiedzi Arcybaszewowi i innym, [w:] , Elegie i inne pisma literackie i społeczne, red. Wacław Borowy, Kraków 1928, s. 119.
- Józef Piłsudski o wojnie 1920 roku z Rosją Radziecką, [w:] , Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. Stanisław Bogusław Lenard, Melania Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1998, s. 143–144.
- Terry Eagleton, Marks. Marks i wolność, tłum. J. Nowotniak, Warszawa 1997, s. 47–49.
- [w:] Zofia Nałkowska, Granica, Kraków 2005, s. 5–10.
- Izabela Kaluta, Romans z (feministycznym) podtekstem. O „Granicy” Zofii Nałkowskiej, [w:] , Lektury polonistyczne. Dwudziestolecie międzywojenne. II wojna światowa, t. 1, red. Jerzy Jarzębski, Ryszard Nycz, Kraków 1997, s. 108–109.
- O sobie. Autobiografia napisana na zaproszenie redakcji niemieckiego wydawnictwa Führende Frauen Europas, w nakładzie Ernsta Reinhardta w Monachium, [w:] Zofia Nałkowska, Widzenie bliskie i dalekie, Warszawa 1957, s. 13–15.
- Erving Goffman, [w:] Erving Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, oprac. Jerzy Szacki, tłum. Helena Datner-Śpiewak, Paweł Śpiewak, Warszawa 2000, s. 31–45.
- Witold Gombrowicz, Ferdydurke, oprac. W. Bolecki, Kraków 2007, s. 5–8.
- Jerzy Kwiatkowski, Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2002, s. 335.
- Witold Gombrowicz, Dziennik 1957–1961, Kraków 1986, s. 8–11.
- Jacek Marcin Kaczmarski,
- Maria Kuncewiczowa, Cudzoziemka, Warszawa 1987, s. 10–14.
- Jerzy Kwiatkowski, Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2002, s. 316–317.
- Bruno Schulz, Aneksja podświadomości (Uwagi o „Cudzoziemce” Kuncewiczowej), [w:] , Opowiadania. Wybór esejów i listów, oprac. Jerzy Jarzębski, Wrocław 1998, s. 386–397.
- André Breton, Geneza i perspektywa nadrealizmu (1941), [w:] tegoż, Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, oprac. Elżbieta Grabska, Hanna Morawska, tłum. Zbigniew Bieńkowski, Warszawa 1963, s. 484–485.
- Erich Fromm, Zapomniany język, tłum. Katarzyna Płaza, Kraków 2011, s. 10–13.
- Krystyna Janicka, Surrealizm, Warszawa 1985, s. 34.
- Piotr Krakowski, O sztuce nowej i najnowszej, Warszawa 1981, s. 21–23.
- Tony Horne, Słownik pojęć kultury postmodernistycznej. Mody, kulty, fascynacje, Warszawa 1995, s. 262–263: Postmodernizm.
- Krzysztof Kamil Baczyński, Z głową na karabinie, [w:] , Wiersze wybrane, oprac. J. Święch, Wrocław 1989, s. 226–227.
- Krzysztof Kamil Baczyński, Pokolenie, [w:] , Wiersze wybrane, oprac. J. Święch, Wrocław 1989, s. 209–212.
- Krzysztof Kamil Baczyński, Spojrzenie, [w:] , Wiersze wybrane, oprac. J. Święch, Wrocław 1989, s. 225–226.
- Krzysztof Kamil Baczyński, *** [Gdy broń dymiącą z dłoni wyjmę], [w:] , Wiersze wybrane, oprac. J. Święch, Wrocław 1989, s. 225–226.
- Krzysztof Kamil Baczyński, Historia, [w:] , Wiersze wybrane, oprac. J. Święch, Wrocław 1989, s. 107–108.
- Tadeusz Borowski, U nas w Auschwitzu (fragment), [w:] tegoż, Wspomnienia, wiersze, opowiadania, Warszawa 1974, s. 117–120.
- Tadeusz Borowski, ***, [w:] tegoż, Poezje, Warszawa 1974, s. 174–175.
- Tadeusz Borowski, Alicja w krainie czarów (fragment), „Pokolenie” 1947, nr 1.
- Andrzej Werner, Zwyczajna apokalipsa, Warszawa 1981, s. 68–69.
- Tadeusz Borowski, Ludzie, którzy szli (fragment), [w:] Tadeusz Borowski, Wspomnienia, wiersze, opowiadania, Warszawa 1974, s. 128–135.
- Tadeusz Borowski, [ani wiersz, ani proza].
- Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem, Kraków 2006, s. 5–13.
- Zygmunt Ziątek, Wiek dokumentu. Inspiracje dokumentarne w polskiej prozie współczesnej, Warszawa 1999, s. 91–94.
- Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat. Zapiski sowieckie, Warszawa 1994, s. 173–174.
- Gustaw Herling-Grudziński, „Mój Bildungsroman” (Rozmowa o „Innym Świecie”), [w:] , Inny świat. Zapiski sowieckie, Kraków 2000, s. 5–9.
- Zofia Nałkowska, Dzienniki 1899-1905, oprac. H. Kirchner, Warszawa 1975, s. 195–196.
- Zofia Nałkowska, Dzienniki 1930-1939. Część 1, oprac. H. Kirchner, Warszawa 1988, s. 449–450.
- Zofia Nałkowska, Dzienniki 1930-1939. Część 2, oprac. H. Kirchner, Warszawa 1988, s. 334–335.
- Zofia Nałkowska, Dzienniki 1945-1954. Część 1, oprac. H. Kirchner, Warszawa 2000, s. 286–287.
- Zofia Nałkowska, Dzienniki 1945-1954. Część 2, oprac. H. Kirchner, Warszawa 2000, s. 605.
- Zofia Nałkowska, Uwagi o etycznych zadaniach ruchu kobiecego. Przemówienie wygłoszone na Zjeździe Kobiet, [w:] tejże, Widzenie bliskie i dalekie, Warszawa 1975, s. 235–240.
- Grzegorz Sroczyński, Zofia Nałkowska i jej mężczyźni. Kto ją zniewalał?, „Wysokie Obcasy” 26.03.2012.
- Czesław Miłosz, Sroczość, [w:] tegoż, Wiersze, t. 2, Kraków 2002, s. 272.
- Czesław Miłosz, W Yale, [w:] tegoż, Wiersze, t. 4, Kraków 2004, s. 234–239.
- Czesław Miłosz, Nie więcej, [w:] tegoż, Wiersze, t. 2, Kraków 2002, s. 274.
- Czesław Miłosz, Uczciwe opisanie samego siebie nad szklanką whisky na lotnisku, dajmy na to w Minneapolis, [w:] tegoż, Wiersze, t. 5, Kraków 2009, s. 97–98.
- Czesław Miłosz, Przedmieście, [w:] tegoż, Wiersze, t. 1, Kraków 2001, s. 216–217.
- Czesław Miłosz, Wykład noblowski (Królewska Akademia Szwedzka, Sztokholm, grudzień 1980), [w:] tegoż, Zaczynając od moich ulic, Kraków 2006, s. 478–483.
- Czesław Miłosz, O niewiedzy, wyuczonej i literackiej, [w:] tegoż, Eseje, Warszawa 2000, s. 154–160.
- Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Podręczny słownik terminów literackich, Warszawa 1998, s. 226: poezja lingwistyczna.
- Miron Białoszewski, wywód jestem’u, [w:] tegoż, Obroty rzeczy. Rachunek zaściankowy. Mylne wzruszenia. Było i było, Warszawa 1987, s. 231.
- Miron Białoszewski, Autoportret odczuwany, [w:] tegoż, Obroty rzeczy. Rachunek zaściankowy. Mylne wzruszenia. Było i było, Warszawa 1987, s. 109.
- Miron Białoszewski, Autoportret radosny, [w:] tegoż, Obroty rzeczy. Rachunek zaściankowy. Mylne wzruszenia. Było i było, Warszawa 1987, s. 110.
- Miron Białoszewski, Do NN***, [w:] tegoż, Obroty rzeczy. Rachunek zaściankowy. Mylne wzruszenia. Było i było,, red. Miron Białoszewski, Warszawa 1987, s. 85.
- Faktyczność, [w:] Miron Białoszewski, „Oho” i inne wiersze opublikowane po roku 1980, Warszawa 1987, s. 87–88.
- Miron Białoszewski, Obierzyny (1), [w:] tegoż, Obroty rzeczy. Rachunek zaściankowy. Mylne wzruszenia. Było i było, Warszawa 1987, s. 161.
- Tymoteusz Karpowicz, Miłość, [w:] tegoż, Kamienna muzyka, Warszawa 1958, s. 43.
- Roger-Pol Droit, 101 zabaw filozoficznych. Doświadczanie codzienności, tłum. Elżbieta Urscheler, Gdańsk 2004, s. 7–8.
- Wisława Szymborska, Platon, czyli dlaczego, [w:] tejże, Wiersze wybrane, Kraków 2012, s. 339–340.
- Wisława Szymborska, Rozmowa z kamieniem, [w:] tejże, Wiersze wybrane, Kraków 2012, s. 109–111.
- Trochę o duszy, [w:] Wisława Szymborska, Wiersze wybrane, Kraków 2012, s. 346–347.
- Poeta i Świat. Odczyt noblowski (Sztokholm, 7 grudnia 1996), [w:] Wisława Szymborska, Wiersze wybrane, Kraków 2012, s. 403–408.
- Jan Twardowski, Prawda, [w:] tegoż, Miłość miłości szuka, t. 1, Poznań 2002, s. 325.
- Zbigniew Herbert, Z mitologii, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, oprac. Ryszard Krynicki, wybór Ryszard Krynicki, Kraków 2008, s. 265.
- Zbigniew Herbert, Apollo i Marsjasz, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, oprac. Ryszard Krynicki, wybór Ryszard Krynicki, Kraków 2008, s. 247–248.
- Zbigniew Herbert, Tren Fortynbrasa, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, oprac. Ryszard Krynicki, wybór Ryszard Krynicki, Kraków 2008, s. 271–272.
- Stanisław Burkot, Literatura polska w latach 1939-1999, Warszawa 2002, s. 162.
- Zbigniew Herbert, Rozważania o problemie narodu, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, oprac. Ryszard Krynicki, wybór Ryszard Krynicki, Kraków 2008.
- Zbigniew Herbert, Przesłanie Pana Cogito, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, oprac. Ryszard Krynicki, wybór Ryszard Krynicki, Kraków 2008, s. 439.
- Zbigniew Herbert, Potęga smaku, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, oprac. Ryszard Krynicki, wybór Ryszard Krynicki, Kraków 2008, s. 523–524.
- Stanisław Barańczak, Uciekinier z Utopii. O poezji Zbigniewa Herberta, Wrocław 1994, s. 187–192.
- Leszek Kołakowski, Etyka bez kodeksu, [w:] tegoż, Kultura i fetysze. Zbiór rozpraw, Warszawa 1967, s. 143–148.
- Stanisław Barańczak, Co będzie świadectwem, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, Kraków 2007, s. 189.
- Stanisław Barańczak, N.N. przekręca gałkę radia, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, Kraków 2007, s. 127.
- Stanisław Barańczak, Co dziś rzucili, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, Kraków 2007, s. 265.
- Ewa Lipska, My, [w:] tejże, Dom Spokojnej Młodości. Wiersze wybrane, Kraków 1979, s. 7–8.
- Ewa Lipska, Dyktando, [w:] tejże, Dom Spokojnej Młodości. Wiersze wybrane, Kraków 1979, s. 169.
- Ewa Lipska, Egzamin, [w:] tejże, Dom Spokojnej Młodości. Wiersze wybrane, Kraków 1979, s. 171–172.
- Adam Zagajewski, Mała piosenka o cenzurze, [w:] tegoż, Wiersze wybrane, Kraków 2010, s. 49.
- Adam Zagajewski, Klęska, [w:] tegoż, Wiersze wybrane, Kraków 2010, s. 78.
- Adam Zagajewski, Prawda, [w:] tegoż, Wiersze wybrane, Kraków 2010, s. 21.
- Stanisław Barańczak, Parę przypuszczeń na temat poezji współczesnej, [w:] tegoż, Wiersze zebrane, Kraków 2007, s. 497–498.
- Anna Kuchta, Język w służbie iluzji, czyli o czym „mówi” nowomowa?, „Maska. Magazyn antropologiczno-społeczno-kulurowy” 2012, nr 14, s. 18.
- Tadeusz Różewicz, Kartoteka, [w:] , Dramaty, t. 1, Wrocław, s. 7–12.
- Tadeusz Różewicz, Kartoteka rozrzucona, [w:] , Dramaty, t. 1, Wrocław Nieznany, s. 63–65.
- Andrzej Skrendo, Przodem Różewicz, Warszawa 2012, s. 53–54.
- Richard Schechner, Performatyka. Wstęp, tłum. T. Kubikowski, Wrocław 2006, s. 27–30.
- Erika Fischer-Lichte, Estetyka performatywności, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, Kraków 2008, s. 23–27.
- Umberto Eco, Imię róży, tłum. A. Szymanowski, Warszawa 1987, s. 27–31.
- Umberto Eco, Dopiski na marginesie „Imienia róży”, [w:] tegoż, Imię róży, tłum. A. Szymanowski, Warszawa 1987, s. 612–614.
- Umberto Eco, Filozofia lędźwi, [w:] tegoż, Semiologia życia codziennego, tłum. P. Salwa, J. Ugniewska, Warszawa 1998, s. 251–256.
- Roland Barthes, Zabawki, [w:] tegoż, Mitologie, tłum. A. Dziadek, Warszawa 2000, s. 84–85.
- Nicolas Baverez, Polski hydraulik, [w:] , Nowe mitologie, red. Jérôme Garcin, Kraków 2010, s. 11–14.
- Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem, Kraków 2004, s. 252–253.
- Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem, Kraków 2004, s. 53–64.
- Zygmunt Ziątek, Wiek dokumentu. Inspiracje dokumentarne w polskiej prozie współczesnej, Warszawa 1999, s. 100–106.
- Stanisław Lem, Solaris, Warszawa 1962, s. 68–76.
- Jerzy Jarzębski, Przygody Rycerzy św. Kontaktu, [w:] tegoż, Wszechświat Lema, Kraków 2003, s. 211–226.
- Aleksander Wojciechowski, Édouard Manet, Leipzig 1973, s. 12.
- Henri Perruchot, Manet, tłum. Krystyna Dolatowska, Warszawa 1978, s. 138–139.
- Émile Zola, Édouard Manet, [w:] , Francuscy pisarze i krytycy o malarstwie 1820–1876, t. 3, oprac. Hanna Morawska, wybór Hanna Morawska, Warszawa 1977, s. 392–395.
- Jan Miodek, O śląsko-ogólnopolskich homonimach, „Wiedza i Życie” 1998, nr 12.
- Małgorzata Strzałkowska, Grule, pyry, barabole, [w:] tejże, Pejzaż z gżegżółką, czyli językowy zawrót głowy, Poznań 2012.
- Bartek Chaciński, Słowo na wolnym, „Polityka. Niezbędnik Inteligenta” 2012, nr 11, s. 92–93.
- Eliza Orzeszkowa, Gloria victis, Warszawa 1947, s. 10.
- Teodor Parnicki, Srebrne orły, s. 268–345.
- Maria Wojtak, Głosy z przeszłości, s. 66.
- Stanisław Reymont, Chłopi.
- Julian Tuwim, Jarmark rymów, Warszawa 1958, s. 111.
- Ewangelie. Tłumaczone na gwarę góralską, w przekładzie Marii Matejowej Torbiarz na gwarę górali skalnopodhalańskich z Zakopanego, „Tygodnik Powszechny” 2006, nr 15 I.
- Dobra czytanka wg św. ziom'a Janka.
- George Orwell, Rok 1984, tłum. T. Mirkowicz, Warszawa, s. 245–246.
- Irena Kamińska-Szmaj, Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon inwektyw politycznych 1918–2000, Wrocław 2007, s. 27–31.
- Michał Głowiński, Nowomowa, [w:] , Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001, s. 173–177.
- Jerzy Bralczyk, O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Warszawa 2001, s. 75–76.
- Agnieszka Dytman-Stasieńko, Święto zawłaszczonych znaczeń. 1 maja w PRL. Ideologia, rytuał, język, Wrocław 2006, s. 125–164.